17 Haziran 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

PENCEREMDEN . Tenkid . Ne Demektir? Yazan: M. Turhan TAN (Geretemizin dünkü sayısında ve| Sual — Cevap sütununda ten- k de bir kaç satır vardı. Oku- yucularımızdan biri: “Bir eseri met. hetmek tenkit midir,, diye soruyor. Sunl — Cevap sütunu muharriri de| t, tenkittir., diyor n gazetesinde (tahlil ve tenkit) başlığı altında her hafta bir kaç sü. tun yazı neşreden, yine her hafta beş altı eseri —methetmek suret le— okuyucularına ben olduğum için arzettiğim sualin bana da taallöku olduğuna —tabia. tyle— zahip oldum. Ve bu fıkrayı yazmak mecburiyetini hissettim: Tenkit, Arapça olmakla beraber! Arapların bilmedikleri, kullanma.! dıkları bir kelimedir, Türk uydurma. | sıdır. Arapçada tenkide mukal tikad kelimesi kullanılır ve bu keli. me nakd aslından iştikak ettirilir. Nakd bir nesne satın alndığı vö- kit peşin ve dersaat verilen akçeye denir, cem'i nükud gelir. Fakat bu kelime isim değil de masdar olarak kullamlırsa “akçe vesair nesnenin züyufunu ve kemterini seçip öğürt. lemek, yani bir şeyin halisini, zini kötüsünden ayirt etm sını ifade eder. Yine nakid, ceviz oymak demek.) tir. Bu mâna mecaridir. Nitekim tu. zağa düşmüş kuşun burniyle tuzağa peyderpey vurmasına da yine meca-| eelerinin belediyeye devri hakkın. zi olarak nakid denilmektedir. İşte| daki kanunun Büyük Millet Meclisin- | bu kelimeden tenkad kelimesi çika-! den çıkması üzerine belediye bu #- rılmıştır ki sü masdardır, akçe-| dareleri tesellüm etmek üzere hazır- nin veya başka bir nesnenin bozü-| hıklara başlamıştır. Idareleri beledi- ğunu iyisinden ayırıp atmak mâna-| ve namıza teslim almak üzere, bele- sındadır. İntikad ta tenkad gibidir,| giye muhasebe müdürü Muhtar, Ik- paranın veya sözün kıymetlisini kıy-| tısat müdürü Saffet Sezen hukuk iş metsizinden (ayırt etmek demeklir.İleri müdürü Hasan Ferit ve fen Nakid, Arapçada tef'il bâbndan tas-| yeti müşaviri Mustafa Hulkide: tavsiye eyliyen —.".- Dün akşam saat 17 de Bebekteki Amerikan Erkek Kollejini bu sene ikmal ; eden gençlerin diploma tevzii merasimi yapılmıstır. Bu münasebetle talebe aile. leri de davetli olarak hazır bulunmuşlardır. Milli Şefimiz İsmet İnönünün, Avcılar ve Atıcılar Birliğini yüksek hima- yeleri altına almaları münasebetile, dün Birlik âzası fevkalâde bir toplantı ya- parak minnet ve şükranlarının Reisicümhurumuza arzına karar vermişlerdi Ekmek Narhı Artmıyacak Toprak Ofis mümessillerile un- gular, dün belediye iktisat müdürlü- şine de Nafia Vekâleti tarafından | ünün bâkemliği altında bir toplantı ve telgraf umum müdürü Kad- | yaparak, şehir ekmeğine sarfedilmek Musluoğlu memur edilmiştir İ üzere değirmenlerde İşlenen bu Vali ve Belediye reisi Lütfi Kırdar | cinsleri üzerinde konuşmuşlardır Bu dün bu idarelere giderek bazı tettiş- | toplantıda, 938 senesi buğday malh- lerde bulunmuştur. Belediye reisi, o | sulünün, bir sene evvelki mahsule idarelerin belediyeye devrinden son- | nisbetle cılız olduğu, belediyenin sert | ra memurin kadrosunda bir değişik-| ve yumuşak buğdaydan mürekkep lik olmıyacağımı söylemiştir. olmak üzere tesbit ettiği randıman * Tramvay, Elektrik ve Tünel i- | miktarının bu buğdaylarla temin e- , darelerinin belediyeye devri hakkın- | dilemiyeceğini, yumuşak buğdayın rif olunmadığından o dilde tenkit rekkep olmak üzere bir komi: daki kanun Büyük Millet Meclisin - |da ofis tarafından mahdut miktarda | bi bacağını dizinden kesip atmıştır ibar kelimesi yoktur. OsMmühlilar devrin. | rulmuştur. den