30 Haziran 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

3 “Türkiye HAZİRAN 1941 dülhalik Renda, Başvekil Dr. lar, Vekâletler erkânı ve mill ile mevki ve merkez kumandan alam Etrafında Çıkarılan Dedikodular ————— Alman » Sovyet harbi başladığın- danberi siyasetinde istiklâlini mu halazi eden tek devlet Türkiye - dir, Bütün devletler, onu da ar- kularına takmak istiyebilir ve-bu maksatla orlaya bir takım riva- yetler ve dedikodular çıkarmakta fayda görebilirler, Türkiye etra- fındaki son dedikoduları bu ba- kumdan tetkik etmek ve yabancı maksatlara âlet olmamak | yanik bulunmak lizamdır M. Zekeriya SERTEL İman - Sovyet harbi başla-| dığı gündenberi Türkiye etrafında bir takım rivayetler ve dedikodular çıkarıldığı görülü-| yor. Bu dedikodular bizim matbua. ta da sirayet ederek iğri doğru bir takım mütaleular serdine se- bep olmuştur. Unutmamalıdır ki Alman-Sov- yet harbi bağladıktan sonra har- bin dışında kalmış tek devlet Türkiyedir. Bütün Avrupa dev- Jetleri, hattâ bütün dünya milet- 'eri şu veya bu devletin arkasına tekılarak cephe almışlardır. Biz büyük devletleri muhtelif sebep. lerle birbirine düşüren bu büyük bâdire ile kendimizi doğrudan doğruya alâkadar görmediğimiz, ve istiklâlimizi muhafazadan baş. ka bir şey düşünmediğimiz için, bu cephelerden hiç birinde yer almuya lüzum görmedik. Alman- Sovyet harbi karsısında da bita- raflığımızı muhafüza etmeyi ter- tih ettik. Fakat Türkiyenin kuvvetli o- luşu ve coğrafi vaziyeti karsısın- da bütün devletler onuda arka- arına takmakta menfaat görebi- üirler. Bu maksatla ortaya tahkik ve tetkiki imkânsız bir takım sa- #ialar, dedikodular ve rivayetler sikarmayı kendileri hesabına fay- 3alı telâkki edebilirler. Son gün- lerde Türkiye etrafında isaa edi- len rivayet ve dedikoduları bu bakımdan tetkik etmek lâzım ge- nu ir. Hepimiz biliyoruz ki, bu harp- !# kullanılan ön müessir silâhlar- dan biri de propagandadır, Ve yi. ve herkesçe malümdur ki. propa- tonda bu harpte çok ince bir sa- nat halini almıştır. Ortaya atılan bu son rivayetlerde de propagan- anın sihirli kuvvetini sezmemek mümkün değildir. Yalnız bize karsı bu propagan- $a silâhına müracaat edenler bu- günkü Türkiyeyi anlamaktan hâ- â üciz bulunduklarını göstermiş- erdir. Türkiyeyi, Kafkasları va-| *dederek, harbe sürüklemek, Ya-| Tut propaganda ile ittifakların- lan ve dostluklarımdan süpheye| düsürmek mümkün değildir. Cünkü Türkiye harici siyasetini | “ayin ederken hic bir harici te-| #irin altında değildir, ve herhan- #i bir yabancı tesire kapılması-| 1a da imkân yoktur. Türkiyenin | harici siyasette şimdive kadar is- tiklâlini müdafaaya muktedir ol duğu muhtelif tecrübelerle sabit almustur. Bunun da sebebi basit- tir. Çünkü Türkiye tâ harbin baş- angıcmdanbee) harici siyasetini stinat ettirdiği ana prensiplerden iyrılmamayı kendisine şiar