8 Temmuz 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 9

TAN 8.-T7T- 937 Fabrikanın umumi görünüşü Bursa Merinos Fabrikası Senede Bir Milyon Kilo Yün Çıkaracaktır tomobilimiz tozu duma- na katarak mesafeleri yutuyor. İlerliyoruz. Bursa yo- lundayız, Eskiden Bursaya gi- denlerin daha şehre varmadan ilk dikkatlerini çeken iki mü- him şey vardı. Biri, üzeri her zaman bembeyaz karlarla ör- tülü Uludağ, diğeri de Bursa- nın meşhur Ulucamii. Bu görüş ve görünüş hemen ta- mamiyle değişmiştir. Şimdi Bursa. ya yaklaşırken diğerlerinden daha fazla insanı kendine çeken bir şey yar: Sümer Bankm kurmakta olduğu kamgarn “Merinos ipliği,, fabrika. BI. Bu çok güzel eser, Bursaya yak. laştıkça insanın gözünde daha bü- yüyor ve güzelleşiyor. Kamgarn fabrikası yemyeşil Bursa ovasının şehre çok yakın bir yerinde hey. betli bir sanat âbidesi olarak yük. Belmiş ve genişlemiş.. O.kadar güzel ki, insan seyretmi- Fe doyamıyor. Bu güzel eseri, projeleri ile be. Taber Nuri Demirağ müessesesinin kurduğunu öğrenince sevincim bir kat daha arttı. Yerli emek ve milli kudretin ne canlı bir örneği.. Fabrikayı, Sümer Bank erkânı ile beraber en kuytu köşesine kadar dolaşttık. Büyük emeklerle meyda- na gelen bu muazzam kombinanın nasıl çalışacağını, neler yapacağını yakından gördük. B u fabrika, kendi mevzuunda, bir hamlede memleket ihti. yacmın yüzde yüzüne yakm bir miktarmı karşılıyacak kudrette muazzam bir cüzütamdır. Kamgamn fabrikasını gezerken 8. dindiğim intibalardan ve mütehas- sıslardan duyduklarımdan öğren. dim ve anladım ki, bu fabrika yöl- nız makinelerinin mahiyeti itibari. le değil, ayni zamanda, binalarının inşa ve tertip tarzı itibariyle de bü- tün dünyadaki benzerlerinin en iyi. Bi, en moderni ve en yeni tecrübele- Te göre tekemmül ettirilmiş çok gü- zel bir nümunesidir. Burada bir ta- raftan kirli olarak giren yapağı, di. ğer taraftan, en güzel — kumaşları dokumıya, en nefis elişlerini süsle- miye yarıyan ipek gibi parlak ve yu. muşak Merinos ipliği olarak çıka- caktır. Fabrika iki ekipte 1200 kişi ça. lıştıracaktır. Senede bir milyon ki- lo yün ipliği istihsal edeceğine göre amele adedinin nisbeten mahduüt ol. ması, fabrikanın en ileri mikyşsta otomatikleştirilmesi şeklinde izah edilebilir. abrika muhtelif büyüklükler- F de ve cem'an 63,000 metre. murabbar bir saha üzerinde kurul- muş 12 ayrı binadan müteşekkildir. Merinos ipliği farikası Sümer Ban. kın plânma göre kurduğu fabrika- larm en büyük çaptaki nümunelerin. den biridir. Ayni büyüklükte olmak üzere Kayseri ve Nazilli fabrikaları vardır. Bu fabrikanm inşa kıymeti 2,000,000 ve tesisat kıymeti takri- ben 3,000,000 lira ki ceman beş mil. yon liradır. Buna 1,500,000 liralık mütedavil sermaye de ilâve edilmek lâzım gelir. Fabrikada faal olarak Merinos fabrikasına içeriden bir bakış YAZAN Rüştü Sezgin . Oğlu Fabrikadan diğer bir köşe İamüstiklerden anlaşıldığına göre 1934 senesinde Türki- yenin senelik yün iplik ihtiyacı 1,000,000 kilo olarak tesbit edilmiş. tir. Bu miktar bugün bir hayli art- mıştır, Bu itibarla Bursadaki kam. garn fabrikası