20 Haziran 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

ge 20-6.940 20 HAZİRAN 1940 JAN BEDELİ Ecnebi 2800 Kr. 1s sw mw » için meki pul p- ediye, İzdihama ebiyet Verdi ün akşam, saat 17 ile 19 arasnda Şişhane yolu. İan geçen vatandaşlar, seyrii- i altüst eden bir izdihamla nışlardar ve bu izdihama ebiyet veren hâdise, ne fev. de hir vaka, ne de herhangi çiğ kazadır? diham, sadece belediye tara- an muayene edilecek kam. ların, o cadde üzerine birik- esinin neticesidir. Temenni ir ki, belediye, muayene €- kamyonları içinde topli- İYSı yeri seçerken, seyrüsefe- intizamini altüst etmemek tini de göstersin! ize Dökülen İlâçler ehrin tanınmış ccza depo. larından birisi, kullanıla» ak halde bulunan ipaşa sahillerine kölen bu surette hastalanmışlardır. , ba zehirli ilâçlar, sehrin derinden birinin k, mavnalara dol. k açıklara gönderdiğimiz Pal biğiri şehir sokaklarına dük. th çok daha ihtiyatuzca ve un ndan tehlikeli bir gaflet. nun içindir ki, alâkadarla. hazarı dikkatini, bu hususa ğimemek elimizden gelmi. ti Arlıksız Satış ! arlıksız satış kanununda tadilât yapılacağı mevzuu olmaktadır. nlesef lâyikile tatbik oluna. h mevzuatımızdan birisi de sız satış” usulü idi, Bu bazı müesseselerde, e şu kelimeleri okuduğu. yin Üğlevhalar asıldır: rada pazarlıksız satış yap. nki bu kanunun tatbikine madan önce de bazı dük- İs böyle levhalar vardı. bu levhanın asılması mec. kilmdıktan sonra da bir ki. ikânlarda yine pazarlık w. * pek âlâ devam ediliyor. barla pazarlıksız satış işi n faydalı neticeyi vere. düşünerek temenni e- > Bu kanunda yapılacak ilâta, bütün bu garabet. Meydan bırakmıyacak bir t verilsin? - Sergileri 0m günlerde orta mektep- lerimizin resim sergileri Biz de, Yenikapı orta mek- sergisini ziyaret fırsatını rı, ve görüş kabiliyetleri İn nikbinlikk verici mahi. Bilhassa memnun ol. cihetlerden birisi de, (Mi İlalebelerden çoğunun Ata. ve İnönünün portrelerini ia gösterdikleri muvaffa. Ebedi ve Milli kabra. derin bir milli tahassüs | Çocuklarımıza wodel Milli kahramanlarımızın, İdelerimizin, hulâsa milli ımızın tercihen veril, isabeti de şayam tak. Yayanı teşmil gördük m 1870 — 1871 harbinde Parisin müdafaası için silâha sarılan Parislilerden TAN bir grup. FRANSANIN Kara Gün ir ay kadar evvel Alman. lar Holanda ve Belçikay? çiğniyerek Garpta geniş bir ta- arruza geçtikleri vakit Fransa. Bin a2 zaman içinde bu kadar geniş bir istilâya uğrıyabileceği kimsenin aklından geçmemişti. Ayni hal 1870 dede vâkiol muştu. İkinci İmparatorluk se. nelerdenberi aradığı bahaneyi bularak Prusyaya harp ilân et. tiği zaman Fransız ordularına büyük bir itimat besliyordu. Prusya Avrupada ikinci derece- de ehmmiyeti haiz küçük bir devlet sayılıyor, hele unun müt. tefikleri olan küçük Germen Prenslikleri hiç ciddiye alın- miyordu. — Üçüncü Napoleon harbe başlarken üç esasa gü- venmişti: Harbiye Nazırı Leböf hükümdara 400.000 Kişilik bir orduyu süratle seferber edebi. leceğini temin etmişti. Fransa hemen taarruza geçecek ve Pa. Prusyaya ili . rek Şimali Almanyayı Cenup Prensliklerinden ayıracaktı; He