4 Haziran 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

—— 4.6939 BUGÜN M : acaristanda U a .... mumi Seçimin : Neticesi Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Mvsiristanda yapılan umumi se- çim hükümetin muvaffakiyet kazanmasiyle neticelenmiştir. Fakat Seçim neticesinin arzettiği bir takım #fhalar da var ki dikkate değer Bunların birincisi sağ radikaller di- Ye tanılan ve umumiyetle Nazi ol dukları bilinenlerin mevkilerini sağ- Munlamış olduklarıdır. Bu yüzden İacaristanda başgösteren iki İm cereyanın vaziyeti enteresan bir Mahiyet almaktadır. Bunların biri parlamenter sisteme raftardır. Parlamanter sistem, asır- rdanberi Macar hayatında kökleş- Miş bir mahiyettedir. İkinci cereya- 3m hedefi otoriter bir sistem kur- Maktır, Bu sistemin taraftarları Na #ilerdir. Ve bunların meclis dahilin- ve haricindeki kuvvetlerini der- mü- İeyip topliyarak bu yeni rejimi x07- lamaları beklenmektedir. Macar hükümetinin haiz olduğu rİyete dayanarak buna karşı #elmiye uğraşacağı muhakkaktır. Fakat Macaristan dahilinde ai N dikkate alınacak bir âmil yarım Milyon tutan ve kısmen Nazilik ta- Yaltarı olmak dolayısiyle Her Hitle- *i manevi rehber sayan, kısmen de Macaristana bağlılığı her şeyin fev- kihde tutan Alman ekalliyetidir. Fakat Macaristana sadık kalmak is- Üyen Almanlar küçük çiftçiler par- ine mensupturlar, Bu partinin he- defi ise demokratik reformdur ve bu i geçen mecliste mühim bir rol *Ynamış, fakat bu defaki seçimde Üyük kayıplara uğramıştır. Macaristan, Almanyanm komşusu Ve Almanyanın Çekoslovakyayı isti- etmesi sırasında bir pay alan or “1 olduğu için, Alman nüfurumun | “ çarpiyor. Macaristandi pariâ” Mehto sistemine karşı meydan oku: Wa cereyanı da bu nüfuzun ne kadar | wretlenmiş olduğunu apaçık güs- tetiyor. Bu nüfuzun hedefi parlâ- Mento sistemi yerine âzami derece Merkeziyetçi bir sistem kurmak, ve alın hürriyetlerini birer birer kal dirmaktır. Macar hükümeti, Nazile- Tİn fazla kuvvet kazanmalarma mâ: Ni olmak için bir takım tedbirler al- Yi) Ve arazi meselesini hallederek, ahudiler aleyhinde kanunlar yapa Naziliğin yayılmasına mâni ol istemiş, fakat ayni zamanda rlamanter sistemden uzaklaşma Mağa, belki bütün bu tedbirleri par- anter sisteme uydurmıya çalış- Müştır, Onun İçin son seçim sirasın- gizli rey verme usulünü ilk defa 9larak bütün memlekete teşmil et- Mişti, Bununla beraber son seçim, Nazi- ğin bir hayli kuvvetlendiğini gös *rmiş bulunuyor. | Bu yüzden Macaristanda parla: Mânter sistem taraftarlarile otoriter Sistem taraftarları arasında mühim cadeleler vukuu beklenir, Bu çarpışmanın vereceği neticenin vw olacağını kestirmek kimsenin e- "de değildir, fakat Macaristanın #etin bir mücadele ile karşılaşacağı aşılıyor. Mak Sofya - İstanbul Hava Yolu Açıldı va, 3 (Hususi) — Ayın birinde yoiya - Istanbul hava yolunun Küşat 1g > Yapılmıştır. Yolu, Alman Lauft- önza firması işletecektir, Sofya - Istanbul hava yolunun açi” merasiminde, Türkiyenin Sofya a Ali Şevki Berker, Alman elçisi General Hacipetkov, Luft - Hanza irketinin müfettişi Krnuse, Alman ava seferleri ataşesi Miralay Ray- İ, ve diğer resmi eşhas hazır Müuşlardır. Merasim, Soiyanın Boj- le tayyare karargâhında yapılmış. *T. Yukarda isimleri gecen erim tirakile (Bulgarya) restoranında bir | &le ziyafeti de