11 Mayıs 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

EE 2 0 Hi ndenbürg Faciası İşte Böyle Olmuştu Amerikada Nevyorka inerken infilâk eden ve 35 kişinin kömür haline gelmesine sebep olan Almanların Hindenburg balonu ya narken ilk alınan resimlerden biri de budur. /j 44. . ta ki . . . Başvekilimiz (Başı 1 incide) ğunum devamını görmekteki #emimi Aârzumuza inanabilmiştir.” Başvekilimizin Pariste Beyanatı Paris, 9 (A.A.) — Le Journal ga- zetesinde Samt Bree Türkiye Başve. kili İsmet İnönü ile mülâkatımı neş- relmektedir. Bu mülâkat esnasında İnönli, ezciimle demiştir ki: “Başvekil B, Blum ve Harlelye Na- gırı B. Delbos'la konuşmalarım esna» sında umumi siyaset meselelerini göz. den geçirdik. Bu meseleler üstünde. bağlı olduğumuz beynelmilel mlesse- gat kadrosu dahilinde kalarak bir iş- bi: ve barış poltikası takip için bir itilâfa vardık. Bu arada Sancak meselesine ait Mmüşküllerin halli çarelerini de ara - Ak. Bu müşkülleri, Cenevrede itti . haz edilmiş olan prehsip kararlarma tam küvvetlerini vermek suretiyle bertaraf etmek icap eder. Bizim bir tek gayemiz vardır. O da Türk milletinin barış içinde İnkişafma (çalışmaktadır. o Türkiye sulhe ne kadar samimi surette bağlı olduğunu bütün komşulariyle ve ez - cümle Yunanlılar ve Pa an. laşmak suretiyle İspat etmiştir.,, Madam yahocll Ocuvre güzetesin- de diyor ki : “Dünkü konuşmalar, Fransa — Türkiye münasebatmım âtisi hakkın . da fnlihayır addolunacak bir mahi - yetttedir. Mühim olan nokta Fransa ile Türkiyenin bütün siyasi mesailin esaslarmda ve harici siyasete hâkim olan fikirde kâfi derecede bir muta . bakat zemini bularak, Sancak mese - lesi dolayısiyle, bir Fransız — Türk karşılıklı müzaheret paktı aktedip edemiyeceklerdir. Beyoğlunda Bir Fabrika Kül Oldu ” Dün gece Beyoğlunda Firuzağada, Beyoğlu erkek hastanesinin yanında ir marangoz fabrikasında yangı mıştır. Fubrika 3000 liraya sigortalı dır. Yangından sonra yapılan araştır malar neticesinde binanın alt katında bir benzin kutusu bulunmuştur. Fa kat yangının sebebi şimdilik meçhul dür. Yangın esnasında hastanedeki has talar çok telâşa düşmüşler, fakat nö betçi doktoru operatör Sadri hastala Tın heyecanmı teskin etmiş. herhan gi bir hâdiseye meydan vermem)stir. Polis bu yangının sebebini araştır makla meşguldür. Macaristan | Muahedeyi Yırtıyor Prag, 10 (A.A.) Macaristan, mecburi sskerlik hizmetini tekrar tesis etmek istediğini resmen Küçük /Antant devletlerine (bildirmemiştir. Fakat çok iyi malâmata göre bunü pek yakında yanacaktır. Elektrik şirketi nin itirafları (Başı 1 incide) İfra yakmâr, Kartal hattı Üzerinde de bir cere- yan kesilmiş ve tel yere yuvarlanmış tır. Emniyet tertibatında hiç bir ne- vi işaret görülmemiştir. Bu vaziyet saatlerce sürmüştür. Nihayet jan - darmalar bizi vak'adan haberdar et. ter. Bü #iyede tedbir almak müm- İktin oldu. Bu yüzden kazalar hasıl İ olabilirdi. O zaman mes'ul mevkide kalacaktık ve mütehassızlar