rı da harbe girerek Ren ile Tu. ma arasında Germenleri sıkış tıracak olursa, bir müddetten. beri çok şırmaran o Prusyalılara iyi bir ders vermek büyük bir mesele teşkil etmiyecekti. sakat bu fiç şartın üçüde tahakkuk © edememişti Harp ilân edildikten sonra Fran sa 200.000 kişilik bir orduyu zor silâh altına alabilmişti. Bu kadar zayıf bir kuvvtle Renin öte tarafına geçilemezdi. Prus- yalılar ve Cenup Almanları da- ha çabuk davranmışlardı. Vi- yana ve Floransa Saraylarından ise kuru vaitlerden başka bir şey gelmiyordu. Avusturya Sa. dova'nın intikamını düşünmek. le beraber Fransaya pek gü. yenemediği için işi salliyordu. İtalya ise birliğini tamamlamak ve Romaya girebilmek için ansahın mağlübiy: bekle. mekle beraber kendisinden bir çok yardımlar gördüğü Üçün. cü Napoleon'a birdenbire sırtı. m çevirmiyor. mücadeleye karışmak için münasip bir fır. sat bekleneceği | bildiriliyofdu. Bu müzakereler, teklifler ve mukabil teklifler alınıp verile- dursun, o Prusyalılar General Mac — Mahon ve Frossard or- dularım ezmişler ve Alsas Lo- ren'e girmişlerdi. Bu andan iti. baren harp telli cephesini tayin etmiş bulunuyordu; Altı ay hep bu yolda yürünecek ve Avrupa tarihi kendine yeni bir istika. met çizecekti. Germen Birliği. nin, Prusya ordularının Fransa. daki büyük zaferinden sonra kurulabileceği artık iyice an. Jaşılmıştı.. Bu ilk darbenin ser. semliği (arasında oPrusyadan sesler yükselmişti: Renin öte. sindeki tarihçiler Alsas — Lo- reni Germenliğin beşiği sayı- yorlardı. Bu cihetle İmparator. luk ve onunla beraber Fransa halkı, düşmanın kazandığı ilk muzafleriyetlerin mükâfatı ola. rak bu iki eyaleti terke Tarı o. İurlarsa, Alsas ve Loren'in kur. tarıcısı Haşmetli Prusya Kralı Hazretleri ve onun itidal ve sulh taraftarı olmakla maruf Başvekili Bismark cenapları Alman ordularının ileri hare. ketlerini durduracaklar ve Baş. kumandan Mareşal Moltke'yi İeri Mm YAD Faik Sabri DURAN Paris üzerine yürümek fikrin- den vaz geçireceklerdi. Prusya nin 1866 danberi boyuna artan nüfuzundan ve Germen Birli in tahakkukundan korkan Fransa kati bir harbe girişme. den böyle bir fedakârlığa nasıl rıza gösterebilirdi? Düşmanım bu küstahça teklifi hususile Parislileri çileden çıkartmıştı: Sokaklara dökülen halk Büyük İhtilâl ve ilk Cümhuriyet gün. lerinin nihayetsiz heyecanları. m hatırlatan o nümeyislerle Vatan Tehlikede İşaretinin ve. rilmesini istiyordu. Bu nüma. Yişler neticesinde Olivier ka. binesi düşmüştü. Parisliler yeni Başvekil Kont Palikao'dan inti- kam bekliyorlardı, Alsas — Lo- ren geri alınmalı, Prusyalılar vatan hudutlarından dışarı a. tılmalı idi. Aksi halde İmnara. torluk son günlerini yaşamış olacaktı. e ni kabine millete daya. narak mükavemet ted. birlerini hazırlıyacağı yerde po. litikn yolu ile selâmete varmayı düşünmüştü. Hükümet gözleri. ni yine İtalyaya çevirmiş, İkin- ci Viktor Emanüelden yardım bekliyor, Avusturyayı Prusya sleyhine harbe girmiye teşvik ediyor, hattâ Rusyada Başvekil Gorçakoff'un Germen ittihadına mâni olmak için harkele geçe- ceğini umuyordu. Bismark ise boş durmamış, Üçüncü