2 Haziran 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

| FB — 2.6. 900 BUGÜN İtalyanın Vaziyeti Yazan: Ö. Rıza DOĞRUL deM kontrol etmeleri yüzün. N sızlanan Iİtalya ile Ingiltere İ'ffâlnda bu meseleyi tesviye için Üzakereler cereyan ediyor ve Müzakerelerin çok iyi safha. 3_. girdiği temin olunuyordu. Hat Londradan gelen haberlere gö. ğesas meselelerin üzerinde tam T anlaşma hasıl olmuş ve Ital- dhin arzuları da yerine getiril- Mişti üttefiklerin harp kaçağını Dün gelen haberler bu müza. relerin ansızın İnkıtaa uğradı. B bildiriyor ve bu inkıtaamn kh“nleriııi izah etmiyordu. Fakat bu hâdise, müttefiklerle Alya arasındaki münasebetlerin * gerginlik geçirmekte olduğu- b önümüzdeki günlerde bu ger. tliğin artacağını ihsas ediyor. 4 dtimal ki, müttefiklerin garp- Uğradıkları sademeler, Italya- 3 harbe girmesi için münasip ? zemin hazırladığı tahmin olu. Yor ve bu yüzden İtalya ile ıiîil!efikler arasında münasebet. buhranlı bir safhaya giriyor. falyayı müttefiklerle harbe t',kedecek mesele malümdur. I- Ya, kendini Akdenizde mahpus qakm ve bu mahpusluktan üulmak istemektedir. giltere ve İtalya: - ee Dileağyitedein ahpusluk Süveyş kanalı i. kulız le Cebelitarık boğazının İN hâkimiyeti altında bulun- Sindan ileri geliyor. | 'İıdhl'vn' Akdenize giren, Akde- b’lien çıkan bütün ticaret faali. khn'e hâkim olan bu iki geçidin Ş di aleyhinde kullanılması, ya- C"hasım bir talyaya kapatıl. ! ihtimalini bertaraf etmek ektedir. Fakat Italyanın bu. h;;hsıl yapmak istediği belli de- r, çünkü bunu yapmanın bir ça- | Cebelitarık'ı Ispanyaya — ve *€yş kanalmı kâmilen Mıisıra ir, Bir çaresi de bu iki mev- faptetmektir. Talyanın hangi hattı hareketi B edeceği ve bu hedefi temin he şekilde hareket edeceği değildir. Ya ve Fransa: ; talyanın bir davası da Tu- nus, Korsika ve Cihutidir. ş'lar onun Fransadan istediği *t arazidir. Fransa da bu ara- p trmek lehinde değildir. ” t müttefikler Almanya İi. ârp ediyor ve bu muharebe Yyat ve memat mücadelesi Yetini almış bulunuyor. I. İte Almanyanın müttefiki- Onun harbe girmesi harbin & |h ; k 1ğı gündenberi beklenmek. ;’ ı'-'“Yl bitaraf değil, gayri mu- K bir devlettir. Gayri muha- | ten muharipliğe geçmek o. Vereceği bir karara bağlıdır. lan Italyar müttefiklerin, bir vaziyette olduklarına ve aziyetten istifade edebilece- ânidir ve onun için fırsatı KİĞ ak istememektedir. : | *satın hakikaten elverişli o- _“ adığı apayrı bir mesele. Ka çınkii müttefikler de Italya. m_be iştirak etmesi ihtimali- “'lmiişler ve ona göre va. ll““dıklırlnı göstermişlerdir. Yanın bu tedbirleri bertaraf b edemiyeceği, apayrı bir h::k_leşkil eder ve buna fl:îıir üm vermek, şimdilik kim tlinde değildir. Yânın Kararı: ilhassa harp — neticeleri hakkında peşinden hü- * vermek kadar sakınılma- gelen bir şey bulunma. _"diselcr açıkça —göster. r. h':_hir nokta, İtalyanın mü- karar arifesinde bulun. & KK b karar ile İtalya ya harbe gi- *Yahut müttefiklerle anlaş- iî:l“nu tutacaktır. Bugün en imal bu ikincisidir. ı'!