21 Mart 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
AL KIR el mere » iMevsimin en güzel Türkçe Sözlü Film. REKOR KAZANDI ncı hafta devam ediyor K H İ BABA ve HARAMİLER AMRA'DA CUMARTESİ 21 MART 1942 * Milli Şef Istanbulda Telgraf: TAN, İST, Töletom 24310. .TANEVİ İkismbur Ankara Cas Ne '© * YEDİNCİ YIL 2365 21, 26019 VACH Türkive Mümessili Z. DÜNYANIN EN YÜKSEK SAATİ ERON Et CONSTANTİN Cenevre Saatman Sultanhamam Reisicumhur Dün 14,30 da Şehrimizi Şereflendirdi Bu Yaz Orta Şarkta Mühim Hâdiseler Bekleniyor Japonya Me mihverin o Bosrada buluşmaları programı, bakikat dahasına ç'karılması biraz güç bir plândır, Bu plânm tahakkuku için her “şeyden evveli Almanların Sovyetleri mağlâp ederek Kafkas, yaya inmeleri, Japoayanın da A vastralya ve Mindistanı işgal et. mesi İâzımdır. Bununla beraber bu yaz Orta Şarkta mühm hâdi. seler vakuu biç de uzak bir ih- #mal sayılmamak lâzm gelir, M. Zekeriya SERTEL İzsilterenin Vaşington Sefiri Lord Halifax son nutkunda böyle söylüyor: “Orta dark cephesinin bu yar teb. Üğlerde mühim bir yer tutacağı ka hsatindeyim, Bu cephede yarım mil yon mihver kuvveti harp dışı edil iştir, Bu başarıyı temin eden kur. Vetlere binlerce mil uzaktan malzeme gönderilmektedir. Bunları, taşımak iin 300 gemiye ihtiyaç vardır. İngiliz Sefirinim-abız. sü tahmin ve beyanatını Londrada çıkan Times pia nin 18 mart tarihli nüshasında çı kan “Japonyanın mihverle birleş mek için takip ettiği esas plân, adlı yazısından istifade edebiliriz. Bu İngiliz gazetesine göre, Ja - ponya mihverle herhangi bir nok tada el ele vermiye karar vermiş. tir; Bu nokta ya Urallardadır, ya Basrada, Jayonya ile Almanyanın Basrada birleşmek istemeleri ih- timali çoktur, Çünkü orta şark hem İngiltereyi imparatorluğuna bağlayan yollara, hem de mütte. fiklerden Sovyet Rusyaya yar » dım için kullanılan yollara hâkim dir. Orta şarkın kaybolması İn - giltereyi kötürümleştirebilir. Hin distan orta şarkın ilk karakolu sayılabilir. Onun için Japonya Hindistan ve Hint denizi üzerin - den Basraya inmek istiyebileceği gibi, Almanya da orta şarkı istilâ €derek Basrada Japonya ile bir. leşmiye teşebbüs edebilir Yunanistan, İtalya ve adalar - | Birkaç gün evvel İzmiri şerefli lardır. Milli Şefimiz, Vali Lâtfi nel Sekreteri Fikri Tüzer, Örfi Şehitlerin Riom'daki İfadeleri Bir General Ne Komut Birliği, Ne de Elde Tayyare Vardı, Dedi "Polonya Harbinde Ordu, Hücum Emrini Almıştı,, Riom, 201A.A.) — Riom di- vanı, yenidep bir çok şahitleri dinlemiştir. General Reguin, bir hava ordusü bulunmamasının muharebenin harbin neticesinde büyük âmil olduğunu söylemiş ve General Gamelini sukütunu bozmıya davetetmiştir. o Fakat General Gamelin susmak kara - dan gölen haberler de Lord Hali- ire İngiliz gazetesinin bu mü- lâasmı teyit eder mahiyettedir. Almanların Rodosta asker nakli. ne mahsus büyük mavnalar yap- tırdıkları görülmüştür. Zaten öte. 