9 Nisan 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

AN EVİ ISTA TELGRAF: TAN İSTANBUL TELEFON : 24310; 24318, 24319 YEDİNCİ YIL — No. 2384 NBUL, Ankara caddesi Ne, 102 e —— GÜNL Çocuklarınıza okutacak en faydalı eser OKUL VE AİLE ANSİKLOPEDİSİ Bir çocuğun aklına gelen her sualin cevabını Verir, Tanesi: Mikavva elitii 280, nefis bez ciltli 300 kuruş, AHMET HALİT KİTABEVİ ir a Kornilof, dünkü celsede, relsin suallerine cevap verirken PahalılıgaKarşı Fiyatların Alabildiğine Yükselmesinin Başlıca Sebepleri YAZAN: M. ZEK Döri yazımızda şikâyet et. tğimiz pahalılık ve havet darlığı yalnız Türkiyeye münha- Sir bir hâdise değildir. Harbin üçüncü yılı içinde bulunuyoruz. Her tarafta ikti ayat büyük #arsımtılara uğramıştır. Bu sebep ten bütün memleketlerde bir ha. Yat darlığı, ve yaşayış seviyesin de bir düşüklük vardır. Hayatları bizimkine daha çok nzediği için Balkan cenup do - u Avrupa memleketlerinden Bazı misaller alalım, Bulgaristan Balkanların en Zengin ziraat memleketidir.Fakat Orada da hükümet ekmeği karne vermeğe mecbur kalmıştır. ve Adama başına verilen günlük ek- #ek miktarı 300 gramdır. Hafta iki gün et yasak edilmiştir. Yalnız diğef iaşe maddeleri ve bil bâssa yağ bakımından Bulgaris- tanda sıkıntı yoktur. Romanyada, bu yılın hububat, mahsulü iyi olduğu halde, ekmek Vesikaya bağlıdır. Adam başına Verilen haftalık ekmek miktarı 1500 gramdır, yani Bulgaristan ve Türkiyede verilen miklardan azdır. Yalnız orada halka bol miktarda mısır unu verilmekte. dir. Diğer gıda maddeleri bakı- mından da Romanya sıkıntı için dedir, Macaristanda dr ekmek vesi - kaya bağlanmıştır. Adam başma Verilen günlük tayin 200 gram - dir. Haftada üç gün et yoktur. Ayrca pazartesi günleri kuzu, dana ve domuz etinin satışı ya- #aktır, Yunanistanın helini ise hepl » Miz aşağı yukarı biliyoruz. Yalnız bu memlektler doğru - dan doğruya harp içindedirler. İstihsal ettikleri o bububatın ve Bıda maddelerinin mühim bir kıs iunı müttefiklerine vermeğe mec burdurlar. Oradaki sıkıntının ve hububat darlığının en mühim se lerinden biri de budur. Böy le olduğu halde Macaristi Bulgaristanda eşya ve gıda mad- de fiyatları bizde olduğu nisbette Yükselmiş değildir. Niçin? #X*X izde hayat pahalılığının ve , MW fiyat yükselmesinin objek. if ve kısmen normal telakki edi İecek sebepleri olduğu gibi, yayri bii sayılabilecek âmilleri de mevcuttur. Bir defa bütün dünyayı kaplı- Yan bir harp içindeyiz. Dış mem leketlerle olan münasebetlerimiz Yok denecek bir dereceye inmiş. tir. Memleket müdafaası müstah- sil unsurun mühim bir kısmı köylerden alıp hududlara çek - miştir. Evvelce memleketin en büyük müstahsil unsurunu teşkil «len bu vatandaşlar şimdi yeni|. bir müstehlik (unsur olmuştur. Bu vaziyet hem istibsali azalt Muş, hem istihlâki çoğaltmıştır. Bunun tabii bir neticesi olarak iktisadi muvazenede bir sarsıntı husule gelmiştir. Yine memleket müdafaası, &v. Velce münhasıran iktisadi haya * $ın bir mütemmimi olarak çalı. $an nakliye vasıtalarını, kendi ihtiyaçlarına hasretmiştir. Bu Yüzden münakale işlerinde de bir darlık husule gelmiştir. 