îlîz Murahhası İ €nüz Atinada “'Ğ’îâ. 1(AA.) — Siş Staf. V, Pps ve heyetinin İngiliz- âret müzakereleri hakkın- .“Pq.:ovadan yeni bir haber ği ve Cripps'in elân A. V'üekı:ıelâl'ıduğu Londradan bil. ir. S Şimaldeki Kuvvetl | ühim Kısmı Geri Alındı|) ©- Lord Gort Dün Londrava Döndü Paris, 1 (Hususi) —Yük- sek Harp Konseyi dün Pa- riste iki toplantı yaptı. Kon- seye İngiltere namına Baş- vekil Churehill iştirak et- miştir. Mister Churcehill'e, İngiliz me. buslarından General Spears ile İngiltere erkânı harbiye heyeti azasından General İsmay refakat etmişlerdir. General Spears A. vam Kamarasında İngiltere - Fransa komitesi reisidir ve ka- marada Paris mebusu diye meş- hurdur. Konseye İngiltere namına Mis. ter Atlee ve Ingilterenin yeni erkânı harbiye t2isi General Dill ve Sir Ronald Campelle de işti- rak etmişlerdir. Fransayı Rey- naud ve Mareşal Petain temsil eylemiştir. Bunların yanında Ge.- neral Veygand, Amiral Darlan ve Baudoin bulunmakta idi. İçtimai müteakıp Paris ve Lon- drada şu tebliğ neşrolunmuştur: “Yüksek harp konseyi, vaziye- tin umumi tetkikini yapmış ve vaziyetin icap ettirdiği bütün tedbirler hakkında tam bir anlaş. maya varmıştır. Yüksek harp konseyi toplantı. sı, müttefik iki hükümet ve iki milletin en büyük bir ahenk için. de, zaferin kazanılmasına kadar bugünkü mücadeleye devam hak- kında her zamandan daha ziyade sarsılmaz bir suretle azimkâr ol.- duklarının mutlak bir bürhanını vermiştir.” Tahliyenin En Mühim Kısmı Tamamlandı Londra, 1 (Hususi) — Şimali Fransadaki müttefik kuvvetlerin tahliyesi azami süratle devam et. mekte ve tahliyenin en büyük kısmı tamamlanmış bulunmakta. dır. Tahliye edilecek 'en ufak kuv veti de bırakmamak için dümdar muharebeleri devam ediyor. İn- giliz kuvvetleri Başkumandanı Lord Gord bugün Londraya dön. dü ve Mister Eden tarafından kar şılandı. Doğruca Harbiye Neza.- retine giden Lord Gord erkânı harbiye reisine ve daha sonra Krala vaziyet hakkında malümat verdi, Kral bugün Lord Gort'a Bath nişanının büyük salibini vermiş. tir. Bugün Flandres'den salimen İngiltereye muvasalat eden kıta. ların birçoğu düşmanla Dun. kergue'e kadar çarpışan Gene. ral Prioux ordusunun âzası idi. Alman Zayiatı 500 Bin Havas bu akşam harp vaziyeti ni şu şekilde hulâsa ediyor: Bugün gündüz Alman tayya. releri Fransanın bütün doğu . cenup bölgesinde mühim bom. bBardımanlar yapmışlardır. £ Bu sabah İngiliz radyosu, düş. him kayıplar kaydetmiş olduğu. nu bildirmektedir. Bir kaç yüz Alman esir alınmış ve düşman mühim miktarda harp levazımı terketmiştir. Müttefik.. ler, Abbeville civarını yeniden e. le geçirmişler, bir noktada Som- me'u geçmişlerdir. Paristen bildirildiğine göre Al. man membalarından alınan ma- lümat 10 mayıstanberi Almanla. rim 500 bin kişi kaybettikleri merkezindedir. HAVA FAALİYETİ Müttefikler bugün hava kuv- vetlerinin faaliyeti hakkında mü- teaddit tebliğler neşretmişlerdir. İngilizler dün 56 Alman tayyare- si düşürdüklerini ve 16 tayyarele rinin dönmediğini - bildiriyorlar. İngiliz deniz tayğfareleri bir Al- man destroyerir: tırmışlardır. İngiltere, Kadın ve Çocukları Orta Naklediyor, Bu İş Bir Haftada Bitirilecek RESMİ HARP TEBLİĞLERİ e we Fransız Resmi Tebliği Paris, 1.