30 Eylül 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

# £ | | ile <TAN ABONE Türkiye EBonebi 1400 Kr, Y Sene 2800 Kr, 760 & BAy 1500 * 400 © .." so0 » 150 © .. 800 * Adres değlstİrmek (25) kurustur. 'Zaman Hangi Taraf İçin Çalışiıyor? Yazan: M. ANTEN * Alrnınlarm Stalingrada karşı bir milyon kişilik bir orduyu harbe Sürdüğünü ve bu kuvvetin « Alman Plânlarına göre e bu şehre ve aşağı Volgaya hâkim olduktarı sonra Mos- kovaya doğru dönecek ve burada da Muvaffak olduktan sonra İngiltere aa dalarıma çevrilecek kuvvet olduğunu Yazan Pravda gazetesi, Stalingrat mu- rebesinin yalnız Sovyet Rusya için değil İngiltere için de hayati ehemmis Yetini tebarüz ettirmiş bulunuyor, Willkie'nin Sovyet Rusyadan ayrr lrken gazetecilere yaptığı beyanatta, bu memleketin maddi bakımdan bü - Yük güçlükler içinde bulundı ve Müttefiklerinden beklediği yardımı ax lamadığını göstermektedir. Almanlar azer denizine kadar uzandıkları ve as Şağı Volgaya hâkim oldukları takdira de cenuba yardım yolu çok fazla nza” Yacak ve bunun neticesi Türkistan Yolu ile yapılacak olan nakliyat güça , İeşecektir. Şimali yardım yolu ise esa $en tehlikededir. Bu yoldan kafileler, büyük kayıplar vererek Sovyet liman larına gelebilmektedirler, Sovyet Rus Yada iaşe sıkıntısı başgöstermiştir, Bu şartlar içinde Sovyet Rusya har bin ağırlığının yüzde doksanımı daha tzun zaman omuzlarında taşıyarak müttefiklerinin emniyet içinde hazrlan Malarına imkân verecek midir!. En verimli topraklarını, mühim sa- Hayi merkezlerini kaybeden ve milyon larca kurban veren Sovyet Rusya pek hakir olarak müttefiklerinden, Almana Yaya karşı hava taarruzlarını daha şid detli ve daha devamlı kılmakla berar ber bu sene içinde, çok geç kalmadan iİkinci cepheyi açmalarımı İ! kte - STALİNGRAT'TA Stalingrat dayanıyor. Hafta. lardanberi bu Rus şehrinde misli az görülmüş, müthiş bir dövüş. me yer alıyor. Yakın zamana ka. dar orada bulunan Rus şairlerin. den Konstantin Simonov şimdi Moskovaya dönmüş; orada gözüy. le gördüğü Stalingrat mücadele. sini yazmıştır. İngilterede çıkan Daily Express gazetesi de onun yazısını şöyle naklediyor: x * İr h:arika,, olan Stalingrat müe dafaası, bir evin mahzeninde ça lışan birkaç kişi tarafından idare edil. mektedir. Mahzenin üzerindeki ev ve onun yanındaki'er tamamen yanmış- tır Geceleyin semanın pırıldayan ızık Tarı altında müthiş bir mahalle iskeler ti canlanır, Yıkılmış evin harabeleri arasmdan geçer, gayet dik bir merdi venden aşağıya mahzene girersiniz, Mahzenin methali, bir yeraltı sığınas ğı gibi kum torbalariyle doldurul . müuştur. Işte burada bu harabelerin altından ki de, umumu karar Burada, bu küf kokan karanlık odada Stalingrat müdafaasını yapın general ve onun maiyeti İsmi kasıdır, Bu fabrikada amele çalışma- ğa devam etmektedir. Düşmanın ci » var hattr kırrp da fabrikaya yaklaştığı duyulunca; tamir atö'yesinde çalışan amele, derhal tamirini bitirmiş olduk ları tınklarm içerisine atladılar ve h Ve Amele Nasıl Çalışıyor? Ti YTiyatro Mevsimine Başlarken İShakespeare ve Müdafiler Sokakta, Evde, Kıskançlık Dramları Mahzende Nasıl Döğüşüyo lntrn mevsimi, YAZAN : veccam dürmesini — “Apolon” bı.