10 Haziran 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

1942 TELGRAF: TAN, TELEFON: 24310, 24318, 24319 N EVİ UL4 Ankara caddesi No, 102 breağiğönl İSTANBUL — SEKİZİNCİ YIL — No. 2446 i “GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ 4! NİKOTİN'in ZARARLARINA KARŞI . DİFİ DİFİ Kullanınız. İle Sigara İçmek Hakiki Bir Zevktir. Kutusu her yerde 12,50 kuruştur. Toptan satış yeri: Galata Rıhtiımbovu No. 33/2 Telefon: 40493 ÇAU ( Milli Şefimiz Siyasal Bilgiler Okulu Talebeleri Arcısında) Cümhurreisimizin, evvelki gün Siya a İi z elk ün Siy: sal Bilgiler Okulunu şereflendirerek imtihanlarda hazir bulundukarını yaz- stik. Bu resimde, Milli Şefimizi, imtihan esnasinda sorulan suallere talebenin cevaplarını dinlerken görüyoruz, ——— FEVKALÂDE - KAZANÇLAR KANUNU NİÇİN ÇIKARILMIYOR? “ Fevkalâde vaziyetler dolayısiyle trir. Bizde hazf görülüyor. Fakat 9 sadı temine kâfi gelmez, için yalnız harp zenginlerini bulmak ve onların fazla kazançlarina el koymak lâzım gelir, Eğer hedef, harp kazancmı yakalamak değil de devlete yeni gelir kaynakları temin etmekse bu sistem Mevcut kazanç vergisini fevkalâde şartlara göre arttırmayı icap et- an yeni lâyihanm bu ikinci aksat hakikaten cemiyete ait o len fevkalâde kazançları cemiyete iade etmekse bu kanun mak- elde edilen kazançları yakalamak teme dayandiğı ması lâzım ge- YAZAN: M. ZEKERİYA SERTEL I ları : G ç devlet “>3U6 arasında haksız ve gayri- E$ru yollarda para kazananlar arsa, bunların meydana çıkarıl. h K için bir kanun projesinin ıia_nl'lanarak Büyük Millet Mec - Fihe verildiği haber verilmişti. î%et at devlet haysiyetini ve dev Nüfuzunu para ile satmak ce- Saretini gösteren kimseleri yaka. bi k, devlet makinesini bu ka . il lğra:h unsurlardan kurtar . . M_Atadan hayli zaman geçtiği ve n_ul_et Meclisinin içtima devresi. dl_bltî.rmes'me pek az zaman kal- !8ı halde bu kanun projesinin Uzakeresi henüz tamamlarnmış €ğildir. Kanundan vaz mı geçil- » Yoksa doğurabileceği mahzur. ları bertaraf edebilmek için daha “Crin bir tetkike imkân bulmak Üzere sonraya mı bırakıldı, bilmi Yoruz, . Yine bir müddet evvel harp arı dolayısiyle elde edilen fevkalâde kazançları dereceli ve “ğır bir vergiye tâbi tutan bir k_anun projesi hazırlandığı bildi - Tilmişti. O gündenberi bu kanun Etrafımda derin bir sükütun hü « üm. sürdüğüne şahit oluyoruz. Halbuki harbin doğurduğu fev alâde şartlar içinde bu iki ka- hunun da çıkması, harp yüzün « den kazanılmış gayri meşru ser- ketlere karşı duyulan kini tatmin Edecek, hükümetin mevkiini ve hüfuzunu kuvvetlendirecek, ayrı Ca devlete bir gelir teminine ya. Tıyacaktı. Onun için umuyoruz kl._ vaktin daralmasına ve bir Müddettenberi bu kanunlardan bahsedilmemekte olmasına rağ - men, hükümet bu teşebbüsten Vazgeçmiş değildir. Nitekim yeni bir habere göre de fevkalâde ka- Zanç kanunu hakkında bugünler de bir prensip münakaşası cere- Yan edeceği bildirilmektedir. t münasebetle şunu hatır - latmak isteriz: ' Harp kazançları vergisini ica- bettiren, hattâ haklı gösteren iki sebep vardır. Diğer bir tabirle fevkalâde kazançlara devlet iki î?aksatla vergi koymak istiyebi- e. Bunun biri; içtimat adalet pren Bibine uymak ihtiyacıdır. Harp Şartları dolayısiyle veya fevkalâ- de vaziyetlerden doğan