Napole- on'un bir kaç sene evvel Belçi. ka hakkında Borline yaptığı gizli bir teklifi neşredivemişti. Fransanın Belçika milleti hak. kında beslediği fena fikirlerin öğrenilmesi İngiltereyi kuşku. landırmış ve diğer Avrupa pa. yitahtlarında da bir soğuk su duşu tesirini yapmıştı. Viktor Emanüel bir yandan “Zavallı İmparator,, diye Üçüncü Napo. Icon'a acırken bir yandan da ya- nındakilere: “Az kalsın yanlış bir hareket yapacaktık, ne ise ucuz kurtulduk.,, diyor ve iyi. ce sıkışan Fransızların Roma- dan askerlerini çekmelerini bek liyoru. İkinci bir hata daha işlenmiş. ti. Kuvvetli bir orduya kuman. da eden Bazaine hemen geri çe. kilerek Paris önünde vaziyet a. lacağı yerde bir iki çarpışma. dan sonra Metz kalesine çekil. miş ve orada Alman orduları tarafından muhasara altına a lınmıştı. Diğer bir Fransız or. dusu ise 2 Eylülde Sedan'da 80,000 mevcudü ile ve başında İmparator bulunduğu © halde düşmana teslim oluyordu. O gün Bismarek Üçüncü Napole- on ile yaptığı mülâkatta İmps. ratorun ordusu ile berfâber iki eyaleti de terkederek sulhe ra. zi olacağını zannediyordu. Fu. kat işte boynu bükük ve omuz. ları sarkık olan düşkün İmpa. ralor tac ve tahtını kurtarmak için milletinin sırtına böyle bir fedakârlığı yükletmiye razı ol. muyordu. Bismark, tesir imparatorun inadı yüzünden sulhün uzaklaş. tığı görünce fena halde kız. mış, galiplerin yardımı ile bir hükümet darbesi hazırlamaktan çekinen ve böylece kendisini ve silesini saltanattan uzaklaştıran bu temiz asker için; “Meğer çok budala bir adam imiş.” hükmünü vermişti. rik Fransada imparator. luk yoktu. Paris ve Lyon'da Cümhuriyet ilân edil. miş, milli bir müdafaa bükü. meti kurulmuştu. Yeni Hariciye Nazırı Jules Favre, milletin vahdetini muhafaza ile mükel. lef olan cümhuriyetin “Fransa topraklarından bir karış yer de. Bil ya, en ufuk kalesinden bir taş bile verilmiyeceğini” ilân Cenevre, 15 B ugün Fransadan buraya pek az haber gelmiştir. Buna mukabil Fransadan dö- penlerin getirdikleri haberler var, Bunlar, Paris düştükten sonra Fransanm düşeceği kor. kusunu uyandıracak haberler. dir. Bir İsviçreli gazeteci bana şu sözleri söyledi: "Dektor Goebels, Alman or. dusunun 15 haziranda Parise gireceğini iddia ediyordu. Bir kaç hafta önce, Pariste bu iddi. | aya herkes gülmekte idi; hattâ Alman kuvvetini azimsamıyan. lar bile. Öyle iken bu beklen. medik felâket olmuştur. “Daha perşembe günü Paris ihtizar halinde idi. Cepheden dönenlerin üstleri başları toz içinde, hattâ bazılarının esvap. Jar: kanlarla lekeli askerler, şeh rin sokaklarından cenup - batı istikametinde uzaklaşmış bulu. nuyorlardı. Halktan şehri ter. kederler pek çoktu, Daha bir kaç gündenberi şehirde yiyecek zorlukları başlamıştı. Kahveler, lokantalar kapanmıştı. Bir haf. tadır bir tek taksi bulunamıyor. du. Sokaklardan hususi ötomo. biler kaçırılmakta idi. Fakat otomobil olsa da neye yarardı? Benzinin litresi 100 franga ka- dar çıkmıştı. O da 10 treden fazlasını bulmak imkânsızdı. “Top sesleri o kadar yakmdı ki... Alman tayyareleri sık sık şehrin üstünde © uçuyorlardı. Alârm