20 Mayıs 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

20-5. 940 &ni Kalkınması Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL M İster Churchill'in askeri vaziyeti İzah eden dünkü nutkundan an- i n İlk miihim nokta, müttefikle. > ilk büyük Alman taarruzu karşı. &cçirdikleri şaşkınlıktan kur- ak için kendilerini yeniden top- ağa başladıklarıdır. Müttetiklerin büyük kuvvetleri ir. Ve bu kuvvetler henüz kulla- Mâmuştır. Bu kuvvetleri, Alman Arruzuna mukabele edecek seviyeye dirmak için en büyük gayreti, â- süratle göstermek, garp cephe. de İşi yoluna koyarak, Almanyaya akabele etmek icap ediyor. ; Müttefikler bu ihtiyacı derinden ettikleri için, bu ihtiyacı tatmin ek kabiliyette sayılan ricali iş ba getirmekte ve askeri hareki- sini yeni ellere vermektedir. Yransanın, müttefik ordular baş. Mandanlığını General Gamlen. alarak, geçen büyük harbin en hinmiş kumandanlarından ve geçen “erin en belli başlı ve en şerefli â- i, erinden olan general Weygand'a ih etmesi bu yolda alınan ted- TİN başında bulunuyor. harbin başından iti- birçok mühim askeri vazifeler iie eden ve mareşal Foş'un en başlı yardımcıları arasında bü- an General Weygand, Büyük Dten sonra 1920 de Sovyet ordu- 43 karşı Varşovanın müdafağsını re etmiş, Polonya ordusunu yeni- Mn tensik etmiş ve Varşovayı kur- iştı. Onun son zamanda derüh- *ttiği mühim vazife, müttefiklerin ekin ve Orta Şarktaki kuvvetleri » başkumandanlığı idi. Akdenizde Miyeti ihlâl eden, yahut Balkanla. bir istilâ sahnesi yapan bir hare. Yukuu takdirinde General Wey- P'in kumandası altındaki İngiliz - Şönsiz kuvvetleri bu tehlikeleri ber. etmekle meşgul olacaktı. Fakat Garp Cephesindeki vaziyet. Ületklerin General Weygand'dan ba mühim mevkilerde istifade et. #lerine sehep oldu. Harbin sıklet kezi Garp Cephesidir. Harp, ya- bilir, uzayabilir, fakat harbin me. #ncak Garp Cephesinde alına. *. Garp cephesi ise, son Alman 3 Mt geçirmiştir. Fakat bu sarsıntı “keli değildir. Tehlikeli de olsa, likenin önünli almak mümkündür ,, Püttefikler tehlikenin önünü al. için çalışıyorlar. Bu gibi mühim Anlarda bu gibi hâ- vuku bulabilir, Fakat mesele #İbi hâdiselerin vukubulması de- İdir. Bu hüdiselerin önü alınmama &. Müttefikler ise dersten istifade k vaziyetlerini ıslaha çalışıyor. hedeflerine doğru ilerliyorlar. Müttefikler yeni bir kalkınma dev« | #,, Müttefikleri daha vahim vaziyet. #ruzu karşısında mühim bir sar.| Reçiriyorlar. Bu yeni kalkınma. | Müttefik Ordu Başkumandanı Dün Azledildi Paris, 19 (Hususi) — Fransa bugün Başkumandanımı — dej kumandanlığa General Gamel rine General Weygand'ı getir. neral Weygand Yakın Şarktaki müt. tefik ordular başkumandanı idi. 73 yaşındadır. Kısa boylu, çevik, ateşli, enerjik bir adamdır, Harekâtında ve kararlarında süratle maruftur. Fran. sanın en birinci tâbiye mütehassısı olduğu şüphe götürmez bir hakikat. tir. Geçen Büyük