çıkimiğtir. Kanun, tasdik edilmek | tev2! öüilmekte olduğ , i yi olduğu ileri sürül - ti € bira iğ 1 de sediplerimiz #önkMİ “1 en | “Köaileri Böşey 4 AMİ ei şt e Pp > pk Zn le | Lkin 8 fazla kan kaybı bir az |tir. Vilâyot bu hususta teşebbüslerde, daha kolay bulup lehcemize sokmuş- —— mmm İT” Belediye Tktsat müdürlüğünün ha | lardır, İ MUTEFERRİK: DENİZ ve LİMANDA: İkemliğile unların yumuşak, sert ve Fakat bir de takriz usulü vardır kırmızı buğdaylardan işlenmesi şar- Bu kelime karz aslından g üle bir formül kabul edilmiştir. Bu Karz ise kesmek, cera vermek, şlir formülle ekmek narhınm yükselti söylemek, sağa sola çarparak yürü. mesi tehlikesi de bertaraf edileniş bu- mek, ödünç para mânalarını ifade e- Tunmaktadır. den bir lügattir, hepimiz iktazın ve X Dünden itibaren Şehzadebaşı |- istikrazın mânasını ameli surette bi- le Edirnekapı arasmdaki refüjlerin | © Fakat bu kelime tef'il bübin. tanzimine başlanmıştır. dan tasrif olunup ta takriz şekline Doktor Adnan sokulunca bir kimseyi methetmek ade eder. Bir de Arap al.| O. Seyahatimin 15 - 20 gün kadar Dün 5 Üniversiteyi Ziyaret Etti fabesindeki (rx) ile takrız vardır ki) doyan edeceğini zannediyorum. Gi. bu da hayatta olan adamı —hak ol-| derken olduğu gibi dönüşte de hiçbir sun, bâtıl olsun— methetmek müna-| yere uğramadun avdet etmek niye- On beş gün evvel Avrupadan mem leketine dönen Dr, Adnan, dün ya- nında Tıp fakültesi doçentlerinden sına gelmektedir. rkta ve Garpta eserlerin başına Doktor Süheyl Unver olduğu halde edebiyat fakültesine gitmiştir. tabiler, yüksek şöhret ve kıymet 8. hibi edipler, âlimler tarafından ve olunan yazılar işte bu takriz veya Bir müddet Seminer odasında ken» disini yeni gören tamıdıklarından do- İçent Vehbi Eralpla görüştükten son- takrız nev'indendir. Fakat benim Tan gazetesinde tah. ra Profesör Fon Aster, Profesör Mus- | tafa Şekip Tunç, Profesör Peters ve lil ve tenkit başlığı altında ileri sür. doçent Hilmi Ziya, Mazhar düğüm mülüâhazalat ve tavsiyeler büsbütün başka bir mahiyettedir. Mümtaz Tarhan tarafından yapılmak ta olan felsefe kısmı mezuniyet İm- Bir kere ben amıma gönderilen ve. ya gazete idarehanesinden okunmak tihanlarına girerek imtihanları takip etmiştir. Doktor Adnan üniversitede üzere bana verilen kitaplardan kıy. üç çeyrek saat kadar kalmıştır. e e Tramvay,tünel,elektrik Idareleri devralınıyor İşletmelerin Devir ve Teslimi İçin Belediyeden Bir Heyet Teşkil Edildi 'Tramvay, Tünel ve Elektrik ida- Bacağını Balta İle Dizinden Kesip Attı Mardinde Bir Köylüyü Yılan Soktu, Bacağını Feda Eden Adamcağız Biraz Sonra Öldü Mardin (TAN) — Cezirenin Zevik köyü civarında bir facla olmuştur. O köyden Kelekçi Ahmet, ansızm üze-| fine fırlıyan bir yılandan kurtula -| İmamış, bacağı yılan tarafından ıs- rılmıştır. | vw temi. k mâna. ye İzmirde Buğday Azlığı Izmir — Piyaşamızda buğday sto- vu azalmıştır. Buğday ve ekmek fi- larının yükselmesi ihtimalinin ö- nüne geçmek için belediye reisliği, vilâyete müracaat ederek bir talepte Ahmet, zebirin vücudüne yayılma” | bulunmuştur sına ve binnetice ölümüne meydan | olduğu bırakmamak endişesile olacak ki, lindeki kocaman baltayı indirdiğ soasuyudasa Bu talep, geçen sene bi Toprak Mahsulleri ofisi- e-İnin her gi saya İhtiy cı karşi” gi- hıyacak miktarda t ıkarıp sat masinın temin edilmesinden Köprü Açılamıyor Karaköy - Eminönü arasmdaki e- lektrik kablolarının tamiri dolayısile | iki gündenberi Köprü açılamamakta” | dır. Tamiratın yarın biteceği tahmin edilmektedir. Deniz Bayramı Hazırlığı