emni. yet tertibatımızdaki noksanı ortaya çikaracaklar ve bizi tenkit edecekler di. Kartal hattı çok uzun olduğu için bu hat üzerine tatbik edilecek emni- yet tertibatınm her nev'i pahalıya mal olacaktır. Yedikule hattı üzerindeki tertibatı Ikmal ettikten sonra Kartal meselesine çare düşüneceğiz... Gizleme gayreti İstanbul Elektrik Şirketi, şebeke Üzerindeki her inkrta hakkında hükü mete rapor vermiye mecburdur, El. mize geçen dikkate değer bir vesika, şirketin belki göze çarpmamıştır ü- midile inkrtaları ve sebeplerini gizli tatmıya çalıştığını gösteriyor. 3 Nisan 936 Pazar gecesi saat on biri 20 geçe yüksek tevettürlü hat üzerinde bir inkıta oluyor. Yirmi da- İkika devam ediyor. Sebep bir kabio maktammn redüktör fincanmm pâr. çalanmasıdır, Raporun altında umumi müfettişe bitaben yazılmış şu satır vardır: “Gece yarısma doğru vukubulan bu İnkıta ehemmiyeti haiz değildir. Bence yazılmıyabilir.,, Umum! müfettiş - raporun alma şu sözleri ilâve ediyor: “Ben de bu fikirdeyim. Böylece yirmi dakika süren bir in- kıtaı ve sebebini hükümete duyur » ramak için bir taahhüt kaçakçılığı yapılıyor. Veyl sisteminin son döküntüleri... Elimize geçen ve mühim nokta'arı bügüne kadar gazetemizde çıkan bü- tün vesikalar, Elektrik Şirkettin.n ve Brükseldeki merkezinin acı, acı iti - rafleriyle (© doludur. £ Bunlardan anlıyoruz ki İstanbul Elektrik Şirke- ti, eline geçen bir işi dürüst bir su- rette idare ederek hak kazanacağı ücretleri tahsil edecek yerde şartna- meyi ayaklar altina almış, aldığı pa raya mukabil taahhüt ettiği cins ve miktarda kıymet overmiyerek halki ve hükümetin hakkını yemiş, o ayrı- ca fuzuli ücretler tahsil etmiş, şebe. kenin muhafazasını bakmamış, dar menfaatleri uğruna umumun selâme- tini tehlikeye maruz bırakmaktan çe kinmemiştir. Bize muayyen vasıflar- da bir cereyanı müntazam ve müte « madi bir surette vermek hususundaki teahhüdünü yapmamıştır. Veyl sisteminin bu son döküntü. şünln memleketimizin umumi hays- tında yeri olamaz. Devam eden mü- zakerelerden &saslı bir tasfiye doğ - masıni tam bir emniyetle bekliyoruz. Parlâmentolar Ticaret Konfe ransına Gidecek Heyet Şehrimizde Ankara, 10 (TAN) — Parlâmen . tolar ticaret konferansma (gidecek heyetimiz ve Kamutay azaları,bu aksam İstanbula hareket ettiler, TAN Faclasını (Başı 1 incide) ylatımız Boyahanede çalışan iki a. meledir, Bunlara da acımamak elden gelmez. - Yaralı olânlar da Yüzbaşı Nail ile itfaiye neferlerimizden biri dir. Başkaca hayat zayiatımız yok - tur. Maddi zayiatımız, yanan daireler dahil olduğu halde, imal edilmekte ve İasmen boyanmakta olan ski mer- milerin miktarı itibariyle 100.000 li. rayı tecavüz etmemektedir. Civardaki bazı binaların camları kırılmış, siva- ları dökülmüştür. Yıkıntı olmamış - tır, Yangın çıkar çıkmaz oradaki me - mur ve âmele hayatlarını tehlikeye atarak yangını söndürmiye koşmuş - lardır, Buradan giden itfaiye de, eski tabirle, cansiperane denecek şekilde çalışmış