ı sene dram x emretmiyor: Ba « kısmında yine 'Shas ba muhabbeti nâmım kespeare,, in “Kış Ma ULUNAY na Danimarka Pren » salı,, adlı bir eseriyle sine — “Klodiyüs” ü başlıyor; üç mevsı * öldürten “ihtiras,, min de açılışı Shakespeare'le olduğuna göre bunu Şehir Tiyatrosu için bir “te âmü!,, gibi telâkki edebiliriz. Fakat, ne” hissedebilir, alevlerin gürültüle e | den Türk tiyatrosunun “iftitâh” mı dai- rini işidebilir, fakat onları göremez« | ma “Shakespeare” teşkil ediyor! Bu bü siniz! Sahıle carpan nehir gemisi de| yük dâhinin kuvvet ve kudretine biz de sizin Bu gemi” 'danız, Hattâ eserlerinin büyük ler insan, cephane,* yiyecek ve silâh | bir kısmını okumuş incelemiş ve pek getirirler. Onlar Kızılorduda çalışan | çoklarını da muhtelif memleketlerin h ve lar, Onları mekanik ens titüsü müdürü prı.ıfuor Paçenkonun jumandasında gelen işçiler bölüğü takip ediyordu. Stalingrat müdafileri üzerlerinde iş elbiseleri, e'lerinde çe" kiçlerle döğüşmeğe gittiler Karıları, ocukları ile yan yana döğüşmeğe git tiler. Kadınlar cephane ve yiyecek ta şıdılar. Kızlar hendeklerdeki yaralıla rı tedavi ettiler ve onları geriye, fab. rikaya taşıdı'ar, İşte bu gönüllü işçiler, o gün ake şama kadar, arkadan takviye kıtaları gelinciye kadar bir köprü başında tue tunmağa muvaffak oldular Yerlerini askerler alınca, işçiler tekrar fabrika ya döndüler ve tanklarla döğüşmeğe değil fakat onları imale devam etti- ler * * 'olga nehri üzerinde ay gözük” müyor Her taraf toplardan çte kan; nehrin suları üzerinden süratle geçen bir sis ve duman perdesiyle ör tülüdür, Yanan evlerden çıkan ateşle kızları da - taşırlar, Bu | sahnelerinde seyretmiş olmaklığımıza hnstahakqlır_ileri hattaki yaralıları |rağmen bu gibi piyeslerin hazmini bi- şehre getirirler Bütün yaralrları, bu | taz “tahammül” denilen kuvvet ilâcr kızlar Volga üzerinden ücra köşelere |na muhtaç gibi telâkki ediyoruz. “Ko oradan da otobüslerle gerideki hasta| medi Fransez” de bile Klâsik es Bunlar burada |rin oynandıkları günler tahdit edilmiş hanelere götürürler bir zamü"'af Stalingrat denilen kızıl | tir, Tiyatro çerçevesi dar olan bizim 3 kett. ktadırl lar. bu ciheti de düşü dır. Öldürenlerin isimleri artık “Aga memnon, Ocudip, Thyeste,, değildir; “Hamlet, Makbeth, Othello,, dur, Kur banlar “İfijeni, Kassandr, Poliksen,, değildir; “Ofelya, Jüliyet, Desdemona,, dır, Ve Shakespeare'in sahnesinde akan kan ne ise eski Yunan sahnesinde a kan kan da odur. İnsan ilâhlardan kurtulmak'a benli ğini de duygudan, ikinci tabiat yerine geçen küvvetli itiyatlardan, tecrit ede bilir mi? Maddi mânevi hırslardan, iha tiyaçlardan kurtulur mu? Kısaca kal bini koparıp insanlıktan çıkabilir mi? * * İ insan olduk!