11 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

Kral Faruk iel? Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL) Dp ve kardeş Mısır, bugün Ma. jeste Kral Faruk'un yirminci Yıldönümünü milli bir bayram ola.| rak teslt etmektedir. Kral Faruk baz-| retleri, Mısır tarihinin en mühim| devrinde Mısır tahtına o geçmiş ve| memleketinin mukadderatım ele al. mıştır. Hakikaten Mısır bugün, yal Bız yeni tarihinin, belki bütün tari- | hinin eşini nâdir gördüğü bir istikal devrindedir. Misırda kültürel bir kal. kınma, endüstriyel bir kalkınma,.e- konomik bir kalkınma ve bunlarla beraber, fakat ölçüsü gittikçe geniş- İlyen ve büyük bir ehemmiyet kaza. nan askeri bir kalkınma devri yaşa. maktadır. Yüksek otorite saygısını temin yolunda çok büyük adımlar a. tan Misir Üniversitesi kültürel kal- kınmayı; memlekette demir İstihsali ve fabrika hayatının tecssüsünü en. düstriyel kalkınmayı; milli hankala- rın kuruluşu, milli teşebbüslerin iler. leyişi, ekonomik kalkınmayı ve Misir müdafaasının kurulması da, askeri kalkınmayı remzediyor. Bu kadar! geniş faaliyetlere girişen ve bütün bu faaliyetler net'cesinde tam müna. sile modern seviyeli; hayatından ve istikbalinden emin, bütün kaynakla- rını işletmeğe muktedir, müreffeh bir millet yaratmak istiyen yeni M sırın başında Kral Faruk Hazretleri gibi genç, arimkür, yüksek vazifesinin bütün icaplarını müdrik, ve bütün Mısır halkına hız ve heyecan vere- bilen bir hükümdar gerekti. Bu itibar ile Mısırın bu güzide evsafı haiz o- Jan hükümdarına tam bu sirada ka- Yuşmuş olması, onun hesabına ayrı bir hüsnü ti ridir, Kral Farukun gok uzun süreceği ve çok verimli ola. cağı muhakkak olan devrinin kardeş ve döst Mısır hakkında her bakımdan hayırlı olmasını temenni ederiz. » Amerika ve Avrupa Amerikanın Avrupa harbine kalış. mak istemediği zerre kadar şüphe gö- türmez bakikatlerdendir. Fakat A. merika, Avrupanın omukadderatile alâkadardır ve bu alâka yüzünden Avrupada olan biten her şeyi ya kından anlamak ie. Ru yüzden Amerika bir tarafta b İctlerile gayri Fesmi konuş diği gibi hariciye müsteşarlarınc Mister Welles'i de Avrupaya gönder. meğe karar vermiştir. Mister Welles iltere, Fransa, İtalya ve Almanya ricalile temas edecek, bunların ne i- şin harp ettiklerini ve ne şekilde bir Sulh yapmak istediklerini anlıyacak ve bütün tahkikatmın neticesini Mis- ter Roosevelte bildirecek, o da ona göre vaziyet alacaktır. Acaba bu hazırlıklar yapıldıktan sonra Mister Ronsevelt bir sulh ta, vassutunda bulunur ve harbe sür. atle son vermeğe teşebbüs eder mi? Bu suale şimdiden cevap vermeğe İmkân yoktur. Mister Welles'in Av. Tupadaki tetkikleri bu sualin ceva, bını hazırlıyacaktır. İngiltere ile Fransa, Amerikanın Avrupa işlerine gösterdiği bu alâ. kayı memnuniyetle karşılamış bu. Ywuyor. İtalyada da hisler hu mer. kezdedir. Fakat Almanyanın bu te. şebbüsü nasıl karşıladığı henüz an. Jaşılmamıştır. Kimbilir, o harbin şiddetlenmesi. | Re, ve yayılmasına mukaddeme teş. | kil etmesi beklenen ilkbahar, hel. | ki de harhin son bulmasına bir baş. | Jangıç teşkil eder, ğ .