fırsatlar dan istifade edilerek elde edilen kazançlarda, kazananın rolü yok tur. Bu kazançlarda ferdin ne ze- kâsı, ne sa'yi, ne de sermayesi rol Oynamıştır. Elinde malı bulunan bir adam, harp dolayısiyle fiyat . larda husule gelen yükseklikten İstifade ederek, kendisine 5 ku - ruşa mal olan bir maddeyi 50 ku. Tuşa satarsa, bu fevkalâde ka - zançta onun hiçbir suretle tesiri Lord Lyttelton Amerikan Harp Gayreti Genişliyor çaaçani Geemeşi İngiliz İstihsalât Nazırı Dedi ki: "Eğer Hitlerle Göring Bu Manzarayı Görselerdi Hemen Teslim Olurlardı,, Vaşington 9 (A.A.) — İngilte. re harp istihsalleri Nazırı M. Lyttelten, yanında — Amerikan harp istihsalleri nazırı M. Nelson olduğu halde Detroit endüstri merkezinde dolaşmış ve otomo- Ai7 Devamı Sa. 2 Sü. 3 Pasifik'in En Şimal Çevr_?îinde Japon ve Amerikan Filoları Tekrar Harbe Tutuştu, Fakat Henüz Fazla Tafsilât Yok Çinde Yeni Açıları Cepheye Japonlar 300 Bin Kişi Gönderdi Vaşington, 9 (A.A.) — Şimdi ikinci bir deniz muharebesi Alas ka kıyısı açıklarında, Alentien a- daları çevresinde cereyan etmek. tedir. Bahriye Nazırlığı, bu çar- pışma hakkında şimdi malümat verebilecek mevkide bulunma - maktadır. Pasifikte deniz hâkimiyeti Londra, 9 (A.A.) — Star gaze. tesinin Vaşingtondaki muhabiri yazıyor: “Midway muharebesinden son ra Pasifikte deniz hâkimiyeti ar- tık birleşik milletlerin eline geç miştir. t Amerika donanması başkuman danı Amiral King evvelki gün Va şingtonda yaptiğı demeçte bunu açıkça söylemiştir. En son alınan haberlere göre, Midway adasındaki üslerden kal kan keşif tayyareleri düşman fi- losunu bir gün evvelden görmüş. lerdir. Bu, Midway müdafaasına, Japon donanmasının düştüğü tu- zağı Hhazırlamak imkâninı ver - miştir.,, — a Bir Japon denizaltı gemisi batırıldı Melburn 9 (ALA.) — —Avustralyar daki müttefik kuvvetleri umumi ka. rargâhının bildridiğine : göre, İngiliz Â7 Devama Sa. 2 Sü. 6 Macar Başvekili Yakında Romaya da Gidecek Ankara, 9, (Radyo gazetesi) — Berlinde bulunmakta olan Macar Başvekili M. Kallay'ın Peşteye döndüğü. bildiriliyor. Bir habere göre; M. Kallay yakında Romayı da ziyaret ederek Mussolinı ile görüşecektir. ; Anıt-Kabiriçin Karar ÜC ESER Mütehassıs Bir Heyete Yeni Bir Proje Yaptırılacak İCİNDEN “. Wes Görüldüğü Birinciliği kazanan projenin sa. hiplerinden profesör Emin Onat W A Birinciliği kazanan projenin sa. hiplerinden Docent Orhan Arda İki Türk Mimarının Hazırladığı Proje Birincii Olarak Seçildi, Fakat Tadile Muhtaç İçin Tatbik Edilmiyecek Ankara, 9 (A.A.) — Başvekâlet ten tebliğ edilmiştir: 1 — Ebedi Şef Atatürk için yapılacak — anıt-Kabir projesini tetkik eden jüri heyetince muükâ fata lâyik görülen üç eserden: a) Profesör Emin Onat ve do - çent Orhan Arda'ya ait projenin birinci olarak seçilmesine, b) Alman profesörü Johan Krüger'e ve İtalyan profesörü Arnaldo Foskini'ye ait diğer iki projenin ikinci sayılmalarına, Ka 2 — Esasen bu üç projeden hiçbirinin doğrudan doğruya tat- bike elverişli olmadığı ve. tâdile muhtaç bulunduğu jüri heyeti ra- porunda da tasrih edildiği cihet. le birinci olarak seçilen projenin de tatbik edilmemesine musaba- ka talimatnamesinin 18, 19 ve 20 nci maddelerine tevfikan hükü- metçe karar verilmiştir. AFRIKA CEPHESİi G. Rommel - Taarruza