20 Mayıs 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

20.5. 939 BUGÜN Berlin Radyosunun Cevabı Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Bin radyosunun arapça konu- şan dilinin neşriyatından bah- Settiğimiz sırada onun âraptan fazla srap, müslümandan çok fazla ve çok koyu müslüman göründüğünü, hattâ müslümanlara dini vazifelerini hatır| latmayı kendine borç taniyacak de-| recede islâmcı görünmeğe özendiğini anlatmış ve bunu da © misallerle tavzih etmiştik. Bu yazı yüzünden dün bu sütun -| hun muharriri, Berlin ( radyosunun bir mukabelesine maruz kaldı, Berlin radyosunun arapça söyle. yen dili, bu sütun muharririne karşı köpüre köpüre, uzunca ve şiddetlice bir cevap vermekle, pek © mütevazı Sözlerimizin çok fena karşılandığını, © mütevazı sözlerin bile bir yarayo dokunarak bir hayli can © yaktığını gösterdi. Berlin radyosu bize hitaben dedi! ki: “Biz halis muhlis arabiz ve arap- lik davası için bütün ihlâs ve sami - Wiyetimizle, bütün varlığımızla ça- Uişmaktayız.” ! Yâni “ Biz arap görünen bir ya- bancı, kendini müslüman bir Alman veya hiristiyan deği de - mek istedi. Hattâ bu kadarla da ikti- İn etmiyerek Londra ve Paris rad - Yosunda çalışan meslektaşlarma ve araplık camlası dolayısıyle irkdaşla- tina da tarizlerde bulunarak onlar - dan da “daha samimi, daha öz arap olduğunu” ilân etti ve bu suretli Londra ve Parisin arapça neşriyatın Ve bu neşriyatı yapanları batırmak istedi. Fakat biz Londra ve Paris rad - Yolarında çalışan arapların, bir gün de araplık namına söz söylediklerini İsltmedik. Bunlar İngiliz veya Fran *z radyoları namına neşriyatta bu lunduklarını anlatarak mensup ol Sükları mücaeeelerin rca ve tevuğ ettiklerini izah ede gel - Mmektedirler. Berlin radyosu ise “Biz halis Muhlis arabiz ve araplık davası için bütün ihlâs ve | samimiyetimizle, bütün varlığımızla | çalışmaktayız” Demekle bir hakikati suklamaktadır. Onun sakladığı hakikat, bu meşriya- #n araplıkla, hiç bir alâkası bulun Madığı, bu neşriyatın Alman propa- Sandası, ve Alman propagandasının arapçası olduğudur. Yoksa Berlin radyosunun halis Muhlis arap radyosu olması için Al ahyanın içinde bir Arabistanın te- Yekkül etmiş olması — lâzımdır. Al - Manya hükümetinin, müfrit #rkçi bir 'ükümet için, onun kendi yurdu i - Sihde bir arap'milli yurdu — vücude #etirmediğini ve vicude getirmiye - Seğini hepimiz de biliyoruz, O halde Berlin radyosu ile yapı- 4 Alman propagandasının arapça- İni anlatan zat, “Biz arabız ve halis gili arabız” demekle, apaçık ya - r söylemiş ve bu yalanla bütün din Yitilerini aldatmak istemiştir. Sarih ve kati hakikat bu merkez: p,, olduğu için Berlin radyosunun a- 'Pça dili, bizim küçük mülâhazamı- *a cevap vereyim derken, kaş yap - Dağa özendiği halde göz çıkaranla - » vaziyetine düşmüş, fakat çıkar - a Röz de yine kendi gözü olmus - an, Berlinin Arapça dili, istediği pro- 'Bandayı yapmakta serbesttir. Fa At, araplar, Türklerin ezeli komşm - hıdır ve samimi dostlarıdır. Keş - ap iğimiz bir hakikati onlara izah mek de bizim vazifemizdir, Nitekim, mülâhazalarımızla kati hakikate varmış — olduğumuzdar “layı, son derece memnunuz, İşin farkına varmıyan hakikaten İS arapların da bü hakikati öğ - içi niş olmaları. herhalde kendileri n müfit olacaktır. Mies liği r Şef Trenin Diş hal Feci Akıbeti yaz orpuldak (TAN) —- Buradan Fil »staki at koşular seyirci götü- İren şefi Hâmir 937 inci kilo- petredek: sekizinei tünelin içinde den düşwüş, saşından yaralan- gi, ? bir ayağı ile bir kolu kesilmiş. 