— Türk Heyetinin Paristeki Ziyaretleri Paris, 10 (A.A) — General İzzet. | tin Çalışlar ve Türk matbuat heyeti, | dün akşam siyasi ilimler serbest| Mmektebini ziyaret etmişlerdir. Heyet | reisi Hüseyin Cahit Yalçın, bir nu. tuk irad ederek Türk gençliğinin bu mektebe çok şeyler borçlu olduğunu | söylemiştir. Italya Yüksek Müdafaa Komitesinin İçtimaı Roma, 10 (A.A) — Mussolininin Tiyasetinde toplanan yüksek müda. Tai komitesi dün mesaisine devam etmiştir. Saat 16 da başlıyan top. te 19 da nihayet bulmuştur. Ko. Mite bugün saat 16 da tekrar topla. mâtaktır, kğ Danimarkanın Bir Kararı « Kopenhag, 10 (A.A) — Harp teh- ine maruz kalmamak ve düş. Mah muamelesi görmemek Üzere Da- Mimarka hükümeti, bütün Danimarka ret vapurlarımnin kafilelere iltihak €tmeden sefer etmelerine karar ver. | > Mistir, Paris, 10 (Hususi) — Mebusan Meslisi, hafi celse müzakerelerine bugün de devam etmiş, öğleden ev- Vel ve sonra iki toplantı yapılmıştır. Hafi celseyi takip eden üleni celsede! riyaset makamına verilen bir takrir- le hükümete itimat edilmesi teklif e- dilmiş ve bu teklif ittifukla kabul o- Yunmuştur. Takrirde, bütün müzake. relerin en yüksek vatan severlik his- leri içinde cereyan ettiği ve milli vahdeti kati bir surette tecelli ettir. diği tebarüz ettirilmektedir. Kabinenin tâdilât ihtimali Belga ajansının Paris muhabirine göre, Deladier'nin yakında kabinede bir takım tadilât yapması muhtemel dir, Muhabir diyor ki: “Mebusan meclisi korldorlarında dolaşan şayıalara göre, Daladier, Harbiye Nezeretini tşrkedocek ve Harbiye Nezaretini ya General Ge. melin'e yahut General Nozues'e tev- di eyliyecektir. Dahiliye Nazır: Sar- raut'nun yerine hâlen Başvekil müa- vini Chautemps getirelecektir. “Diğer taraftan bir istihbarat ne- İ zareti de kurulacaktır. Fakat bu ne- İzaret şimdiye kadar sanıldığı gibi İFrossard'a değil, fakat halen iş nazi- İri bulunan Pomaret'e tevdi olumacak- tır. İş Nazırlarığına da Radikal s0s- yelist partisi parlâmento grupu reisi .Chinchery getirilecektir. Hava Nazi, kilecektir. Fekat bu değişiklik pek vukua gelecektir. Harbiye Nezareti, parlâmento müsteşarı Duclos'nun da istifası ihtimalleri bahis mevzuu e- dilmektedir. “Paris siyasi mahfilledinin kanaa- ti kabinedeki bu değişikliklerin pek yakında vukua geleceği merkezinde. dir.,, © adam Tabonis yazıyor: le ettikten ve birbirlerine caktır. Harbin Hindistanı kadar yayılıp, yayılmıyacağı mese. lesi, Londra matbuatım da meşgul ediyor. İngilterenin askeri muharrirlerinden biri, meseleyi şu şekilde izah etmektedir; N rı Guy Lachambre da kabineden çe- | * gönderdikten sonra Balkanlarda nüfuz mınta- kaları üzerinde anlaşmışlardır. Bu anlaşmanın esası, iki tarafın, Balkanları birleştirerek, ara- larında askeri bir ittifaka meydan vermemek- tir. Çünkü