'denberi Giritte, adalarda ve Yu - nan sahillerinde Alman hazırlık- ları bakkında birçok haberler gel mektedir. Bu defa İngilizlerin Ro dosu bombardıman etmelerinin sebebi de bu hazırlıkları vaktin. den evvel bozmaktır. Bununla beraber İngilizlerin bu sırada orta şarkta tehlike gör- düklerini ileri sürmeleri, biraz da Sovyetlerin kendilerini Avrupa- da bir cephe açmak için yaptıkla. TI tazyike karşı bir nevi cevap telâkki edilebilir, Sovyetler şark cephesinde Al - Man ordularının büyük yükünü taşırken, İngilizler de orta şarkım ve yolların emniyetini müdafaa İle meşgul olmayı en büyük va- vg telâkki ettiklerini söylüyor - ar, Japonya ile mihverin Basrada buluşmaları programı, hakikat sa basıma çıkarılması biraz güç bir Plândır. Bu plânın tahakkuku İçin her şeyden evvel Almanların Sovyetleri mağlüp ederek Kafkas Yaya inmeleri, Japonyanın da A- vüstralya ve Hindistanı işgal et- mesi lâzımdır. Japonyanın- Hint denizine hâkim olması ve donan. masını Basra körfezine kadar gön değmesi, ancak Pasifikte Ameri - kan dönanmasma arkasını dö Mekle rü: dür, Zaten kâfi ş m zelal Sonu; Sa: 2; rında ısrar ettiğini bildirmiştir. General Reguin, ifadesine de - vamla Polonyayın yükünü hafif- letmek için Siegiried hattına karşı taarruz projeleri hazırlan - dığını, 9 eylülde taarruz emri ve- rildiği halde Polonya ordularının çabuk bozulması üzerine bu em- rin geri alındığım söylemiştir. General Reguin, 1940 maâyısın- da bâva müdafaasınm lüzumu kadar müessir olup olmadığı şek linde sorulan bir süsle “tayyare görmedim, cevabını vermiştir. Mi Sofu; Su: 3; Sü8 ———— Et Narhı Kaldırıldı Fakat Fiyatların Derhal Düşmesi Beklenmiyor Et narhı, bu sabahtan itibaren Karaman, dağlıç, kıvırcık ve keçi etleri serbest pi- Fa- kat, et fiyatlarının derhal düşe- kaldırılmıştır. yasa üzerinden satılacaktır. ceğine ihtimal verilmiyor. Bu, ancak şehre fazla miktarda hay- van gelmeğe başladıktan sonra mümkün olabilecektir. Zi narhı kaldırmak yolundaki tet -| kiklerini dün tamamlamış ve| m İaşe müdürlüğünün vilâ - yet, ticaret mıntakâ müdürlüğü ve ticaret odası ile yaptığı temas lar-sonunda karar katileşmiştir. İsmet İnönü, refikalariyle birlikte, dün saat 14,30 da Savarona yatiyle şehrimizi teşrif buyurmuş - t mürskabe komisyonu Cümhurreisimiz, dün şehrimizi teşrifleri sırasında ! lendiren Milli Şef ie Noyoh, Parti idare heyeti reisi Reşat Mi- Kırdar, Parti Ge- idare komutanı | Macarlar Hazırlık Yapıvor Rumen Hududuna 6 Fırka Yığmışlar ! Romanya Aleyhine Gizli Bir Anlaşma Yapıldığı Haberi Tekzip Ediliyor Moskova, 20 (A.A) — “Tass” Buraya gelen haberlere göre, Al manlar devamlı Macar - Bulgar İdostluk gösterilerinden ve bilhas sa bu iki memleket arasında Ro- manya aleyhine gizli bir dostluk munhedesi yapıldığı hakkındaki şayialardan dolayı son derece hoj nutsuzluk gösteriyorlar. Budapeştedeki Alman orta el. gisi Macar hükümeti nezdinde teşebbüste bulunarak bu hususta izahat istemiştir. Macar hükümeti verdiği cevap Ar Sonu; Sa: 2: St: 6 maroğlu, askeri erkân, vilâyet, parti ve belediye erkânı ve şehir nâmina Üülfi Aksoyun relsliğinde şehir meclisi âzasından inürekkep bir heyet ta. rafından karşılanmıştır. Cöğrafya