bu artış göz önünde tutularak daha bir misli genişliye. bilecek tarzda inşa edilmiştir. Fab- rikada hemen hiç ecnebi mütehas. sıs ve işçi bulunmıyacaktır. Çünkü İiştiraki kararlaştırılmıştır. olan mühendis ve işçilerimiz stajla. rımı bitirerek memlekete dönmüşler- dir. Bunlar fabrika ise baslar baş. lamaz idareyi ellerin iklardır. Fabrikada çalışarak- memur ve işçiler için de ne lazımsa yapılmış. tır. Bu cümleden olmak Üüzere bir sinema ve kantin kurulmstur. Ge- ce vazife alacak teknisiyenlerin ika. met ve istirahatlerini temin etmek üzere fabrikanm nefis meyva bah. çeleri arasında modern evler inşa edilmektedir. Devlet, bir endüstri programı tatbik ederken bunda yalnız, ekonomik ve endüstriyel he. defi değil, ayni zamanda bir temdin vazifesi de tahakkuk ettiriyor. ulâsa, Bursa öovasının ortasın. da, muazzam fabrikası, mo- dern evleriyle yepyeni bir şehircilik ve bir hayat doğuyor. Bursa lşam— garn fabrikasının Bursa ve civarı köylere yarın için yeni bir hayat va- detmektedir. Çünkü fabrika mevn— dı iptidaiyesi olan Merinos )'rumL nü bu civar köylüsünün yetiştirmek. te olduğu koyundan alacaktır. Fündle tü Manisa Pavyonu Manisa, (TAN) — 20 ağustosta 8- çılacak olan beynelmilel İzmir fuarr- na vilâyetimizin de geniş mikyastaâ Ticaret ve ziraat odaları ile borsa bütün mü- esseselerin iştiraklerini temin etmek üzere icap eden tedbirleri almakta- dır. Kültür direktörü Naili Özerenin başkanlığı altında öğretmenlerden ibaret olmak üzere teşkil edilen bir heyet de sergi ziyaretçilerine dağr tılmak üzere bir broşür hazırlamak- htadır, Bu eserle, — Manisanın tarihi ve coğrafi durumu tesbit edilecek, mevcut harabeler, tarihi izerler ve mahsulât hakkında esaslı malümat verilecektir. Sergide vilâyetimiz namıma yaptı- rılacak daimi pavyon için evvelce u- mumi meclis 3 bin lira verdiği gibi ticaret odası da para yardımında bu- lunacaktır. ğ Yakında inşasına başlanacak olan pavyonun plânını yapmak üzere da- vet edilen sanatkâr Münir Hayri şeh rimize gelerek valimiz Lütfi Kırdar- EKONOMİ Karpuz İki gündenberi piyasamı- * za bol karpuz ve üzüm geti- rilmiştir. Buna rağmen pe- rakende fiyatlar pahalıdır. # Büyük — karpuzların adedi ; boylarına göre, toptan 12 - € 17 kuruştur. Buna mukabil perakende olarak 20 - 35 ku- ruştarı aşağı satılmamakta- dir. Tifo dolayısile soyul- madan yenilen meyvaların rağbetten düştüğü şu sıra- larda karpuz fiyatlarının pa- halılığı, meyvayı sıhhi ve zaruri ihtiyaç olarak kulla- nanların şikâyetlerine yol ; açmaktadır, pahalı : ; t ? ? t ( t ( ? t , ç ; Y AAA AAA AAA AAA AAA AAA AAA AA AAA AA AA N VJcıponya ve Fransa İle Ticaretimiz Devalüasyon — dolayısile Fransız frangı üzerine yapılmış olan takas muamelelerinde bazı güçlüklere tesa- düf edildiği ihracat tüccarlarımız ta- rafından Türkofise yapılan müraca- atlardan anlaşılmıştır. Bunun üzerine Fransız ve Japon ticaret anlaşmala- rma ait mukaveleler ofisteki takas ko misyonu tarafından tetkik edilerek devalüasyondan evvelki takas mua- melelerine ait hesapların o zamanki frank rayici ve sonrakilerin de son fra: k rayici üzerinden