27 Ocak 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

, yenilen tuz, SAYFA: 2 r—uuıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı HAYVAN SAĞLIGI.. unaf Tuz altından değil, her nesne- den değerlidir. Çünkü onsuz | hayat olamaz. Değeti Meclik arasından Bay, Nİ Boni, tuz hakkında söz sö- | ylemeğe icbar eden sörak | (mesele) halkımızın hususi- | le köylü kardeşlerin tuza ihtiyaçlarını bildikleri halde hayvanlarına tuz vermeği unutmaları, âdet edinmemiş olmalarıdır. Halbukj asker- lik etmiş olanlar pek âlâ bi- lirler ki askerlik vcağında neferlerden başka hayvanlar için de tuz verilmektedir. Bu ise boş dağildir. Şüphe- siz-bir ihtiyaç üzerinedir. İnsanın tuz yimesi, — bir âdetden, görenekden veya bir tatdan değil, vücudünün uzviyetin tuza — jhtiyacından ileri gelir, Yaşayabilmek için isanın — olsun, — bayvanın olsun « cap — bo - ğazdan gelir.» sözü mucibi. nce şüphesiz yiyip içmesi lâzımdır. Fakat yenilen gı- dalar: | — Hazım olunmadan. ll — Bağırsaklardan ka- na geçmeden. . HI — Kandanda vücudün o sayısız. ve türlü hüc- relerinin içine nüfuz — etme- den. VI — Bunlarla- hücrele- rin beslenmeleri neticesinde meydana gelmiş olub iç- lerinde biriken ve zehir olan posalar tekrar - kana geçmeden ve ünm vasıtasile böberekler — gibi — çıkacak kapılara - naklolunub dışa. rıya Aatılmadan — gerçekten hayat olamaz. Bütün bu değimli — mübadeleler — ise altına Jaeğorsiz saydığımız taz sayesinde — vukubulur. T — Tuz hazma yarar: Tuz iştiha açan maddelerden biridir. Az mikdarda alındıkda veya virildikte mideyi tenbih eder. Faaliyetini, usaresini artırır ve dolayısile mide hazmını kolaylaştırır. Bundan ise işti, ha artar. Mide- hazmında hem midenin kendi haro- ketlerinin hem de usaresin- in terkibindeki asid kloridriki tesiri vardır. Bu asidin kayoağı ise, — tuzdur. Evet kana geçib de vasıtasile — mideye geldikde — orada tahallül eder — ve terkibindeki asid kloridrik ayrılıb usa- resine geçer Bundan başka tuz, midede iken az çok anti septik bir tesir yaparak yen- ilen maddelerin kokmasına mani olur. Gerçi tuzun anti- septik (Mikrob öldürmek vaya anı zararsız bir hale koym- ak tesiri) hassası zaiftir. Mi- kropları öldürmez ise de bu- lunduğu yerde onlarin üre. yib çoğalmalarının önünü alır. Tuzun et, balık, lahna, patlıcan, büber ve bunlara benzer üzvi maddeleri ko- kmaktan korumaktaki tesiri- ni herkes bilir. Salamuralar heb tuz sayesindedir. —| Tux, ziyade miktarda alı- nırsa mileyi tahriş eder, il- tihablandırıb — kusmayı ve onun l den “kapılara çilictlerimizden. Vİ ıxı—v ua esMİa: Yazan: Hakkı US, susarlar. Bu ise hazım boru- | sundaki mayiin devri kesa- fetinin kanın ayor kesafetin- aşırı -bulunmasından ileri gelir ve kesafet kanın. kinden — aşağı düşmeyince susuzluk devam eder, Hulâsa mide hazmında tu- zun hizmeti üçtür: D — Mevzii ve mihaniki- dir. Mideyi tenbih ile hare. ketlerini artırmaktan