2 Ağır yaralı olan şef tren derhal “nguldak hastanesine getirilmiştir. Londra, 19 (Husüsi) — Filistinden gelen haberlere göre Kudüste bu- gün sükünet hüküm sürmüştür. Ya- hudilerin dün yaptıkları nümayiş sirasında bir polis maktul düşmüş ve 12 polis yaralanmıştır. Yahudi- lerden yaralananların sayısı yüzü aş mıştır. Filistin kumandan bugün Yahudi rücsasını davet ederek bir polisi vurmanin bir cinayet oldüğü- nu anlatmış ve bu hareketlerden sa kınmak lâzım geldiğini ihtar etmiş- Yahudiler birbirlerile çarpışıyorlar Kudüs sokaklarında vuku bulan ettiği tahmin olunmaktadır. Sokak- lardaki maddi hasar mühimdir. Şeh rin ciyar mahallelerinde bir kaç Ya- udi bürosu yakılmıştır. Resmi ma- kamlar Yahudi cemaatinin merke- zinde araştırmalar yapmışlardır. Dün geceye doğru Telâviv'de biri birine muhalif olan İşçi ve tatilci Yahudi grupları arasında çarpışma lar olmuş ve 40 kişi yaralanmıştır. Zabıta kuvvetleri işe müdahale et- miştir. Sükün teessüs etmiş gibi gö- rünüyor. TAN Evvelki günkü nümayişlerde Yahudiler Telavivde yangınlar çıkarmışlardır. Bu resimde Yahudi nümayişlerinden birinde çıka- rılan yangınlardan biri söndürülmiye çalışılırken görülmektedir. Yüksek Arap komitesi, İngiliz si- mektedir. Tetkikatın, red kararı ile yasetini tazammun eden beyaz kits-| netlceleneceği şüphesiz sayılıyor. bi Basmüftü ila Birikim #etkik et, | Rülün Arap. hükümetleri deİn-, Madritte Zafer Alayı Yapıldı Madrit, 19 (Hususi) — Zafer alayı şenlikleri bugün başladı ve bu suret le dahili harp, resmen nihayet bul- muş oldu. Zafer alayma 100,000 ki- şi iştirak etmiş ve 10,000 İtalyan as- bir samtte geçerek Genersl Frankoyu selâmlamıştır. İtalyanlar. dan sonra 4000 Alman, daha sonru Faslılar ve,en son olarak İspanyol. geçit resmi esna- keri lar geçtiler. sında şiddetli bir yağmur yağmış ve bütün seyirciler ve askerler islan- | mıştır. Geçit resmi esnasında tayya- İfeler gök yüzünde toplanarak Fran- ko kelimesini yazmıştır. Zafer alayı yarın da devem ede-| cek ve Sant Barbara kilisesinde ra-| hani bir âyin yapılacaktır. | Hitler bugün General Frankoya& bir tebrik telgrafı göndermiş ve İs-| panya için uzun bir sulh devresi te-| | menni etmiştir. İngiltere Japonyanın yaptığı Teklifleri Reddetti Tokyo 19 (A, A) — İngiltere bü-| yük elçisi Craigie Hariciye Nezareti- ne giderek nazirı görmüş ve Şang - haydaki enternasyonal Pisi sal hakkımdaki Jepon tekliflerini İngiliz hükümeti-! nin ketiyen ret eylemekte bulundu- gunu bildirmiştir. Nevyork gazeteleri. Fransa İngil- tere ve Amerikanın “Kulangsu” da-| kuvvetli müdahalelerini memnu -| da değişiklik yapılması Biyetle kaydetmekte ve bu hareke -| tin Japonyanın Çinden garp millet-! lerini çıkarmağa matuf olan mesaj - sini durdurmaya ait ilk teşebbüs ol.) duğunu beyan etmektedirler. HADİSELERİN İÇYÜZÜ Alman Amirallığı Haziranda Kel şehrinde yapılacak Alman milli yat yarışlarında bulunmak üzere İngiliz Amirallığına bir davetname göndermiştir. İngiliz Amirallığı bu daveti kabul et- miş ve Üç yatla yarışlara iştirake karar vermiştir. Bu vesile ile iki memleket bahriye erkânı arasında bazı müzakereler cere- yan etmesi ihtimalinden bahsedilmektedir. Bu müzakerelerde İngiltere ile Almanya arasında yeni bir deniz anlaşması esasla- rının tesbit edilmesi muhtemeldir. 