ı hi ik Ve Rıhtım boyunda karanlıkta boylu | zımdır, boyuna uzanmış.gövdelere rastgelinir Sehir Tiyatrosunun tiyatro âleminin Ne gövdeleri? Stalingrattan uzaklaş - | temel taşları teşkil eden bu büyük şah tırmak üzere kadın ve çocuk dolu öe| siyetleri tanıtmak hususunda sarfettis lan gemiye isabet eden bombadan | &i gayreti takdirle tekrar ediyorum. sonra oraya buraya fırlayan mâsum | Fakat bu temel taşları için daima '“çe gövdeler... Sehirden uzaklaşmak ise|ki taşı,, kullanacağımıza biraz daha terken çok kadın ve çocuk öldü. Şim | hafif çeşitler ele almayı tecrübe etsek di şehirde hiç kadın ve çocuk kalma- | fena olmaz sanırım. mıştır. Hâlâ sağlam kalmış olan ev” lJer bomboştur. Almanlar henüz şeh rin esas kısmina varmamıştır. Hafta- nberi bahsedilmekte olan sokak ki muayyen bir mıntakada yer almak tadır. Ve bugün hâlâ radyo ve gazes teler şu haberi veriyor: Stalingrat dayanıyor * W "Snakespeere"in eserlerini bir tas- nife tabi tutarsak yarmım akşam şmeleri ancak fabrika civarında- temsil edilecek olan “Kış Masalı” nı “Kıskançlık dramları” meyanında zik- redebiliriz. Esatire karışan eski devirlerde be şerı şuur bır "kosret'îıvumt,, a tabidi, henüz meydana çıkarılamıyan bıı ge neral, zamanı gelince çok meşhur o lacaktır. Bu general ve adamları tam bir aydır bu karanlık hücrede durma dan, dinlenmeden çalışmaktadır. Saç ları sakalları büyümüş, renkleri sarar mıstn- Uyııu'arı bir iki saat nöbetle üzerindeki kestirmelerin dir. Bu hava taarruzları ne kadar şide detli olursa olsun, Kızılordu üzerinde ki Alman tazyikini azalfamıyacağı için Almanyanmm şark cephesinden mühim tuüktarda kara ve hava küvvetleri çek “Miye mecbur edecek olan ikinci cephe fin açılması âcil bir zaruret halini ale Mıştır, Vaziyetl ve tehlikeyi yakmdan gös ren Willkie, ikinci cephenin derhal a” tılmasına kanaat getirmiş ve Anglo e Sakson askeri şeflerinden bazılarının #lenen tahrik edilmeleri lüzumundan bohsetmiştir, Ribbentrop iki gün evvelki nutkun “dâa zamanın mihver için çalıştığını söy _twsîi. Müttefik mahfillerinde öteden eri hâkim olan kanaate göre ise Odüşman kendileri için çalışmaktadır. Fakat biz zannediyoruz ki, zaman ane tak ondan istifade etmelerini bilenler İçin çalışmaktadır, Almanlar şimdiye kadar düşmanlar tını teker teker mağlüp etmk imkân” larınt bulmuşlardır, Eğer bugün İn« ktiltere ve Amerika, henüz kâfi derece de hazır olmadıklarını ileri sürerek Ve büyük kayıplardan çekinerek ikinci Cepheyi lar ve Sovyet ki metinin k sebep olurl. dü t için ğını gör Mekte gecikmiyeceklerdir. Hazırlığa Gelince Sovyetlerin on beş aydanberi Alman kera ve hava kuvvetlerinin en mühim kmnmı üzerlıdne çekmiş olmaları do & ve Amerik i k imkâ; den ibarettir. Günde bir defa yedikle ri sıcak yemek içine bir parça et atıl mış çorbadır. Kiler o kadar rütubet - lidir ki, kibrit çakmak bile imkân ha« ricindedir, * * y zabiti, G cenup ileri kumanda mevkiine telefon eder, Burası bir büyük binanın beşinci ka - tındadır. Subaylar güzel kadife kol- tuklara yerleşmişlerdir. Pençere kee darındaki mahugoni masa üzerin « de. askeri haritaların yanında bir de bir çocuğun mektep defteri kalmıştır. Buradan dürbünsüz Almanları gör- mek mümkündür, Bir tanesi bir mos tosiklete binmiş. Bu noktada geçen hafta düşman, en büyük hücumların” dan birini yaptı. Evvelâ Yunkers tay yareleri ve topçu ateşi faaliyete geç tiş; sonra bunu 200 tank ve motörize bölükler takip etti, Günde on iki defa yani saatte bir hücum ediyorlardı. 