verilmiştir. thofen, büyük erkânıharp reisi | Fransa ve Amerika Donanması Amerika 24 Gemisi, Fransa da Büyük Bir Zırhlı Ismarladı | Vaşington, 3 (A.A) — Amirallik, | devlet tersanelerine 24 harp gemisi Harp ısmarlamıştır. Bu gemiler, 350 mil-| | yon dolara mal olacaktır. Sulh zama-| nımda bu kadar mühim bir sipariş ya- | pıldığı şimdiye kadar görülmemişti. Sipariş edilen gemiler arasında 45 İbin tonluk iki zırhlı, 1630 tonluk 4| İ destroyer, 1475 tonluk 3 tahtelbahir, | İ6 bin tonluk 4 kruvazör, 22 bin ton luk 1 tayyare gemisi vardır. Ismarlanan iki zırhlı, 52 ayda ha- ar olacaktır. Bu zırhlar 16 inçlik! | .İtoplarla teçhiz edilecek ve süratleri 28 mil olacaktır. Bu gemilerin behe- | ri 80 - 85 milyon dolara çıkacaktır. Paris, 3 (AA.) — Bahriye Nezare- ti 3ğ0- milimetrelik toplarla müceh- hez 35 bin tonluk dördüncü bir zırh- İı sipariş etmiştir. Lolre tezgâhların- da inşa edilecek olan bu zırhlıya (Ga seoğne) ismi verilecektir. Bu sınıf zırhlılardan birircisi olan (Richelieu) nün 17 ikincikânun 839 | da'denize indirildiği ve ayni gün (Clemenceau) ismindeki ikinci zırh- mın inşasına başlandığı hatırlarda- dır. (Jean - Bart) ismindeki ikinci zırhlı Saint - Nazaire tezgâhlarında inşa edilmektedir. akça hpgayaxa Roma, 3 (A.A.) — İspanyada mü- veya 10 haziranda (Diulio) vapurile Kadiks'den hareket edeceklerdir. zabit ve 490 1 neferdir. İ Ispanyadan ayrılmadan evvel 1-| talyan tayyarecileri tayyarelerini İs- panyol makamlarınâ teslim edecek- lerdir. ç Prens Pol'ün Berlin Seyahati Berlin, 3 (A-A.) — Yugoslavya Na» ibi Prens Paul, Berlin belediye reisi Lippert'i kabul etmiştir. Belediye re- isi Prense hoş geldiniz demiştir. Prens Paul ile Prenses Olga, bun- İdan sonra Potsdam sarayını gezmiş İler ve Von Ribbentrop tarafından şe- reflerine verilen yemeğinde ha- zır bulunmuşlardır. Bütün Yugoslav gazeteleri, sayfa. | İlarını Naip Prens Paul ile Prenses Ol- ganın Berlin seyahatlerine tahsis et- mektedirler. Öğleden sonra çıkan ga- zeteler, Berlinde misafirlerin şerefine tertip edilen büyük geçit resmine ait uzun haberler neşretmektedirler. | —o— Filistinde Bir Ayda Ölenler, Yaralananlar Kudüs, 3 (A.A.) — Mayıs ayı için- de Filistin tethiş hareketlerinde ölen Arap, Yahudi ve İngilizlerin sayısı 75 dir. 296 kişi de yaralanmıştır. miş bulunan demiryollarının, tan garba doğru çevrilmesini ayda tamamlanmasını ları hiç tamir görmemiştir. Çüi paylaşmalarını teklif etmiş SON Bunların 330 zu zabit, 410 uküçük/” |, sa harp halinde Janbargoyu kaldırmaktadır. İtir. TA EA N Bi v BE Bi | Daily Expresse, Türk - İngiliz; Fransız - Rus Anlaşmasını Şu Şekilde Gösteriyor : önce yıldızı ma gördük Sir hayli zaman geçtik- en sonra çizgiler sarih ahiyet aldı. Fakat, Balkanların onra diplomatl Ine taheliie ein ade Müdafaası İş Almanların Skoda Fabrikaların Almaları Balkanları Sitâh iTedarikinden Mahrum Bırakmış Vaşington, 3 (A.A.) — Mebusan - Meclisinin Hariciye encü- nan kanun lâyihasının bitaraflık Hu kta ve bilhas- Bloom'un lâyihası, ün tavsi- yelerinden ilhi al bi gönderilecek silâhlara konacak olan lunan milletlere Pittmann, bitaraflık kanununun ambargo hakkındaki hinde maddesi aley- bulunmuştur. — Mümaileyh, harp vukuunda bu maddenin taarru- za uğrıyan milletlerin aleyhine ola-| rak mütearrızı himaye ettiğini iddia etmiş ve şu sözleri ilâve