3 Alman sanayi ve ticaret mümessillerinden mürekkep bir heyet Haziranda Londraya giderek İngiliz murahhas. darile temas ve müzakerelerde bulunacaklardır. Alman- yanın diğer devletlerle olan iktisadi anlaşmalarını ida- re eden meşhur Alman iktısalçısı Her Wohltat da Lon- draya gidecektir. * İngilin — Sovyet anlaşmasına muhalif olduğu için Fransız Ha- riciye Nazırı Bonnet'nin istifa edeceği haber verilmektedir. Başvekil şimdiden Fransız — Sovyet müzakerelerini bizzat idare etmektedir. * Almanya İngiltereden hurda halinde bulunan demirleri salın almıya karar vermiştir. Almanya bunları silâh imalâtında ham madde olarak kullanacaktır. İngiltere hükümeti de bu alışverişe rıza göstermiştir. İlk sevki. yat geçen hafta içinde yapılmıştır. İtalya da İngiltere- den hurda demir almaktadır. Hataynazırları Fransa ile Türkiye arasında Hatay meselesi üzerinde bir pren- sip anlaşması vukua geldiğini yazmıştık. Bu münasebetle bugün- kü Hatay Nazırlarının resmini neşrediyoruz. Soldan itibaren sıra ile Nafıa Vekili Kemal Alpar, Adliye Vekili Cemil Yurtman, Baş- vekil Abdurrahman Melek, Maliye Vekili Cemal Baki ve Maarif Vekili Ahmet Faik Türkmen görülmektedir. SON HABERLER Filistindeki Musademelerde 100 Yahudi Yaralandı Amerikadaki Yahudiler Ingiliz Siyasetine Jtiraz Ediyorlar ve Ingiliz Kralına Binlerce Imzalı Istida Vermeğe Hazırlanıyorlar giliz tekliflerinden hoşmut olmamış tir, Misr Başvekili bugün beyanat- ta bulunarak beyaz kitap tarafından tesbit olunan siyaseti Filistin Arap- larma tavsiye edecek vaziyette bu- lunmadığını anlatmıştır. Irak hi meti ile Suudi Arabistan hüküm leri de ayni vaziyette oldukların! bildirmişlerdir. Yahudilerin Amerikadaki tahrikâtı Nevyork, 19 (AA) — rin İngil aleyhime Amerikada yapmakta oldukları tahrikât gün- den güne artmaktadır. Bay Roose- velt'e binlerce protesto telgrafı gel- mektedir. Amerika iş federasyonu İngiltere hükümetine müracaat ederek Bal four beyannamesine riayet edilme sini istemiştir. Amerikan Yahudi cemiyeti Relsi Haham “Wise, gazetelere beyanat- ta bulunarak Balfout'un İmza etmi olduğu bir vesikayı Chamberlain iptal edemiyeceğini söylemiştir. İngiltere Kral ve Kreliçesinin A- merikayı ziyaretleri esnasında ken- dilerine binlerce imza taşıyan bir istidaname takdim edileceği haber verilmektedir. Yahudile. Yunan Kralı Edirneden Geçti Atina, 19 (A.A) — Yunan kralı «derek İskeçe ve Dimetuka mmtakalarımı gezdikten sonra Pityon köprüsünden Türk topraklarına ge- çerek' oradan Dikayon ve Ormerion ileri karaköllarına gitiniştir. şehir ve na yapılan kabul, Yunan toprakla İındaki kadar hararetli olmuştur. U- mumi Müfettiş Kâzwm Dirik İle E- dirne Kolordu kumandanı ve Yunan Konsolosu, Kralı selâmlamıştır. Krat selâm resmini yapan Türk müfreze, sini teftiş etmiştir. Edirneden gelen Türklerden mü- rekkep kalabalık bir halk kütlesi ten gelen tezahüratta bulunr ve ellerinde Türk ve Yunan bayrak. larını sallıyarak “Yaşasın Vasilurs,, diye bağırmışlardır. Kral umumi müfettiş ile kolordu kumandanını hususi vagonura davet ederek kendilerile 15 dakika kadar çok samimi görüşmüştür. Kralın treni halkın alkışları arâ- sında ve Türk karakollar, tarafından |selâi lanarak Karaağaç O müsellesini geçmiş ve tekrar Yunan toprakları- na girmiştir. a Çek Bankasının Londradaki Parası Almanlara Veriliyor