ve bundan dolayı milli müda- faa vekâleti itfaiyeye teşekkür et - miştir. Çalışmalarına en güzel mi - sal, mermi depolarından birinin yarı #t yandığı halde yarısmı kurtarmıya muvaffak olmalarıdır. Orada çalı - $ân iki vatandaşımızın bu suretle g€ - hit olması mucibi teessürdür.,, Bundan sonra bu facia dolayısile Fransız meclisinden gelen teessür tel grafı okundu ve teşekkür cevabı yâ. zılmasma karar verildi . Demiryolları Memurlarının İhtisası Bundan sonra Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Umum Müdür- lüğü memur ve müstahdemlerinin üc. retlerine sit kanunun bazı maddele - ne geçildi ove bu münasebetle bazı mebuslarımız söz aldılar, münakaş& lara giriştiler. B. Hüsnü Kitapçı tahsil derecesi üzerinde durdu ve Avruapa tabsili gören yüksek mektep mezunlariyle lisan bilen yüksek mektep mezunla . İ rının ayni dereceye konmasının ihti - sas aleyhinde bir yol olduğunu söy - ledi. Eskişehir mebusu IN Emin Sezak lisandan ziyade ihtisasa ehemmiyet verilmesini istedi. Ziya Gevher Etili ise ecnebi dil bilmenin ehemmiyeti ü- zerinde durdu. Bundan sonra Nafia siyasi müsteşarı Sırrı Day söz alarak hatiplere cevap verdi ve ileri sürülen fikirlerdeki endişelere mahal olmadı. ğını, ihtisas yapmış olanlar için tesbit edilmiş olan barem derecesine, lisan bilen yüksek mektep mezun'armın da İthal edilmiş olmasmm, Mühendis Mektebi mezunları lehinde bir kayt olduğunu söyliyerek memur ve mis tahdemleri terfilerinde barem kar yıtlarma bağlı kalmması hususunda leri sürülen noktai nazara karşı da kanunun vazifelerinde fena haraket liyakat ve muvaffakıyet göstererleri de taltif edeceğini ilâve etti. Bu izahatı müteakip kanunun hey- eti umumiyesi üzerinde müzakere kâ. fi görülerek (Omaddelere geçildi ve kanun kabul edildi. Ziraat Bankası Kanunu Meclisin bugünkü (toplantısında bunlardan sonra en mühim olarak "Türkiye Cümhuriyeti Ziraat Bankası kanunun projesinin müzakeresine ge. gildi, bir çok hatipler sö zalarak muh telif fikirler ortaya attılar, İlk söz alan Hikmet Bâyur, Ziraat Bankası hak. kindaki yeni kanunun kısa ve uzun vadeli mevduatın İşletilmesi küçük çiftçiye yapılacak Ooikrazat şekilleri hakkındaki düşüncelerini anlatarak küçük ve büyük çiftçi arasmda Kalan çiftçi sinifi hakkında neler düşünül - düğünü, iktısadi buhran yılları için - deki vaziyet karşısında ve ellerinde olmıyan sebepler dolayısiyle banks - ya karşı borçlanan ve borçları uzun yıllara şamil taksitlere bağlanan çift ginin bu kanun kayıtlarından istifade edi petmiyeceğini sormuştur . Köylünün Teçhizi Meselesi Hüsünl Kitapçı, kanun lâyihasmda mevzuubahis sanayii ziraiye gibi İş. lere yatırılacak olan sermayenin, köy İünün techizi işine verilmesinin daha doğru olacağı mütaleasında bulun - muş ve ikrazat için faiz miktarımm tesbiti işinin bankaya bırakılmazn . dan ziyade bunun meclis heyeti umu- miyesince tesbit edilmesini ve faiz haddinin yüzde dörtten fazla olmama, sını istemiştir. Hüsnü