Geçti Muharebenin Şimdi 3 — Anıt - Kabir projzsinin müsabakada birinciliği kazanan proje sahibinin de dahil olacağı bir mütehâssıs heyete yaptırılma sı mukarrerdir. FRANSIZ HALKİNA TAVSİYE Sahil Bölgesindeki Halka Buralarını Terketmesi Bildirildi G. Arnold "Mihverle Hesaplaşma Günü Pek Yakındır,, Diyor Londrâ 8 (A.A.) — Londra rad yosu bugün öğle üzeri Fransanın işgal altında büulunan sahilleri halkına fransızca hitap ederek as keri sebeplerden dolayı bu böl- geleri ilk imkânda terketmele: rini tavsiye etmiştir. “Hesap günü yaklaşıyor,, ,Londra 9 (A.A.) — General Arnold, şu beyanatta bulunmuş- tur: “Mihverle hesap görme günü pek yakındır. Önümüzdeki altı ay içinde mihver ya. galip gelecek ya mağlüp olacaktır.,, Â3 Devamı Sa. 2 Sü. 6 Amasyada Yağmurlar Hayli Tahribat Yaptı Amasya, 9 (A.A.) — Burada şama doğru yağmaya başlayan yollarını kapamıştır. Bazı KETETĞME Ğ görülmez. Bu sebepledir ki;” bu tarzda kazanılmış İâykalâde ka . KA7 Devayı Spâ-Sü. 4 Zzarar 'wanları sular alıp götürmüştür. y ati şiddetini artırarak kısa bir zamanda seller husule getirmiş ve yer yer zararlar yapmıştır. Seller 20 den fazla evi götürmüş, mecraları tı- kamış ve sürükleyip getirdiği taşlarla bir kısım bahçeler ve Zara ova - kişi ölmüş, bir çocuk ağır yaralanmış, bazı hay - Cuma günü ak- yağmur, birden görmüştür. Bir 20 Evi Sel Götürdü, 1 Ölü, 1 Yaralı Var Ankara, 9 (TAN) — Vilâyetlerden gelen ma- lümata göre, yurdun her tarafında faydalı yağ. murlar yağmakta berdevamdır, Altı mayısta E. dirneye metre murabbaına 8, Kırklareline 7, Pı- narhisara 22, Lüleburgaza 20, Tekirdağına 7, U. lukışlaya 38, Niğdeye 27, Burdura İ, 10, İspartaya 7, Beyşehire 14, Konyaya 13, Afyo- na 18, İlgınma 30. İskenderuna 18, etmektedir. Eskişehir, Ankara, Polatlı, Haymana Kayseriye Şarkışlaya 20, Karaköseye 27, Antalyaya 30 kilogram su isabet mülhakatına da faydalı yağmurlar yağmıştır. Birülhakem'e İntikal Ettiği Bildiriliyor Ankara, 9 (Radyo gazetesi) — Son dakikada gelen haberlere gö re Libyada İngiliz mayin tarlasın daki harekât Birülhâkem mevki. ine intikal etmiş ve Rommel bu bölgede büyük tank birlikleriyle şiddetli bir taarruza geçmiştir. Birülhakem'de vaziyet henüz ümitsiz değil Kahire, 9 (A.A.) Mihver kuvvetlerinin pazartesi günü Bi- rülhakem'e karşı yaptıkları taar- ruzdan az evvel buradaki müda. HARBİN “İLK İKİ YILINDA İngilterede Ölen Sivillerin Sayısı 43.679 u Buldu Çölde askeri hedeflere taarruz ed ? Ç a & n bir bombardıman tayyarcsi ŞARK CEPHESİi Sıvastopol Kalesi Zorlanıyor Bu Müstahkem Mevkie Karşı Şiddetli Bir Taarruz Başladı . Berlin, 9 (A.A.) — Alman teh. liği: Sivastopol kalesi toprakları üstünde çarpışmalar devam et .. mektedir. Ağır topçu ve büyük hava kuvvetleri tarafındanı miüles sir bir surette desteklenen piya- demiz, hâkim bir tepede bulunan bir miktar tahkimatı zaptetmiş ve düşmanın mukabil taarrüzları nr kanlı zayiatla geri püskürt - müştür. Harkofun şimali şarkisin de düşmanın zaif tazyikleri aka. mete uğratılmıştır. Merkez ve şimal kesimlerinde Ayni Müddet İçinde 50.346 Kişi de Yaralanmıştır Londra, 9 (A.A.) — Bugün A- vam Kamarasında Attlee demiş - fir ki: *3.9.1939 dan 2.12.1941 e ka- dar İngiliz sivil halkından tele - fat 43.679 u bulmuştur. 