4 Ekim 1934 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

SAYFA:2 TETKİKLER Amerikan edebiyat tarihine kuş bakışı.. öğü Yazan: KEÇECİ OGLU HİLMİ HI Yeni millet edebiyatı &1800 - 1840n asrın — başlarında Amerika milletleri arasında hatırı sayılır. bir mevki — almağa başlamış ve aynı zamanda milli edebiyatta büyük varlıklar göstermeğe yüz tutmuştur, Artık ortaya ko- nulan eserler yalnız - kendileri tarafından — değil At- las Okyanusunun diğer konarındaki — milletler yani Avrupalılar tarafından da — zevkle — okunabilecek alemşümul bir edebi incelik ve olğunluk göstermeğe başlamıştı. Budurun ln'ing. Bryan, Cooler Pol gibi mühim simular yetişti İktisad hsyatın doğurduğu refah edebiyat fidanlarının filizlenmesinde pek büyük rol oynadı. Hertarafta gündelik gazeteler, ilmi ve — edebi mecmualar çıkıyor gönç heveskârlar yetişecek edebi — mu- hit bulmakta güçlük çekmiyorlardı. Birleşik hükümetlerin kapladığı sahanın genişliği ve ilk zamanlarda münakalenin ğüçlüğu memleketin muhtelif köşelerinde edebi zümreler yarattı. Koiekerbocker mektebi ve cenup edebiyatları bun- ların öen mübimlerindendir. Washington İrving İngıhılar Amerikan kitaplarını kim okur? Diye Ame. rikan edebiyatçılarile adeta alay ederlerdi ve onları hiçe sayarlardı. İşte İngilterenin ve Avrupanın bu- sualine cavap veren Washington İrving olmuştur. O Amerikada da bir edebiyat olduğunu eserlerile yalnız İngiltereye doğil bütün dünya ödebiyatçılarına tasdik ettirmiştir. İrving Amerikan edebiyatında neşe, istihza ve kahkahalar timsalidir. O hayatın daima eyj ve noşeli taraflarını gö- rmüş, okuyucularını memnun etmek için yazmış vo muvaffak ta olmuştur. İnsanı teshir edon gönül eğ- , Tendirici gayet hoş bir üslübu vardır. Muhayyele kavvetinde fazlalığı eserlerinden anlaşılır, fakat hayal- pirestfiği eserlerinin güzelliğine — bir eksiklik vermez. Hayatı: İrving 1783 de — Nevyorkta Çocukluğunda çok afacan — ve oldukça haylazdı. Mektep kitapları yerine binbir gece masallarını okur bütün aile efradı ibadet ederken o evden kaçar kenn- ini eylendirecek yor aradı. Bununda sebebi annesinin güler yüz göstermesi, en küçük oğlu olduğu için birçok suçl- arını hoş görmesindendir. Babası onü evin üst — katında uyuyor zannederken o tiyatrolarda gönül eylendirirdi, Bu afacanlıkların cezasını mektebe lâyıkile devam edememek- le çekti. Pek narin yapılı — olduğandan — silesi fazla okutmadı, on yaşında hukuk evinde çelişmiya başla- dı. Buradan istediği kadar kitap — okumağa — gazetelere makale yazmağa imüsajt zaman — bulabiliyordu. Bir aralık sıhhati pek pehlikede görüldü tebdilhava ve oğlonca için Aağabayi tarafından — İngiltereye — yönd- erildi. Bu uzun çok — istifade etti — Macaristanın Komşularile Münasebatı Ön dokuzuncu dünya doğmuştur. seyahatten Ame (Üst tarafı birinci sayfada) etmemektedir. M, Gömbeş, yakında Varşovaya, yapacağı | seyahatin Avrupa sulhunu | takviye — etmekle beraber aynı zamanda iki memleket arasında — öntelle- ktüel ve hars teşriki mesa- isini tahkim edeceğini ümit etmektedir. M. Gömbeş Bu. Igaristan ve Türkiye — ile münasebatın dostane - oldu- gunu — küydaderek - buü iki memleketle olan ticari kayololerden bahsatmiş ve Sofya ve Ankaraya yaptığı seyahatin bu iki memleket- le mevcut dostane — ve kar. deş münasebatının — teyidi olduğunu söyledikten sonra bu seyahatlerle Şark istika- metinde de samimi — iktısadi münasebat tesis ettik demi ştir. Başvekil Fransa ile dost- lük münasebatında — bulun- mağı ve küçük — itilâfla | olan | münısebu&n #alâhını | samimi — olara te | ni etmektedir. B nün ber. ma- aber Fransa için bir dostluk siyaseti mütekaddim hakıki ve öbjektif şartlar- mevcut | olmadıkça mümkün değildir. Buügün için bu dostlük anc ak Macaristan — haklı olan milli emellerinden vazgeçm emesi pahasına küçük tilâ- fa yaklaştığı takdirde müm- kündür. M. Gömbeş bu mukarenete objoktif —müte. kaddim şartlar mevcut old- uğu takdirde —muhalefet et- miyecektir. Fakat Macaris- tanın haklı bütün arzuları- na muhalefet edilir ve Mac. aristandan ancak ye- ni fedakârlıklar istenirse o zuman bu Macariston için | yeni bır zillet olacaktır. M. Gömbeş küçük itilâf devlet- | lerinin bundan on beş sene evel Macaristanın mühim ve gayri lâyık bir haksızlığa maruz kaldığını nihayet ta- nıyacakları - ümidini terket- mek istemiyor. Bu tanıma muslihane teşriki “mesal ar züsile birlikte olduğu zaman anlayış ve teşriki megaj im. kânı dahi tahakkuk edecek- kir. 2 (* İstıikbâl Havacılığındır. Yazan AMIRA DECTEUR İngiliz parlâmentosu, hük- ümetin hava harp kuvvetle- rine daha 41 fılo ilâvesi ha- kkındaki plânına muvafakat etmiştir. İtalyan — Başvekili Mussolini İtalyan havacılığı- nın takviyesi ve modern bir hale konulmusı için bir mil. yar İiretten fuzla — sarfiyat yapmağa karar — vermiştir. Birleşik Amorikan devletleri harp tayaröleri mevcudunu, daha beş yüz tayare ilâves- ile arttırmak istiyorlar, bu beş yüz tayare içinden iki yüzü bomba tayaresi olaca ktır. İnşa edilmekte olan ye- ni tip tayareler 4200 kilo. metrolik uçuş siasına va 350 kilometre sürate malik olacaklardır. Rüs tayarecil erinin Fransayı ziyaretinde bizim mütehassıslarımız Ru- syanın havacılıkta — yaplığı terakkileri ve cihanın on bü yük tek satıhlısı olan Maxim Gorkiyi görmek fırsatını bu- Idular. Almanyanın sivil ta- yareciliğini ikmal gayretin- de olduğu malümdur. Hitler bir. müddet — evel demiştir ki: «Bizim havacılı. ğımızın inkişafı kimseyi en. dişeya düşürmemelidir. Biz kuvvetli ve — muhtomel bir düşman çemberi ile ihata edilmiş bulunuyoruz bu düşmanlar — günün bi- rinde —kabul — edemiyece. ğimiz mutalebatta buluna- bilirler. İşte bizim havacı- lığımızın inkişafı böyle bir vaziyete karşıdır.» İşte bütün bu saydıkları- mız, Fransız hükümetini ha. va kuvvetleri için bir mil- yarlık tahaisat istemeğe se- vkeden kararın başlıca 80- bepleridir. Acaba bu vazi- yetin neticesi ne olacak? Hadisatı evelden keşfetmek mucize ve felâketlere inan. mak istiyenler diyorlar ki bütün diğer sınıf eilâhlar artık eskimiştir. Artık hu. dutları betonla tahkim et- mek — gülünçtür, zira bu tahkimat tayoroler karşısın da kudretsiz vo Aciz kalır. Şehirleri, fabrikaları yanğına tutuşturan, boğucu gazlerle zehirliyen hava tarruzlarına karşı ancak mukabelebilmi- silden başka çare yoktur. Ba da, şayet mukabelebilmi- sli yapacak tayareler, — ilk tanrruzdan — sağ ve salim kurtulmuşlarsa kabil olur. Şüphesiz ki havacılığın inki-| şafı, harp tekniğini değişti. recek ve yeni müdafaa ted- birlerini istilzam edecektir. Fakat