Kitapçı bundan manda zirai sigortanm da mecburi olması lâzım rini değiştiren projenin müzakeresi -| edenlere karşı ceza derpiş ettiği gibi | Dahiliye Vekilimiz Dün Millet Meclisinde Mamak İzah Etti geldiği mlütaleasmda, bulunmuştur. Halil Menteşe, Ziraat Bankasınm kuruluşunun bir tarihçe çifçinin başlıca zeriyatı için olan kredi ile umumi te. 8is, imar ve ihya gibi işlere ait kre- İdiden ibaret olduğunu ve sönünce - sunun uzun vadelere bağlanması lö- um geleceğini söyledi ve zirai sendi Kalarm lüzumundan bahsetti, Zirai Sigorta Hatip, bundan sonra mutavassıt ve büyük çifçi sınıfına da temas ve bun larm vaziyetlerini izah ederek zirai kredi kooperatiflerinin 1935 yılma ka dâr olan umumi faaliyetlerinin çk değerli olduğunu memnuniyetle ifa- Ge ederek müteakip yıllarda görülen düşkünlüğün neden ileri geldiğini ve teknik zirai tahsil görüp te sermaye ve toprağı olmıyanlardan çalışmak nup bulunmıyacağını sordu . Yine Ziraat Sigortası İşi Emin Sazak, Bankaya borçlu kal - mış olan çifçi borçlarınm taksitlendi. rilmesinden dolayı çifçinin gördüğü istifadeyi kaydederek ziraf sigorta lü Zumunu İzah etti ve büyük küçük di- ye çifçi snıfınm ayrılmasına taraflar olmadığını söyledi . Mehmet Somer (Kütahya) yeri banka kanununun köylünün kalkm . mâzma büyük yardımı dokunacağını İşaret ederek istikraz işlerinde köy - lüye geniş mikyasta kolaylıklar gös. terilmesi lâzım geldiği miltaleasında ve bu maksatla bazı temennilerde bu lundu, Hatiplerin bu beyanatlarmı müte- akip söz alan İktısat Vekili Celâl Ba. yar, ayrıca bildirdiğimiz beyanatı ile İleri sürülmüş olan mütalealara kar. İgtlik vermiş ve kanunun heyeti umu. İmiyesi üzerindeki müzakere kâfi gö- rülerek maddelere. geçilmiştir. Kanunun dördüncü maddesine kr. dar milzakeresi yapılmış ve vaktin göçikmesi dolayısiyle Kamutay çar - samba günü toplanmak üzere dağı. mıştır . Hatay davamız (Başı 1 incide) Cenevre Temasları Ankâra, 10 (A-A.) — Cenevrede 28 künunusani 1937 tarihinde verilen ka- rara tevfikan aktedilecek Fransa — Türkiye muahedesiyle üç taraflı Tür. İkiye — Fransa — Suriye mukavelesi hakkında testi edilen müzakereler ta- bir seyrini takip etmektedir. Bu gö- rüşmeler, Cenevrede toplanan teknik komisyon mesaisinin neticelerine sıkı bir surette bağlı bulunduğu için, Tür- kiye Hariciye Vekili Doktor Aras ve Fransa Büyük Elçisi B, Ponsot me, sailerine Milletler Cemiyeti konseyi- nin toplantısından evvel intaç etmek üzere, Cenevrede devam etmiye karar vermişlerdir. Suriye Başvekili Diyor ki Beyrut, 10 (A.A) — Suriye Baş vekili Cemil Mardum burada beya - natta bulunarak, Hatayda Türk ve Suriyeliler tarafında şekavetlerde bu. tunulduğuna ve hudutlarda tecavüz - ler olduğuna dair çıkan o haberlerin gok mübalagalı olduğunu söylemiş ve demiştir ki: “Bazı münferit vakalar mevzuu ba» histir. Bunun haricinde Hatayda her taraf sakindir, Hataya ait asli mun hede Cenevrede yapılır yapılmaz hu. dutlarm müdafaası hakkinda