50.346 ki şi hastahaneye yatırılmıştır. De. nizde kaybolan bahriyelilerle si- villerin sayısı bu rakamda yok- tüti Rhur bombalandı Londra, 9 (A.A.) — Hava na. zırlığının tebliği: Bomba uçakla mmızdan mürekkep bir teşkil dün gece Rhur endüstri bölgelerine hücum etmiştir. Dieppe dokları ve Hollandadaki düşman hava meydanları da bombalanmıştır. Avcı servislerine mensup uçakla rımız şimal Fransa ve Holanda- daki hava meydanlarına ve de - miryollarına hücum etmişlerdir. Bu harekâttan 18 uçağımız dön. memiştir. Alman tebliğine göre Berlin, 9.(A.A.) “Tebliğ,, Manş sahilleri üzerinde 7 İngiliz tâyyaresi düşürülmüştür. Dün ge ce garbi Almanyada bazı mahal- lere karşı hava.taarruzları yapıl- mış, sivil ahali kayıplara uğramış tır. Bilhassa meskün mahalleler. de ve umumi binalewrda hasarlar vardır. 16 bomba tayyaresi dü - İrak Kabinesinde Vichy; 9, (A,A.) — Bağdat'tan ge. len haberlere göre, İrak kabinesi is- tifa etmiş ve eski Başvekil Nuri Sait filer beş gün içinde beşinci defa olarak düşmanın yaptığı çenber içine alınmış olan düş - man grupları, hava kuvvetleri - Ağ7 Devamı Sa. 2 Sü. 5 teslim AF7 Devamı Sa, 2 Sü. 7 DIŞ TERBİYE - İÇ TERBİYE lektaşımız, geçen gün, “kâmil adam,, ır B yetişmesi lüzumundan bahsederken bunun ne olduğunu anlatmak için bir elçi tipi seçiyor ve diyor ki: “Dil bilecek; muamele bilecek; hazır cevap ve malümatlı olacak; hâfızasında, giyin « REFİK Paşa yeni kabineyi kurmıya memur redilmiştir HALİD KARAY mesinde, ikrammında, ifrat ve tefritinde falsâ ol. mıyacak... Ağzmı şapırdatmıyacak, lokmaları ha- pır hopur, obur gibi yutmiyacak, ilâh...., Hepsi doğru!. I:lele bir elçinin, büyük bir sofrada, meselâ, şeftali çekirdeklerini ağzın. dan, nişan yerinde tüfenk atar gibi tak tak tabağma fırlatması ve onları yapma diş damakları gibi önüne sıralaması pek ayıptır. Fakat acaba, yukarıda saydığımız meziyetlerle ortaya bir “kâmil adam,, çıkmış olur mu? Bence resmi çizilen şahıs, sadece sosyete adamıdır. Aşıl kâmil adam bütün dış hareketlerde kusuru olma- dıktan başka ahlâk hususunda da kemale ermiş, özünü terbiye etmiş bir insana denir. Hiç elini sürmeden inciri çataliyle tutup gayet mahircesine bıçağiyle dörde ayırarak kabuklarını yine bıçağiyle yüzen, ne parmaklarını, ne-ağzını, ne havlusunu kirleten adam sofra müa. şereti usullerini biliyor, demektir. Bunu öğretmek de, öğrenmek de kolaydır. Asıl güç olan mâneviyat terbiyesinde ustalaşmaktır. Bizde “eline, diline, beline sağlam olmak,, diye bir söz vardır ki, kâmil adamın tam tasviridir. Eline sağlam bir adam emniyetli- dir, tok gözlüdür, hakkı olandan başkasına göz dikmez. Diline sağlam olunca da gevezelik yapmaz, sır tutar, küfür etmez. Be. line sağlamın cinsi meyillere, ev yıkacak ve nâmusa sataşacak şekilde düşkünlüğü yoktur. Bu atalar sözü başlı başina bir ahlâk düsturu ve terbiye kitabıdır. f Bir cemiyet yalnız dış manzarası ile değil, iç manzarasiyle de kendini göstermedikçe kemale ermiş sayılamaz ve böyle ideal bir cemiyet, hem üstü, hem özü terbiyeli insanların çokluğuyla kurulur. Yemek yemesini bildiğimiz kadar hakkımız olmayan yemeğe - servet, kadın, ikba) « el sürmemeyi bilmemiz de lâzım- dir. Her kim ki, hakkı olandan edepl ini, hakkı olmıyan. dan da el çekmesini bilir, işte “kâmil odur, tâ kendisidir! * 23