bahriye, böyle hu- datsuz bir fantezi çılğınlık- larının zararını bizzat ken. disi çekmişdeğil midir? Tor- pitobotlar ve denizaltı gem ileri icat edildiğinde büyük harp gemilerinin artık Nuh gemisi oldukları söylenme- miş miidi? Fakat bu yeni eüzü tamlara karşı kullanı- lan hususi bir. topçu torpil atıcılar, torpil — avlayıcılar, torpil dökücüler, bombu atı- cılar, tayareler, torpito mu- hripleri, dinleme cihazları ve münasip silâhlarla mü- cohhez tahtelbahir avcıları karşısında ancak npisbi kıy. metlerini — muhafaza — ede- bilmişlerdir. Havacılık onla- | rın istimalini tahdit etmiş- tir. Bugün tekrar — büyük ve ——— Ö TÜRKDİLİ | lâtı | uzaklaştırılması - $ Kepsüt Ve Korucu nahiyelerinde hirer pansiyon açıldı Giresun vo İvrindi nahiye- lerile Karaman maada merkez nahiyelerinden Kepsüt ve Korucuda da birer (köy çocukları yatı pansi- yonu) açılmak üzere faali- yete geçilmiştir. Kopsütte açılacak pansi. yon elli mevcutlu olacak vo fakat şimdilik bunların 15 şi Karamanköyüne diğer on beşi de İvrindi mektebine verilecektir. Kepsütte pan. siyona elverişli bir bina bu- lanmuştur. Korucu nahiyesindeki pans iyon kırk beş mevuutlu ola- caktır. Pansiyona şimdiden kırk kadar çocuk yazdırılım- ştır Buradaki pansiyonada bir. kaç güne kadar açılacaktır. Kazalarda açılacak pansi- yonlara gelince, bu| hususta kazalarda henüz malümat al mamamakla beraber tespit edilen yerlerde yatı pansiyo- nlarınım faaliyete geçirildiği tahmin edilmektedir. Ai Rıza bey Vilâyet ilk tedrisat müf- ettişlerinden Ali Riza bey dün Dursunbeye gitmiştir Alji Riza beyin Dursun- beye gidişi orada — açıla- cak (köy çocukları yatı siyonu) işile — alâkadar görülmektedir. Hımay Balıkesir İnhisarlar başmü- dürlüğü mamulât — şubesi amiri Rahmi bey — terfian İstanbul başmüdürlüğ mam - ülât şubesi — müdürlüğüne tayin edilmiştir. Ruhmi bey idarenin — genç ve çalışkan müdürlerindendir. Yeni vazifesinde kendisi- ne muvaffakıyet deleriz. harp gemilerinin filonun be. Ikemiğini teşkil etmesi |a- zım geldiği iddia edilmek- tedir. Havacılığın bundan — son- raki inkişafı ve askeri jşle- rde istimali hakkında bugün bile kati birşey söylene - mez. Fakat müdafaa teşki- yavaş ta — olsa devam etmekte ve çok — enteresan tertibat ile tecrübeler yapı- Imaktadır. Müdafaa tertibatı vazetmek için başlıca hedef otoktalarının dağıtılması ve avcı müfrezeleri çıkarılması lü- zumu teslim — olunmaktadır. Bunun için evelden haber. dar — edilmiş olmak lâz. im geldiği gihi — muayyon bir zamana da tir yaç vardır. İşte Baldwinin beyanatı bu itibarla dır: «Büyük — Britanyanın hududu artık şimdiden son- ra Rhesinde bulunuyor.» Bu cümle eski formül — yerine kaim oluyor: - «İngilterenin hudatları, düşman sahilleri- dir.b Aermel kanal ve Şim- al Denizi, tarassut gemileri- nin alarm sinyoli — vermek için — vakitleri kalmıyacak derecede küçülmüştür. köyünden | ve | haklı- | İstiklâl Mektebi Talebeleri üç mektebe - dağıtıldı. İstiklal paşa mektebi binası yapılıncıya mıı buralardı! Bir müddet evel bir bina dahilinde birleştirilen Mitat | paşa ve İstiklâl mektepleri- nin bir arada ve yarım gün tedrisat yapmaları vilâyetçe mahzurlu görülmüştü. İstiklâl mektebi taleboleri sınıfları ve muallimlerile bora- ber binaları müsait olan mek. teplere dağıtılmıştır. İki şu. beli olan birinci sınıfın bir şubesi Mitat paşaya diger — şubesi Ali Şuuri efendi mektebine yine iki şubeli olan dördüncu sını- fın bir şubesi Mithat paşaya diğer bütün sınıflar da Gazi mektebine verilmiştir.