3 Sonra bu yıl kış da mahsul ü- zerinde fena neticeler vermiştir. | Nelerdir? ERİYA SERTEL Cenup vilâyetlerim'zde kış yüzün en bir çok mahsulümüz yanmış bazı yerlerde hayvanların kırı masına sebep olmuştur Bütün bunlara baz. hususlar da gösterdiğimiz acemilik, yap - tığımız yanlışları da ilâve etmek lâzımdır. Kömür işindeki sıkıntı mız münhasıran bürokratik ku - surlardan doğmuştur. İdaresizlik yüzünden kömür, istihsalimiz a- zalmş, çıkardığımız kömürü de vaktinde istihlâk merkezlerine nakletmek mümkün olmamıştır. Bütün bunlar fiyat üzerinde tesiri görülen abjektif sebepler - dir. Bunların dışında fiyat üzerinde müessir olan bir takim sübjektif sebepler .Yine Bazı İtirazlarda Bulundu L, Halifax "Teklifler Reddedilirse İngiltere Vazifesini Tek Başına Yapacaktır,, Diyor ÜK SİYASİ HALK GAZETESİ : Suikast Davasında | Malta Yine 10 Saat Şahitlerin Dinlenmesi İçin Duruşma 15 Nisana Kaldı Pavlof, Abdurrahmanın Komünistlik Maskesinden İstifade Ederek Tahrikât Yaptığını Söyledi ve Kendine Hukuk Müşavi Verilen Karar Mahkeme, Müdafi Tayinine Mahal Görmedi, Zabitlarla “Diğer Vesikslarin” Kusçaya Tercümesine Devam Edilecek Angara, 8 (TAN) — Atatürk bulvarında Almanya Büyük Elçi si Von Papene yapılmak isteni- len suikast hadisesine ait dav Ankara ağır ceza mahkemesinde bugün devam edilmiştir. Daha sabahın çok erken saatle rinden itibaren adliye binası et- rafı ve binaya giden bütün köşe başları zabıta tarafından kordon altina alınmış bulunyordu. Mah. keme salonu kesif bir kitle ile hınca hınç dolu idi. Söat tam 9 da Pavlof, önde koltuklarının ak tu kitap ve defterlerle dolu oldu- ğu halde jandarmaların nezareti altında salona girdi. Bunu elin. de defterlerle Kornilof takip edi yordu. Daha sonra da Abdurrah- man ve Süleyman içeri girdiler. Abdurrahmanın biraz daha bo - zulmuş gibi bir hali vardı. Buna g İ gre encümeninin ilk kararında se rağmen neşesini kaybetmemiş, et rafa adeta gülümsüyerek bakı - yordu. Geçen celsede olduğu gibi Abdurrahmanla Süleyman yan yana ön sıraya, Kornilofla Pav - İof da onlardan bir arkadaki 8i- raya ayrı ayrı oturdular. Korn'lof, dolma kalemi ile elin «dki deftere bir şeyler yazıyordu Lort Halifax Yeni Delhi, 8 (A. A) — Kon. bat edeceği, yanı memlekete İn- giltere hükümetinin tekliflerini reddetmesini tavsiye edeceği zan medilmektedir. ) i Nehru, İngiliz tekliflerinin ba Elyesa niye e m noktalarına yeniden itiraz et -İ kişi de yaralanmıştır. Yaptığımız a a | a EM a ” cereyan etmiştir: ekseriyeti, geniş salâhiyetleri ol | “İzenii Arif ve Kürk Kemal 2- miyan bir milli müdafaa nazirl! gnda iki kişi, Müjgün isminde ğanın teşkili aleyhindedir. bir kadınla birlikte dün Yenişe « Halifax'ın sözleri O |pirde Vasitin meyhanesine git « Nevyork, 8 (A. A.) — Nevyork |mişler ve rakı içmiye başlamış « belediye dairesinde bir nutuk söy |lardır. Kahveci Necmi adında bir liyen İord Halifax demiştir ki: | başka