Harpte, harbi ka. zanmağa yardım eden en mühim Â- İ miller arasında bulunuyordu ve Ma. reşal Foş'un sağ kolu idi, Mareşal Foş, vaktile: “Fransa tehlikeye dü. şerse hemen Weygand'ı çağırınız” de. mişti. Weygand, Polonyalılar 1920 de Sovoyetlerle da vuku bulan muharebede Polonyalıların imdadına yetişmiş ve Varşovayı kurtarmıştı. General Weygand, 1920 den sonra Suriye Fevkalâde Komiserliğini de. ruhte etmiş, yüksek harp konseyi reis vekilliğini yapmıştır. Bütün Fransanın ve müttefiklerin sonsuz İtimadını haizdir ve onun va. siyeti süratle ıslah o etmesi beklen. mektedir. . Fransiz Cümburrcisi M. Lebrun, bugün Weygand'ı Başkumandanlığa tayin eden cmirmameyi imzalamıştır. Cümhurrelsi daha evvel Başvekil Reynaud, Başvekil Muavini Mareşal Petsin ve General Weygand'ı kabul etmiştir. General Gamelin'e verilecek yeni vazife henüz anlasılmamıştır. Kabine tâdilâtımn akisleri Nevyork, 19 (A.A) — Fransiz ka. biresinde vukua gelen değişiklik sa. bah gazeteleri tarafından hararetle takip edilmektedir. Nevyork Herald Tribune gazetesi diyor ki: “Dlareşal Peta in tekrar iş başı- na geçmesi, bugünün ihtiyaçlarının beliğ bir timsalidir. Gelecek saatle. rin vahim buhranı içinde Fransız milleti, İngiliz milletinin tam muza. »retile müstakbel nesillere cesaret verecektir. ,, Bu gazete Fransanın 1914 senesi- nin eylülünde fevkalâde şermit için. de muzafleriyeti elde ettiğini hatır- Yatmakta ve şunları ilâve etmekte- pr “Amerika, Fransız ordusunun bir kere daha muzaffer olacağını ümit etmeğe devam ediyor. Reynaud Amerika sefirile » korumakla kalmıyarak harbe dürüst bir istikamet vermesi MİYor, Abdullah 23 Mayısta Ankaraya Geliyor man, 19(A A) — Havas A on Yüsteki Türkiye, İran ve Irak çı <losları bugün öğle yemeğinde n Bâşvekilinin misafir! olmuş» xe Emir Abdullahın 23 Mayısta Yeye yapacağı ziyarete âit ir- 81 tesbit edilmiştir. İieire, 10 (A.A) — Havas Ajan Ay riyor: aç,rika hükümeti yakında Ya- 3tk ve Balkanlar için bir deniz ri tayin edecektir. Bu ataşe, 4, /*de oturacak ve zsman zaman İka, Akdenizinin muhtelif mem- he seyahat edecektir. itinde Gizli Bir Alman Ma, dyo İstasyonu - Aires, 19 (A.A) —Hü. Hellmut Lentz isminde bir Campana civarmdaki mali. Bizli bir telsiz postası mu- Stmiştir. Kağı, iler bir gizli posta aran- görüştü Fransız Başvekili Reynaud, radyo. da söylediği nutuktan sonra Ameri- ka Büyük Elçisi Bullit ile görüş ruüştür. . İsviçre gazeteleri, Fransız kabine. General Weygand, Baş | Kumandan Tayin Edildi ! Garp Cephesinde Dövüşen Fransız Ordusundan Yeni Resimler : leri hatlarda bir Fyansız ileri karakol kulübesi ile, Holanda üzerindeki hava harekâtına iştirak eden yeni sistem Fransız bombardıman tayyareleri. Kont Ciano “Ifasına Çağırılacağımız Vazifeyi Londra, 19 (Hususi) — İtalya Hariciye Nazırı Kont Ciano bugünkü beyanatında şu sözleri söylemiştir: “İtalyanın Avrupa hayatı haricinde kalmasına imkân