işareti vermiye vakit bi. le bulunamıyordu.” ediyordu. Sedan'ın intikamı &- linacak, Alsas . Loren istirdat edilecekti, Bismarck ise “sokak. ta doğan bu avukatlar hüküme. ti” ni hiçe sayıyor ve toprağını adım adım müdafaa için slâhı. na sarılan Franss ahalisi hak kında şiddetli sözler sarfediyor ve “artık sulhten bahsedilemez, bu meseleyi kuvvet ve zafer halledecek.” diyordu. Paris on beş gün içinde bir ordu topla. | mak için bütün gayretini sar.) fetmişti. Sodan'dan harp sahalarından ve diğer kurtulabik. miş olanlara bahriye neferleri! de katılarak 75.000 kişilik bir kuvvet bir araya getirilebilmiş. ti. Eyaletler de 400.000 kişilik bir ordu yollamıya | hazırlanı. yorlardı. Şehrin etrafında siper. İer kazılıyor, her taraftan yiye. cek tedarik edilerek içeri alım. yor ve ihtimal çok uzun süre. cek bir muhasarada şehir hal kının ve askerin laşesini temin için tedbirler alınıyordu, Bütün Avrupa bu fevkalâde çabalama. yı hayret ve takdirlerle karşıla. makla beraber bu derme çatma kuvvete büyük bir itimat gös. termiyordu. Hattâ Parisin mü. dafaası kendine bırakılmış olan General Trochu bile bu hare. ketl: “Kahramanca bir cinnet” diye tavsif etmişti. Bu sıralarda hükümet, arazi terkinden vaz. geçilmesi ve tazminat ile iktifa edilmek süretile sulh yapılma. sına tavassut edilmek için sefir, leri vasıtası ile büyük devletler nezdinde teşebbüslerden geri kalmıyordu. İngiltere bu tekli. fi nazikâne reddetmiş, Avustur. ya Parisin müdafaasına hazır. lanmasanız iyi edersiniz demiş, İtalya ise: “Müsaade ediniz de önce şu Romayı bir işgal ede. lim, Papalık hükümetine bir ni. hayet verelim, ondan sonra ko. .uşuruz.” cevabını vermişti Bismarek, bütün bunlara bıyık altından gülüyor ve “bu hak ve kuvvet kavgasında Avrupayı a. ra da bul...” diyordu. Netice ma. lüm... Açlığa dayanamıyan Pa. ris nihayet kapılarını Prusyalı. lara açıyor, fakat düşman as. kerlerinin şehrin yalnız bir w. cuna girmesine razı oluyordu. Muzaffer Alman ordusunun gözleri önünde ikinci bir dram daha oynanmıstı! Commune İs. yanı kopmuş, Parisliler ile Ver. saylılar arasında müthiş bir kar. e, ransanın acıklı âkibetin. den sonra İngilizler sırı nin kendilerine geldiğine emin- İdirler. Bu sebeple İngiltere hü. kümeti bir çok tedbirler almak. tadır. Son günlerde demiryalleri müdüriyetlerine şöyle bir emir gelmiştir” “İstasyon ve trenlerdeki tel graf ve telefon odalarınizla, teh. like işareti veren çanların bulun. | duğu kutular gece gündüz kilitli | ktır. Yabancılar hüviyet. sbat etmedikçe buraya hiç bir bahane İle sokulmıyacaklar. | dır. Yolliyacakları telgrafları ka- marotlar vasılasile göndermeli. dirler. Eğer tenha mtakalarda para. şütçülerin İndiği görülürse maki. nistler bunların trene atlamalı rina mâni olmak için trenin sü. Tatini arttıracaktır. Trenin mah eline düşmesi ihtimali varsa makinis? makineleri o bozduklan sutra onu teslim edecektir. GE Dikkatsizliğin Cezası rbin son bir ayında İn- H gilteredeki dalgın ve ü- nutkanların adedi iki misli art. | muştır. Tramvaylarda, otobüsler. de unutulan şeyler hesapsızdır. Bu