2 Temmuz 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

Bayramı (Başı 1 incide) Bu hamle, bir başlangıçtır, gele. cek senelerde deniz yollarına ve cek ehemmiyetin günden güne a cağına şüphemiz yoktur. Çünkü Akdenizde ticaret filosu en zayıf olan memleşet Türkiyedir. Filvâki, bizim denizciliğimiz ancak on beş senelik bir maziye maliktir.| Bu itibarla gençtir ve senelerdenbe. Ti ticaret filolarını kuvvetlendiren memleketler karşısında bizim zayıl “kalmamız tabiidir. Fikat bugün sr- tık bu zâafımızı telâff edecek devire ; gelmiş bulunuyoruz. Bugün harice #evkettiğimiz eşyayı hâlâ ecnebi va. purlariyle yapıyoruz. arasındaki münakâle de henüz ihti. yaci karşılıyacak odöreceyi bulma. © maştır. Türkiye bir deniz memleke- tidir, ve deniz yollarma o nisbette! © ehemmiyet vermek mecburiyetinde. dir. Onun için umuyorüz ki, Cümhu.| “ riyet hükümetimiz, bugüne kadar kara yollarına verdiği ehemmiyeti| sonra deniz yollarına vö- Tecek ve Türkiye pek kısa bir zaman içinde Akdenizin en zengin ticaret filosuna sahip memleket olacak- tir, ye bayramının bütün mem. iekete telkin etmesi lâzım ge. len ikinci fikir de, denizciliğe ehem. miyet vermemiz lüzumudur. Deniz sporlarma, kara sporlarına olduğu kadar ehemmiyet vermiyo- ruz. Deniz kenarında oturduğumuz halde, çoğumuz yüzme bilmiyor, yel. 'ken kullanamıyor, hattâ denize gir. 'miyörüz. Türkiye, mazisi denizciliğe alt zengin menkıbelerle dolu eski bir denizci memlekettir. Türk de- nizcileri tâ Hind denizlerine kadar uzanmışlardır. O denizci milletin bugünkü biz torunların» m denizle bu derece Y te © ları başladıktan sonra duran deniz. silik hayatımıza artik yeni bir ham. ie vermek zamanı yp yi , Refi e — Adliyeye - Çağırılıyor (Başı 1 incide) ya ve evrakı,toplatmıştır. o Arama, Müddelumumi Hikmet Onatın direk. o *8i dairesinde yapılmış, müddelu - mumilik baş muavini İbrahim Sünu. hi, birinei tetkik bürosu şefi mua « vin Sabri, Beyoğlu ( müddelumumi i ve İstanbul müddeiu - o mümi muavinlerinden Turgut oto - “ meobillerle ve yanlarında polis ve mahalle mümessilleri olduğu halde aramayı yapmışlardır. Bu arada Yusuf Ziya Önişin Bü © yükderedeki köşkü, Tahir Kevkebin| Ayaspaşadaki, Malik Kevkebin Ta simdeki — apartımanları Avukat İs- > small İsa ile Atıf Ödülün de hem ev- leri, hem yazıhsneleri aranmıştır, © Alınan kâğıtlar, püsulalar, dos. yalar birer mühürlü zarf ve birer za- bit varakası ile dün sabah sorgu hâ. kimliğine verilmiştir. Sorgu hâkimi, bunlar: yarın açacak ve icap eden tetkiki yapacaktır. Heyetin Tetkikleri © Sorgu hâkimi Sami Erden, dün sabah Beyoğlu ikinci noterliği baş - y defterdarlık © kontrol uru Tevfik ve Emniyet Sandığı ik servisi şefi Murattan ve baş - ip Hüsamettinden müteşekkil eh. uf heyetiyle Satie binasından defter, dosyalar ve evrak üze. çalışmıştır. Ehlivukufun, işi bitmiştir. Raporlarını yarın sorgu hâkim - “Tetkikat neticesinde, iddianın bir noktalarını aydınlata, hâkimliği, dün saat 13 te