böyle bir ittifak Türkiyenin yardı- muyle muazzam bir kuvvet teşkil eder. Alman — İtalyan menfaatleri iki istikamette ayrılmaktadır ve Almanyanın dahi Balkan. lara karşı beslediği ihtirasların birinden, hattâ İtalya lehinde feragal ettiği söylenemez. Yeni Roma - Berlin anlaşmasını kolaylaştıran bir âmil, Almanların İtalyan ordularından isti. fadeyi ummalarıdır. Gelecek baharda İtalyan ordusunun mevcudu bir buçuk milyona vara- Fransız gazetelerinde Fransız gazeteleri, milli müdafaa teşkilâtına sit çok nazik meselelerin hâdişesiz ve Fransızların müttetik vatanperverliği hissi içinde cereyan etmiş olduğu yolundaki kaydı derin bir memnuniyetle tebarüz ettirilmek- tedir, Bu gizli celse hakkında Excel sior gazetesi şu mütaleada bulunu- or: 4 “Kalabalık hir meclise tevdi edilen bir sır artık bir sır olmaktan çıkar. Bu müzakereler olduğu gibi ilân edil. meli idi. Çünkü önüne geçilmez, ifşa- »t ile düşman asıl kendisinden gizle. nilmesi icap eden cihetleri nasıl olsa umumiyesi bunlara muttali olamıya- caktır.,, Populaire güzetesi bittabi ve Ex. eelsior'a muhalif olarak gizli celse- den memnuniyet beyan ediyor. Çün. - Sn Ticaret Vekâleti Kahve Fiyatlarını Tesbit Etti müstehlike satış fiyatları yukardaki fiyatlara nakliye masrafı ve peraken- deci ile bu üç limandaki toptancılar |ne arasında tavassut edenler varsa bun. | piyoruz Ankara, 10 (A.A.) — Ticaret Ve. kâleti bir taraftan kahvenin toptan fiyatlarını tesbit ederken diğer taraf- tan perakende fiyatlar için de tedbir almiş ve bu maksatla bütün vilâyet. lere telgrafla şu tamlmi yapmıştır: aat Bankasi vasıtasile eritin Bİ ŞEN mir ve sirinei el £ tarafından en az bir çuvala kada HABERE Gizli ve Aleni Celselerden Sonra Daladier Kabinesi ittifakla Itimat Kazandı kü bu celse bu gazetenin direktörü ölan Leon Blum'un talebi üzerine ve bidayette buna muarız olan Daladi- er'ye rağmen aktedilmiştir. Daladier, bidayette bu gizli zelseye muleriz i. diyse de meclisin lüzumlu gördüğü bu çelseyi akdetmekte serbest bırak- mıştır. iz amm Birçok Alman Tayyaresi Imha Edildi Londra, 10 (Hususi) — Dün bir İngiliz muhribi iki Alman tahtel - bahirini batırarak kafile usulünün faydasını bir kere daha göstermiş ve Almanlar tarafından İngiltereye kar- şı tatbik edildiği söylenen mukabil ablokanın değersizliğini tebarüz et. tirmiştir. Kafile usulü sayesinde za- yiat 500 de bir nisbeti muhafaza et- mekte ve nazist müdahslesinin har- bin cereyanı üzerinde bir kıymeti ha- iz olmadığı anlaşılmaktadır. Almanlar dün yaptıkları hava ta- arruzu sırasinda altı gemi batırdık. Bu sosyalist gezetesi Daladier'nin /larını iddia ediyorlarsa da İngiliz fikrini değiştirmesini parlâmento ef. kârı umumiyesindeki tahavvülün bir neticesi olarak tefsir ediyor ve bunu çok yerinde buluyor. Ocuvre gazetesi, dilmeli idi.,, seferber çâilen mebusların cepheden çağırılmamış olmasını teessüfle karşılıyor ve diyor öğrenecek ve yalnız Fransız efkârıİki: “Bunların çağırılması ve içtimada bulunması çok doğru olurdu. Muha- rip neslin mebusları da böyle bir mü zakerede hazır bulunmıya davet e- ar ) larını murakabe altında bulun decektir. Unsurları böylece melüm ağam bahsanin mietahlike satış fiyat. mak vilâyet ve beledi bahriyesi bu idianın ash olmadığını bildiriyor. Dün iki gemi hasara uğ” ramış, fakat bunlar kendi vesaitile limana dönmüşlerdir. Dün Frith of Forth'da bir Alman tayyaresi düşü - İ rülmüştür. Almanlar balıkçı gemilerini tayya- re ve mitralyözlerile de bombardı « iman etmişlerdir. İki balıkçı gemisi tmaştır. Bir Alman tebiiğine göre, öğleden sonra İngiliz tayyare- leri Alman körfezine yaklaşmıya te- şebbüs etmişlerse de müdafaa kuv - vetleri tarafından püskürtülmüştür., Imha edilen tayyareler tayyareleri, çok fazladır. ni, daha süratli Fransız harp tebliği Paris, 10 (A.A) — Umumi karar. Shan © çubat xre arasınd, İsi ta den ve |rafın topçusu oldukça büyük bir fa- tış fiyatlerı aşağıdeki şekilde tesbit | mıntaka ticaret müdürlüklerinden İgiiyet göstermiştir. edildi: 3 Numara kahve 104 kuruş, 4 Numara kahve 101,5 kuruş, $ Numara kahve 103 kuruştur. Vilâyetiniz dahilinde (kahvenin Parisin siyasi mahfillerine göre, Her Hitlerin © geçen perşembe söylediği nutuktanberi İtalyan - Alman dostluğu yenilenmiştir. Bana kalırsa, bu iddia, yalnız kısmen doğrudur. Hitler ile Mussolini müteaddit notalar mübade- birçok gizli memurlar “Sovyetlerin Kiganistan hududunda tahşidat yaptıkla. rına dair hicbir emare yoktur. distanı, Efganistan ve Hayber şebbüs edeceğine dair ortaya kıymeti yoktur, Sovyet ordusunun Hin- geçidi yolile istilâya te. çıkan haberlerin hiçbir “Sovyetler böyle bir teşebbüse girişirlerse, son derece müşkül bir işle karşılaşacaklardır. Bu teşebbüs, hiçbir vakit bugünkü olduğu derecede güç değildi. Çünkü modern ordular, demiryollarına ve yollara bağlıdırlar. Ve cengüver Efganlılar, Efganistanda demriyolu yoktur. Gerilla harbinde son derece hünerli oldukları için, memleketlerini gayet mükem. mel müdafaa edebilirler, Bu dağlık memleketlerde tayyare harbi yapmak ta, son beklenmekte ve bilimum vilâyetlere| Düşmanın bir baskını tardedil. ir. Dün yapılan bir keşif esna. Belediyelere vilâyetlerce tebliğ e. m di ağ yazılmıştır. dilecektir. Ticaret Vekili Nazmi Topçuoğlu derece tehlikelidir. şiddetli bir müsademe olmu: ve müfrezelerimizden biri zayiata uğramıştır. Çünkü tayyarelerin O konabileceği düz yerler çok nâdirdir. “Sovyet tarafından kaçarak, Efganistana iltica eden müslümanların, Sovyet Birliğinde müslümanlığın tar. yik edildiğini anlatmaları, Efgan halkını Sovyetlerden çekinmeğe mecbur vermişti, etmektedir. * Varşovada çıkmakta olan Nazist gazetelerden Warschawer Zeitung, Sovyetlerin, Norveçten Şimali Atlantik üzerinde bir liman almalarının, Almanya tarafından sempati ile karşılanacağı- nı yazmaktadır. Bu gazele diyor ki: “Sovyet Rusya, Büyük Almanya ile anlaştıktan sonra