(A.A.) — 1 Haziran sabah tebliği: Fransız ve ingiliz kara, deniz ve hava küvvetleri, tam tesanüt halinde, Dunkergue'de —Alman tazyikine mukavemet ve tahliyeyi temin için, şiddetli mücadeleye de- vam etmişlerdir. Düşman, Sömme'dan mürura verdiği ehemmiyeti —göstererek, bu mıntakada il hücum y ktadır. Bu mukabil hücum tardedil- miştir. e 1 Haziran Akşam Tebliği: Şimalde kıtaatımız düşmanın tekrarlanan gayretlerine muvaffakıyet- le mukavemet ederek irkâp hareketini setre devam ediyorlar. Somme cephesinde iki tarafta devamlı bir faaliyet kaydedilmiştir. Cephenin diğer kısımlarında kayde değer bir şey yoktür. 31 Mayıs öğleden sonra, hava küvetlerimiz, düşman avcı tayyareleri- nin faaliyetine rağmen düşman tahaşşütleri ve kolları üzerine kütle ha- linde hücumlar yapmıştır. Meuse ve Moselle ve Rhine üzerinde derin istikşaflar yapılmıştır. Bugün öğleden sonra bir düşman hava filosu Rhone vadisinde avcı tayyarelerimiz tarafından yakalanmış düşman tayyarelerinden bir kısmı düşürülmüştür. Düşürülen düşman tayyarelerinin adedi henüz tesbit edi- lememiştir. .w Alman Resmi Tebliği Berlin, 1 (A.A.) — Führerin umumi karargâhı tebliğ ediyor: Fransız ordusunun geri kalan son kıtaları tarafından gösterilmek- te olan mukavemet kırılmıştır. Tathir ameliyatına devam edilirken, Lille civarında 26.000 esir alınmıştır. İngiliz kuvvetlerinin geri kalan aksamı- na karşı Dunkergue'in iki tarafından yapılmakta olan taarruz, düşmanın çok meşakkatli olan bu arazide gösterdiği anudane mukavemete rağmen terakki etmektedir, Havanın fena olmasına rağmen, hava ordumuz Dunkergue'de vapur- lara irkâp edilen askerle muharebeler etmiş ve orduya yardım olmak üzere karadaki muharebelere de iştirak eylemiştir. Ceman 25 bin ton hacminde beş nakliye gemisi — batırılmış ve üç harp sefinesi ile 10 ticaret gemisi bombalarla ciddi hasarata uğratılmış- tır. Süratli motorbotlardan mürekkep bir filotillâmız bir düşman torpi- dosu ile bir tahtelbahiri batırmıştır. Bu suretle bu motörbotlar tarafın- dan Manş denizinde batırılan torpidoların adedi altıya ve tahtelbahirlerin adedi de ikiye baliğ olmuştur. Bir — denizaltı gemisi Östand önünde bir Alman harp gemisini torpillemiştir. İngiliz kuvvetlerinin 30 Mayısta Kasel civarında 65 İngiliz tankı ele geçirilmiştir. Cenup cephesinde düşmanın Abbeville civarındaki tank hücumları muvaffakıyetsizli ticel İştir. Bir il taarruz ile biraz arazi kazandık. Abbeville'in sırtında düşmanın ormanlar içerisinde. yaptığı ta- haşşüdat tarafımızdan bombardıman edilmiştir. Ardene kanalının şima- linde bir köprü başı mevkiini şimdiye kadar elinde tutmakta olan düş- man, kanaldan uzaklaştırılmıştır. Norveçte Fouskenin şimalinde ilerlemekte olan