Türki» ye, Fransa ve Suriye arasında bir üç- ler muahedesi de aktolunacatkır. Ha tay muâhedesinin bu aym sonunda yapılıp bitmesi muhtemeldir. Suriyede bir Dürri meselesi mev « cut değildir. Dürzi | topraklarındaki müşkülüt hep tali derecededir ve mın- takavidir. Fransiz — Suriye muahedesi 1 kâ. nunusanidenberi meriyete girmiş ol- duğundan, Suriye yakında komşu A- rap devletleri nezdine ve Paris, Lon. âra ve Berlin gibi Avrupa merkez- decektir.” istiyenlere hankanm yardımda bulu.| —N 1.5.9037 Iktisat Vekilimiz Zırat Bankası için Mühim Bir Nutuk Söyledi Ankara, 10 (A.A.) — Kamutaym bugünkü toplantısında Türkiye Cf” telif hatipler tarafından İleri sürülen nomi Bakası Celâl Bayar'şu beyanatı *“— Söz alan arkadaşlarıma teşek. kürle söze başlamak isterim, Çünkü Ziraat Bankası gibi büyük ve mali ans müessesemiz hakkında bu kanun tanzim edilirken ve esasları kurulur- ken herkesin içinde ne var, ne yok, bunu meydana dökmesi kanun hak- kımdaki düşündüklerini söylemiş ol. maları bize bir kuvvet vermiş İfarze- diyorum, Müsaadeleriyle kendilerine cevaplarımı birer birer arzedeceğim. Fakat bu, daha çok cevap mahiyetin- de görülmiyecektir. Kanunu ne mak. satla tanzim ettiğimizi ve esbabı mü- cibezinin ne gibi şeylere istinat etti- Zini, arzedeceğim, Bu tarikle kendi. lerine bilvasıta, cevap vermiş. olaca- gım. Hatiplerden kıymetli bir arkadaşı. | mız bankanın kuruluş tarib/tden bah.. İsettiler ve bu vesile ile de büyük Mit. hat Paşayı hatırladılar. Bendeniz de, Zirâât Bankasının temelinde bir him- met payı bulan bu büyük zatı, ayni zamanda bir inkılâp şehidi olmak sr. fatiyle huzurunuzda takdir ve tebeil ederim. (Bravo sesleri). Mithat Paşanın attığı temel oldu- ğu noktada muhafaza edilmiş, onun seyri devam etmiş olsaydı, Ziraat Ban pası bugün çiftçinin müstakil bir ma. İl olurdu ve ferdiyetçilik gihniyetini takip edenler için nafi bir müessese olurdu, gibi bir mütalea yürütüldüğü- nü gördüm. Buna iştirak edemiyo . rum, Mithat Paşarm Niş valiliğinde bulunduğu esnada, bildiğimiz emeci suretiyle Ziraat Bankasmın sermaye- sini teşkil etmiye çalıştığı zaman da ba esası giden memleket sandıkları namı altında bir müessese vücuda ge. tirilmişti, Fakat bu memleket san - dıkları yürümedi, yürümek kabili - yeti göstermediği içindir ki âşara bir küsür zammedilerek menafi sandık lârı vücuda getirildi, Bu menaf) san- dıkları da birçok bekaya İle mahmul olduklarından dolayıdır ki Ziraat Ran kasmın modem esası kurulmıya mec- bur olundu. Hükümet himayesine 2. Immak suretiyle ve geniş bir sahabet- le Ziraat Bankası medeni bir müesse 86 haline sokuldu. Ziraat Bankası. nin hakiki tarihi birkaç kelime ile şimdi size hülâsa ettiğimden ibaret» tir, miz; elimburiyet rejimi ne halde ele almıştır? Bunu kısaca bir iki kelime ile nazarmızda tekrar canlandırmak istiyorum. Ziraat Bankasınm bida - yette iki milyon altm lira sermaye ile işe başladığır görüyoruz. Sonrala- rı bu sermaye on bir milyon