3 Kasım 1934 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

3 İKINCİTEŞRİN TÜRKDİLİ HALK BİLGİSİ DERLEMELERI | Balıkesirde Doğum Görenekleri ve Çocuk. LA e Toplıyan: A. OSMAN ÇOCUK OYUNLARI Oyunlar doğrudan doğruya, yahut bir veya birkaç va- sıta ile oynanır. Onun için bizde (çocuk oyunları) nı tes . pit ederken bu iki esas üzerinde çalıştık ve oyunları (vastalı oyunlar, vasıtasız oyunlar) diye ikiye böldük. Tespit ettiğimiz oyunlar haddizatında az ve Balıkesir muhitinde oynanan oyunların hepsi değildir. Fakat — biz aşcak bu kadarını tespit edebildik. Kaydettiğimiz-oyunlar mayanında olmiyanları yazıp bildirmek lütfünde bulun. anlara karşı minnettar oluruz. Vasıtalı oyunlar 1 - Mğk Ufak hayvanların dizlerinden çıin;ı bildiğimiz aşık ke- mikleri jile oynanır. Birkaç türlü vardır. Bunlardan en mühimmi şunlardır: 1 — Çizgi içinde: Çacukların büyüklük veya küçüklüklerine göre yere bir dajre çizilir. Ba dairenin kutru üzerine her çocuk bi- rer veya jikişer aşık diker. Ellerinde (huma) denilen büyü- cek, içi kurşun doldurulmuş ve alt tarafı taş üzerine sür- tülerek eyi kayması için düzeltilmiş birer aşık ile beş, altı adım geriden dajre içindeki aşıklara atarlar. Vurup daireden çıkarabilen diğerlerinin atmasını beklemeden du- ire içindeki bütün aşıkları çıkarmağa çalışır. Çıkaramayın- ca diğerleri de atarlar. (Huma) daire haricinde nerede Daire içinde kalırsa muhiti —dajre üzerine — çıkılır va oradan atılır. — Evelce dikilan — aşıklar ” birer birer daireden çıkıp bitince yeniden dizilir. Ve — eski mineval üzerine yine oyuna başlanır. Aşıkları daireden kim çıka. rabilirse onun olur. O kazanır, diğerleri (yutulmüş) olur. Daire içinde kalan (huma) bütün aşıkları (kıntırı kıntırı verir). (Kıntırmak) aşığı ta dibinden vurup humayı uzak- laştırmadan daireden çıkarmak demektir. Oyun esnasında aşık alım satımı da yapılır. kalırsa oradan atılır. IH — Aç- tok Aşığın dört cephesi ve her cephenin de ayrı birer ismi vardır. Kanbur tarafı «tokp, çukur tarafı gaç», yan cep helerden oyuk olanı akaz», düz olanı akör» dür. Çocuklar bir halka olup otururlar ve sıra jle bireraşık atarlar. Aşık etmenin bir şekli mahsusu vardır. Aşığı (kaz) ve (kör) taraflarının baş uçlarından baş ve şebadet pa- rmakları ile tutarak atarlar ve atarken de: — Humalim kazdan, körden -açtan toktan- geri kalmez Derler. Atılan mosalâ (tok) gelir ve yerdede (tok) duran aşık varsa onu ve attığı aşığı (yutmuş) yani kazanmış olur. Bazon aşık dikine durur. Buna (dingilik) derler. Bu ta kdirda sıra kendinde olan çocuk onu (kınttirir) kendi aşığ- ile (kıntirittiği) aşık ayni şekilde gelirse onu ve baş. ka varsa onu da alır ve oyun bu suüretle devam eder. — Deovamı Var— Balkan İtilâfı Konseyi Güzel Kararlar Vererek Dağıldı. (Üst tarafı birinci sayfada ) tima: Romen milli bayramı vesilesile 10 — mayıs 35 de Bükreşte olacaktır. Eğer hâ- disat lüzum gösterirse hali hazırdaki rejs bu müddet arasında