Londra, 19 (A. A) — Bir Alman heyeti, İngiltere banlâlarındaki Çek mevduatı meselesini halletmek üze- gelmiştir. İngilizler, Çekoslovakya merkezi bankası tarafından Londra bankala- rma tevdi edilmiş olan altı milyon z lirasını Almanyanın emrine e kılmayı kabul © etmişlerdir Esasen bu mevduat üzerine katiyen ambargo konulamaz ve. İagiliz ma - kamatı, Prag bankasmin vereceği © mirlere göre hareket etmek mecbu- riyetindedirler, Trakyadaki teftiş seyahatine devam | Türk topraklarında Yunan Kral 7 3 ELEK Malümatlı Adam! Yazan: B. FELEK 46— Yooo! Lâf istemem! cağız geldi gelmedi. İstanbu. tun çehresi değişti. Asfalt sokaklar İ mı istersin, çiçekli bahçeler mi? Ya- kında stadyum da oluyor. Otel de yapılacak, Allah razı olsun!” İ Buraya kadar âlâ! Doğru dürüst İlâ£. Tabii İ — Doğru! Allah muvaffak etsin! Dedim. Lâkin o bununla | iktifa etmedi. Asıl lâfm şirin tarafı da alt tarafıymış. — Dahası var. Adamcağız İstan. bulda süt fabrikası açıyor, süt! Ar - tık şunun bunun ineğinden sağılmış ne olduğu belirsiz süt içmeden kur- tulacağız! —Belediye inekçilik mi edecek? — Yok acanım! Süt fabrikası a- çacak dedim ya! — E, süt nereden gelecek? — Çocuk gibi görüş na belediye süt fabrikası yorum, Makineleri kuracak. Sütü fab İrlkada yapacak. — Nasıl olur? Hiç süt fabrikada yapılır mı? — Birader! Gazetecisin amma dün yadan haberin yek! Mecliste lâfı ol du. Fabrikayı açıyorlar, inat etme! Süt fabrikasında kundura yapılmaz ya! Tabli süt yapılır Artık bu derece inada karşı ısrar elmedim ve: — İnşallah. Dedim. — Tabii, Sonra Taksimde de kış- lanin yerine bir konserve fabrikası yapılıyormuş. — Onu işitmedimdi. — Evet! Evvelce Şehzadebaşma Adam- ” İ yapılacakmış da şimdi. — Hana! Şu madde! Konsere fabrikası değil, konservatuvar.. — Canım! Onun İkisi bir kapıya İ cıkar, Hep konserve işi değil mi? Hu konserve fabrikası, ha kon - serve duvarı! Ondan © sonracığıma, #kmek fabrikası da yapılıyormuş, — Orada ne yapılacak? — Ucuz ekmek. Malâm ya! Pab- rika daima ucuza mal eder. Bir ta - raftan buğdayı atacaklar, öle taraf tan mis gibi somunlar çıkacak. | — Güzel şey yahu! Bari belediye İhir de'et fabrikası açsa! — Onu bilmem, İşitmedim. Lâ - kin balık fabrikası lâfını duydum, — Desene! Balıkçılara da iş kal- | madı! — O da tasa mı be birader. Var sın hayvanlar denizlerinde yaşasın - lar. Bize lâzım olan balıkları fabrika ptıktan sonra neyime gerek balık- r. — Hacım! Bu fabrika işi ileri gi- derse korkarım belediye bir de adam fabrikası açar, Sonra ne sana iş ka - lır, ne de bana! Ne dersin? — Zannetmem! Buna karar ver. mezler. — Neden? — Sonra Şehir Meclisine de fah- İrika mamulâtı getirilir diye aza, bu teşebbüsün aleyhinde bulunur. — Bak bunu doğru düşündün! — Elbette! Dedi ve bu güzel fikir tentisinden © memnun ben de mesrur olarak ay- rıldık, ider e * İ o KISA HABERLER ! n Meclisi, 1940 Bahriye Vaşingtor bütçesir Yüzüm görüldüğ dirde, kırk beşer bin tonluk İki ks olacaktır * Nevyork müddelu “Alman Amerikan ? Pelit Pazartesi günü Nevyork büyük fi- ma çıkması İçin bir celp gön- de ienmet etmekte saslukzlu it miştir. # Hitler Kehi hududuna eti mınlakasından İsviere e #arp hududunün müs alarını ziyarete devam et- | içeni 8 Haziyan- mhur ve Bayam orgüni ola: a bun Tüberte bu sabahki nüshasın- böyle intişar etmiyeceğini bil- dirmek'edir. Gazetenin kapanmasını ma- U düclükler sebep olmustur