altın İl. raya kadar çıkmış bulunuyordu. Fa- kat Harbi Umumi esnasında ve Har- bi Ümümiy! müteakip zamanlarda bu sermaye tamamen kfğıt paraya inti- kal etmiş ve yer yer istilâlar dolayı- siyle sandıklarm bir kısmi mühimmi sermayelerini ve hattâ defterlerini kaybetmiş, perisan bir vaziyette idi- ler. Ankarada Büyük Millet Meclisi hükümeti teşekkül ettiği zaman Zira- at Bankası bu suretle ele aldı. Yük. sek meclisin pek yerinde olarak gös- terdiği tesahülü Ziraat Bankasına Ziraat Bankasmı milli hükümeti «| hariyeti Ziraat Bankası kanun lâyiha sının müzakeresi münasebetiyle muh” mitalealara karşılık olarak Ek?” vermiştir : v Okyanus Rekoru Kırıldı * Londra, 10 (TAN) — Tayyar Dik Meril ile Jak Lanbi bugün #S#İ 16,5 ta gelerek Okyanusu geçme korunu kırmışlardır. Tayyare denburg faciasma git filmleri maktadır. Tayyare İngiltere ki taç giyme merasimine git filmleri Li merikaya götürecekti Kömür Sergisindeki Eşyalar Hep Satıldi Ankara, 10 (TAN) — Beynel Ankara Kömür Sergisi, Büyük”. rağbet görmektedir. Eşyaların € men hepsi satılmıştır. Yüksek sip$” rişler almmıştır. Ziyaretçilerin 8 bügüne kadar 70 bindir . rini ve takdirlerini esirgememisi” * dir, Ml ihtilâl esnasında istikiâi” ui müdafaa için yer yer milli ml zeler teşkil olunuyordu. Bü müfrezelerin bittabi masraflari vi dı. Bazı milli müdafaa cemiyetler çin Ziraat Bankasmm sandığımds İ parayı alıp milli müfrezeleri tebii | etmek en kolay bir usul oldu. İ Bunun Ankarada akisleri görülü” | ce bugüne ait kredi ihtiyacı ve ii miyeti daha o zaman düşünüldü. İ kredinin ana müessesesi olan zi İ Bankasınm korunması Iizım gel İ müteleası tekaddüm ett. â Bugünün dâhisi ve kurtarici” günün Mustafa Kemali bir * bunun önüne geçti. Hesap yaptır 1.800.000 lira bu suretle Ziraat 2 kasından çekildiği anlaşıldı. B 4 Meclisinin müzahereti ve hükü” hulüsu niyetiyle bu para Zirast kasına devlet hazinesinden iade “vi ürildi, Yine #elefleriniz zamanın Ziraat Bankasma karşı gü elddi sehabetin bir nümunesi olm Üzere ifade edebilirim ki, Zirs&t kesından istibdat devrinde j maaşlarını ödemek için alınmış pr lar vardı. Bunlar meşrutiyet iğ xç0 | dildikten sonra muntazam bir b yapmak arzusu ile tediyesi Bayri ay iayyen bir zamana ve dahâ imkânalığa talik edilmiş ve AĞ düyunu gayri muntazama 19 Ziraat Bankasının 3,5 milyon parası bu meyanda hiç olmuştu. İs selefleriniz olan Büyük Milet, M si insiyatif olarak bu parayı gayri muntazamalıktan Kurarak maliye hazinesinden Ziraat Ba” ee na ödettirdi. Demek oluyor ki YÜ £ kamutayınızm şiarı an'anesi we Bankasmı sevmek, onu tâ mmm sağ le memleketin menfaatinin bankası haline sokmaktır. bari (Iktısat Vekilimizin mt bii bitmedi, Geç aldığımız için selefleriniz olan diğer B. M. Meclisle- | kısmını yarm vereceğiz. | # Sabık Kral ve Sevgilisi İN lerine birer siyasi mümessil tayin €-| Dük dö Vindsorun aylardan sonra Fransada pe | kavuştuğu sergisi Wİİ Simpsonla beraber çıkardığı İlk resimlerden biri