müşteri de ayni lokantaya “Hint partilerinin şefleri İngil | giderek diğer bir masaya otur - tere hükümetinin tekliflerini red |muş ve yemek yemiye başlamış. edecek olurlarsa İngiltere hilkü. |tır. Bir aralık, Müjgünın -fazla Dün, Beyoğlunda, Yenişehir RI Sonü; Sa 2; S0: 5 AY Sine; Sa: 2 Sü Ömerin vücüdünden arta kalan ve bir kavanoz içerisinde mah- keme salonuna getirilmiş olan parçalar Her halde iyi işlemiyen kalemini sık sik üflüyordu. Bu arada bir mahkeme mübaşiri cam bir kava 4” Sonü; Sa: 2; S1 YENİSEHİR CİNAYETİ MeyhanedeÇıkanKavga Sonunda Bir Kişi Öldü, Katil de Yaralandı Vo Katil Kemal Ankaradan tayyare postasile gelen resimler; Solda Kornilof elindeki gazeteye göz gezdiriyor. Sağda geçen celsede sorguları yapılan diğer iki suçlu: Süleyman Sav ve Abdurrahmân Bombalandı Bu Akın Şimdiye Kadar Yapılanların En Şiddetlisidir i İskenderiye Üssü de Hücuma Uğradı Alman Tebliği, Yeniden 16 Ticaret Gemisi Batırıldığını Bi Malta, 8 (A. A) — Salı günü Maltada harbin başından beri 2000 inci defa olmak üzere hava tehlikesi işareti imiş ve ada şimdiye kadar görülmemiş nis » bette büyük bir hava hücumuna ştır. sabahleyin yapılan anı müteakip Almanlar, öğ. leden sonra pike bombardıman isyyareleri de dahil olmak üzere birini takip eden dalgalar ha linde en büyük gayretlerini ser federek hava hücumuna geçmiş- ler, liman çevresinde ve hava a. lanlarına taarruz etmişlerdir, Düşman, sahilin muhtelif nokta- larına, besbelli hangi hedeflere hücum edeceğinin müdafaa kuv vetleri tarafından anlaşılamaması için, daha küçük teşkiller gön » dermek hilesine baş vurmuştur, Pike hücumları yapan bomba Am Sonu; Sa: 2: Si: 6 i İstedi "Esir Müba “ delesi Altı Saat Sürdü 1048 Kişi İzmir Limanında Vatanlarına İade Edildi, Aralarında Harp Facialarından Aklını Kaybetmiş Malüller de Vardı İzmir, 8 (A. A) — İngiliz ve İtalyan malâl ve hasta esirlerinin mübadelesi mur askeri heyetle kızılhaç ve misine çıktılar ve İngiliz sıhhi gez saat 7 de başladı. Mübadele işini idareye me. leri tam saat 7 de mübadelenin evvelâ yapı. lacağı “Londovericastle,, İngiliz dan karşılandılar, Geminin İskele merdiveni başında bir masa konulmuştu. Bu-masada İn- gemisinde beynelmilel kızılhaç olarak bulunan ve Kahireden gelen İsviçreli doktor Viscber ile bir İngili dekto » ; hastane ge- | Ku oturmuşlardı. İngiliz sıhhiye erleri hepsi - $ heyeti tarafın. » Sonu Se sa a za me kel lies srileni seyi bu sabah tam kizılay deleğe- Japon Harp Gemileri Hint Denizinde 4 Günde 20 Ticaret Gemisi Batırıldı Amerikalılar Filipinlerde Bataan Yarım Adasında Yeni Mevzilere Çekildi Tokya, 8 (A. A. — 5 ve 6 ni sanda Hint denizinde yapılan de. niz hareketleri esnasında 20 düş man gemisi batırılmıştır. Filipinlerde vaziyet Vaşington, 8 (A. A) — Harbi ye nazırlığı tebliği: Amerikan ve Filipin kıtaları, Bataan cephesin de umumi bir ricat yapmışlar ve yeni mevzilere çekilmişlerdir. Japonlar Manus adasına asker çıkardılar Sidney: 8 (A, A.) — Associated Press'in bildirdiğine göre, Japon