unutkanlar arasında bir çok ta mühim devlet adamları vardır. Bilhassa hükümet binas: önün. de duran vekli vesair orkânin o. | tomobillerine yeni hırsızlar da. danmıştır. Burada kazara hükü. mete ait bir kâğıt veya plân u. yor, götürüyor. Bu arada Viltshire'de şöyle bir vaka olmuştur. Bir gün Milli Mü. dafaa vekâletinde çalışan bir me. mür sabahleyin kahvaltısını et. tikten sonra oğlu ile beraber o- tomobiline biniyor onu gideceği yerde bırakıyor ve sonra hükü. deş kavgası başlamıştı. CENEVRE MEKTUBU Parisin Sukutunu Müteakip Fransa (ROMA HUSUSİ MUHABİRİMİZ CENEVREDEN YAZIYOR ) ir kaç hafta evvel Alman kuvvetini o küçümsiyen Parislilerin içine düştükleri bu “al, ne jenisi, ne parası, ne tek. nisyeni, ne endüstrisi eksik ol. mıyan Fransanın, neden bu har. be bu kadar hazırlıksız girdiği. ni isbat eden trajik bir haldir. Franss harbe hazırlandığını san dığ: için yeniliyor. Onu böyle yanıltan sebep ise, çok derinde. dir. Pikir ve ruh inkişafını, ne olursa olsun yaşama sevki tabi. isi boğmaktadır. Bir tek Fransız kemiğini bile kıskanan Fransa. nın karşısmda, 20 milyon Al. manı, geriye kalacak 60 milyon Al n sandeti için feda et. mek azmi şahlanmıştı, Bunu hiç bir Fransız aklına yatiramamış. tir. Bunun neticesi bir katastrof olacak gibi, Fransız olduğu için Franseyt çok iyi tanıyan bu şehirde, kâ- naat şudur: “Parisin düşüşü, Fransada ih- tilâlin bir hareket işareti olacak tır.” Fransız hayat anlayışının if. lâsı daha Belçika topraklarında kendini göstermişti. Flandres'. de Alman hayat anlayışı, bir bi. çak gibi bu kemiğe dayandığı için orada Dunkergue müdafaa. sı bir barika gibi tecelli “etti Buna bakarak Somme müdafa. asrnın müessir olacağr' kanmati, herkeste uyanmıştı, Fakat ol madı; Alman kuvveti, materyel ve adam üstünlüğü ile buna im kân vermedi. Paris düştükten sonra ise bu imkân bütün bütün ortadan kalkmıştır. deniyor. Çünkü Alman akınları aman vermiyor; daha gerilerde tutu. mete geliyor, otomobilini bina. nabilmek için harp materyeline GÜZÜME CAPAKLAR L Trenlerde Alınan Tedbirler - Dikkatsizliğin Cezası - Soğukkanlılığa Bir Misal nm önünde bırakıyor ve yukari çikiyor. Üzerinden on dakika geğ çiyer kı, tayyare ait hususi bir haritayı otomobile jde unuttuğunu hatırlıyor. Soluk İsoluğa aşağı iniyor. Fakat haris tanın yerinde yeller esiyor. Hemen İngilterenin umümiye memurları ve İnteliğ gehce Servis harekete geçiyor Bir tahartiyat yapılıyor, İngilterenin umumi parklarından birinde on üç yaşinda bir çocuk Bun elinde bulunuyor. Çocuk yar nindeki arkadaşlarile beraber has rita Üzerinde oyun oynuyormuğu Hemen karakola getirilen çocuğu İsticvap ediyorlar. netice gayet gariptir: Zira otomobilden haritayı alan vekilin çocuğudur. Çocuk verdis gi ifadede demiştir ki: bilde buldum. Renkleri ve şekli. nin hususiyeti hoşuma gitti, are dım. Tabii mesele bu safhaya girine ce iş değişmiştir. Bu gibi vakaların günden güs ne arttığını gören İngiltere hüs kümeti, son günlerde hükümet erkân ve memurlarına olan, şöyle bir kanun çıkarmıştır: “Bundan böyle devlet memur larının ve erkânınm dalgınlık ve