fevkalâde bir içti- maa davet edilebilir. Ankara,3(A.A.) — Balkan itilâfi konseyi dün işlerini bitirdikten sonra murahbas larla mojiye'leri toplunmışlar ve dört hariciye nazırı iki vesika imza etmişlerdir. Bu vesikalar iki statüdür. Birisi Balkın itilâfı teşkilâtıne di . ğeri de istişari iktisat kon seyine mütsalliktir. Ankara, 3 (A.A.) — Dün ak-| şam Romanya Hariciye nazırı ile Yagoslav — hariciye nazırı muavini ve maiyetlerile Yu- nani tanın Belgrat ve Bükraş sefirleri bu akşam hususi | yerleri gezmiş trenle İstanbula hareket et. mişler, — istasiyonda — bir askeri kıta selâm resmini yapmış, muzıka milli marş- ları çalmış, rejsicümur ha- zretleri namına Kâtibi Umu- mt vekili Hasan Riza, Ser- yaver Celâl beyler, B. M. M resi Kâzım, Başvekil İsmet Pş. Hz. Hariciye — Vekili Tevfik Rüştü bey, Sovyet büyük elçisi, Çe- koslovakya sefareti müsteş arı ve ölçiler heyotleri torafından uğurlenmişlar. Ankara, 3 (A A.) Dün Yugoslavya Hariciye Nazırı muavini — vaktile Sırp ordu- sunun da iştirakile Timur. lenge karşı yapılan meşhur muharebebin cereyan ettiği ve kendi sine bu » hususta İâzım ge | dlen izahat vermilştir. izahal | ilâve ediyor: Dahiliyenin : Emri. Radyolarda artık - alaturka Mmusiki çalınmıyacak, Dahiliye Vekâleti Ankara ve İstanbul Valilerine ver- diği bir emirde radyo pro gramlarından alaturka mu sikinin tamamen kaldırılma sını ve radyolarda — yalnız garp tekniği — ile yopılmış ulusal musikı parçalarımızın Garp tekniğini bilen sanat- kârlar tarafından çalışılma sını bildirmiştir. ——— Lehistanın bütçe - vaziyeti eyidir. Lehistan Başvekili M. Ko. zlowski radyoda hükümetin son üç ay zarfında iktısadi ve mali sahalardaki faaliyeti hakkında bir nutuk söyle- miştir: &— Diyet Meclisine veri. len bütçe projesi pek fazla olmıyan ve tedricen azalma. kta bulunan bir açık göste- rmektedir. 1933-34 devresi açığı 337 milyonken 1934-35 açığı ise 150 milyon tahmin edilmekte bulunmuştur. Bütçe vaziyeti hiç bir su- retle paranın jistikrarı üzeri- nde müessir olmamaktadır. Esasen bütçe filen müstekar bulunmaktadır. Zira verimli işlere sarfedilen. para der- piş edilen açık miktarından fazladır.» Silâh meselesi tahkıkatı. Deyli Meyl gazetesi, İn. giltere hükümetinin silâh ve mühimmat imali ve satışı hakkında tahkikat icrasına karar vermiş olduğunu yazı- yor. Bu karar, kısmen Vaş- ingtonda âyan meclisi tara- findan yapılan tahkikattan, kıismen de silâhları bırakma | konferansı müazkerelerinin kesilmesinden mülhemdir. Dily Maily, İngiltere hükü- meti tarafından açılacak bu yeni tahkikatın hususi silâh imalâtına müteallik umumi bir konferansın mebdei ola- | cağını söylüyor. | Malümdur ki, M. Ruzvolt, Amerikanın — sulhu istiyen milletlerin ön başında bulun- duğunu ispat maksadile böy- le bir konferansa taraftardır. Aynı gazete, şu sözleri «Sarfettikleri gayretlerle, ancak — İngiltereyi — silâhtan tecrit-ctmeğe muvaffak olan logiliz nazırları da, İngiltere