ibarat- tir. ll — Mide hazmında tesiri büyük olan asid kloridriğin teşekkülüne yaramakdır. Hi — Hefif — olmakla beraber anti septik hassası gıdaların — tefessuhunu, kok- masını az çok menetmektir Vi— Tuz, mide ve bağırs. aklarda hazım neticesinde süd gibi sübye haline geçen türlü gıdaların bağırsaklar- dan kana geçmelerine yarar, Bu işde tuzun tesiri hikemi, fiziktir. Dahili bir hulülden ibarettir. — Bağırsaklardan damarlara doğru vuku bulur. Yani hazım borusunda ha- zmolunarak süd gibi süb- ye haline gelen türlü gıda. lar, kandaki tuz sayesinde bağırsaklardan — damarların içine çekilir. Tuzun bu tesi. rini bazı bilginler, borusuz, üstüvanesiz — kapaksız — ve pistonsuz bir emme tulum banınkine benzetmişlerdir. Nİ — Kandaki tuz, vücu- dün — hücrelerinin beslen- meleri, faaljiyetleri neticesi- nde husule gelib içlerinde bitiken ve kondileri — için zehir olan posoları dişarıya | kana doğru çeker. — Tüzan | buradaki işi, hizmeti — yine fizik iso de bağırsaklardakinin aksidir. Harici bir hülülden | ibaretdir. Hücrelerden kana l doğrü vuku bulur. Tuzun bu tesirinden hüc- reler ve dolayısile — vücud zehirlenmeden kurtulur. Ka- na dökülen bu posalar ise kanda kalmazlar. Anın vası- tasile böbrekler gibi çıkacak götürülür, — vo sidik gibi ayrıntılar (ifrazat) ise — dışarıya atılırlar Bu suretle vücud | zehirlerden — temizlenmekle faaliyetine Jdevam edar ve hayat sönmez. Tuzsusluk önce iştihanın bozukluğunu ondan sonra zohirlenmeyi — mecib olur. Tuzsuz kalan veya gıdala. rında — jhtiyaçlarına, yetecek kadar tüoz bulamıyan hay vanların zevkleri bozülur, | taşları yalamağa, toprağı yemeğe başlar ve tuz ara- mak üzere uzaklara gider- ler. Muhasaralarda tuzsuzluk yüzünden asker — arasında tolefat vaku - bulur. Nete- | kim Balkan muharebesinde Edirne muhasarasında as- kerimiz arasında dahi bu | gibi vakalar görülmüştür. Hayat için güneşin ziya ve hararetile havanın daha doğrusu ondaki oksijenin ve suüyün tesiri çoktur ve fakat tüzünki — hepsinden a SAA Ksasin bat Soyadı Alanlar. Yağcılar nahivensi köylerinde soyadı alanlar. Muharrem MİRZA — İht- iyar heyeli azası. Hasan KARTAL tiyar heyeti azası. Lütfü KARADUMAN İhtiyar heyeti azası. Altınlar köyünde Halil SÜRGİT — muhtarı. Mehmet DEMİRBAŞ İhtiyar 'heyetji azası Mehmet GÜLÜMSER — İhtiyar heyetisazası. Zühdü ÖZDOGAN — Ko- bsütlü H. Osman oğlu, Tüccar (Bütün ajlesi efradıda aynı soyadını almıştır.) Taşkesiği köyünde Hüseyin AYGUL — Köy muhtarı. Mahmut ZIYA — İhtiyar heyeti azası. İh- FURRDİLİ | göaccanaancaa aa namana n ca ea GE Na KNN GU GA LA GU GA EE MN N G GE HKG ŞEHİRVEMÜLHAKATT Hastahane Yolunda Atlatılan ğhemmıyetlıce kaza. Dün bir doktorun bmdıgı otomobili yolda bir duvara çarptı, otOmobıl hardehaş oldu Dün şehrimizle memleket | hastahanesi arasında bir ot- | omobil kazası olmuş değerli İsmail ÖZA İhtiyar heyeti azası. Osman NAR — ihtiyar | heyeti azası Kalafal köyünde