dikkatsizliklerinden dolay! üs kun gelecek hâdiselerden kendi. leri doğrudan doğruya mesul ola. saklardır. Devlet sırların maddi dokümunları şurada burada une tanların cezaları gayet büyük os lacaktır. Dalgınlık ve dikkatsiz! ğin sirası değildir!" X * Soğukkanlılığa Bir Misal B* İngiliz pilotu harap ol. muş ve terkedilmiş bir şehre düşer. Burada yavaş yavaş tayyaresini 'timir eder. Tam yo. la çıkmak üzere tayyaresine bi, neceği sırada ellerinde silâh bu. lunan dört Alman askerinin ken. disine doğru geldiğini görür. Hiç istifini bozmamış, cebinde duran elini kaldırmış ve Hitlervari se, lâm almış, Almanlar ona iyice yaklaşıncaya kadar öyle bekle. miş ve sonra elinde Pen el bombasını üzerlerine fırlı İngiltereye dönen yarbay Yi yanıs: — Eğer ben onlardan kaçsay. dım üzerime ateş edeceklerdi. A. yağıma gelmelerini bekledim ve ben onlara ateş ettim, sonra tay. yareme bindim, geldim, demiştir. iktiyaç var. Halbuki Fransiz harp endüstrisinin büyük bir kıs mi İşgal altına girmiştir. Ameri.. kanm müessir yardımı için İse zaman müsaade vermiyecektir. B' vaziyet, Fransız mille. tini de, hükümetini de şaşırtmıştır. Denilebilir ki, Fran sada merkezi bir hükümet bu. günlük yoktur. Yüz binlerle in. san, Alman kuvvetleri önünde, çök acı bir manzara arzederek yollara dökülmüş bulunuyor. Buna rağmen Fransız askeri, elindeki silâhr en şiddetli bir azimle kullana kullana çekil. mektedir, Fakat geride, hükü. met arasinda derin ihtilâflar vardır, Reisicümhur Lebrun'un Reynaud ve Veygand'la ihtilâf halinde olduğu teyit olunuyor. Fransız idareci sınıfını saran bu endişe ve ihtilâf yatıştırıla. bilecek mi? Bu suali burada her kes soruyor, Burada endişe ile karşılanan bir haber de, şimdiye kadar bi. taraf kalmış olan İspanyanın Şiindi “gayrı muhasim” olduğu. nu ilân etmesidir. Bundan çıka. rılan mâns, İspanyanın da İtal. ys gibi müsait günü beklemiye başladığıdır. Tabii İspanya harp kuvvetle. ri mevzuubahis değildir; mev. Zuubahis olan, belki on gün son ra Pirene dağlarına varacak Al. man motörize kollarına İspün. yanm bağrımı açması, bu kolla. ra Cebelitarığu doğru yol ver. mesidir, CE, Bugünkü Bulmacamız 12 3 4 5 6 tg SOLDAN SAĞA: i — Gelmekten fsil - İçki 9 Kudretsizlik - Gelişmek, gelir. $ — Kir . Ücretle çalışan. 4 — Yaymak « Anlam. 5 — Çalmaktan emir. 6 — Halli matlöp şef - Kasapin bulunur, 1 — Son. 8 — Kendisine tapılır » Endişe. 0 — Bir gazete ndi - Yanar. YUKARDAN AŞAĞI: 1 — Üstün « Bir Fransız şehri, 2 — Ölün. hali, ölüm sıram - Bir umu, 3 — Yüz - Birler, 4 — Ezmekten emir - Çölde sulak yer, 5 — İçilir. 6 — Tala « Etmeken emir. 7 Tukat « Eksiksiz. $ — Bir erkek ismi -İçilir. 9 — Ceriha - Yemek DÜNKÜ BULMACANIN HALLEDİLMİŞ ŞEKLİ SOLDAN BAĞA: 1 — Deniz - Tek, 2 — 3 — Lise - Eter, 4 Amir .0.6—' Maide, 8 Amı Türkiye - İsviçre Ticaret Anlaşması Türkiye . İsviçre yeni anlaşmösı gümrüklere bi tir. Kliring esasına müstet olanı yeni anlaşmanın iki memleket ti. caretinde inkişaf tevlit edeceği tahmin olunuyor. emniyeti — Haritayı bu sabah otomo. sevkuleeyşine ği harita gi Fakat alınan kadaşlarıma göstermek için ol