42 tank kaybethkîen sonra Almanlar önden £ ek arkad bir çevirme hareketi yapmıya 'teşeb - büs ettiler. Burada, yüksek bir binada müthiş bir çarpışma yer aldı. Almanlar bina nın bütün katlarını, bütün methalleri ni elde ettiler Buna rağmen yine Kı- zıl muhafızlar içeriye girdiler. Bitin. ci kattan ikinciye çıkmak için döğüş. tüler; koriorlarda çarpıştılar, Birçok odalar müteaddit defalar sahip değiş tirdiler, Fakat Ruslar Almanları bina Badü v daki kinci cephe için h /— Vvermiştir, Bugün ikinci cepheyi açmak | ta tereddüt eden Anglo * Saksonlar, mühim Alman kara ve haya küvvetleri garp cephesine nakledildiği zaman böy le bir teşebbüse hiç girişemiyeceklera dir Muvaffakıyette hazırlığın büyük rolü oluğu muhakkaktır; fakat mâne. vi unsurların ktymetini de ihmal et « memek lâzımdır. Meşhur Fransız ihti- lâlcisinin haklr olarak dediği gibi: “düşmanı yenmek için, cmret. yine tesaret, daima cesaret Amerika askeri erkânından bmnîn şu sözleri hakikatin ifadesi olarak ter lâkki edilir; “zaferi kazanmazdan eve vel iki üç milyon asker kaybini göze almalıyız, Amerikada iki şey fikirleri zehirlemektedir: Harbin pek yakında biteceği zannr ve zamanın bizim lehis mizde çalıştığı düşüncesi,, Fikrimizce Alman sanayi merkez » lerine beş yüz veya bin tayyare ile ara Sıra yapılan akınlar ancak zaman la kendini hisrettirecektir. Bu akm * larda Almanlar av tayyaresi kaybetme mektedirler, İngiliz bomba tayyareles rine karşr mukabele vazifesini dâfi ba taryaları görmektedir. Halbuki Fran- sa veya Beîcikı sahillerine asker çı e dan 'a muvaffak olamadıiler. Bunun üzerine koca binayı içindeki » lerle birlikte uçurmağa karar verdis ler. Beş muhafız ellerinde 25 er bavnt hk dinamitlerle düşman ateşi altında binanın önüne gittiler,, Almanlar en- kazın altına gömüldüler. Beş mubhafı zın hayatlarının kurtulduğu da şüp” helidir, Şimdi, bu cephede Alman'ar müdafaaya çekilmişlerdir. * * Kumındx mevkiünden dikkatle bar kılırsa, köşe topu i. dare eden askerin yeni olduğu görü: lür. O bir saat evvel şarapnel yarasiy le ölen arkadaşımın yerini almıştır. Şu uzakta gözüken Stalingrat fabrie ! '—-— .Bu Akşam MELEK Sinemasında “LA KONGA” şaheserinin unutulmaz yıldızı ROONEY' son eseri ANDY HARDY ve KÂTİBESİ Nefis komedi filmi takdim edilecektir. Diğer Rollerde: LEWİS STONE - FAY HOLDEN ğ Ve Amerika sinemacılığının yeni bir yıldızı NELSON EDDY'nin En Son Partöneri MİCKEY CATHERYNE Son şarkılaı'ında -Ah kolt GRAYSON n leri ikulan her çe Şit ihtisas semadan inen bir ulühiyet şeklinde