yapılması lâ- zım geleceği kararlaştırılmıştır. Ko- misyon, ticaret anlaşmalarına göre, bir talimatname yapılmasını ve birer suretinin de ihracatçı tüccarlara da. gıtılmasını muvafık görmüştür. Ze Bi B3 l Sıvasta Yağmur Bekleniyor Sivas (TAN) — Köylü sabırsız- lıkla yağmur beklemektedir. Göydüm ve Hakik civarlarna — çok yağmur yağdığı haberi almmış, mahsul bol olacağı için bu haber sevinç uyan- dırmıştır. CEENEEEA A | İ | BORSA | D o r oA | | T Temmuz ÇARŞAMBA | | PARALAR İ ——— İ | Sterlin 624,.— — 628,— | | Dolar 124,— — 127,— J | Fransız Fr. 98.— — 98,— | | Liret 110,— — 1lö,— | Belçika frangı 80,— 85— | rahmi 18,50 23,— | | Isviçre Fr. 5T0— — 5Tö— | | Leva 20,— 23,— | B Florin ö,— 68,— | | Kron Çek Tö— — Si— | Şilin Avusturya21,— 283.— | Mark 28.— — 3l,— | Zioti Üü inei Ü2N Ğ ü | Pengo 21,— 25,— | Ley 12— — 14— | Dinar B0,— 52.— | ; Kron İsveç 380,— 82,— | Altm 1046,— 1047,— İ Banknot 256— — 251,— | ÇEKRLER | | Londra ©27 * Göl e | İ Ne“j-York 0,7918 0,79025 | | Paris 20,4450 - 20,4425 | | Milâno 15,0430 15,0318 | | BrŞlksel 4,7040 — 4,70 : Atina 87,1610 87,1610 | | Cenevre 3,4581 — 3,4561 | | Sofya 63,7958 63,7958 | | Amsterdam — 1,44 1,4390 | | Prag 22,6475 22,6475 | | Viyana 4,1962 — 4,1962 | | Madrid — / 13,8755 13,8755 | | Berlin 20716 1 LW . d ? Varşova 4,17 417 | | -Budapeşte — 3,9875 — 3,9875 | | Bükreş 107,0175 107,0175 | | Belgrad 34445 — 3445 | Yokohama — 2,74 2,74 Moskova 24,115 — 24,115 Stokholm 3,09338 — 3,0933 | Piyasadan İhracat İçin Boyuna Tiftik Toplanıyor Son hafta içinde piyasamızda 1150 balya tiftik satılmıştır. Ki- losu 118 kuruştan başlıyarak 127 kuruşa kadar alınmış olan tiftik- lerimizin cinslerine verilmiş olan bu fiyatlar orta bir hesapla 122,5 kuruşa gelmektedir. İhracat için toplanan bu malları İngilizler 17 pene almışlardır. Tiftiklerimizin bir kısmımı da Rus- ya çekmektedir. Son parti satılan malların yarısını İngilizler, yarısını Ruslar almışlardır. İngiliz alıcıları tiftik fiyatını beş pene yükselterek 22 pene cıkamışlardır ki, bu fiyat 128 kuruşa muadildir. Fiyatların canlılı- ğı, piyasanım da canlanmasını temin edecek ve bu sene tiftiklerimiz iy: fi- yatlarla satılmış olacaktır. Zahire borsasında istekli satışlar oldu Dün şehrimize yalnız sekiz vagon buğday gelmiştir. Dünkü mallarla ev- velce gelmiş ve satılmamış olanların büyük bir kısmı satılmıştır. Dünkü satışlar da 300 — ton buğday, 155 ton arpa, 30 ton çavdardır. Yumuşak buğ daylardan çavdar nisbeti 8 — 29 a- rasında olanların kilosu 5,20 — 6,10 kuruştan verilmiştir. Pulatlmın 3—6 çavdarlı cinsleri 6,30 — 7,0ö kuruş- tan, sert buğdaylar 5,21 — 5,25 ku- ruştan satılmıştır. Arpaların kilosu dört kuruşa verilmiştir. Çavdarların kilosu yükselmiş ve 4,12,5 kuruştan satılmıştır. Hazır çavdarlar tamamen satılmıştır. Mal pek az ve ihracat İ- çin alıcı çoktur. Bundan dolayı satı. cılar nazlı davranmaktadırlar. Aydında Meyva Bol Aydm, (TAN)— Bunaltıcı sıcaklar başlamıştır. İncir ağaçlarına ilek at- ma ameliyesi bitirilmiştir. Bu yıl ki- raz, vişne, erik, armut çok boldur. Burada en ucuz şey, meyvadır. Ka- yısı 