edin. iştir. Bu sayede siyasetimiz e- tık, samimi ve dürüst mahiyetini ter vakit muhafaza etmiştir. Son günlerde çıkarılan dediko. *ufar karşısında bizlere ve va- ndaslara düsen vazife de uya- ık ve soğuk kanlı olmaktır. Bu iedikoduları ortaya atanların Yaksatlarını sezmek ve bu mak- satlara körü körüne alet'olma- mak gerektir. Cünkü büyük dev. etlerin bu harpte takip ettikleri vrayelerle bizim hiç bir alâkamiz Foktur Krl si — No. 3707 bi 7 Avdet Etti Ankara, 29 (A. A.) — Reisicümhur İsmet İnönü bögün An- İ karaya dönmüsler ve Ankara garında B. M. Meclisi Reisi Ab- Partisi Genel Sekreteri ve Genel idare heyeti azaları, Mebus. da bulunan kalabalık bir halk kütlesi taralından selâmlanmıştı |, İSTANBUL 0, 24318, 2431$ S5 KURUŞ lem elemeli Refik Saydam, Vekiller, C, H. $| müesseseler umum müdürleri ları, emniyet direktörü ve gat- i ; i Amerika Harbiye Nazın Stimsen Amerikan Kongresine Bir Teklif Bir Buhran Halinde Kıta . Dışına Ordu Gönderebilmek İçin Müsaade İsteniyor Nevyork, 29 (A. A.) “D.N. Vasingtondan öğrenildiğine göre, Amerika harbiye nazırı Stimson mebusan meclisine gönderdiği! mahrem bir tezkerede, bir buh- ran halinde dünyanın herhançi bir tarafına Amerikan ordusunun. gönderilmesini mümkün kılacak | bir kanunun "kabulünü teklif et- miştir, Söylenildiğine göre, Roosevelt harbiye nazirinın bu tâlebini tas. vip etmistir. Ordu için tayyare Vaşington, 29 (A. A.) — Ordu için 12856 tayyare imalini derpiş eden kanun projesi, imzalanmak üzere ayan , meclisi tarafından Roosevelt'e gönderilmiştir. Ka- nun, gerek bu tayyarelerin imali gerek diğer harp'malzemesi sipâ» riş edilmesi için - 10 milyar 384 milyon 821 bin 624 dolarlık tah- sisat kabul etmektedir. (Devamı: Sa. 5, Sü, 2) Yukarıki resim Beşiktaş - Galatasaray maçindan bir intibai tesbit ediyor. Tafsilât 4 ncü sayfadadır TAN GUNLUK LMAN TEBLİĞİ Harekâta Dair Verilen Tafsilât Bütün Sovyet Teşebbüsleri Akim Kaldı Dunaburg'a Varıldı, | Merkezde Lemberg İ ve Luck'a Yürünüyor İki Sovyet Ordusu Muhasara Altında Bir Hafta Zarfında 4700 Tayyare ve 2233 Tank Tahrip Edildi Berlin, 20 (A.A) — Alman orduları Başkumandanlığı şark harekâtı hakkında, bugün birbi- ri ardına aşağıdaki fevkalâde tebliğleri neşretmiştir: 1 — Şarktaki tehlike tehdidi- ne karşı harekete geçen Alman kuvvetleri, 22 Haziran sabahı Sant 3 de düşman kuvvetlerinin muazzam tahşidatının tam orta- sından ileri harekete geçmişler - dir. Şafaktan itibaren Alman ha- va filoları Sovyet düşman üzeri- ne akınlar halinde taarruz et - mişlerdir. Düşmanın adete Kuv- vetli üstünlüğüne rağmen, Al - man bava kuvvetleri, daha 22 Hazirandan itibaren şarkta hava üstünlüğünü kazanmış ve Sovyet hava kuvvetlerini ezici bir hezi- mete uğratmıştır. Yalnız hava- larda cereyan eden muharebeler “İ esnasında, &vci tavyarelerimiz ve (Devamı: Sa, 5, Sü, 3ı Macar Kıtaatı —— Muhtelif