yoktur. İtalyan milleti, ifasına davet edileceği vazifele ri başarmak için hazırlanmıştır ve kendisini bu hazırlığa alıştırmaktadır.. leri söylemekle iktifa etmiştir: “Bu vazifel-in ne olduğunu, benden çök daha iyi bi: iyorsunuğ Moskova, 19 (Hususi — Moskova mahafili Akdeniz vaziyetini derin bir dikkatle takip ediyor. Burada hü. harekâtı Garp cephesindeki harbin alacağı şekle bağlıdır. Al nanların. tasrruzu müttefikler aleyhinde bariz bir in- kişaf arzettiği takdirde İtalyanın harbe iştiraki emri vâki teşkil edecektir. Aksi takdirde İtalya gayri- muhariplik vaziyetinden ayrılmıyacaktır. İtalyanın müttefikler safında harbegirmesine. ise hiç bir ihti mal payı verilmemektedir. tüm süren umumi kanaate göre İtalyanın Londra, 19 (A.A.) — Pazar gazeteleri, Italyanın kuv. vetli Alman tazyikine rağmen harp dışında kalmak si- yaseline devam edeceği kansatindedirler, Observer gazetesi, Mussolini'nin hattı hareketi tesbit edecek âmilleri sayıyor: Ezetimle Vatikanın hattı hare. keti, Roosevelt'in hattı hareketi ve İtalyan milletinin harbi sevmemesi. Diğer cihetten Mussolini Alman zaferine kani değil. dir. Duçe'nin şimdilik siyasetinde eezri bir değişiklik ta- savvur etmediği intıban İtalyan hükümet merkezinde ,genişlemektedir. Fakat İtalyanın bugünkü hattı bare. keti, Alplerdeki Fransız kıtaatını hareketsiz bırakmak. sendeki tadilâtı Fransanın bütün sa. |ta, Yakın Şarktaki Weygand ve Wavel ordularını tumak. halarda seri kalkınmasına rehine ola. rak telâkki etmektedirler. j Mareşal Petain'in Reynaud kabi. nesine girmesi bilhassa tebarüz ©t- tirilmektedir. ———— ta ve İngiliz filosunu da Akdenizde Alert halinde bulun. durmaktadır. HÂDİSELERİN Romadan bildirildiğine göre, Mussolini Roosevelt ta. Kont Ciano bu vazifelerin ne olduğu hakkında şu söz. bir | rafından kendisine gönderilen mesaja bugün cevap ver. | Başaracağız,, Diyor Londranın Sükünetine Rağmen İtalyanın Vaziyeti Bütün Bitaraflar Tarafından Dikkatle Takip Ediliyor miştir. Bu cevabın mühteviyati hakkında hiçbir malü mat yoktur. | İSVİÇREDE Bern, 19 (A.A) — İsviçre gazteleri beynelmilel vazi. yetin bu vahim anında İtalyanın İsviçrenin tavrı hare- ketine karşı gösterdiği anlayıştan dolayı büyük bir mem inuniyet izhar etmektedirler. “Joürnal de Geneve” bita. İrafliğin Isvicre için hareketsiz bir gevşeklik akidesi ol. madığının İtalyada anlaşılmış olduğunu yazmakta ve İsviçrenin bu bitâraflığı bütün enerjilerini sarfederek müdafas edeceği ilâve edilmektedir. Londra, 19 (A.A.) — 1918 mütarekesi esmasinda Ma saristan Başyekili olan ve şimdi siyasi mülteci sıfat'ir İngilterede bulunan Kont Mişel Karolyi dün bir beyan. name neşrederek bilhassa şöyle demiştir: “1919 da sulh şartlarının kabul edilemiyeceği kanad. tinde olduğum için istifa ettim. Bununla beraber bütün mütecavize karşı birlesmesi lâzımdır. Kont Kerolyi, İngiliz . Pransiz ordularile müttefik lerinin