Denizciler bayramının programını | hazırlamakta olan komisyon bugün | mintaka liman reisliğinde toplana- caktir. Vali ve Donanma kumanda- pının da toplantıda bulunması muh- İ temeldir, Bugün program kati şe! İni alacağı gibi bu bayram gününde Barbaros ihtifelinin yapılıp yapılmı- İyacağı da kararlaştırılacaktır. * Izmir körfez vapurlarile acente | İlik ve kılavuzluk servisleri birleşti- rilerek Deniz yolları umum müklür- | lüğüne bağlanacaktır. Liman tahmil, tahliye ve ambarlama, rıhtım, yolet salonu servisleri de Limanlar umum müdürlüğü emrinde bulunacaktır. e e Dolmabahçe Stadyomu Beden Terbiyesi Genel direkli General Cemil Taner dün, Vali ve Belediye reisi Lütfi Kırdarı ziyaret ederek Dolmabahçede — kurula stadyuma ait maket üzerinde Konu; muştur, Yapılacak plâna göre slad- Wise haber vermişler, ceset sahile çi |yum tesis edildikten sonra, bugünkü karılmış ve Mansur Çercis olduğu an- | Dolmabahçe sarayı hariç olmak üze- laşılmıştır. Müddelumumilik cesedi ! re, önünde 20 - 25 metre genişliğinde" müsyene ettirmiş ve gömülmesine i-| bir meydan kalacaktır. Stadyum An- zin vermiştir. (kara stadyumunun ayni olacaktır. Adliye Vekili Gitti Adliye Vekili Fethi Okyar, dün, | İakşamki Semplon ekspresile Ingüte- reye müleveccihen hareket etmiştir. Mumaileyh, Sirkeci istasyonunda 1s- tanbul müddetumumisi Hikmet Onat, ahbapları ve gazeteciler tarafından uğurlanmıştır. Vekli istasyonda ken- disi ile görüşen bir arkadaşımıza: Adadaki Arabalar arabalar mıştır. Bu araba mev JEELERİLEDIA EDE: | Bacağı Kırıldı Belediye, Büyükadadaki “ İ hakkında bir tetkik. ya > İtetkikten, Büyükadada 78 bet e- | cut olduğu, bunlardan 44 ünün yaz, ebiyet | kış Büyükadada kaldığı, 34 ünün de petiesinde her sene yalnız yaz mevsiminde ça” İlişmak üzere Istanbuldan Büyükada“ ya geçirildiğini, halbuki Büyükadada kâfi miktarda ahir bulunmadığından bu saba o hayva paühim maralı evde yangın çukmuşt bi ının dışarda barındırıldığı ve evde bulunan Emir İle karısı yanmale teh- | bunun da bir çok pisliklere ve sinek“ çin kendilerini pen- lerin türemesine sebebiyet verdiği yar | anlaşılmıştır. "öntüre, | Belediye buna mâni olmak için bi > İsene Büyükadaya Istanbuldan arab3 geçirilmesini menetmişt sene yalnız 44 araba çalışacal sayede araba tarifesinde de 40 nisbetinde bir tenzilât mümkün olacaktır. Florya Plâjları Belediye daim! encümeni, Florya? dak! plâjları dün 19101 Tiraya iha "İ etmiştir. Plâjler geçen senekinden 6 bin lira noksanfle ihale edilmiş bulu” nuyor, Bunun sebebi, belediyenin plâj fiyatlarında bu sene tenzilât yap” ede Nimet tabakhanesine üzere gelen 45 yayında İ fabrikanın. önünde dolaşırken pencereden tahkikat rafından atıldığ ye kaldırılmıştır. ilme tedir. © Fatihte Sultan mahal tindeyim.,, demi Denizde Boğuldu Bir hafta evvel Mansur Çercis İs- minde 25 yaşında bir Ermeni genci, Hiesinden kurtu atarak muhte lanmışlardır. Yi cerede deri komşular taratındar. mügtür. Yangının neden çıktığı tahkik dilmekledir. tanıdığı ve sevdiği bir Rum kizr ile beraber Kumkapı sahillerine | fabrikasında yapı © Tika işçileri tarafından söndürü yapmak gitmiş ve burada denize girmiştir. Fakat atlamasile batması ve kaybol- ması bir olmuştur. Ateşin boya kam geldiği anlaşılmaktı © Yeniğehirde oturan Öjeni ile dostu Salâkattin arasında geçimsirlik yüzünden çıkan kavgada Salâhettin Öjeniyi dövm ve bıçaklâ omuzundan yaralamıştır. Y: hastaneye kaldırılmış, tahkikata başi magtir Bu vaziyet karşısında Matmazel, karada çırpinmiya başlamış ve tees- süründen bayılmıştır. O