tahki. la alâyadar olmıyan dosya, defter Sahillerimiz! (Başı 1 İni giymişler, başlarında bir denizci kasketi, her zamanki gibi şen ve mütebessim, halkın tezahüratına el sallıyarak mukabele ediyorlardı Vapyrlardan sesler yükseliyor ve bu tâzim &avazeleri vapurların a henkli, fasılalarla ölen düdük sesle- İrine karışıyordu. Bu sırada Vali ve Komutan Savaronaya dıktılar, ve İs- tanbulun tâzimatını Milli Şefe iblâğ ettiler. En önde Savarona karşılayıcıları taşıyan kalabalık fi. lo, Haydarpaşa, Selimiye, Üsküdar İve Saravburnu sahillerinde topla- nan halkin alkışları arasında süzü- lerek Ortüköye, Yüksek Deniz Tics- ret Mektehinin önüne geldiler ve Riyaseticümhur yatı, orada demir. ledi. önü takiben Savarona yatında Cümhurreisimiz, yatta Vali ve Be lediye Reisi Lütfi Kırdar, İstanbul Komutanı Halis Bıyıktay, Balıkesir Mebusu Vedid Uzgören, Üniversite | Rektörü Cemil Bilsel ve Denizyo'la- rı Müdürü İbrahim Kemalle görü- serek kendilerine iltifatlarda bulun dular. Mi Umumi Müdürü İbrahim Kemalden İidarenin vaziyeti, vapurların mikta- fı, gerek haricte ve gerek milli ter. sanelerde hali inşada bulunan va- purlar ve eldeki vapurlarla Sahille. Timizin ihtiyacı üzerinde görüştü- ler. İbrahim Kemal, idarenin vazive ti ve yeni vapurlar hakkında verdi- İği izahat sırasında Eti Bank, Deniz Bank ve İş Bankası tarafından işle- tilmekte olan (Sosyete Silep) e sit vapurların satın alınacağını, Sosvete Şilebin Ereği götürülmek üzere taahhüdüne £ giriştiğini, ayrica De- nizyolları idaresinin de bu gibi bir çok ungujmanlar. vent Sasvete Şilebin devir ve teslim bittikten sonra" -Denizyollarında Jepçilik servisi kurulacağını ve gele- cek vapurlarla bu servisin daha fa7- İla takviye ni Şefe Cümhurtreisimiz, bu üze: ne bazı notlar aldılar ve şilepçilik İservisinin tesis o edilmesi fikrini memnuniyetle karşıladılar, Mülli Şefin Üniversitelilere ütifatları Bu osnada üniversite | genelerini İtaşıyan Şirketi Hayriyenin 65 nu- marali vapuru yatın hizasına gelmiş bulunuyordu. o Gençler, Mili Şefi büyük © tezahüratla (o selâmlediler. Cümhurteisi, vapurda, gençlerin bu Tunduğunu görünce, bu vapurların nasıl tutulduğunu Üniversite Rektö- ründen sordular. Cemil Bilsel, Milli Şeflerini karşılamıya koşan üniver- sitelileri taşıyan o vapurlardan biri- nin Denizyolları tarafından tahsis (edildiğini, i vapurun 153 lira lile kiralandığını arzetti İsmet İnönü, kendilerine verilen izahattan sonra bir aralık İstanbu! gazetelerini birer birer gözden ge alâka ile yarışları takip buyurdu- lar, Yarışı bitiren fıtalar, den geçerken kürekleri muamelesi zahat inel tır önün- i havaya ihbarname ölür tir. Bu ihbarnamede ikinel tahmin raporunun Tahir Kevkeple, Hamdi Emin tarafından imha edildiği bildi. rilmiştir, İzahat İstendi Diğer taraftan Denizbarktan, Sa. tie şirketinden ve bazı müesseseler. den müzakere ile vaziyetistenvir e- decek sualler sorulmuştur. o Ya bunların cevapları geldiği takdirde