soyadı alanlar Ahmet BİRGÜL— ihtiyar heyeti azası Ramazan CİCİGÜN - tiyar heyeti azası Mehmet ÇANGIR — tiyar heyeti azası, Raşid CİCİKİR heyeti azası Adem CANGÜL — İh- tiyar heyeti azası. Dundarcık köyünde Kâmil CANGIR -— Köy muhtarı. Raşid ÇAPAR - İhtiyar heyeti azamı. Zeynel ÇABUK — İhtiyar heyeti azası, jh- — İhtiyar Ba AVDAR — İh- eC : Karan cuma günü tiyar heyeti azası. Halit ÇALKA — İhtiyar heyeti azası. Yukarı Köçek köyünde Kâmil ÇOŞGUN — İhtiyar heyeti azası. Hajit AYKANKT — İhti. yar heyeti azası, Mehmed AYSEBAR — İh. tiyar heyeti azası. Abdullah AYTEKİN — İh- tiyar heyeti arzası. Mehmet AYDİLEK — İh- tiyar heyeti azası Kürsü köyünde Tayıb KOCABAŞ — Köy muhtarı. Mehmet POLAT — İhti- yar heyeti azası Aziz SALIK — İhtiyar he- yeti azası HüseyinSEYHAN — yar heyeti azası İsmall SAVULMUŞ — İh- ityar heyeti azaası İhti- lanğıçda — söylendiği tuzsuz hayat olamaz. Hal böyle olduktan sonra hay- vanlara tuz vermemek doğ- ru - değildir. Hayvanlara günlük olarak verilen tüz — miktarları şudür: — Beygir, sığır ve mandalar: 30 e 15 gram (yarım çorba kaşığı), koyun ve keçilere: 5 — 10 , gram l2 kıhvo kuıgı) Köy | | yaklaşınca bu üzere nakasalar — açılmıştır. — aA Di eli ee Dodi l bir doktorumuz büyük bir koza atlatmıştır. Hüdise şö. yle olmuştur: Çocuk esirgeme kuramu reisi ve memleket hastahan- esi kulak, boğaz ve burun hastalıkları mütehasasısı do ktor Mehmed Kaâmilin hus- us! bir otomobili vardir. Ha stahaneye — bu gidib gelmektedir. — Doktor dün öğle yemeği için şeh- re inmiş ve bir saat sonra otomobili ile tekrar hastah- aneye dönmek üzere şehir- den ayrılmıştır. — Yoleulük otomobilleğ hastahaneye kadar eyi goç- I miş fakat tam hastahaneye gelmokte olan eşekli bir — köylü kafilesi, ile karşılaşmıştır. Bütün yo- | lu kaplıyan kafile yol verm- | eyince doktor da oldukca gü-| ratli giden otomobilini kena. rdan geçirmek istemiş fa- | kat direksiyonu idare edem. iyerek müessif kaza — vuku gelmiştir. Otomobil yoldan çıktıktan sonra doktor Ali Rizanın yarım metre yükseklikte du varla çevrili olan — bağına çarpmış ve taklak — atmıştır. Otomobilin ön kısmı ve ça- murlukları hurdehaş — ve bir sırada şehre | tali eseri olarak doktora ve | imtiyaz sahibimiz. Bir mütdeddir şehrimizde bulunan İmtiyaz sahibimiz Bilecik saylavı Bay Hayri İstanbul yolile Ankaraya gitmiştir. Vilâyete gelen kanunlar. Tahsili emval kanununa bazı maddelar eklenmesine dair kanunla sular kanunu- na eklenen — kanun vilâye- tebliğ edilmiştir. iki hocalık Kültür Bakanlığından vi- lâyete bildirildiğine göre, Örtamekteb İngilizce hoca- bğına esaleten Feriha, Li- se ve muallim mektebi Fran- sızca hocalığınada vekâleten Esat Âdil tayin edilmiş. lerdir. Sındrğıda tavuk kolorası, Sındırğıda tavük kolerası çıkmıştır. Hastalığın önüne gececek todbirleri almak ve aynı zamanda hastalıklı ko- yunlara çiçek aşısı yapmak üzere Susığırlık baytarı Sın- dırğıya