eylemiştir — Skoda fabrikalarına Almanya tarafından vaz'ıyed edilmesi Balkan milletlerini o müdafaalarını hazirla- mak için kâfi miktarda malzeme te- darikinden mahrum bırakmıştır. Nevyork “Times gazetesinin Va- şingtondan aldığı bir habere göre Roosevelt ve Hull'ü bitaraflık kanu- nunda tadilât yapılmasını istemeğe sevkeden başlıca sebep Almanyanın Skoda fabrikalarına vaz'ıyet etmesi Çünkü bu hâdise Av-| | rupa silâhlarınm muvazenesini Al| keyfiyetidir. manyanın lehine olarak ihlâl etmiş Witkoviç'de bir çok büyük endüs-| tri müesseseleri Almanlaştırılmakta dır. Burada her gün vasati olarak 80 Çek amelesine yol werilmekte ve Hitler, Almanyada şimalden cenuba doğru tevcih edil- askeri sebeplerle, şark- emretmiş ve bunun üç istemiştir. Fakat köndisine bu isin iki sene istediği ve 250,000,000 İngiliz lirasına mal olacağı bildirilmiştir. Zaten 1933 tenberi Alman hat- inkü ele geçen bütün de- mir ve çelik silâh fabrikalarında kullanılmıştır. * Hitler, Sovyetlerin İngilizlerle bir ittifak akdet- mesine mâni olmak için Moskovaya Polonyayı , fakat Sovyet hükü- i reddetmiştir. | Versaya Gi Versailles, 3 (A.A.) — Kral Zogo| e dselağale kanununun tâdili müzakerele. harebe eden İtalyan tayyarecileri 9 | rine €sas tutulması kararlaştırılmıştır. bunların yerine Alman amelesi slm maktadır. Almanyanın ortalarına doğru kül- Tiyetli tarda Çek amelesi gönde- rilmeğe devam edilmektedir. Hali. hüzırda 700 Çek amelesi, Linz civa- rındaki barakalarda iskân İ tedir. i Kral Zogo Ailesi yor ile kraliçe Geraldin ve çocukları ile leri, gelecek haftanın sonunda les'e geleceklerdir. Kral, bu- ç ay müddetle Maye şâtosunu kiralamıştır. » kiralanması için kralın biraderi Prens Habid teşebbüs- nmuştur. Şatoda hazırlıklar yanılmaktadır, —— Japonların Bir ” Bombardımanı Fuşou, 3 (A.A.) — Bir Japon tay yare filosu, Fuşou civarmda nehir ü- zerinde yolcu nakliyatı yapan bir fer- ribotu bombardıman etmiştir. Bombalar isabet etmediğinden tay- yerelerden biri bir kaç dakika ferri botu mitralyöz ateşine tutmuş ve 36 yolcuyu öldürmüştür. Yolculardan ancak biri kurtulmuştur. edilmek-| iyi anlaşılan hasıl ol Bumu artık çıplak gö ye | | «e mimik Polonya İhpissa Danzig Âyan Meclisi , Polonya Komiserine İki Nota Verdi — Kalthof h anın Danzig cevav küli ad: jd & (Dant Berlin, 3 (A.A sesi hakkında Pol dön sonra Polonya komiserliğinin me- murlarile münasebatta bulunmamıya İ Bu gazeteye göre Greiser, Polon- yanın Danzig komiserine iki nota gön dermiştir. Bu notaların birincisinde öyün meclisinin Kalthof hâdisesinde #haldar olan Le bette bulunmy Ikinci not deki Leh gümrük mem: tikçe artmasından şik ve âyan meclisinin bun. gümrük memurlarının $ yemin etmelerini talep edeceği rilmektedir ki ye kadar daima reddetmiş şova, 3 (A.A.) — Bohemyanın bozı maddelerinin güz muafiyetini derpiş eden ilkteşrin 988 tarihli Leh « Çek itllâ, hükümetçe larının git yel Bir Haftada Yakalanan Kaçakçılar Ankara, 3 (A.A) — Geçen bir haf. İta içinde gümrük muhafaza teşkilâ tı, Suriye hududunda: Kırk altı ka- çakçı altı kilo gümrük kaşağı ile bin yüz on sekiz defter sigara kâği dı, bir silâh, on iki kaçakçı hayvanı, İrak hududunda: İki yüz seksen gümrük kaçağı ile üç ka- İçakçı hayvanı ele geçirmiştir. dokuz k İtalyada Alman düşmanlığı günden güne art- maktadır. Halkın bu hissiyatı