14 Ağustos 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

Şarkın M.mar Dahası Türkiye hükümeti, dan bir senenin muayyen bir günü- bun- kaç zaman evel, ola- rak ayırmağa karar vermiş- tir ü, “Türk sanat günü,, Bu kararın en ziyade dikkate değer * tarafı, Türk sanat gününün, Türkiyenin meşhur mimarı Sinanın öl- üm gününe tesadüf etmesi dir. Hiç şüpbesiz, Sinan, dünyaya gelen en büyük mi- marlardan biridir. Bu zatın Avrupada nisbeten daha az tanınmasına mukabil, Şark ta layemüt bir şöhrete ma- liktir. 350 senedenberi İstan- bulda Süleymaniye camii yanında bizzat kendisinin yaptığı bir türbede istirahat etmektedir Dışarıdan İstanbula gelen büyük şehrin siloeti karşısın- da hayran kalarak mavi se maya doğru yükselen mina- re ve camileri seyretmeğe doymuyan ecnebiler, bu tür benin önünden durmadan geçemezler. Çünkü bu, Sina nın meydana getirdiği en mütevazi eserdir. Fakat Tü- rkiyede nereye gidilse, - ha- ttâ Fodapeşle yakınlarında ve İran hududunda bile p Tânları Sinan tarafından çi- zilen binalara tesadüf etmek kabildir. Sinan 98 sene ya- şamış ve hayatında 130 Ca: mi, 55 Medrese, 26 büyük Mektep, 22 Hastahane, 8 Köprü, 33 Saray, 35 Hamam ve yüzlerce bina inşa etmiş- Anketimiz (Ustarafı birinci sayf «da) sinden taşmalı mıdır; — yani fikti ihtiva etmeli midir? C Fikir, eğer mana de mekse, şlir de ilham — dili ise, o dilin el*ette manası olmak — gerektir. hez:yana, söz bile denil- mezken, ona şiir demek nasıl caiz olur? Yok fikir, hislerimizin Iâboratua rı olan mülâhaza manasın- da ise bunun salâbiyeti ha kimlik değil, hakemlikdir. Hislerimizi, fikri bir. ter: tibe koymak ve bu tertipten müsbet bir netice ç karınak riyaziyeye ait bir iştir. Şilr böyle değildir. Şiirde duyuş ve buluş beraberdir; şimşek gibi birden — çakar Pisikoloj de (Hadıs) denilen bu hâleti ruhiyenin bir ni- zamı mahsusu vardır. Biz ona ahenk diyoruz; işte şii- rin unsuru aslisi — budur. Bu ahengi, yanlış anlama- malı; bu bir musiki bestesi gibi dışın, yanmı yalnız kabu- ğün ahengi değildir. Şiirin şartış asıl iç ahangi yani öz ahengidir. Lisan, vezin, kafiye gibi meseleler şekle ait düzen'er- dir. Mensur olsun, mevzun olsun her düzen'enen sözün -*eğer öz ahenginden mah- Manasız rum ise - şilr olmaması bu- ndandır. ŞİİFİN başı — Nükallaki — ahengi ezeli b 8 - Özdi! hakkındaki düşünceniz nedir? c Ben, şunu görüyo- rüm ki biz. (dil inkılâbını) henüz lâyıkıyle kavrıyama- fik. Atatürk bize dedi ki: | ya düştü, Buna rağmen hayatı ko lay geçmemciştir. Kayseri | civarında çok fakir bi: çift çinin oğlu olarak doğmuş fakat o sırada Kayseride top lanan muazzam sanat ester- leri, kendisini bu alanda ça- Lşmaya teşvik etmiştir. Bir | müddet sonra askere alına rak İstanbula gitmeğe mec bur olduğu zaman, hayat yo lu kendisine açılmış bulunu yordu, Sinan Türk Ordusile tâ Viyananın kapılarına ka- dar gelmiş. Ro'osda kalmış Bağdatda, Mısırda,ve İranda mütemadiyen çalışmış ve öğ renmişti Fakat bütün bunla ra rağmen hâlâ tanınmamış