Kurumu İşe Başlıyor Cümhurreisimiz, Bu İlim Teşekkülünü de Himayelerine Aldılar Kurum, Tarih - Coğrafya Fakültesinde Çalışacak Ankara, 20 (A.A.) — Kültürü- müzün ana davalariyle uğraşmak ve ulusal benliğimizin kuyvet kaynağı olan Türk tarihi ve Türk dili üzerinde araştırmalar yap- mak üzere Ebedi Şef Atatürk'ün kurdukları ve evlât edindikleri Türk tarih v& Türk dil kurumla- rına bugün yeni bir milli kül - tür kurumu daha katılmış bulun- maktadır. Geçen yaz Ankarıda toplanan birinci coğrafya kongresince teş- kili kararlaşan “Türk coğrafya Ap” Sonu: Sa: 2; S0: 1 Milyon Anıt Kabrıçin 3 ayrıldı Âbidenin Önünde Alabilecek Bir Meydan: Bulunacak Li 10 - 15 Bin Kişiyi Jüri özası Anıt - Kabir projelerini tetkik ederken (Yazısı ikinci sayfamızda) Mili Şef, beşöş bir çehre ile karşılıyanlar arasında Yüksek Tahsil Gençliği Için Şehzadebaşında 700,000 Lira Sarfiyle Tooo Kişilik Modern Bir i Talebe Yurdu Binası Kuruluyor Şehrimizde. bulunmakta - olan Parti Genel Sekreteri Fikri Tü- zer, Şehzadebaşında inşa edilecek, olan Parti talebe yurdu etrafında dün bir muharririmize şu beya - natta bulunmustur: “Bilindiği veçhile, Cümhur Halk Partisinin çalışkan ve y sul talebeyi, bütün masraflarını ye kabiliyeti olan talebeyi ise u- cuz bir ücretle barındırıp besle mek maksadiyle kurduğu (165) mevcutlu kız, ve (350) mevcutlu erkek talebeye mahsus İstanbul- da iki yurdu vardır. Bunları tef. tiş etmek üzere 15 gün evvel bu raya gelmiş, ve bu arada, talebe yurdu işini bir kül halinde müta- İha edebilmek için, İstanbulda mevcut olan diğer bütün yurtları da gözden geçirmiştim. Bu gözden geçirme ile, İstan - İbulda mevcut olan bütün talebe terilen beş gurup üzerinde müta lân etmek mümkün olduğu neti. cesine vardım: Ar Sonu; Sa: 2; S1 ŞARK CEPHESİ Almanlara Göre: Bütün Rus Taarruzları Boşa Çıktı Sevyetlere Göre: Leningrat İçin İki Taraflı Yeni Bir Taarruz Berlin, 20 (A.A.) — Alman teb| Mği: Kerç yarımadasında düşman mühim kuvvetlerle yeniden tanr- ruza geçmiştir. Bütün bu taarruz lar çetin savaşlardan sonra püs - kürtülmüştür. 28 düşman tankı yok edilmiştir. Sivastopol cenu - bunda 18 mart günü büyük bir petrol. gemisi bir hava torpiliyle imha olunmuştur. Donetz kesiminde Sovyetler Al man . Rumen mevzilerine karşı muvaffakıyetsiz taarruzlarını tek rarlamışlardır. o Alman - Macar ATP Sonu; Sa: 2S: 1 İödiyecek, himaye etmek; ve tedi. © Milli Şefimiz Bu İşe Yakın Bir Alâka Göstererek İnşaata Derhal Başlanmasını Emretti İyurtlarını, aşağıda ayrı ayrı göş- Şehrimizdeki tetkikleri etrafında beyanatta bulunan Parti Genel Sekreteri Dr, Fikri Tüzer lara ve “İran İçin Çıkarılan Şayialar Moskova Toptan Bit | Tekzip Nesretfi Ruslara Göre "Berlin Türk Siyasetine Tesir İcrası İçin Vasıtalar Arıyor,. Moskova, 20 (A.A) — “Tess” Gazeteler, “Hitler kışkırtıcıları" safında ilkbahar kaynaşması,, baş lığı altında bir makale neşretmiş lerdi ir, Son günlerde, faşist propagan» da gazeteleri yeni mücadelelerine İrandaki hayali hâdiseler hakkın da tamamiyle ve budalaca uydu « rulmuş her çeşit iftiraları mevzu seçmişlerdir. Transecoan adındaki Hitlerci ajans, 17 mart tarihinde güya An karadan aldığı, gerçekte ise açık olarak Berlinde uydurulmuş olan bir haber neşretmiştir. Bu hsber de Sovyet kıtalarınm kontrolle « rini İranda ve bilhassa batı İras nında yeni çevrelere uzattığı bil dirilmektedir. Ayni gün, DN.B, ajansı da güya Ankaradan aldığı bir telgrafla kocam men bir uydurma yaymıştir. Buna göre, Tebrizde haysli olarak mevcut 43” Sonu; Sa: 2; Si: 4 Londrada Tefsirler "Türkiyenin Hareket Tarzı Hayranlıkla Takdir Edilmektedir. İnönü'nün Nutku ii Alâka Uyandırdı Londra 20 (A.A) — Cumhur- reisi İnönü'nün nutku Büyük Britanyada alâka uyandırmıştır. Türkiyenin “ve eğer harpten çınmak mümkün olmazsa, vatan borcunu şerefle ve haysiyetle ö- diyeceğiz,, sözlerinde remzini bur lan hareket tarzı, esaleti ve âzmi Büyük Britanyada pek büyük bir hayranlıkla takdir edilmek » tedir. Bu cümle, Atatürk'ün çizdiği yolu takip eden genç Türk mil, İetinin merdliğine yeni: bir delil olarak telâkki edilmektedir. azarlıkla veya pazarlıksız satılan bütün mal maddelere ayrımsız, ayırdsız ola. rak etiket konulması kararı, bundan böyle aksat- madan, savsaklığa meydan vermeden yürütüle « cekmiş! Bu habere sevindim. Zira, sormadan sor. mak yüküne katlanmadan ve sorup da kesene üy» gun olmadığını görünce süklüm püklüm, bir şeyler mırıldanarak Suç işlemiş gibi dükkândan dışarı kaçmak vaziyetinde kalmadan, göz atar atmaz bir malın tutarını anlamak insanı epeyce güçlük » lerden ve birazıcık da utanmalardan kurtarır. Hükümetin kon. trolünü kolaylaştırması da ayrı fayda... Şüphesiz ki, her bakım» dan etiket lüzumludur, medeni bir ihtiyaca cevaptır, Fakat, mademki yeni ve keskin kararlar alıyoruz; bu sırada fırsatı. kaç. yarak etiketlerdeki münasebetsizliği, düzenbözli- ğı da ortadan kaldırmak daha iyi olmaz mı? edir o, baş rakamı iri boy Yazıp yanındakileri eğri büğrü, eciş bücüş, Çin işi, Maçin işi, sinek geçti ve ufacıcık dizmek? Vaktiyle, bolluk zamanla. rmda tilki akıllı bir dükküncinin bulup da bütün dünyaya, €n ağır başlı ticarethanelere kadar soktuğu bu usul, bence, alıcıya karşı yapılan pek bayağı ve kaba bir hileden başka bir şey, hay: siyetli bir iş değildir. İnsanların ruh zayıflıkları ile alaydır ve bundan açık gözcesine, “aldattım şaşkını!,, dercesine faydalan « maktır! Halbuki günün durumunu alaya ve satış şikalarınâ hiç de el. verişli görmüyorum. Herkesin zamanda etiket oyunbazlıkları mamazlık ve insafsızlıktır. Bu geçim güçlüğünden sızlandığı bir gerçekten yersizdir; halden anla- baklı sebepledir ki, dükkânciları yalnız etiket koymiya zorlamak yetişmez;-fırsat ele geçmişken etiketlerdeki rakamların - verilecek örneklere uygün - bir boyda, ökunaklı ve iri yazılmasını da sağlama bağlamalı; hele bunların csmekân tarafına değil de kaçamaklı tarzda dükkâna doğru çev- rilmesini şiddetle yasak etmelidir; demelidir ki: “Hiç bir alıcı, ba sırada alaya katlanacak keyifli bir halde değil... Etiketleri in. san gibi koy, Bazirgânbaşı!,,