İstiklâl mektebi talebeleri — Mithat paşanın yanan binası yapı- lncıya — kadar — buralarda kalacaktır. Makteplilere tamim Maurif Vekâleti talebeye tebliğ edilmek üzere mokte. plere bir tamim yapmıştır. Bu tamimde şöyle deniliyor: «Mezuniyet sınıflarında bir gruptan muvaffek olmiyanl- arın yüksek sınıflara devam etmeleri müsaadesi kaldırıl miş ve geçen ders yılında keyfiyet talebeye tebliğ ed- ilerek ona göre çalışmaları bildirilmişti. - Böyle olduğu halde muvaffak olmıyan bir kısım talobe, içinde balund- ukları tahsil devresinin icap ettirdiği bütün bilgileri ka- Binaen — öleyh havacılık, hislerimizin ve menfaatlerimizin müşte- rek — olduğanu bir vakitki müttefiklerimize ispat ederso Üne matlu! Fakat havacılığın | | herhalde mutlaka hudutlar, | şttifaklar, bitaraflık ve hattâ beynelmilel haklar hakkında yeni mefhumlar doğuracağı muhakkaktır. Vakıa kara | hudutları vardır, fakat bun lar emniyet mefhumu ile to- vafuk etmezler. Birkaç mi sal arzedeyim: A Birleşik Amerika devletl- | erinin hudutları Havai ve Al- askaya ve Japonyanın hu. dutları Mançuri ve — Rus- | yaya kadar uzanır. Rusya ademi — tecavüz — mükavel eleri ve tahkikat ile kendi- sinin garp hudutlarını mu- hafaza altıno almış ve sana. yi morkezlerini başka yerle- re nakletmiş ve askeri kıta larını şarkta temerküz ettir- miştir. Fransanın emniyeti yalnız Rheinde değildir. Be- İçikanın ve bitoraf komşusu. nün emniyeti aynı derecede ehemmiyetlidir ve unutulmamalı | dır ki hâkimiyet dairesi şi di Afrikaya kadar — azanır. | Nasıl ki deniz — filolarının | fanliyet sahası, üssübahrile. re malikiyetle yahut Üssü- ŞEHİRVEMÜLHAKATTA Gazi mektebi zanmadan daha hsil müossoselerit' istemektedir. Bu * yerine götirmek WW elere müracaat htelif makamlara » vererek bu muvat Tliklerini ilân e! Talebelerin merelt mekteplerinin müt dir. Sınıflarında mercilerini tecâ müracaat eden tale” ve orta mekteplof nvamesi hükümleri cezalandırılmaları W mekteplerine de ktir. » Killik köprüsü tamif Balıkesir - Kej üzerinde bulunan ik köprüsünün karrür etmişti: IındarııaW l Merkez Jannarmâ, kumandanlığına 1497 Sırrı bey — şehri rek vazifeye başlafi Yurt birinci ve i arasında maç | İdmanyurdu birit? “İnci takımları —? bir maç 4 tekarrür — otmiştif: in — yapılacak oli iddialı olduğu anlaş!? Yurt ikincileri ağt” yenmiye azmedeceki eğer | bahrilerden istife de ' alâkadar ise, böyle” relerin uçuş sınırlâF li ve müttefik tâ manlarının tarzi bağlı olup buııu kuk edecektir. denizde kendilerit' nız güçlükle ietifad | bilecek ittifaklar, ile kıymet bulaca Tayare limUIİA $ ni bir siyaset takibDi dır ve zannediyorUf| zı siyasi kurların ©© bunda mündemiç 9” 4 ktir. Aksi takdirde ” ların başka auret'” güçtür. Bit gel taraf bir — limal oradan müteakıp li dar kifayet edecek © kat almağa hakki —| Harp zamanında bif | için hangi kanun aktır? Bir caret gemisini mesi ve şayet talimatına itaat eti karşı cebir vaki olamaz mı? BU çok mesolelerden bif Bu meseleleri tarif görülüyor ki Küî'ü' sen müakaat, bunlar!” nevvi olduğunu y'l  | etmektir.