dı. Ancak haocasmı ve Seleli mimar Alin'n ölümünden $0 mnra bütün bilgisile meydana ç kmıştır. İşte Türk bükürneti, böy | lelik'e geçmiş zamanların en büyük mimarının hatırasını tebcil ederek - Doğum tarihi belli olmadığı için ölüm gününü, Türk sanatı günü olarak tesbit etmiştir Federasyon Metkezlerinin Ankaraya alınması düşü- nülüyor. Ankara, 13 ( Özel ) İdman — İttifakı Heyeli fe- derasyon merkezlerinin An karaya alınmasına karar ve rmiştir. Bu kararın tatbiki henüz belli değildir. | sözleri atalım, yerlerine öz dilimizdeki karşılık arını ve- rleştirip kullanalım .. Bu, inkılaâtımızın pek ta- biül bir zarureti idi. Salta- nat devrinde — milletin ek. #eriyetinden ayr bir ki- bar sınıfı vardı; onun, bir- | de kibar dili mevcut idi Cumuriyete giriice, —Cum iriyet imliyazsız bir demek olduğuna göre - im- tiyazlı sınıflar mademki su devir imtiyaz'ı sınıf di- | h demek olan kibar dilinin de, cumuriyet devrinde ye- ri kalmadı. Bizi, saltanattan cumu riyete getiren zaman. bu , dil meselesini de yapıyordu. Fakat, bizim sabrımız da- ralmıştı, beklemeye vakti miz yoktu. (Zamanın yapa cağını biz yapalım!) deyip elli yıl sonra varacağımız bir noktaya atlamak istiyo ruz. Maksadımız; ileriye do- ğru, uzun bir mesafeyi önü- müzden kaydırmaktır. Halbuki, çoğumuz, bir aş gınlık ve şaşkınlık - içinde kaldık. İleriye gidecekken geriye dönüyoruz. Yeni ya pacakken eşkilere yapışıyo- ruz. Haniya, maziyi tarih ten dinliyecektik; fakat, bi I6üil tik?, Tarlamızdaki pulluğu at tıktan sonra, yerine traktör koyacağımız yerde, Âdem dedemizin kara sabanını mı temsile - özenmiyecek - getireceğiz? Elbet. Hayır! diyelim mi? ) Bu kelime, “aksak, değil “ağsak, tır. (R.NS () Bunun aslı da, “güzel, | değil; “gözel, dir (R.N.5. ) , - Aki Yila TÜRKDİLİ — İSALKIMLAR) YFYUYUYUYUYUYUYWUWUUUE Gandi ve Tayor Birinin, hamam peştemal ları gibi. acaip bir peştema İla; poz, poz. çeşit çeşit Ffo- tograflarını görütüm garze telerde.. Dev aynasındaki dev göl ederek, kendi kendini oldu rendir, “biri, dediğim . Oy saki, kendi sivri sinek ha yatı ile, kendi sinek canına kıymakla; koca em peryalist bir devlete şantaj yapmak sevdasına yaka'an mış: bir blöfcü kumarbaz- dır. Açlık grevi ile, Sİvri oruçla; koca bir Hint ü'kesini aya klandırmak içn baş kaldı- vakit vakit. GANDİ ne bir entellektüel, ne yüz- de yüz bir anarşistdir: bana göre anarşist. kellesini kiyo ' rır! tin diline adayandır; benim için.. Koca bir. Hindistanı, bu hamam kaçkını - kılıklı adamın ardı. sıra.. * Ötekinin, başka başka po- zlarda, boy boy fotoğrafla rını görmedim gazetelerde, Yine, birşey — duymadım Hindistanı niyetinde olduğuna dair.. ayaklandırmak İki ahbap çavuş'ardan iki ncisi, birinci gibi, — birinci kadar lânetli bir liptir. Öy'eki, acı çeken milyo- nlarla Hintliyi, en güzel du- yğularını, ta sora; insanlığı ni kaybetmiştir. Hindistan, biremperyaliz min apandisti içinde çırpınır- ken, o, halâ “Bambo da ını rüzgâr sallıyor; kardeş bunu düşün ve şen ol,, yollu eski