Denizbanktar, Reasürans ve Jerans şirketlerinden bazı kimselerin de i - fadelerine müracaat edilecektir. Beraet edinceye kadar avukatlık yapamıyacaklarına, Baro (inzibat meclisince karar verilen mevkuf a vukat İsmail İsa ve Atıf o Ödüldeki başkanlarına alt dosyalar, dün Baro. nun tayin ve kabut ettiği avukatlara devredilmiştir. “Satie” işine ait davanın bir haftaya kadar mahkemeye intikal e. deceği tahmin olunmaktadır. girdiler. Yarış başladıktan sonra da i Şef, bu esnada Denizyolları! Fransa ile 40 bin ton kömür nakli| TAN Cümhurreisimiz Savarona yatında çocukları ile beraber Kurtarıcıya Minnet ve Şükran Denizciler bayramı dola- yisiyle Milli Şef İsmet İ - nönüye Türk denizcileri na Il muna şu telgraf çekilmis - | tir: İsmet İnönü | Cümhurreisi Lozanda bize kazandır - dığınız kabotaj hakkının yıl dönümünü kullayan deniz « ci evlâtlarınız, büyük kur- tarıcısına minnet ve sikran larını arzeder ve ellerini ö- perler. Türk Denizcileri » Gayram dolayısıyle, Türk denizcileri namına, Meclis Reisine, Basvekile, Halk Partisi reisliğine, Münaka- lât Vekiline tazim ve teb - rik telgrafları çekilmiştir. kaldırarak Mili Şefi selâmlıyorlar di, Denizcilere iltifat w Cilmhurreisimiz ret Mektebi Mü dürü Remzi Bar besinden Muzaffer Uj renden müteşekkil bir heyeti kabul buyurdular. Ve kendilerine muvaf. fakıyetler temenni etmek süretiy! iltifatta bulundular. Genç babriyeliler. İdesini ve kabotajın Türk gemilerine İmünhasır olduğu tarihi hatırlatan — Bire hahsettiğiniz, bu sevin li denizciler gününün, bir hatıra- sı olarak getirdiğimiz. deni alâ metlerinin kabulünü, arkadasları- mez namına di Bu cümleden son, niz Ticaret Mektebi talebeleri namı na Milli Şefe bir deniz alâmeti tak dim edildi Dünkü müsabakaları sonuna kadar yakın bir alâka ile takip eden Şefi- miz, saat 18 de Savarona yatı ile Ji- manımızdan nceye ba tiler, Yat, kalkmadan önce, bi det İstanbulda kalacak olan Emir Abdul a verteri E mir Nazif'e iltifatta bulundular. Savarona. doğruca Derinceye git Şef oradan saat 25 mhur freni ile Ankaraya hareket etmişlerdir. (Ya tafsilât spor sayfamızdadır). Tekirdağındaki tezahürat Tekirdağ, 1 (TAN Muhabiri; den) — Reisicümhur İnönü dün ak- şam saat 20 de Tekirdağına gelmiş- lerdir. İskelede başta Korgeneral Salih Omurtek olduğu halde Veli, Tümen Komutanı, Belediye Reisi sivil ve askeri erkân ve memurin askeri kıtalar, mektepliler ve binler ce halk Mili Sefe karşı tâzin izhar eylemişlerdir. Vaktin geç olması dolayısiyle ka- raya çıkmıyan Milli Şefimiz gönder Yüksek De e ve Nuri E| Lozan munhe-| şu cümle ile Milli Şefi selâmladılar: | ların teknik neticelerine ait |! mlerini ! Deniz Bayramı Büyük | Tezahüratla Kutlandı dikleti bir motörle General Salih ile Vati ve Belediye Relsini yata aldı mışlar ve nezdlerine kabul eyliy kendileriyle bir müşlerdir. Tekirdağlılar, tenvir etmiş ve bütün gece ? şekler ulmuk süretiyle B lerinin bu gelişlerinden d östermişlerdir. MM Şef sa Timanımızda