kuvvetlerimiz düş- manın mukavemetini kırmışlar ve biraz arazi kazanmışlardır. Düşmanın şiddetli hücumlarına rağmen Narvik grupu dün mevzilerini muhafaza et- miştir. Düşmanın 31 Mayıstaki tayyare zayiatı 49 dur. Bunların 39 u ha- va muharebelerile düşürülmüş ve 6 tanesi de topçu ateşi ile yere indiril- miştir. Alman zayiatı dokuz tayyareden ibarettir. imhası esnasında 0- Belçika Kralı Sarayına Döndü Roma, 1 (Hususi) — Bu- gün Belçika Kralı Brüksel- deki Laaken sarayına dön- müş ve bir Krala yakışan merasimle karşılanmıştır. Hitler, kralın bu şekilde kar. şılanması için icap eden emirleri vermiş bulunuyordu. Buraya gelen malümata göre, kral teslim olmak kararını ver. meden evvel erkânı harbiyesile ve ordu kumandanlarile mutabık kalmış, daha sonra vaziyeti bir beyanname ile ordusuna bildir. miş ve beyannamede şunları söy- lemiştir: “Ordu vatanı müdafaa için ce- saretle harp etmiş ve faik kuv. vetlere karşı gelmiştir. Tarih Bel. çika ordusunun vazifesini yap- tığını kaydedecektir. Bu müşkül anda ordudan ayrılmıyarak onun mukadderatına iştirak ediyorum” Pierlot'nun Beyanatı Paris, 1 (Hususi) — Belçika parlâmentosunun dün öğleden sonra yapılan toplantısı hakkın. da Havas ajansına beyanatta bu- lunan Pierlot, Flaman, Valon, Katolik, liberal ve sosyalist, bü. tün milli toprakları temsil eden 150 mebus ve senatörün ittifaki- le karar verdiğini bilhassa kaydet miştir. Spaak'ın izahatından anlaşılı- yor ki, Kral teslimiyette Rendisi- ni takip etmeleri için nazırları iknaa boş yere çalışmıştır. 117 Mayısta Pierlot Krala ağır bir mektup yazarak hükümdarın fikir ve ruhunun kendisinde ha. sıl ettiği endişeyi izhar etmiştir. Belçika Kongosu Londra, 1 (A.A.) — Salâhiyet- tar mahafil, İngiltere ile Fransa- nın Belçika Kongosunu araların. da paylaşmak arzusunda olduk- ları haberini tekzip etmektedir. manın Abbeville civarında va-|* © İtalyada, “Duçe,, nin riyaset ettiği bir Jimnastik Bayramında, muuaz- zam bir band üzerine kocaman harf- lerle yazılmış olan kelime şuydu: “— Akdeniz!,, Bu band, İtalyan siyasetinin takip edeceği istikameti gösteren bir vesi- ka sayılıyor. e e Fransada Georges Mandel'in Dahiliye Ve- kâletine getirilişind i, isticvap üpheli eşh 7000 i bul Bunlardan 200 tanesi tevkif edilmiştir. tir. İket ur. . * Molotof'un Moskovadaki Alman ve İtalyan sefirleriyle sık sık temas- larda bulunduğu söylenilmektedir. Tahmin olunduğuna göre, bu temas- ların mevzuunu, Cenubu Şarki Av- rupası meselesi teşkil etmektedir. .. Ribbentrop, son günlerde, Rudolf Hess'le Amerika meseleleri etrafında temaslarda bulunmaktadır. Ribbentrop, bundan bir sene evvel, “Wil. helm Strase” de, bir “U. S. A. bürosu” kurmuş, ve bu büronun başına da, Avus. turyalı meşhur tahrikçi Leo Habitch'i ge- çirmişti. Bu büronun ilk vazifesi, Ruzvelti devirecek tedbirler almaktı. _Fıkıg _l;. s.h A, bürosu, buna muvaffak o- miştir. Bu vaad aşka, A ikada Nazi aleyh- tarlığı artmış, ve “Beşinci Kol” un orada çal h h imkân kalma- mıştır. Bütün bunların Alman devlet erkânı ara- sında uyandırdığı derin asabiyete U. S. A. HÂDİSELERİN İÇYÜZÜ Fransada ve 7ngil?erede, terzilerin, ellerinde askeri vesikaları olmıyan kimselere asker esvabı satmaları - asker kaçaklığımı güçleştiren bir tedbir olarak - şiddetle menedilmiş- LAŞ Berlinde çıkan “Politika,, gazetesinin bil. N dirdiğine göre, Almanya çok yakında, ye. ni bir “Beyaz Kitap,, neşredecektir. Holan.