ve kötü bir şarkı tutturmu- ştur. Bilmez ki, bir uyku ve semcleme ha pidir. Gandi ve Tagor, öyle iki Hintli tiptir ki, biri yı larca aldatmış; öteki diz çökerek, kafa tası tabağı içinde ken- dıbeynini bir beyin salatası gibi sunmuştur, kendi elile Britanya sermayelerine.. Bana öyle gelir ki, acı çe- ken Hindistanın — beklediği, bir GANDİ bir TAGOR de- ğil.. Hint ülkesi, ke lesini ki yotin diline adayan yüzde yüz ente lektüel bir anarşist bekliyor, ayak anmak için .. M /Y Gençler Sizin için Pek yakında bir Edebiyat sahifesi açıyoruz... —e Özenerek yazdı. giniz şiir ve nesir- lerinizi, ayın yirmi beşine kadar “TÜR- KDİLİ,ne gönderi- NİZ . NOT: Yazılar, bir. sütunu aş- mamültdır. GDUT 1 z İL VEİL ÇELEI:İMİZI)E' L__m_ Çağışda Bir Köyde Şarbonhas- talığıgörüldü. Çüzel çalışmalar var telefon gesine namlısını çevirip ateş | V8 Yolar Çok MUNİaZam.. Çalı avlalar yavaş yaraş Kal- diriliyor, Çağış, 13 (Gerzgin aytarı- mızdan) — Çağışda gezdi gim birçok köylerinde bu yıl buğday çıkışları ekseriyet | kuraklık bir çok bü itibarile eyi ise de bazı köyler kuraklıktan şikâyetçidirler Wu çük su birikintilerinin kuru masına da s#ebep olduğun - dan Çağış ve köylerinde bu yıl sıtma hastalığına gayet az tesadüf edildiğini öğren- | dim. | | | | | Kamunbay İsmail Hakkı Akay köy kanununun tat biki için Çok çalışmakta ve bu çalışma neticesinde de eyi işler başarmaktadır Birçok köylerde yeni ih- | | tiyar heyeti odaları yaptı- rılmıştır | Kamunun bütün köyleri | muntazam yollarla birbirine yultuğu şöhret | lnnılıını Örgeevren Anka- bağlanmakta köyler içindeki çalı avlular da yavaş yavaş kaldırılarak bunların yerine dıvar yapılmaktadır Kamunun bilhassa te'efon hatları çok — muntazamdır. Netice Çağış kamununda eyi bir çalışma göze çarpmaktadır Genaral Ai Hikmet Ay- erdem Geçen hafta Ayvalık yo- lile İzmire giden Gaziantep saylavı General Ali Hikmet Ayerdem — şehrimize — gel- mişlerdir. 8. Ürgervren Bir müddetenberi ilimiz de bulunmakta olan vımız Adanı C. H itibarile sayla Partisi raya gitmişlerdir. Idmanyurdunun on altıncı | yıl dönümü, İdmanyurdu gençleri ku lüplerinin on altıncı yıl dö- nümü münasebetile bu ay içinde bir müsamere meği kararlaştırdıklarından hazırlıklara başlanmıştır y Doğum Urayımız yazı işleri işyarı Nadinin bir erkek çocuğu olmuştur Günsever adı ve rilen yavr'ıya sağlık ve uzun ömür diler, baba yı kutlularız. a ht A0LALI Mutiu bir nikâhlenma Eminoğ'u B. Ahmedin kızı bayan Mediha ile, Gö - nen genel ver- ana ve savamanı gençle- rimizden B. Ahmedin nikâ- hları her iki ları arasında yapılmıştır. Gençleri kutlular tler dileriz Un va zahire Hatları Okurlarımıza bir kolaylık olmak un ve zahi: şehrlmiz — pi- hergün bil- ilk defa fintla- tarafın — dost- sande üzere re fiatlarını yasasına — göre Bugün dünkü un ve zahire rını bildiriyoruz. — direceğiz. “Bayan Sabıha Görkey şeh- Baytari Mücadele Başkanı köye giderek İcep edenltl ni tedbirleri aldı. ilbaylık bütün ilçelere hu hususta tamim gönderdi. bu köyün