Noktalardan! Hududu Geçti Budapeşte, 20 (A.A) — Macar ordusu Genel Kurmayının tebli- #i: Bilâhare gelen malümata gö- re, Sovyet hava kuvvetleri, 27 Haziran günü, Naaybangor ve Talaborfalva'yı da bombardıman etmişlerdir. Bombalar . hasararı mucip olmamıştır. Cumartesi günü, kıtalarımızla Sovyet kıtaları arasında hududun mütesddit noktasında ateş testi edilmiştir. Düsmani takip eden kıtalarımız, müteaddit noktadan hududu geçmistir. | Beşiktaş 7 - Galatasaray 7 SIYASI HALK GAZETESİ si Ovitebek 9Hinsk © Smolkhek o Yolkorisk o elyabek ir e Retena © m G a Ubesk OBerdicer « Ovinnisa Sovyet - Alman harekât sahasını ve her iki tarafın töbliğlerinde ismi geçen yerleri gösterir darita er ASKERİ VAZİYET , SürHarskâtin Bir Blânçosu Olan Şiddetli Muharebeler Harbin Seyri Bakımından Büyük Ehemmiyeti Haizdir ASKERİ MÜTAHASSISIMIZ YAZIYOR bildirilen ve nihayet dün bütün gün Alman radyoları tarafından marşlar arasında neşredilen Al- man tebliğine göre, bu birinci safhanın hülâsası şudur: 1 — Şimalde Alman orduları Kovno ve Vilmo'yu alarak Lit- vanyada Dine nehrine varmışlar Alman < Sovyet harbi 22 Hazi- ran Pazar sabahı başlamış, ve tam bir hafta içinde harbin bi- rinci safhası bitmiştir. İki gündenberi / nesredileceği iri geçmişlerdir. 2 — Bu cephenin altında Grodno'yu alarak ilerliyen Al - man kuvvetleri Minsk önlerine gelmişlerdir. Burada şimdi sid- detli muharebeler olmaktadır 3 — Sovyetlerin Orta Avru- İsarruz için hazırlandığı berg cephesinde Almanlar ancak beşinci gün bu sehri ala- hilmisler ve Lock istikametinde ilerlemişlerdir. Şimdi burada iki (Devamr Sa. 5. Sü 8) Kazarç Vergisi Mükellefleri Haziran Sonuna Kadar Neler Yapacaklar ? Yazan: Salt SELEN Ticari ve sınai müesseselerle kü- çük tacir, esnaf ve sanatkârları alâkadar eden bu makaleyi bu- gün üçüncü sayfamızda okuyu. Minsk ve Luck Civarında Cereyan Etmekte | : ve muhtelif noktalardan bu neh- | Çocuğunuza verebileceğiniz 2 A: b Çocuk Ansiklopedisi Olabilir. Çünkü b da izini FİYATI (© Almanlara Ağır Zayiat Verdirildi Bütün Hücumlar Püskürtüldü Luck Mintakasında Çok Muazzam Bir Tank Muharebesi Başladı Lemberg'te Şiddetli Muharebeler Oluyor Diğer Cephelerdeki Harekât Tamamiyle Sovyetlerin Lehinde Moskova 29 (A.A.) — Sovyet istihbarat bürosu tarafından pa zar sabahı neşrolunan tebliğ: 28 haziran günü zarfında ye- ni mevzilere doğru ricat etmekte olan kıtaatımız şiddetle dümdar muharebeleri yaparak düşmanı mühim mağlübiyete uğratmış- lardır. Savlay istikametinde kı- #aatımız, bir çoğu sarboş bir hal- de bulunan bir çok esir almışlar dır. Minsk istikametinde kıtaati - muz, düşmanın muharebe tank- larına karşı muvaffakıyetle mu- harebeler vermekte ve bunların şarka doğru Ülerlemesine muha lefet etmektedir. Bu istikamet- te 27 haziranda vukun gelen mu (Devamı: Sa, 5, Sü. 1) Merkez cephesindeki Sovyet kı ia eden Mareşal Şapusuikot Yazan: demektir, yarabbi (TAN) da bilen, brovnik veya manliher Zor girse, pantı lonu sarkıtsa be sığan ütün hediyeler unutulabilir. ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Çocuğun bütün hayatın- i Şimal: Kısmında da Minsk'e Yapıian| | Moskovadaki : İngi Ölçüye Uymıyan Kelimeler Refik Halid | u harp bize “cep” kelime ve mefhumiyle hi muyan, değil cep, hattâ torba, heybe, çuval, hararla bi İ mek acaipliğini de öğretti, Meselâ (Amiral düm: Başı Eminönlnde, kıçı Karaköyde, Galata köprüsü boyun- da muazzam, müthiş, mahuf bir zırhlı! Üzerinde, bir tanesi Be- yazıt kulesi sivriliğinde, öbürü Gazhane deposu kalınlığında iki çelik kalesi ve Haydarpaşa dalgakıranı uzunluğunda da bir çok topları var. Bu lenduhanın neresi cebe sığar? Cep kruvazörü deyince hatıra gelen, olsa olsa suda da yüze- ğer taraftan kara muharebelerinde dabi bu yaa “> A PPP N EŞE iii en Mi hediye Ni Fakat bırakır. LRADIR. Yeni Bir | Cephe i Almanlar Finlandanın Harekâta Başladı Hedef Murmansk | Yolunu Kesmektir Finlânda Reisicümhuru Risto Ryti Londra, 20 (A. A.) —"“BB.C.”; Litvanyada Rus geri çekilme ha- reketi Cuma günü devam etmiş tir, Stokholmdan dün gece gelen haberlere göre. Almanlar Finlân- danın şimalinde yen! bir harp cephesi tesis etmislerdir. Alman. lar burada simal buz denizi sahi- lindeki Murmansk limanına doğ- ruilerliyorlar. Geçen harpte Rus. yaya bütün malzeme bu liman vasıtasiyle gönderilmişti. Mareşal Mannerheim'in orduya emriyevmisi Helsinki, 29 (A.-A:) — Maresmi Mannerheim bu sabah Fin asker. lerine hitaben aşağıdaki günlük emri neşretmiştir: (Devamı: Sa, 5, Sü, 6) Semen $. Rusya'ya Yapılacak Seri Yardım Heyeti Derhal Temaslara Başladı Moskova, 29 (A.A.) — Molotof tarafından dün İngiliz heyeti se- refine verilen resmi kabulde Crippe'le Molotof tekrar konuş- muşlardır. İngiliz heyetinin âza- ları Sovyet ordu, donanma ve bava kuvvetleri sefleriyle Al manyaya karsı yapılan mücade | iede Sovyetler Birliğine yapıla (Devamı: Sa. 5, Sü, 4 Söbeer) in Temeldi gür ancasının biraz daha iricesidir.. ceketi kabartsa da yine arka ce- cep tâbiri kullanılıyor; “cep açıldı” diyorlar. “Eh, açılsın... Bir cebe ne sığabilir?” diy: acan iniz geliyor ama geçen yaz, bu ayda, Fransız cephesinde açılan cebe bir, iki milyon Alman askeri, bü- tün ağırlığiyle sığıvermişti! Böylesine cep mi denir? Yarık, ge dik, geçit, boğaz kelimeleri bile o korkunç ve konkoca açığı ifa- deden âcizken, tutup buna gayet mahviyetkârane bir tarzda, w falta küçülte “cep” demek mahtık ve hesabınızı, mesafe ve mesa- ha bilginizi altüst etmiyor mu? Benim anladığım “cep”, netice itibariyle ikinci cihan harbi. nin, hiçten görünüp esasta pek korkunç olan kelimelerinden bi. nuz, TN ridir. tüketmemek ve kruvazör seklinde denize a rüz bin ten gemiden ümidi kesmemek, pek nadir ve mesut ihtimallerden sayılmalıdır,