kendini daha çok iyi bir vaziyette gör- mektedir. Çünkü yalnız larına yaklaşmakla kalmiyor, bundan başka, cenupta Hint Okyanusuna da yaklaşarak dünya limanlarile temas imkânını buluyor... Alman gazetesi bunları yazdıktan sonra Norve- çin şimalindeki Noranger Fjord'un, Sovyetler için gayet tabii bir emel teşkil ettiğini anlatıyor. Daha önce de Alman gazeteleri, Sovyet - Alman işbirliğinin bu safhasından bahsetmiş, fakat Alman Hariciyesi, Sovyet - Nazi işbirliğinin bu mahiyetini tekzip etmiş ve şimal devletlerine Almanlardan yana teminat vermeğe eheminiyet şimalde Atlantik liman- * Amerikada beynelmilel sulh meselelerile meşgul olan Karneci müessesesi tarafından alınan ve Amerikada neşrolunan mallımata göre, İngiltere ile Fransanm Ya. kın Şarktaki askerlerinin miktarı (500,000) e varmış- tır. Nevyorkta çıkan Herald Tribune gazetesi bu ma. lümatı verdikten sonra müttefiklerin Yakın Şarkta her ihtimale karsı hazır olduklarını bildiriyor. Karneci milessesesinin muhabirleri, bütün bu (tahşidatın bir tek kaza vukubulmaksızın yapıldığını anlatarak ve bil. hassa Fransız ticaret filosunun bu işle meşgul olduğu. nu, bu meşguliyet yüzünden Fransız ticaret filosunun Şimal denizinde mühim zayiat vermediğini ilâve ediyor. Hava Nazırı Sir Wood, bugün be- yanatta bulunmuş ve şu sözleri söy- lemiştir: “Düşmanın birçok tayyare- lerini imha ettik. Onların telef olan bizim kayıplarımızdan Gün geçtikçe daha ye. tayyarcler yapıyo. ruz. Tayyare istihsalimiz iki misli. vardı. Fakat yeni fabrikelar ye- ve mevcut fabrikaları geniş» rihli akşam tebliği: TELA Yiğiti Yiğite Ver Yazan: B. FELEK ir Fransız gazetesinde okudu. ğum bir kari mektubu parça. sını temas ettiği noktanın ehemmi. yetinden dolayı aşağıya dercedip Ü- zerinde biraz işlemiye lüzum gördüm. Mektupta şöyle deniyor: “Bir memleket kendi sakinlerini deyw- Tamadiğı zaman, bunlar ya başka yere hicret eder, yahut komşusuna harp açar lar. Dünyanın en kandırıcı delilleri açlığın. doğurduğu icaplar önünde dayanamaz. E- sks iiberile kesif nüfuslu milletlere yar- dır etmek şeklindeki dkilâne politikaya kimse muarız değildir. Lâkin geyet faal bir propagandanın da bu milletleri her ne vas(ta ile olursa olsun muttasıl doğum art- tırmarına sevketmemesi lâzımdır. Küre- mizin nüfüsu, bizimki (Fransa) gibi bam azalan milleler müstesna tarih devirle- rindenberi işitilmedik bir nisbette artmış- tır. Diğer taraflar arsın yaşanabilir saha- ları da nihayetsiz değildir ve, eğer ber törlü harp tehlikeleri bertaraf edilmek t5x teniyorsu günün birinde bir (dizgin do- Bum) nüfus siyasetini derpiş etmek mec buriyeti hasıl atnesktır.” rsunuz ki; Fransıx olkuyu. cu, çok eiddi bir bahse el atmıştır. Filhakika dünya nüfus siyaseti hak. kında eserler yazmış olan İngiliz ik. tısatçılarından Malthus da bunu çok evvel düşünmüş ve izdivaçları tah. dit etmek fikrini ileri sürmüştü. Burada Malthus kanunu ismile maruf olan bu iktısadi fikri