lsrm Lorengau'da Manus edası na asker çıkardıkları öğrönil » miştir. İranda İsyan Bastırıldı Ankara, 8 O(Radyo Gâzetesi) — Tahran radyosuna . göre İranda İsyan bölgesindeki isyan temamen bastırıl. mışter, Bölgeye hâkim bulunan İzan askerini. halk tezahüratla İkarşılamış» *tr, Sükün.ve Asayiş inde edilmiştir. Günler Gereken Pastalardan Kurtulmak İçin Gen ve buarada bizim pastalara karşı açtığımız savaş — içinde bulunduğumuz harp gibi — halâ bir sonunca eremedi; eremedik. ten başka — yine o harp gibi — büsbütün için- den çıkılmaz bir hale girdi. Pastada nedir, de- miştik, bunun (halis unla yapılanı bile, katılan şüphel! maddelerden, bozuk yumurtalardan, kö. tü yağlardan, uydurma kremlerden, lüzumsuz süslerden dolayı hem sıhhate, heme keseye zararlıdır; doyurmaz, mide bozar; iki üç tenesine verilen para ile daha vitaminli ve kalorili gıda alınır, tokluk duyulur, sıhhat korunur. Derken, buğday darlığı yüzün- den unla yapılmış pastalar yasak edildi; sandık ki bu belâdan kurtulduk. Bleğerse püsküllüsüne çatmışız. Birer, ikişer yine ca- mekânlar pastalarla dolmağa başladı. Sorduk; “bunların içinde hükümetin alış verişten kaldırdığı unlar yoktur, cevabımı ver. diler. “Ya nevar?,, dır dedik; “kestane, fındık, patates, falan filân, yeni nesnelerden yemek cessurluğunu gösterenlerin çoğu yüz bu- ruşturdular: “Berbat şeyler, dediler. Bulantı ve öğürtü veriyor!,, Simdi gazetelerde okuyoruz: “İstanbul tarafında bir fırının, Beyoğlunda iki pastacının yaptığı pastalar tahlil edilmiş, sıhhate zararlı oldukları görüldüğünden fırm ve pastacılar birer hafte müddetle kapatılmıştır... Al Belediyenin başına, bin düşünce arö- sında, bir iş daha! İşin yoksa fırınları ve pastacıları hergün dolaş Bümüneler topla, laboratuvara gönder; doktorlar ve kimyagerler geçsinler aletlerin başına; saatlerce uğraşsınlar, göz nuru döksün. ler, Bu ne idiğü belirsiz, münasebetsiz bulamaç ve ezmikleri ayır- sınlar, incelesinler, meydana çıkarsınlar, raporunu yazsınlar; yüzlerce kişi saçma şeylerle didişsin, dursun! Niçin? Bütün bü muameleler, gerçekten lüzumlu besin maddeleri, yağlar, pey- nirler, balıklar için yapılsa daha yerinde olmaz mı” Pastasız yaşanamaz mı? İktisat ve iş bakımından yemek çeşitlerinin azal masını icap ettiren harp, neden pastaya, bir müdafaa vasıtası imiş gibi bu derece önemli bir yer veriyor, ondan ayrılmağa katlanamıyor? Evet, anlıyorum, insanın bazı saatler içi eziliyor, bir şeyler yemek İstiyor. Bunu önlemek için yen! tedbirler lâzımdır. Me- selâ, Avrupadaki gibi köşe başlarında sicak sıcak, kıtır kıtır patates kızartması, yahut arap memleketlerindeki gibi dumanı Üstünde pancar haşlaması satmak, amerikan fıstığının, fındık ve kesianeyi, leblebiyi daha bulunur hale sokmak gibi... Bunlar hile götürmez, temiz, lezzetli, çocuklarca sevilen besleyici ve ucuzca yemeklerdir. Her meselenin yasakla uhdesinden geline- miyeceğini bilenlerdenim. İyisi, ihtiyaca iyi şekilde cevap ver-? mek, ihtiyacı zararsız yollardan gidermektir.