hükümetinin sulhun istik- rarını halisane arzu eyledi. ğini dünyaya — ispat etmek arzusundadırlar.» Sar meselesi ve Fransa Havas Ajansı bildiriyor: Fransız askori makamatı- nın Sar hükümeti tarafından istenildiği vakit askor verm. ek için — tedbirler aldığına dair çıkan haberleri tavzih etmek lâzımdır. Muahedenin ileri sürdüğü şekilde reyiamın doğrulukla yapılmasını isti- yen Fransa — hiçbir tarzda Sar halkının reyi üzerinde | mübesir olmağı — istemez. reyini tamamile * rıııııııı-ıııı:ı-ıı--ıı-ıııııı-ıı Fırka Reisimiz Ankaraya gitti Fevzi bey Cümhuriyet Halk Fırkası vilâyet idare heyeti roisi ve Konya mebusu Tevfik Fikret bey cuma Ankaraya gitmiştir. Tevfik Fikret beyin gay- bubeti esnasında — Fırka ve Halkevi işlerini vekâleten vilâyet —idare heyetinden Feyzi bey görecektir. günü Hükümet tahabeti Bir müddettenberi , mün- ı hal bulunan merkez hü- kümet tababetine oluz beş lira — maaşla sabık Bayramıç hükümet tabibi Dr. Celâlettin bey — tayin edilmiştir. Erdek hükümet tababeti Sürmene sabık hükümet tabibi — Mustafa Lütfi bey Erdek hükümet tabipliğine tayin olunmuştur Dr. Kadri bey Askeri hastahane dahiliye mütehassısı Doktor Kadri bey bugün yeni mahalli memuriy- etine gidocektir. Kadri bey çok kıymetli, | Balıkesirde çok eyi intiba | bırakmış işinin ehli bir do. | ktordu. Selâmetler deleriz. Kırda bir yaka, Bir gün evel — kırda bir kavga olmuştur. Yenice ma- hallesinden Salih oğlu İbra. him, Mehmet oğlu sıvacı Tevfik ve Hasen çavuş is- minde üç kişi arasında çıkan bu kavgada İbrahim üç ye- rinden yaralanmıştır. Vakadan sonra zabıta ta- rafından yaralı hastahanaye kaldırılmış sabıkalılardan ol- duğu anlaşılan Tevfik ile ar- kadaşı Hasan çavüş yakala. nmıştır. Vaka hakkında tah- kikat yapılmaktadır. serbest olurak kullanmalıdır. Fransa kuvvetlerinin müdaha- lesi ancak Milletler Cemiyeti meclisinin 1925 ve 1926 da ki verdiği kararlar netices- inde Fransaya terettüp eden beynelmilel vecibelerin ifası garüret halinde ve Sar hü- kümetinin kâfi talebi vuku- bulabilir. Sarda asayişin de- vamından ve can ve mallar. ın muhafazasından yegüâne mesul olan hükümet Sar hükümetidir. 'Mıntaka kupa maçlarına cuma günü Ali Hikmet Paşa stadyomunda — başlanmıştır. Cuma günü ilk defa olarak İdmanyurdu ldmangücü ikinci -takımlarile İdmanbi- rliği Alay İdmanyurdu - bi rinci takımları — karşılaş- mışlardır. — Maçlar — bilhas- sa Alay - Birlik maçı stadyomu dolduran seyir. ciler tarafından heyecanla takip edilmiştir. İkincilerin oyunu: İdmanyurdu .