mütalâa edecek değilim, Yalnız dünyadaki harplerin artık sarahaten aç kalan kalabalık millet. lerin hursile hâdis olduğuna şüphe kalmaymea rahat etmek için beşerin yetin daha fazla artmamak yollarını aramasını pek mantıki bir sulh ça- resi olarak kabul ediyorum. Bir vapura, bir tramvaya, hattâ bir sinemaya alacağımız adamların adedini oradakilerin bayat ve sıh- de üzerinde yaşadığımız arzın taşı. üşünmemek katmerli bir gaflet olur. Nüfusunu arttırmayı bir kuvvet sanan bazı memleketlerde, garip bir mantık tezadı ile, bir ta. raftan her ne pahasına olursa olsun insanların üremesi çare ve tedbirleri aranıp alınıyor, diğer taraftan dat — Biz aç kaldık. Bizi doyurmaz. sanız düny: ra atılıp silâh çekiliyor. Bence, mesahası, nüfusunu deyu. ramıyan milletlerin adetlerini arttır. ması, komşularının selâmetine kar. şı sarih bir tehlike ve bir istilâ ha- zırlığıdır. Nüfus artırma siyasetini ancak bizim gibi, Rusya gibi, Brezilya, Meksika, Arjantin, İran falan gibi memleketinin vüsati daba fazla hal kı barındırmıya müsait milletler ta. kip edebilir. Kilometre çevresine 136 kişi düşen Almanya, 261 kişi düşen Belçika, 61 kişi düşen Bulgaristan, (kabili ziraat araziye nazaran kilo. metre başına) 450 kişi düşen Mısır, 82 kişi düşen Danimarka, 76 kişi dü. şen Fransa, 88 kişi düşen Macaristan, 58 kişi düşen Yunanistan, 139 kişi düşen İtalya, 145 kişi düşen Japon. ya, 258 kişi düşen Holanda, 64 kişi düşen Romanya, 65 kişi düşen Por. tekiz gibi yerlerin nüfus artlırmıya kalkmaları âkılâne bir hareket ola» maz, Bir gün, bektaşi dere kenarmda çamurdan ufak ufak bebekler yapıp yere diziyormuş. Geçenlerden biri görüp sormuş: — Dedem, nedir o yaptıkların? — Erenler, adam yaratıyorum, — Sus bre zındık! Küfir olacak» sin! — Ne küfir olacağım yahu? Rız. kını vermedikten sonra onun yarat. masile benimki arasında ne fark var? cevabını vermiş, Bu cevap gerçi zındıkça görünür ama Bektaşinin tâ. rizi . şüphesiz - hâlika değil. hilkat kanunlarını, âkıbetini düşünmeden harekete getirenleredir. İşin fena tarafı da şudur ki, bütün yapılan müşahedelerde fakir halkın, yani maisetini tedarikte güçlük çe. ken tabakanın müreffeh silelere na. raran daha fazla çoğaldıkları ve on- ların daha çek çocuk yapmakta ok. dukları görülmektedir. Bütün dünya için ölçülü bir nüfus siyaseti tatbik: derpiş edilmeden evvel, milletlerin kendi içlerinde a- kıllı bir nüfus siyaseti takibini ta. sarlıyarak herkesin ancak besliye. bileceği kadar çocuk O peydahlama. sını kontrol etmeleri ve bundan faz. lasma » ne şekilde olacağını bile. mem - müsaade etmemeleri cemiye. tin selâmeti ve ailelerin istirahati na. mına lüzumlu bir şey görünüyor. Yoksa, alabildiğine çocuk yetiştiren. lerin vaziyeti ile çamurdan bebek yapan Bektaşinin hareketi arasında (Devamı 6 mcıda) hatleri namına tahdit ettiğimiz hal. yabileceği, doyurabileceği nüfusun adedini di » ateşe veririz! diye nd-- bii. ri Siğil sğiiğeeei İz lk İZ,