civardan ge- çenler vaziyeti polise, bildirmişler, fakat bütün aramalara rağmen gen- cin cesedi bulunamamıştır. Dün sa- bah kayıkçılar Kumkapı kayalıkları" nın önünde bir ceset görüldüğünü po- metsiz bulduklarımı bir köşede bıra. kırım, idrakime ve içtihadıma göre faydalı gördüklerimi | tahlil ve ten. kit sütununa geçiririm. Şu takdirde tenkitten veya intikattan maksut o. lan kötüyü bırakıp iyiyi almak İşi evvelce yapılmış ve tahlil sütununa yalnız eserin mevzuunu teşrih, mu. harriri de takdir etmek vazifesi kal. miş oluyor. İşte okuyucularıma ta. nıtmak İstediğim eserlerin hepsini methedişimin sebebi budur. Sonra ben kendimce yeni bir tah- HI yolu açmış bulunuyorum. Bir e seri teşrih ederken münasebet dü. sürüp o eserin taallük ettiği mevzu. da çıkmış eserleri de okuyucularıma tmıya ve hatırlatı ZER, api İngiliz Mebusları Bir müddet evvel şehrimizden ge- çerek Ankaraya giden iki İngiliz me- İbusu Harold Mitehel ve Rayner dün sabah şehrimize gelmişler ve yine dün vapurla Atinaya hareket etmiş- lerdir, —— ——— Dahiliye Müsteşarı Belediyede Şehrimizde bulunmakta olan De- Müsteşarı Nazif Ergin, dün be- ye giderek vali ve belediye re- isi Lütfi Kırdarı ziyaret etmiştir. 17 Haziran 1939 CUMARTESİ Hazır; 43 Rumi: 1355 Earlran: 4 124 1942 Gün: 30 6 nc ay Arabi 2 Güneş 418 — Öğ İcindi: 16.15 Yalsı: 2146 . . Hava Vaziyeti KARİLERİMİZİN SUALLERİNİ BURADA CEVAPLIYORUZ ie elini Anl zilan AR LE. CEVAP S — Yaz yağmurundan sonra bir hava ile karşılaşıyor ve bu ha. arif Vekili gelmiştir. Bunlar şimdi. rum. Meselâ Bayan Sabiha Zekeriya Sertelin neşretmekte olduğu cep ki. taplarını tahlil sırasında böyle küçük hacimde, fakat büyük kıymette ki. tapların Avrupada ne suretle meyda. na çıktığını ve Türkiyede ilk küçük hacimli kitapların ne zaman basıl. dığı söyledim, Her kitap için böy. le yapmaktan zevk aliyorum ve bu yolu faydalı buluyorum. İşte tenkidin intikada müteham. mil bir tarifi?.. havada bir güzellik bir hafiflik peyda oluyor, neden? € — Bunu yağmurun havayı yi. kamış olması ile ifade etmek lâ. nmdır. Yazın havada bir çok toz, duman, pis ve fena kokulu gazlar teraküm etmiş bulunuyor. Yağmur bunları yere indiriyor ve akıtıyor. Böylece havayı yıkamış oluyor. Bulutlar sıyrılınca insan tertemiz vayı da teneffüs ettiği zaman güzel bir koku duyuyor. Bu kokuyu da yağmur esnasında havada dolaşan elektrik cereyanının tevlit ettiği gaz veriyor. . . S — Şimdiye kadar bizde kaç Maarif Vekili gelmiştir. Bunların isimlerini yazabilir mist C — Şimdiye kadar bizde 17 Ma ki tarihten geriye doğru şunlardır: Hasan Âli Yücel, Saffet Arıkan, Abidin Özmen, Hikmet Bayur, Re. git Galip, şimdiki Başvekilimiz Re. fik Saydam (vekâleten), Esat, Ce- mal Hüsnü, Relsicümhurumuz İs. met İnönü (Başvekilliği sırasında vekâleten), Mustafa Necati, Şükrü Saracoğlu, Vasıf Çınar, İsmail Sa. fa, Mehmet Vehbi, Hamdullah Sup hi (iki defa), Riza Nur, . yasada şayi olan bir habere altan alış verişi Bu haber doğru mudur? C Değildir. yine kontrole tâbidir. S — Geçen sene altin aliş verişi kontrole tâbi tutulmuştu, Şimdi pi- göre serbest olmuştur. Altın alış verişi Yeşiiköy meteoroloji İstasy nan maldmata göre, yurtis hava şörki Anadoluda ez bük diği bölg” lerde bulutlu, Orta Anadoluda mevzii ve dsl geçmiş, garbi istiksm, Dün İstanbulda hava bululu rüzgâr cenubu gerbiden saniyede . metre hızla ermiştir. Saat M4 te hevs ve İyiki 1009,0 miibar idi. Sühunet en sek 28.8 ve en düşük 16,9 santigrat ols Kuydedilmiştir. | Sg Amasya, 18 (AA) 32 ye çıkmıştır. pini Sicak, göleeö”