geliyordu. İnsn âşık oldu mu, onu civciv ka « natlı iki gözü kör bir çocuk ilâh (Kü pidon) sevkediyor; kendisini kıskanç- lık sararsa onu idare eden öküz göz lü “Jünon” oluyordu; harpten, kitalden zevk alırsa onu takrik eden “Mars,, dı; tamahkârlikta “Plütüs” e, kin ve nef rette “Ate” ye, hiddet ve şiddette "Mes jer” e tâbi oluyordu. Bu suretle beşerin şuuru ihtiraslarla karışan ilâhların- (randevu) yerleri gi bi onlarla dolup dolup boşalıyordu. Nihayet bir gün geldi ki, insanlar bu *“kösret” ten bıktılar ve onuri yerine “vahdet,, i ikame ettiler. Bütün ilâh- Jar esatir efsanelerine bürünerek çc' kildiler, gittiler; fakat ihtiraslar kal dı. “Venüs” gitti “aşk,, yine mevcut “Jünon” un olmaması kıskançlığın da aldırılması rica N # Önümüzdeki Di Cuma 'Telefon: 40868 di, “Füri,, lerin âtih Ka ŞARK SİNEMASINDA Hissi ve müessir mevzulu... Hakikt bir hayat romanı... Mevsi. min ilk inkılâbını teşkil edecek Süper Film... KISMET Bağ Tolde: (ARABACININ KIZI) nın unutulmaz kahramanı P- BE İ NB H Rejisörü: GEZA V. BOLVERY SEORGE Bu Cuma günü matinelerden itibaren TAKSİM SİNEMASINDA Macera ve sergüzeşt kahramanlarınm en cesuru LA RAR: . PeTENİ Vahşi ve tehlikeli ormanlarda cereyan eden TARZAN DİYARINDA Hareketli ve kuvvetli büyük ve harikulâde filmde görmeğe ve alkışlamağa hazırlanınız. İstanbul Üniversitesi Rektörlüğünden Yabancr diller okulu ikmal imtih anları 7.10,942 Çarşamba günü saat 13,30 dar başlayıp 9.10,942 Cuma günü bitecektir. İmtihan gün ve yerini öğrenmek üzere ilgili talebenin okul idaresine müracaatları, :216) karma işini h d ik ve haftal devam edecek olan hava akınları, Ang- lo * Sağsonların bu sahillerde hava ve deniz üsleri ele geçirmirini mümkün kılacağı gibi Almanlara pk çok mika tı.rda av ve bombarıman tayyaresi de ektir. Ve bu. keyfiyet şark cephesinde derhal kendlni hissettire « cektir, Münefik kııvvetlerhı ıahmcr . O de Teri ise bir tırıftan Ahnınlnrı şark cep hesinden asker çekmiye mecbur edecek tir; diğer cihetten işgal altındaki mem leketlerde çıkacak geniş ölçüde baltam lama hareketleri dolayısiyle, Almanya hesabıma çalışan fabrikaların — verimi çok azalacak ve bütün bunların geniş ölçüde testrleri görülebilecektir. LTR KU'LUBUNDEN * GALATA GENC & 20,30 da Alımacak Malin adt Mikdar Büyük bakır tencen 2 A Orta boy tencere 15 » Bakır semaver T « Bakır tepsi: 17 »« Bakır karavana M3 « * Bakfir su güğümü 200 » Baktr bardak 1500 —4 Bakır tabak 2255 » he A le edilmek üzere eksiltmeye konulm İstanbul Bölge Sanat Okulu Alım Satım Komisyonu Başkanlığına Bakır Tencere, Semaver, Tepsi Vesaire Alınacaktır Ağırliık — Muhammen fiyat — Tutar? Kati te, İhale gün ve saat 60 Kg_ 700 Kuruş * 420 — h 300 ,, S00 W g 2100 — J 280 ,, 7T00 i> 1960 — 170 4 650 Si 1105 — 486 » BÜĞN. Ci 2430 — — 2576,25 — 5/10/1942 Pazartesi S/15 —». Gd0 » 2400 — ' —» 150 — 2250 —* —1 . l 4510 — 17175 uştur, bulunmaları şarttır. Yıllık köngre bu cumartesi Bdi Yapılacaktır, tanbul Bınat Okuluna başvurabilir! 