medeniyetin istikbali için çarpıştıklarını kabul İsderek Macaristanın da bunlarla birlikte olduğunu söy. lemek suretile sözlerini bitirmiştir. AMERİKADA Vaşington, 19 (A.A) Panamerikan Cümhuriyetieri neşrettikleri bir beyanname ile Holanda. Belcika ve Lüksemburg'un Almanya tarafından istilâsını protesto etmişlerdir. YUGOSLAVYADA Bolgrat, 19 (A.A) — İtalya ve Almanya aleyhinde makaleler neşreden “Trgovinski Glasnik,, gazetesi ka patılmıştır. MISIRDA Kahire, 19 (A.A) — Misir Başvekili İtalyanın Mısır Sefiri ile uzun bir mülâkat yapmıştır. Tuna milletleri için pek tehlikeli olan bu saatte herkesin | "İ Italyan gazeteleri dünden itibaren tekrar müt- tefiklerin aleyhinde şiddetli bir lisan kullanmı- ya ve eski davalarını yeniden ortaya atmıya baş- lamışlardır. Hariciye Nazırının gazetesi olan Telegrafo gazetesinde, Ansaldo dün yazdığı bir makalede artık Akdeniz meselesinin de halli za- manının geldiğini söylemektedir. İtalyan mu- harririne göre, artık İtalya Akdenizde İngiliz hakimiyetini yıkma zamanıun geldiğine inan- maktadır. Ve bu dava bir an evvel halledilmeli- dir. Kritika Façista gazelesi de ayni tarzda mü- talân yürütmektedir. v İtalyan gazetelerinin tekrar mütearrız vaziyet almaları, Alman ordusunun Holanda ve Belçikada kazandığı mu- vaffakıyetin neticesidir. * Salâhiyettar kaynaklardan verilen haberlere göre, Hitlerle Mussolini arasındaki anlaşma mucibince İtalya Hitlerin lüzum göstereceği ta- rihle harbe girecektir. Hitlerin Brenner'de Mus- solini ile mutabık kaldığı tarih şudur: Alman orduları Belçika ve Holanda istilâsını bitirerek sahile inecek ve orada deniz ve hava üsleri ku- racaktır. Alman ordusu bir taraftan Şimali Fransada Fransız ordusunu sıkıştırırken, AL man denizaltı ve hava kuvvetleri de İngiltereyi rahatsız etmiye başlıyacaktır. İngiltere tehlike. ye düşen İngiliz adalarını kurtarmak için Ak- denizdeki donanmasını şimale çekmiye mecbur olacaktır. O vakit İtalya karadan ve denizden derhal harekete geçecektir. Karadan alplerden Fransızları işgal edecek, Akdenizde de hakimi- yeli temine çalışacaktır. İtalyanın Şimali iiimteri müstemlekelerinde müda. İaa terti! tamamlamak vazilesi, Mareşal Grazia. ni'ye verilmiştir. 5 ELEK Ey Rüüh! | Yazan: B. FELEK | harp” ! Imuş vakadır diyorlar: Yine bugünkü gibi Avrupanın şurasımı burasım İverdiği sıralarda İstanbulda spir- İtizma merakı artmış bulunuyordu. O zamanki harp © tebliğlerinin. “Cephelerde tebeddül yoktur, şek lindeki daimi teranesinden kuşkula. İnan halk ağızdan kulağa dolaşan bin ptürlü tevattire inanmakta, bu yüz. İden maneviyat bozulmakta iken, hali :ve vakti yerinde silelerden birine | .yeni tanıdıkları bir dost dadanmıştı. İ Adı kimsenin aklında kalmamış, | ibelki de kendisi darı dünyadan göç» | İmüş olan bu dost o zaman Avrupa "merkezi o hükümetlerinden (o birine | mensup bir kont olduğunu, fakat bü- arazisinin harp sahası