saat kadar görüş- şehri: başlan başa vaj fi- “Taksimde Yapılan Merasim 1 Temmuz. Denizciler ünasebetiyle bugün im m bideye çelenk kovma merasimi Va Seat 10.30 da Türk temsil eden heyetler, Galatasaray Ti sesinde toplanmıs bulunuyorlardı Saat 10.40 ta önlerinde celenkler ve bir askeri bando olrluğu ha ürasıyle Deniz Ticaret Mektebi be Ticaret zabitenı Denizyolları, Sir di e ve snir vapur acentaları ettebati mut le ve tramvay yolunu $ 11 de Taksime gelmişlerdir Taksim mevdanı sabahın erken saatinden itibaren cepçevre dol mus bulunuyordu, Merasim baslar madan beş dakikn evvel seyrüsefer i Ri mifmezesi mevki AÂbidenin önünde ve belediye ve denizcilik erkânı ha nr bulunuyordu. Alay. sağden İt baran &bide etrafında bir tur Uuktan nıstır tatil edilmi; fında Sehir maştı. sonra s9 tarafla mevki al En bul Beniz Tât Vekfiteti Bel anlığı, Devlet divesi Tİ İstan- Sirketi Bün k İstanbi Ku Hayriye, Kör sn ve Makinisti ar Ce- zi y Pa He müesseseler tarafın. man yolları ves dan gönderilmis bulunan 25 ten faz- la eelenk konulduktan ne baş serlerine 1110 da a sonru Sant merasim Tanmıstır. Evvelâ Şerel direğine; bayrağımız merasimle cekilmis ve Şehir Bando- wn çaldığı Milli Mars, mevdanı uran muazzam kütle törafı derin bir saygı ile dinlenmiş Bundan sonra Deniz Ticaret talebe sinden bir ğençle Cümhuriyet vapu» suvarisi Süreyya Gürsoy ve E Generalletden Mehmet Al vermişler ve telgrafları oku dan rer nutuk büyüklere | ekiş tâzim Ali Çetinkâyanın radyoda verdiği hitabe Ankara, 1 €Tan Muhabirinden) Münakalât Vekili Ali Çatinkaya de- tile bügün bede bulunmuştu “Aziz vatandaş “Bugün Türk denizcileri ve Türk ticaret filomuz büyük larını sevinçlerle kutlâmsk 1 temmuz kabet Türk sularında yolcu Jerak, Türk limana İman hizmetlerini görmek kara ve de- niz sularında avlanmak İmmunhasıran Türk vatanda: hakkının, bir halde id Büyük ve orta seyrüsöler hatları mazda, hemen kâmilen yabancıların üştü. Ticaret fi- rden mürekkep 50 bin tonluk pek ufak bir file idi Ticaret deniz sanayii hemen mef- kut bir halde idi Teşkilât ve persönel vaziyeti ise mâmen kendi talilerine bırakılmış- tı. İ Iktisadi sahada milli istiklâlini ka, zanmıya szmetmiş olan Türk milleti için kabotaj hakkında eenebi iştiraki milli varlığın ve milli şvuran kabul ve tahammül etmiyeceği bir hal idi İşte bu azim davayı Milli Şefimiz Ismet Inönü, Lozan konferansında, yık olduğu ehemmiyetle müdafaa ve Türk milletinin en mukaddes hak- vap-| limanı işlerimizde tahlisiyede | Endişeler 2.1.9 Artıyor: Almanya Danzige Yeni Askeri Kıtalar ve Mühimmat Gönderdi (Başı 1 incide) Almanyadan gelen gönüllü kıta: sına Dantziy “Heimwachr,, i ünva- cektir. statüsüne mugayir olarak serbest şehrin gittikçe açık bir şe- eştirilmesinden Polonya İ makamları haberdar edilm buna karşı süratle ted- bir almak kararındadır Varşova, den bildir- rına doğru Danizig'e gideceği yo- umdaki şaylalar teyit edilmemekte. dir, İ Vaziyetin vahameti artıyor Pariste