- İdmangücü ikinci takımları arasında- ki maç saat 12,5 de İdmanbir. liğinden Ziya beyin idaresi altında başladı. Her iki takım da birinci takım oyuncularına yor — verildiği görülüyordu İki / raf ta zaman zaman seri akınlar yaparak hasım kalesine — tehlikeli — akı - nlar yaptılar. Fakat semere- siz . Birinci devrenin sayısız neticelenmesine mukabil ikinci devrenin daha başlanğıcında Güçlüler bir sayı, çok geçm eden Yurtlular da beraberlik sayısını yaptılar. Bu berabe- re vaziyet son — dakikaya kadar devam etti isede son dakikada müdafilerin seb. ebiyet verdiği bir hata yüzünden — Yurtl- ular ikincı sayılarını penaltı- dan yaparak bu suretle ma- çı 2. Ikazandılar., Birinci takımların maçı manyurdu birinci takımları Tiyatro Raşit IliııEy—ıı arka- daşları, Kıymetli ve büyük sanat- kâr Raşit Riza bey yeni te. şkil ettiği kadro ile bugü - nlerde şehrimize gelerek şe. hir sinemasında birkaç te. msil verecektir. Raşit Riza beyin yeni teşkil etmiş old- uğu kadronun kısımı azamı- nt Darülbedayiin — tanınmış ve maruf artistleri teşkil etmektedir. İstanbulda verdikleri tem- sillerde büyük — rağbet ve | muvaffakıyet kazanmışlard- Vır. Raşit Riza bey bu yeni kadrosile ilk defa Turneye çıkmakta ve şohrimize ge- | lmektedir. — İiiı muallim tayini Ayvalık Cümuriyet mek- tabi — müallimliğine - Halit Bozkurt bey — tayin adil- miştir. Balıkesir inhisarlar Baş. müdürlüğü takip ümi- ri Haşim — beyin oğlu olan — Halit Bozkurt — bey Necati bey muallim mekte- binden bu sene mezun olmuş | kıymetli bir gencimizdir. ŞEHİRVEMÜLHAKATTA Spor hareketleri. Kupa | Maçları Başladı. Cuma gönü yapılan maçlarda Alay ilmanyordu İdmn birliğini, İdmanyurdu da İdmangücünü yııü | Tülünler idarece beyenilil SAYFA: Z a arasındaki — maça — Dâl di. — Takımlarda görüyülordu. — Birlik mında — kaleci ile bek, Yurtta iki ÜÇ oyuncu oyımcu nazarı katini celbediyordu. maçın seyircileri — ari kumandanımız Basri Hazretleri de bulunuy? İdmanyurdundan Hulki idare ettiği maç Yurtl güzel bir akınile baş Bunu Birliklilerin akını " etli. Her iki takim da 8 oynuyordu. Oyun bat henüz beş dakika olm | | ki Yurtlular yerinde p 1 Birlik kalesi — önüne 4 indiler. Ve — bu sırada açık ortadan T topu hafif bir vuruşla leden içeri soktu ve bü D retle takımına ilk ve J r> galibiyet sayısını K dırdı. Öyün bundan daha cok hararetlener! taraf güzel ve seri akıf la kale önlerinde 'T likeli — vaziyetler — hÜ ettiler. Fakat oyunun nit etine kadar devam I bütün bu K malar netice — üzerind ©| bir tesir yapmadı: Alay y manyurdu bir, İdmanbi! sıfır.. Şeref kupası müsabaki İstanbul, 2 (A.A.) — * kupası için karşılaşan ' bahçe - Beşiktaş — takı sıfıra sıfır berabere lardır. l e' Kurtder€ ! Köyü güzel ve nefis l yetiştiriyor. Şamlı, (Muhabirimiz! Nahiyemiz köylerinde. eölük yıldan yıla ıniı!" mektedir. Bu yıl Kü köyünün yetiştirdiği fevkalâde güzel ve ne! İki gün ; evel — Nahi: gelen Balıkesir — inhi başmüdürlüğü ekil Celâl bey n tütünlerini görmüştür. bey tütünleri nofaset i | rile —güzel bulduğu F | tütünlerin talimatname)* ) ğun cins cins nyrılırlİ yapılmış olmasını da bt iş ve bu tütünlerin € bir fiatla inhisarlar İt »| tarafından mübayaa eğini söylemiştir. 'l'u'.ımlıırıııIıeğaıııkllg'“l değer bir fiatla alına? salâhiyattar bir ağızdaf "4 yan köylü çok seV'4 ve önümüzdeki yıl 'ı'ı güzel — ve daha çok yetiştirmek — üzere şi! hazırlığa girişmiştir-