olmasi. nden sıkıntıya düştüğünü iddia ediyormuş. l Bu kontun hünetlerinden biri de ele bakmak, kahveden istikbali keş. fetmek ve sigara iskemlelerine lâ. kırdı ettirmek imiş. Hali vakti yerinde Türk nilesi bu dostu düşmüş bir feleksede olarak! kabul ettiklerinden ona karşı daims nüvazişkâr, güler yüzlü ve mültefil davranırlarmış. Bir gece yemekten sonra, evde konu komşulardan da bir hayli kimse İmeveut iken lâkırdı, spirtizmaya İm. tikal eder. Ve nihayet o akşam bir İspirtizma tecrübesi İrica edilir. Kont, müstağni bir adamdır. Her zaman, her isteneni yapmaz. Fakat ev sahiplerinin de ısrar etmeleri üze. | İrine işe başlar. Tabii herşeyden evvel elektrikler söndürülür. Kapı kapanır. Yalnız pencerelerden İçeri girebilen alaca karanlıktan başka bir ışık kalmaz. Kont rica eder» i — Spirtirma sahnelerinde ker. İkaklık muvaffakiyete mânidir. Ha. nımlar ve Beyler her ne ki hisseder. lerse katiyen ses çıkarmamalıdırlar, Ruhların hazır olanlar içinde kimi medyum olarak seçeceği bilinmez. O. Dun için rica ederim, hiç trkmeden olan me yalmız şahit olmakla ikti. fa ediniz. Der ve sahne başlar Evvelâ bir müddet süküt ve sükü- netten sonra filhakika masada hare. ketler başlar, sunller sorulur. Cevap. lar alınır. Gayet garip bir tesadüf eseri olarak o sırada Şam düşmü imiş. Masaya Şamın düşüp düşmedi. ğini sorarlar. Müsbet cevap verir. Muharebenin o sene bitip bitmiyece.. İği sorulur. Ona da müsbet cevap ve Böylece cidden enteresan bir spir- tizma tecrübesinden sonra * vakitler *eç olduğundan herkes dağılır. Ertesi gün ev sahibinin bir cep sa | ati, hanımın bir iğnesi, misafirler. den birinin bir kıravat iğnesi ve bir altın tabakası ve hir tüccarın cüz. danı ruhlar tarafından aşırıldığı öğ- renilince şafak atar amma, polis adı sanı pek belli olmıyan bu Orta Av. “apalı konlu bulamaz. i Harp hâdiseleri, türlü türlü şayla. lara meydan açarken bu vakayı ha. tırladım. Eğer harbin âkıbeti hak. kında spirtizma yapacaksanız bu gi. | hi kıymetli eşyanızı emniyetli bir vere koyunuz. Çünkü ruhların hel İOrta Avrupalı ruhların bu gibi eşya. İva pek düşkün oldukları tecrübe ile sahit olmustur. v Denizlerde Yine Fırtına Başladı Dün şehrimizde hava birdenbire bozulmuş, sabahleyin kısa fasılalar. ia yağmur başlamıştır. Denizlerde de fırtına vardır. Lamar reisliği bütün denizeileri keyfivetten haberdar etmiştir. | | | Bir Çocuk Tramvayla | Otomobil Arasına (| Sıkışıp Ağır Yaralandı Cihangirde metrük bir camide o- taran İbrahim isminde bir çocuk, dim Tophaneden geçerken vatman Mehmedin tramvayı ile şofür Hüse.' yınin otomobili arasına sıkışmıştır. Muhtelif yerlerinden tehlikeli suret. te yaralanan İbrahim, Beyoğlu haş- tanesine kaldırılmıştır. * Şoför İbrahimin idaresindeki kamyon Keresteciler saddesinden gecerken © civarda oturan Vehaba çarpmaştı Muhtelif yerlerinden yö. relonan adam, hastaneye h mıştır. Şoför tutulmuştur, il