5 — Yukarda yazılı 8'*kalem bakır eşyaya ait şartname ve le Y— uüıhcelm teminine zaruret hesıî olnn Mıı-dı “yazılı 8 kalem Balır eşya pazarlıkla talibine iha- 2 — İhale Yüksek Mektepler muııasebecnlğ!nde teplınıeık okul almi satıti komisyonu tarafından yukar- da gösterilen gün ve saatte yapılacaktir, 3 — İsteklilerin kat'l temlnaü nıa!e suaünden daha evvel 'Yüksek Mektepler Muhasebeciliği veznesine fbraz etmeleri lâzımdır, 4 — İmkme:ln bu pazarlığa iştlnk edebnmelerl için 3490 sayılt kanunun icap ettirdiği vesikalarf? haiz her gün İs- & leri görmek bi (167) firariyle “intikam,, hakkını kaybetmiş ! ve sevince de kıskanmamasına im kân var mıdır? Kıskançlık, aşktan ay rılmaz; adım adım onu takip eder, Aşk ve kıskançlık "Neo Platonizm,, felsefesinde akı! ile “Nefsi emmare” nin oynadığı ro'e benzer. Nefhad-ibahi olan aşk, insanı sonsuz âlemlere doğru sürükler, hislerin endişesi demek olan kıskançiık onu mütekâmil olmıyan be« şeri zaaflara zincirliyerek süfliyet &- lemine bağlar. Aşk, insana, cesaret, ulüvvücenap, büyüklük gibi yüksek ka- biliyetler telkin eder, Ütek adamı cesur tamahkârı müsrif, yalnız nefsini düşü« neni bir kahraman yapar, Kıskançlık ise insanın benliğini karıştırır ve içinde ne kadar küfran, kin, gazap, riya, nef- ret gibi posa ve tortu varsa hepsini yüze çıkarır . Bıı değişikliğin omu:e ıeçilımu e'in bütün hay canlan dırdığı en yüksek seciyeli ııhılntlzr bu hissin istilâsında hepsi benliklerini kaybederler, zeli! ve sefil olurlar, Me selâ Priam'ın oğlu ve Hoktor'un kara deşi olan Troylus böyle bir ihtiras ka pılmca vatanını, ailesini, evini barkını terkediyor ve sevdiği kadını gözetlek mek için arkasında dolaşıyor; eve gel diği zaman da hiddetten köpükler sa” çarak kardeşine düşmanlarını müsama sa eylediğinden dolayı taan ediyor ve rakibini öldürmek için arıyor, “Aragon,, kralının yüksek pâyeler verdiği ve bütün İtalyanmn takdir eyle diği Floranseli genç Claudio (Klodyo) da öyledir. Karısını kıskanması yü « zünden deli gibi olmuş; “Hero,, yu bir tuzağa düşürerek herkesin önünde onu bir iftira enkazı altında ezmiştir. ndıkî “Leonti” de bbb İbetmi 'Kıı Masalı” olmadı.., ilâh.... İşte “Shak de *“kader,, denilen insanmn iradesine sığ. mayan hâdiselerin, eski Yunan sahne- sinde olduğu kadar kuvvetli ve kud retli görünmesinin sebebi budur, İnsan artık tamamen ihtirasların “med ve cezri,, ine tâbidir: Artık “Orest”e “Klitemnestr” 1 öl millete kendini sevdirmiş bir hüküm dardır. Fakat misafiri olan diğer bir hükümdara karşı karısının ufak bir ne zaket göstermesi onu çocukluk arkada şını zehirlemek; karısını, kızımi diri diri yakmak istiyen en müthiş bir cani AF Devamı Sa. 4, Sü. 1 BECK CHARLES BOYER KARTAL ROBERT Levingston JUNE Travis çENBERLİTAş Sinemasında “Bugün matinelerden itibaren S ı RuEnE & MARGARET SULLAVAN PENÇESİ ROBERT Armstrong Tel: 22513 İnhisarlar Umum Müdürlüğü İlanları ;| lifelerinden “Hârünür-Reşid,, in deve Şatranç Oyunu Yazan: ULUNAY