Mussoliniyi rahat- sız etmiye başlamı, ştr. Fakat artık dönemiyecek sekilde bağlanmıştır. * Mussolini ile her gün lemasta bulunan İtalyan tica- Tinden biri, B. P. M, Ajansının Roma muhabirine, Messolininin Fransaj yı bir harbe sebebi sig için harbi göze almıyacağını bildirmiştir. tın beyanatına göre si teşebbüsü mesuliyetini her halde üzerine caktır, iddialarından do- lerin Dam Bu ıw Duçe Avrupada bir harp tehlike- almiya- karşı açtığı et vermiyeceğini, Jolduk, ziger Vorposten) gazetesine göre, bun | ik resminden | 3 ELEK a z Fil Mezarlığı! Yazan: B. FELEK | Gevüi arkadaşlarımızdan nük- tedan şair FA, AH, İ çoktan- dır göremiyen bir dostu geçende meclisten çıkarken rastlamış: — Ah kardeş! Nerdesin! Hanidir seni görmedim, Hasta mısın merak ettim. Eşe dosta sordum. Ons lar da görmedikler yol! Kayıpla oldun! diye serzeniş etmiş. Nüktedan ve güzel konuşan şalt dostunun koluna girip başım bir sa- ğa ve bir sola eğe eğe yürürken şu söylediler. A- karıştın. Görünmez cevabı vermi — Monşer! Vaktiyle bir âyan mee- lisi vardı. Ben İyi hatırlarım. Bilmem senin yaşın müsait midir? — Aman dostum! Âyan meclisi dediğin şey yirmi senelik şey! O ka- dar eski değil kil — Hah! İşte o üyan meclisi âza- sından birine —galiba Müşir Fuat Paşa merhuma— dostlarından biri tıpkı senin bana sorduğun gibi sor- müş. O da şu cevabı vermişi “.— Efendim! Filler ömürlerinin sonuna yaklaştığım görünce ortadan kaybolurlarmış. Bir çok seyyahlar uzun uzadı araştırdıkları halde fojt rinden kudretli Dürson demlerin ver- pek azı fillerip, bulabilmiş. hayvanf “başkalarının görmesini i#- temediğinden gizli bir yere çekilir nefesini ikmal edermiş. Biz de öyle Fil mezarlığında» efendim! yız da onun için görünmüyoruz,, Cevabını vermiş, kardeşim! Daha fazla izahat istemiye İüzum hisset miyecek kadar zekisin. Biz de mer humun dediği gibiyiz. Fakat arkadaşı henüz genç Yaşla İsayılacak şair saylavın bu nükteli İ teşbihine ne cevap verse beğenirsi- İ .i.. Anima yaptım ha! Yahu! Sehin neren file benziyor? demiş. . Sivaslı ei M. Tuvhas ie kart gönderen bahsettiğiniz tarzda bir Mümkünse $ Hürmetler, Diyarbakırda okuyucumuz M, E. $ Mek kür ederim. ma bumu a İltifatınıza teşek İçki bakkmreki mücadeleye la devam niyetind Saygılarım, . Boluda okuyucumuz K, San, Mektubünuzu aldım, Na a pek Pusat revkime gi yerse İma tiyorum. Hürmetler Ratnitsi'cilerin Muhakemeleri Sofya, 3 (Hususi) — Sofyada feş- hedilen yahudi aleyhtarı “Ratnltsi,, teşkilâtının muhakemesi görülüyor. Bu teşkilâtın önderi olan profesör Todor Kantarclev maznun sayılmak» tadır. Çünkü geçen sene nisan ayın- da teşkilâtının âzası olan bir kaç ki- şi ile Sofya askeri klübünde profe- sör Fopovun “Millet, ırk ve vera- | mevzuunda vereceği konleran- sının vetilmesine meydan vermemiş- ler, yuhalarla ve ıslıklarla hatibi yes re İndirmişlerdir. Şimdi içtimaların serbestisini garanti etmek kanusu mucibince suçlular muhakeme edil mektedirler. için mahkeme başka bir güne talik edilmiştir. Şahitlerin dinlenmesi ©- Rooseveit Hastalandı Vaşington, 3 (A.A ) — Bir simüzit krizinden hafif * hararetli Roosevelt doktoru tavsiyesi üze rine, odasından çıkmamıştır. Bu se bepten gazetecilerle haftalık toplan- tı yapılmadığı gibi Reisicümhurun İbu hafta tatili esnasında yapacağı deniz gezintisi de tehir olurmuştur. bulunan