gönderilmiştir. Sokakların kaldırımları Martlı mahallesinde açılan iki çıkmaz sokakla Kasablar mahallesinde Hacı çıkmazı sokağına — kaldırım — döşen- mesi — belediyece — takarrur etmiştir. Bu hususda mü- ee bAlD | şoförüne hiç bir şey olma- | Büşük bir kaza geçiren Dr. Kömil mıştır. Yalnız doktorün bü- rnu hafıf çizilmiştir. Hüdiseden sonra doktor Kâmil hastahanoye — kadar yürüyerek gitmiş ve otomo. bil bir araba ile şehre geti- rilmiştir Değerli doktorumuza bü- yük geçmiş - olsun deriz. Bir kaza daha, Şoför Necmi bir gün önce ziraat bahçesi — yolunda Bokir ve zahir- eci Mustafa adında iki kişiyi çeynefmiştir. Şoför Necminin sarhoş olduğu ve otomobili- n şoför İsmete ajid bulun- duğu anlaşılmaktadır. Hâdis eden sonra zabita tahkikata gitişmiştir. Teşekkür Balıkesir çocuk esirgeme kurumu başkanlığından gö nderilmiştir: Kurumumuz — tarafından geydirilen 110 fakir çocuğ- un elbiselerinin imalinde bü- yük yardımları dokuğan di- kiş yurdu çevirgeni (bayan Refika ve hemşiresi bayan Mehlika) ile terzi bay Mus- tafaya teşekkür ederiz. Genç yaşda bir ölüm Avukat H, Tevfik Zer- decinin kızı ve İçilli. oğlu tahafiyeci Hüseyinin refi- kası bayan Kâmile kısa süren bir hastalığı müteakib ölmüş vedün cenazesi göz yaşları arasında — kaldırıl- mıştır. Kâmilenin genç yaşda ölümü herkesi mü- | teessir etmiş cenazede kala- balik halk bulunmuşdar. Merhume hakkında Allahdan mağfiret diler koderli aileye taziyetlerimizi sunarız. S- — NUEARR Sovyet Rusya bır eölâdını Kaybetti ( Üst ıınlı birinci sayfada) | ra komitesi azasından Kai- bisel dün kalb durmasından ölmüştür. Bu. ölüm üze- rine dün açılacak olan b yük Sovyet Rusya kongr. ayın 28 gin bırakılmışt Bi LAİ B | ilmektedir Bürha Muallimleri bir yaparak gül Bürhaniye, « mizden) — llimleri dün de bir toplantı Kaza maarif m Tezerin de buluft plantıda maarif | vde uzüa uzün ve çok yerinde rilmiştir. — Koylerde arbil Havran, ıl'lh_' — Havran Nahi; but Emir avcuları ve diğeF erle beraber ol avı tertib etn ek ' avı emir m Alinin hakemliği muştur. Avcul.l' allesine — taksim Ve sürücüler lar ılülmü"*. f da ikiyüz kiloluk ayı musluk köy” Halilin üzerine Halil büyük ,bir —— elindeki tok dolmmk | ayıya — ate$ş rîlumıı isede ay! " Halilin yanındaki ylü Bay Durmuş © iki avcı tarafındaf rülmüştür. Bu AY? sinden köylülerin isi mnundur. Çönki vanlarını telef Bu avda ayrıca domuz öldürülmü? Türkiye matbuat İ Nisan ıyıil“ bir Türkiye matbirâk | si toplanacağı "e mektadir. Kong ciliği ulâkadar © meseleler bu MÜY zetociler birliği: $ rin nakil — vasit tifadeleri m caktır. — Kong Öeneral İsmet _ıı Ki hüd İç işleri © Şükrü Kayanın | nutuk ınylımol'" : dir. j —e |amerika?” Misli — (Görülmet” | Sogukldf | ( Üst tarafı birPi 6 sıda NO""k re 80 kişi Ölü Vıvyorkz ( sularının taşiil İl Misisipi eyaleti aleda 10 ıîıı::'“ | "“îıîl,.'.î,'.'lî:-" e î;::lnt:::;:::;:w 4ı :::ıı:ı::ııo ;::'u ) "e ancak sand