Nazırlar Meclisi, bu sa- bah toplanmığtır. Daladier ve Bon- ,, net beynelmilel vaziyetin muhafaza ettiği vahsmet üzerinde durmuşlar dır. Nazırlar Meclisi, Fransanın â- zami azimle hareket etmesi için her tedbirin alınmasına karar vermiş tir. Kabine toolartısından sonra an laşıldığına göre, Dantzig vaziyeti gün daha büyük bir teyakkuzu İbettirmekle beraber bazi propagan- daların yaydığı haberlere rağmen, Dantzig'de hemen mühim hâdiseler ica- “ Jolacağını teyit eder mahiyette Pa- — Uriste malü at yoktur. İ son Fransız ve İngiliz hükü- metlerinin vaziyeti, Polonyaya kar şı girişilen #aahhütlerden ve Dala dier ile Lord Halifax'ın son nutuk- larından da tebarüz edeceği gibi, biç bir şüpheye mahal bırakmıyacak de- recede sarih ve âşikârdır. daha sonra harici siyaset neselelerinden ve bilhasa ME - Türk, Fransız - Soy yet münasebetlerinden bahsetmiştir. Kabine toplantısından sönra Bon- net, Polonyanın Waris buyuk ile“: “görüşmüştür. » Londrada da lort Halifax, bugün Lehistandan ge. len İngiliz sefirini kabul/etmiştir. İn. gilterenin Berlin ve Bükreş sefirleri de Londraya gelmek üzeredirler. Ve kendilerinden buğünkü vaziyet da - iresinde istifade edilecektir, Gazetelere göre vaziyet Gazeteler, vaziyetin vehametini lanlatmakta ise de bütün-İnğiltere ve İranan. efkârı umumiyesinin. Dala dier ve Hallfaxın nutuklarını müt İtehiden müsait bir surette karşıla mış olmasının İngiliz milletini yetin icabettireceği her tü evvelden karörlaştırdığına olduğunu kaydeylemektedir. esinin siyasi muhar - riri; anın Danzlgi- © içerden zapta çalışacağını bildirerek bu su - retle vaziyette hasıl olucak vahame- -İti kaydeylemekte ve İngiliz hüküme. tinin buna nasıl karı koyacağım İ- kı olarak âkit devletlere tanrttirmiş ve Türk sularında Türk ticaret bay- rağının şeref ve mutlek hâkimiyetini teniin etmiş olmakla milletine ve o “İnun tarihine en büyük hizmetlerden birisini, ifa etmiştir. Bu münasebetle Büyük Cürahürretsimizin bu büyük hizmetini bu vesile ile hürmetle yâ- © İdeder ve deniz mensuplarımızın min pet hislerini ve terimlerini sunmak- 1s bahtiyar olurum. Bugünkü Türk tcaret filosu 220 İbin tenilâteye yaklaşmıştır. Bundan 30 bin ton kadarı tamamiyle rsüced det gemilerdir. Pek yakın atide de de ayrıca 20 bin tondan fazla yes geminin mevcutlara | İlihaki mu- karrerdir. Aziz Atamızın ve Milli Şefimizin Cümhuriyet rejimi ile mülletimize Jastıkları büyük medeniyet yolların. İda vakar ve temkin ile ilerleyen gerç Türk denizciliğinin milli gayeyi bu İsahsda da tam bir surette tahakkuk İettireceği muhakkak ve mukadder - En büyük hatlarımızdan koyla rımıza kadar sahillerimizin her kö - şesinde feragst ve mesleklerine tam İbir merbutiyetle çalışan denizci kar. İdeşlerimize ve ailelerine 1 temmuz bayramlarını muhabbetle ( kutlular İve kendilerine muvaffakiyetler ve İsasdetler dilerim. iğ Roma, Yeni Tehditler Savuruyor Roma, 1 (Hususi) — Relaz - yona İtalinna gazetesi, bugün azdığı bir makalede