Geçenlnrdı meslek arkadaşlarım « dan biri yazdığı fıkrada Şarkın en küvvetli oyunlarından “Şatranç, dan bahsederek meml'eketimizin her tarafında oynanmak suretiyle bu oyu« na lâzmmgelen ehemmiyetin verilme" sini tavsiye ediyordu. Bir rivayete göre pek eski zamanda Çinde bir rivayete göre de Abbasi ha. rinde icat edilmiş olan bu oyun insan larr düşünmeğe, tedbir almıya, hasml. nın plânlarını keşif, sabır ve teenni ile hareket etmiye alıştırdığı için bir nte — vi “beyin sporu,, gibidir; fakat ne ka — dar da tahammülü güç bir eğlencedir, — O kadar ki, bazı yerlerde “Şatranç” , — oyun çerçevesinden bile çıkarılmış ay rt bir fen olarak kabul edilmiştir. Bu- nu bizim de böyle kabul etmemiz lâ. zımdır; çünkü “Şatranç” m sermayesi bol bol düşünmekten ibarettir. Bu bar — kımdan olacak Sünbülzade Vehbi oyun aleyhinde yazdığı bir manzumede: Nerde gördük İse nerd-ü-şatrene -| Mübtelâsında büveydâ sad rene 4 Diyerek “Şatranç,, ile yüz türlü mili net mânasına gelen “sad renc”i srratlı bir kafiye yapryor. Nerede icat edil. — miş olursa olsun “Şatranç,, bugün mil- — letler arası bir oyundur. İngilterede — bu oyunu geniş bir sahaya büyük si. yah, beyaz haneler resmederek yine siyah ve beyaz renkli “sah, vezir, sür — vari, fil, kale, piyade” gibi taşları mü- — cessem olarak oynamışlardı. t Meraklılarınca her taş ve her hane malüm olduğu için iki memleket iki kt ta arasında telgraf muhaberesiyle das ;' hi şatranç oynandığı vardır. Sair Vehbinin dediği gıbi hakîhten K bu oyuna düşkünlüğü iptilâ derecesine- vardıranlar kendlerini bir şatranç taşt ki haline koyacak kadar benliklerini buna vakfediyorlar, Meselâ kendisi Londra da bulunduğu halde “Riyo dö Janeyro” da oturan şatranç şampiyonu “Kapa — Biyanka,, ya karşı telgrafla oynryarak cihan şampiyonluğunu kazanan Rüs “Alikin,, in bu muvalfakıyettef ev vel Niste gözü bağ'ı olmak şartiyle on iki oyuncu ile oynadığına ve on — birini mağlüp ederek ancak birisi ile berabere kaldığına şahit oldum, Şatranç, Avrupalıların sonraları “po — 10” şekline soktukları “Goy-veÇevğan” oyunu gibi edebiyata girmiştir Hattâ fars lisanında büyük bir divan teşkil — edecek kadar şiirler yazan Yavuz Se lim, yine farsça yazdığı bir fahriyede: li “Mülk kiliminin üzerine devlet ıah rancını kurunca Hindistan şahmı Ferz gibi olan askerim mat etti,, a Demiştir, 7Y Sarkta hemen hemen bütün şairler “Satranç,, 1 ve şatranç taşlarını edebi sanatlarda ve bilhassa teşbih ve istiğre — de kullanmışlardır. “Nedim” in gazel* lerinden birinde şu beyte tesadüf edir lir: 0 Şâhin fki kolum bend idüb meyünesine Piyâde-i-emelim çıkdı Ferz hanesine “ŞSatranç,, T iki kişi oynar, fakat bit çok kişi seyreder; seyircilerin oyuna karışmamaları üsüldendir; fakat çoğu — metaklılar dayanamazlar; karışırlar; hattâ bir keresinde oyunculardan biri nin mağlüp olacak bir vaziyete düş « mekte olduğunu sezen refiki iki süvarl yi biribiriyle muhafaza ettirmek sure — tHyle hem “Kiş” hem de “Mat” tan kur — .n!acıiım anlatmak için diğer bir ses Gâfil olma ey Birâder nush-u-pendim | eyle yüd. Atı âta bend idince, hiç olurmu :.k.;ı'.