15—20, vişne ve kiraz 10—12,5, erik 5, elma ve armut 5—İ0 kuruş- — BORSA DURGUN Dün borsamızda durgunluk içinde muameleler olmuştur. Frankta düş- künlük olmamıştır. Paristen gelen telgrafta Türk borcu 270 frank ola- rak açılmış, ve kapanmıştır. Şeliri- mizde 16,10 liradan açılan bu tahvil. ler 16 liraya kadar düşmüş ve 16,05 lirada kapanmıştır. Dün Aslan çimen tosu düşmekte devam ederek — 12,90 liraya kadar inmiştir. Anadolu tah- villeri 40,10, mümessiller 33,50, his- seler 24, Ergani 95, Sıvas - Erzurum 96,5 Merkez Bankası 87 liradır. Bir sterlin 128,19 frank ve Merkez ban- kasının tesbit ettiği fiyata göre 627 kuruştur. Çatalcada Çekirgelerin Hepsi İmha Edildi Çatalca ve Silivri mıntakaları ara- sında başgösteren çekirgelerin hep- si öldürülmüştür. — Bır iş için ziraat mücadele teşkilâtı ile birlikte çalışan ziraat memurları bir hale gelmeden tertibat almışlar ve alev saçan — makinelerle hepsini tamamen öldürmeğe muvaffak olmuş lardır. Pamuk Satış Kooperatifleri Pamuk satışlarının tanzimi ve iz- tihsalâtımızın kıymetlendirilmesi için tecrüibe mahiyetinde olarak Iğdırda kurulan pamuk — müstahsilleri satış kooperatifinin çalışmaları iyi neti - celer vermiştir. Ayni tarzda teşekkül lerin bütün pamuk — mımntakalarında vücude getirilmesi Iktısat Vekâletin- çekirgeler uçkun | Arp: Hindistan İpekböceği İstiyor Türkiyede yetiştirilen ipek böcek- lerinin cins itibarile çok iyi olup bere. ketli ipek mahsulü verdikleri Hindis | tanda da yapılan tecrübelerden anla- şılmıştır. Bunun üzerine Bombay tle caret odası, Türk ipek böceklerinin ite hali imkânlarını aramış ve ipek bön 4 ceği yetiştiren Türk müesseseleri hak kında tetkikat yaptırarak Hindistalis için Türk ipek böceği cinsinin tohume larımdan istetmiştir. Gönderilen nü. munelik tohumlar fenni şartlara gö- re, yetiştirilecek ve almacak netice, yapılan tecrübeler gibi iyi neticeler verdiği takdirde her sene memlekes timizden Hindistana ipek böceği tâs humu ithal edilmesi temin edilmiş 0e lacaktır. Fransa Tavuk İthcini Menetti Fransa Ziraat Nezareti Fransız tgas vuk cinslerinin bozulmaması için ha« riçten getirilecek melez tavuk cins- lerinin damızlıklarile bunların yüe murtalarının Fransaya ithalini yasal etmiştir. İlk Kuru Bakla Bu senenin yeni mahsul kuru bals lası ilk defa olarak dün borsada sa « tılmıştır. Ağustos — eylül teslimi O« larak satılan baklaların kilosu 4,20 kuruştan verilmiştir. Satılan mikdar yüz elli tondur. ZAHİRE BORSASI 1/71/931 FİATLAR Cinsi Aşağı — Yukari K. P. K, P. Buğday yumuşak 6, 7 68900 n Bert 521 520 Çavdar 4— 4 İZİN Arpa d — — Bakla 4, 5 — Tiftik oğlak 180— —— Yapak Anadol 51'_ — Yapak Trakya 52:20 —— Keçi kılı Bi SO Peynir 25 — 2720 Kaşar 44.—— 48— Pamuk yağı 43,20 44,20 GELEN Buğday 492 - Ton & 62 Yapak 14 — Ton Tiftik 29 — Ton Mercimek 15 — Ton Afyon 2 Ton B. Peynir ıi Tol aşar 15 — Ton ğ İç fındık 1444 Tol Un 37 Ton GIİDEN Tiftik 46 — Töl Yapak 1444 Tol DIŞ FİYATLAR Buğday Liverpul 6,56 â » Şikago 5,16 K » — Vinipek 6,82 K Arpa Anvers 5,27 Mısır Londra gı B Keten T. Londra 792 B WmAtrlb (0 Hamhirre