- da ve Belçika cağı söyleniln bu kitapta çok şayanı dik. kat ihanetlerin meydana konulacağı sa. nılmaktadır. e © Alman Erkânı Harbiyesi yapılmak- ta olanlardan başka bir harp hilesi bulacaklara, büyük harp madalyası ile birlikte ikramiye vermeyi vadet- teklif olunan harp hilelerinin mik- tarı büsbütün artmıştır. Alman Er- kânı Harbiyesinin şimdi yaptığı gi- bi, tayyare ile mukabil taraf efradı kıyafetinde paraşütçüler indirmek, Fransız kumandanlarının imzalari - le beyannameler atmak, emirler ver- mek, veya halk arasına, korku uyan- dırıcı sesler çıkaran bombalar - at- mak kabilinden bir çok yeni hilelere başvuracağı umulmaktadır. vaziyetine müteallik ola. üzerine, Erkânı Harbiyeye erden İngiltereye İz AŞ veağlik Tel ç aç İle Görüştü, Berlin Sefiri Nevyork Roosevelt, Kanada Başvekili Mackensie King ile bera Roosevelt, Sovyet Elçi: | Amerikan Uruguayda Bir Nazist Harketi Keşfolun Londra, 1 (Hususi) — Amerika Reisicümhuru velt'in Avrupadaki hükümet reisleri ile daimi bir me taatisinde bulunduğu bildirilmektedir. velt, Mussoliniden de yeni bir mesaj almıştır. Amerikanın Avrupa hâdisele. rini, her an yeni bir karara mev.- zu olacak şekilde ve ciddiyetle takip etmekte olduğu ve Roose- velt'in Avrupadaki elçileri ile her zaman sıkı temasta bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu arada Amerikanın Berlin elçisi olup halen Romada bulu.- nan Kirk, Lizbondan Clipper tay. yaresile Amerikaya gidecek ve Roosevelt tarafından kabul edile. cektir. Roosevelt, halen Amerikada bulunan Moskova büyük elçisi Steindhardt'ı Beyaz sarayda öğle yemeğine alıkoymuştur. Almanl arın Amerikan a M Bomb Amerika — matbuatı, Umumi Harpte ölen 25 bin Amerikalı as. kerin Romagne'deki mezarlığına Alman tayyarecileri tarafından yapılan bombardıman hakkında neşriyatta bulunmaktadırlar. Düşen üç bombadan ikisi âbi. deye 25 metre mesafeye düşmüş- tür. Bu mezarlık Fransa tarafın- dan ebedi olarak Amerikaya ter- kedilmiş olduğu için Amerika toprağı addedilmektedir. Uruguayda Nazist Hareketi Nevyork Times gazetesine gö- re, Uruguay makamlarının Be. şinci Kolun faaliyeti hakkında aç tıkları tahkikat nazilerin cenup Amerikasına inanılmiıyacak bir şekilde nüfuz ettiklerini ortaya çıkarmıştır. Toplanan ikna edici deliller nazi partisinin Uruguay. da Alman idaresi altında bir Nas- yonal Sosyalist partisi tesis etti. ğini göstermektedir. Hitler Amerika İçin Tehlikedir Senato Hariciye komisyonu reisi Pittman Montana maden mektebinin toplantısında söyledi. ği nutukta, yeni hava harbi usu. lünün