ü; Beytini okumak suretiyle nrhdıım ikaz eylemiştir. *“Şatranç” n çok geniş, ince, hünerll bir oyun olduğuna gşüphe yoktur; fa * kat sinirli adam kârr değildir bu itibaf la meslektaşımızın bu oyunu umumi leştirmek için ettiği tavsiyenin her yet de iyi bir mâkes bularak herkesin du" rup dururken kabahatli ispinoz gibi zor la kendini angarya tarafından düşüne ceye vereceğini hiç zannetmiyorum, Na Pazarlığın Mikdan y e zt | Bayramı Haırlıqı Nihayetsiz şerit kurtuluş (Muhtelif eb'atta) İ .83.700 adet 16,10,942 Cuma 9.80 nümü etiyl Hüblon 20 ton 10,80 Salr günü şehrlmh!e büyük bir tören '1 — Yukarda cins ve mikdarı yazılı iki knlem l d 'Tören saat 10 da Sultan — satin alımacaktır, 2 — Pazarlık hizalartnda yazılı gün ve saatlerde Kabataşta levazım şubesinde merkez alım komisyonunda yapılactır, 3 — Nihayetsiz şerite ait ebat listesiyle hüblon şartnamesi her gün öğleden sonra sözü geçen şubede görülebilir, 4 — İsteklilerin pazarlık için tayin olunan gün ve saatlerde teklif edecekleri fiyat üzerinden yüzde on beş teminat parasiyle birlikte mez- kür, komisyona müracaatları ilân olunur, (255) AU İstanbul bira fabrikasında elde edilecek yaş küspeden 100 kazanı, i- hale tarihinden itibaren haftada iki gün hariç o!ı?ıak üzere diğer günlerde çıkacak küspeleri 3 - 4 ay zarfında almak şartiyle pazarlıkla artttrmaya konulmuştur, Pazarlık 6.10,942 Salı günü saat 10 da Kabataşta levazım şubesin- deki merkez satış komisyonunda yapıla: İsteklilerin pazarlık için tayin olunan gün ve saatte teklif ahmet meydanında başlıyacak ve tös İtramvay yolunu takip ederek 'l'ıkıi- me çıkacaklardir, Taksimde Abideye çelenkler konulacak, söylevler veri- hecek ve İnönü gezisi önünde hazır« İlanacak tribün önünde bir geçit res« mi yapflacaktır, $ Program iki güne kadar ılâkıhhrl bildirilecektir. J fiyat üzerinden 96 15 teminat parasiyle birlikte mezkür komisyona müra- caatları İlân olunur, — (251) Yüksek Mühendis Mektebi Satın Alma Komisyonundan Mektebin 1942 mıll .Ylh iaşe ihtiyacı yukırda)d şekilde eksiltmelere Fazla Ekslitmen!in Muhammen Tarihi — Saati Şekil İlk temlnatı — bedeli Mikdar? — Erzakın cinsi 16,10,942 11,15 Açık 812 83 5000 Nohut 16,10,942 11,00 Kapalt — 765 180 5000 Zeytin yağı nn di mektebine mü:aı.'ııt. t için G yüksek (211) Sahip ve Neşriyat Müdürü; Hali) Latfi Dördünc Gazetecilik ve Neşriyat T. L. S. TAN Matbaası mana muvaffakıyetli bir ameliyat ya- pan Cerrahpaşa hastahanesi kulak v hoğaz mütehassısı ktymetli doktorlari« nizdan Salih Ergezen ve asistanları- ve boöre bilirim. KAYİP — Temmuz 942 ortalarında Vefa erkek lisesinden aldığım 3255 sa- yılı tasdiknamemi zayi ettiğimde hükmü kalmadiğı ilân olunur, 4 A dan 2A7 İbrnhim Süreyya A Orta tahsilli bir Türk genci iş « yor, Her işte çalrsahilir. — Sirkeride Lemi Gülmat Hamidiye caddesi, Meriç - Urfa otl' line müracaat