İngiltere, Tansa ve Türkiyeye ihtarlarda bulunmaktadır. Bu gazeteye gö- re, Danzigte statükoyu muhafa- za için uğraşmak, Cibuti ve Tu. nus meselelerini halle o yardım etmez, Danzigte mukavemet me selenin topla halline sebep olur ve o zaman İtalya da kendi me- selelerini halle kıyam eder. Belazyona İtaliana, Türk - Fransız paktından bahsederek Türkiyenin Balkanlarda İtalya aleyhinde herhangi bir hareket. te bulunmaktan çekinmesi lâ. zim geldiğini. İtalyanın birinci sinif bir Balkan devleti olduğu. $ nu ve Türkiyenin ona karşı hiç $ bir harekette bulunmaması ge - $ rektiğini anlatıyor. İsasamenesanasar serer ———— ———— zah etmektedir. Muharrir, son dakikalarda Lon - draya bu projenin muhtemel tatbi - kine ait sarih malümat gelmiş oldu » ğunu bildiriyor ve Dshzig civarına turist maskesi altında yalnız bir çok kıtâat değil, büyük mıkyasta silâh ve mühimmat geldiği hakkında Varşo. vadan alınan malümatı da teyit et. tkten sonra diyor ki. “Alman hükümetinin kullanaca. gi usul ne olursa olsun, Danzigi AL manyaya İlhak veya o muahedeleri scale herhangi bir te. İsebbüs derhal'daha vanlı ci yet ihdas edecektir. Fransız ve İngi. Tiz hükümetleri hattı hareketlerini sarih bir sürette bildirmişlerdir. Bu hususla şüphe mevcut olamaz. Her ikisi de Polonyaya karşı ölan teah - hütlerini tamamen ifa edeceklerdir. Paris ve Londra vaziyetin inkişafını en büyük bir dikkatle takip eylemek İtedir. İki hükümet daha dün akşam tişare halinde idiler ve yapıla - cak hareketin icabettiği anda müş- İtereken yapılmasına amade bulun - maktadırlar Fransız gazetelerine göre Fransız gazeteleri yalnız Danzig meselesiyle meşguldü: Joür gazetesi diyor ki: “Görülüyor ki, Berlin, efkârı u- mumiyenin ve bilhassa İtgiliz efkâ- rı umumiyesinin Nüremberg kon - gresinden evvel Danzigin resmen İl. huk ile propaganda nezaretinin gay, tetleri sayesinde ihdas edilen | fi bir vaziyetin temhirine pek te muha. ifet etmiyeceklerini hesap etmek - tedir.” Figaro gazetesi de vaziyeti şöy - le görüyor! “Danzig senatörleri üzerlerinde” müthiş mesuliyeti takdir etmek mec buriyetindedirler, Emirlere veya kör İihtiraslara itaat ederek tamir kabul letmez bir karar verdikleri takdirde. İ bundan zaruri olarak © “doğacak feci hâdiselerin mesuliyetini üzerlerine almış olacaklardır. 1939 o martındanberi Almanya, milliyet prensibi ile milletlerin ken. İdi mukadderatlarına serbestçe sahip kını kaybetmişlerdir. Almanlar Dan İolmaları prensibini ileri sürmek hak. zig hakkında bir hak ileri sürerler » se, Polonyanın hayati menfaatlerin. İden başka, kendilerine verecek bir tek kelimelik cevabımız vardır: Prag.,, Chamberlain nutuk söyliyecek Londra, 1 (A. A) Yarın (bugün) Chamberlain İngiliz miletine hita - ben radyo İle bir mesaj söyliyecek - tir. İngiliz başvekilinin bu söyliye « ceği nutka büyük bir ehemmiyet ve. rilmektedir. Chamberlein hafta (tatilini de Londra civarında, dostlarının nez « dinde gecirecektir. e | $ N ; :