sığırlarında 4' | hastalığı bulunduğunu etmiş ve İcap tedbirleri tatbik etmişt Şamlının Kirne - köyün. | den Oruç — oğlu Hüseyin adında bir çocuğun şarbon hastalığından — hastahaneye yatırıldığı. memleket hasta henesi baş ' doktorluğundan sıhhat direktörlüğüne bildi rilmiştir. Köy hayvanların- da şarbon hasta iğı araştı- rılmaıŞı için ilbaylığın — buy: ruğu üzerine İl Baytar dire: ktör vekili baytari mücade le başkani Hakkı Özer Kir- gitmiş yaptığı muayene sonunda neye Müsameresi büyük — bir | Uray dairesile bir İsk alâka uyandırdı. Halkevinde pazar — günü | akşamı gösterilen Balıkesir filim'eri ile iki — perdelik (Aşar soyguncuları) — piyesi dün gece de galabalık — bir | seyirci önünde gösterilmiş- tir ü Fi'im ve; piyes ilk geceki alâka i'e tak'p edilmektedir. Bugün ve yarın akşam da bu program halka tekrar | edilecektir. Kanunlar dMıü geldi. | hamutay #kanun'ır dire- İtörü Kolüğerltüğ 'B. 'Musi ffer Kütahya yolile Ankaradan şehrimize gel- | | dün | | miştir. | | TİMİZde, Sivas saylavı bayan Sabi- ha Görkey Ankaradan şeh Öğrendi- gimize göra bayan Sabiha | Görkey Kamutay azadının? bir kısmını şehrimizde geçi- | recektir. Gumuriyet alanı genişleti- (| iyor. | Yapılması kararlaşlırılen Cumuriyet alanının genişle- | tilmesine devam edilmekte- dir. Geçenlerde şehir kulü- bünün bakçesinden bir kıfım yerden başka dün - de süel mahfel parkından bir parça kesilerek alana ilâve edildiğinden burası oldukça genişlemiş bulunmaktadlır. Sarkınlılık etmiş Dün gece larında istasyonda evine gi- den — Ayvalığın İsmetpaşa mahallesinden olup rimizde gelmiştir. alman sant 22 sıra- Selmiye | oluran Salim kızı Gülüzar. Selmiye maha- İlesinden Ahmet —tarafın: dan sarkıntılık edildiği ileri sürülerek polise baş vurul- mahallesinde muştur. Polisce incelemeye başlan mMiş » lıca sebebi bu hastalığâ © tulan hayvanların köylü rafından yüzülmesi | bazı defa da - bilime böyle et'erin yenmet ileri geldiği anlaşılmak* meni için bütün ilçebö) kamunbaylıklara bir ti göndermiştir dan) | (belediye) dairesile blYİ yaptırılmasına başlandı kırk yedi Mustafa ustanın üzeri0€ olundu rekse iskele 29 birinci rine kadar bitirilerek müriyet bayramınde törenle ıçılı:ıklır li kardeş bir olup 68 Çağış kamununa nice köyünden Hüseyit İ mıştır. B Tiustas sal —' la Basri ve kardeşi rem ile, Selimiye AT | sinden canbaz Abdu Dlua Salih arasında p4 rinde, bir dana alım yüzünden kavga vga ateşlenerek B Muharrem soya ile başındaa V' şlardır. Kuruş 580 8) y" Zahire Santim Kuruşy CİMİ n ça 5. Vd D YMDEDİR Ü buğday — losü. 3 Sert * e 3 AT Bakla 5 a HĞ — NOT: y runla ve muamele dahildir.- K | » Ahıoı z eden Şarbanun görün 1 enil İlbaylık — bu zihn yaplırılıyor. B yraf Erdek, 15 (Özel ayii Burada yeni M, Her iki yapı beş iraya Ban SA Gerek uray binasi Yü yaralamışlar, J Dün hayvan pazar! t çıkııııl' canbaz 'BrA Polisce tahkikata “'u.'ı, b _=:.=/ı Un ve zahire - fiotle Unlar | Ç TÜ 56 Rendimtfli 670 V nik Ç un /idıf._ a" dit Yakarıdak buğdayı vergi l