tehlikeyi Amerikaya ka. dar yaklaştırmış olduğunu kay. deyledikten sonra bugün Ameri. kaya karşı mevcut tehlikeyi a. zaltacak yegâne şeyin Hitler he. zimeti olacağını bildirmiştir. Hatip demiştir ki: “Evvelce de kaydettiğim gibi, bugün barış da imza edilse Hit. ler Amerika için bir tehlike a. lur. Fakat Hitler İngiltere ile Fransayı mağlüp etmeğe muvaf. fak olarak onlara filolarını ken. disine yardım etmeğe mecbur e. had K ıuı! Bu arada R bi kongre mahafilinde ciddit || tenkidi mucip olmuştur. ! cümhurluğa Cumhuriyet Pai namzedi olan senato azasın B. Vandenberg, Rooseveletin y talebi gibi bir talebin tarihte l rülmemiş olduğunu söyliyi Rooseveltin kısmi seferberlik nı hakkını hazır olmak arzus izhar ettiği kendi kendine dü mektedir. Karagözle Hacivo Heykel | Yazan : B. FELE; irisi millet vekili, diği dava vekili olan iki Bursada Karagözle Haciyv bir arada heykellerini yaptır! caklarmış. Haberi enteresan buldum. yatlarında biribirile muttasıl raşmış, fakat dostluklarına hal getirmemiş bu iki efsanevi yetin heykellerini dikmek ka şinasane olduğu kadar mânalıı da. Her biri ayrı ayrı müekki' den kuvvet alan iki vekilimi bu asilâne hareketlerinde ilişe bir cihet yok. Yalnız bir hal lık nümayan. Neden heykel Karagözle H! ciyvada inhisar etsin, Allah var. İki elimiz yantm gelecek. Benim Haciyvada değ? ama, Karagöze karşı pek samin bir muhabbetim de vardır. Gere; cahil bir adamdır. Lâkin cahali tini itiraf eder. Haciyvadın tevi ve tefsirli sözlerini anlamıya sal , veti müsait değildir, Haciyvadın ise daha o zam dan bu zâmanı anlamış bir ze sahibi olduğu kıvrım kıvrım linden bellidir. Onu da takdir derim, di Ederim ama, Karagöze kar bu muhahbetim; Haciyvada karş olan takdir veya dikkatim banz ortadaki bariz haksızlığı unuttu. ramaz. Efendim! Bu iki kahramanı heykeli yapıl sebep da den bir barış mu i p ettiği takdirde vaziyet daha va. him olur. “Hitlerin başka bir hükümet. le birleşerek daha yakın bir is. tikbalde doğrudan doğruya A. merikaya hücum edeceğini zan. netmiyorum. Fakat Nazi Alman. yasının Cenup Amerikasının ta. bii servetleri peşinde olduğunu zannediyorum.,, Pittman bu noktaya gelince, Hitler tebaasının Amerika kıta. sındaki hareketlerini ve bilhas. sa Beşinci Kolun faaliyetini ka- yıt ve işaret eylemiştir. RUZVELYVİN BİR TALEBİ D. N, B. Alman ajansının bil- dirdiğine göre devlet milislerinin kumandasının kendisine velime. si hakkındaki B. Roosveltin tale- biribirile kafğa etmeleri midir? | "? Yoksa perde arkasında oyna. maları mı? Yahut değneğe takılıp oynatı maları mı? j Herhangisini sebep olarak al- sak yakın uzak tarihimiz bize bi ribirile geçinememiş ne çiftler, perde arkasında oynamış ne hü. nerbazlar, değneğe takılıp oyna-ji tılmış ne Karagözler arzetmez | |— mi? $ Perde ve hayal âleminin bul,; iki elebaşısının yanında ayni ake leden Bebe Ruhinin, Tuzsuz De — li Bekirin, Razaki zadenin ve n hayet Kanlıkavaktaki Musluk # h sabinin ne kabahati var? Hani ya onların heykellerif