11 Nisan 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

” teşebbüsleri Türk m | tahrik ve takviye ediyordu > Temmuzdan 7 © Mustafa Kemalin idaresi * Kânu * vene de kahir Türkiyede Yenilik Talebenin Mücadelesinin .. Tarihi - .. e Yi Hans Kohnun İngilizce eserinden Türkç Ali Çetinkaya ye çeviren: Bayındırlık Bakanı Kendi düşmanları gibi kabul et- mişlerdi ve bu 81 rda Yun tanda Vikerslerin İngiliz msi sanayii ve cephane ? 7 açmış oldukları bir şubede hisse, lere malik ve diğer büyük İngiliz firmaları gibi bu memlekette mii, him imtiyazlara nail olmuşlardı. Pariste n Bazil Zaharof, Türk aleyh adımı miri 1 Loyd Corç ile Y Hyesi arasmda bir mütav rak çalışıyc Ayni Rum firm leri dlinya gaz sahaların mürakabesi hususunda Ame Standard Oil grupu İle boy ölç. mekte olan (B "en Roel doç çil) kumpanyasme seleri vardı. Hattâ büyük harp esnasında Musu. u farzedilen du, zamanda gaz cidal olmuştur, ası ve münakaşa kemiği Yunan nasyonalizmini karsı hücum ettiren umum! siyasi arka zemin işte bu vaziyet idi. Mayıs 1919 da ruhani reis Osmanlı imparator. loğu dahilindeki Rum kilisesine merbut olan Rum tebeasının 8 geti bul nl Rum patri- meskün Rumların mire asker çıkardı arazisini legale başladı. Türklerin buna ce imparatorluğun bu vilâyetlerini asla vermemek kara. rı idi, Anadolunun Türk olduğunu İngiliz Başvekili Loyd Corç dahi 5 n! 1918 de harp ga “hakkıda 8 da: “Biz Türkleri ne payitahtımdan ekseriyetle Türk arkından olan Anadolu ve Trakya- * teyit ve tasdik miti, M ahtelif istikametlerde İçeri, İere doğru iİlerilemek isti, yen Yunanlılara karşı silâhla mu. * kabele ve mücadele başladığı gibi Mustafa Kemalin liderliği altmda Anadolunun iç taraflarında geniş 'bir millf krvam ve hareket tensik olunmakta idi Rumlarm İzmir taskımlıkları ve aç Teri ve Anadolunun şimalinde bir Rum Pontos cimhuriyeti "kurmak Mf kıvamını 13 Ağustosa kadar altımda cihetlerindeki hak hare Erzurumda milli bir kongre vücü. © da getirildi. Ve bu kongreyi Sıvas, tm ikinci bir kongre takip etti ve © burada “Anadolu ve Rumeli mü. dafaai hukuk cemiyeti,, teşkil olun. “du, 4 Eylül Srvas kongresinin di- ğer maddeler nrasında “Memleke. timizi tehdit eden dahili ve harici ” tehlikelere karşı milli vicdan hare, © kete geldi. Ve bu kongreyi vücü. > da getirdi ve kongre şunlara karar verdi: Osmanlı imparatorluğu ile müttefikler arasmda aktolunan 30 “Tegrinlevvel 1918 tarihli itilâfname “le tesbit edilmiş olup kahir bir ek. riyetle Türklerle meskün olan “hudutlar dahilindeki Türk arazi, n heyeti umumiyesi tek ve tak. simi kabil olmıyan bir kül teşkil e. “der. Vatanrmızm ve milli istiklâli- izin tecavüzden masun! in etmek maksadiyle sihhatin tahriki ve milf irade. nin müuvaffakıyeti esastır. ımızın her hangi bir işgaline ve hassa. zararına müs, takil bir Ermenistan veya müsta, kli bir Yunanistan teşkiline karşi ik surette mukavemete karar verdik... sözlerini ilân ediyordu Ayni zamanda kapitiilâsyonları şid- detle protesto etmekle beraber bü. tün teşebbüs ve hareketlerinin ka. rarlarına tevfik edilmesini za. rurf kılan bir millet meclisinin içti. maa davet edilmesini İstanbul hü. kümetinden talep ediyordu. O se. nenin Tesrinievvelinde İstanbul hü. teşkil eden Damat Ferit kabinesi istifa etti ve istenilen me. busan meclisinin intihabmı yapmak üzere Ali Rıza (paşa) sadrâzam oldu. İntihabm neticesinde mebusan meclisi 11 Kânunusani 1920 de İs. tanbulda toplandı. Ve merkezini Sıvastan Anka; milli temsil hey anahatlarına göre 28 Kânunüsani 1920 de Türk milli misakını imza. ladı. Fakat bu meclisin ömrü kısa 20 Şubatmda, Lord Balfurun Nisanda Anadolunun taksi. mine dair Fransa metine tev. di mahrem muhtıra megro. lundu. 970 senesinin Martmda Iz. mirin “Yünanlilar tarafin Avaya Memlük iaları tahkike memur olan iti, f devletleri tahkik komisyonunun raporunun neşrine Venizelosun ta lebi zerine İngiliz hükümeti mâni oldu, 16 Mart 1920 de itlâf devletleri askerleri tarafımdan İstanbul işgal edildi ve bir takım mühim Türk po- litikacıları ve gazetecileri İngiliz. ler tarafından hapis ve siyasi esir olarak Maltaya gönderildi ve Da, mat Ferit tekrar sadrâzam oldu. ıkları ilân olundu ve Mebu. elisi dağıtıldı. Ankaraya savuştu meclis Ankarada yeniden 23 Nisan ama devam etti, İngi- Uz matbustı Mustafa Kemal (Pa. #9) ile Ankaraya tâbi Türkleri şaki diye tavsif ve millt hareketin kısa | bir zamanda ezilip bertaraf edilece. | izhar ediyordu. zamanda 1920 Nisanmda (Sanremo) da müttefik devlet m. damları arasmda Türkiyeye teklif edilecek sulh şartları Üzerinde ni- hayet bir itilâfa varılmış ve bu şartlar istikbal Türkiyesinin esas. ları olarak Sevr muahedesine der. colunmuştu. Sevr muahedesi Türk. lerin arzu ve talepleri hakkında en ufak bir mülâhaza ve itibare lüzum görmemiş ve mutedil Türklerin bile en fena intizarlarının derecesini geçmişti. Türklere Rumeliden yal- nız İstanbul bırakılıyor ve Anade. luda bir Ermeni ve bir Kürt hükü. meti vücuda getiriliyordu. Geri ka. lan topraklar da kısmen Yunanis. tana terkediliyor ve kısmen İngil. tere, Fransa, İtalya nüfuz mmta. kaları olarak taksim olunuyordu. Türkiye silâhtan dahi tecrit edili, yor ve mali ve dahil! idaresinin sisteminin devletler tarafım. dan mürskabe edilmek suretiyle hareketinin serbestisi hiçe indirili- yordu. Ss nremo konferansmı Fran. sanın Musul gezlerinden dörtte birini almak suretiyle, mü. tekabil gaz menfaatleri hakkında, Fransa ile İngiltere arasında bir anlaşma husulünden nişi, mühim. di. (Arkası var) — Pasoları Şirket, Kararında Israr Ediyor Mekteplilerin paso meselesi halledilmemiştir. Tra rta mektep ve lise t in şehirdeki sasolarınm m İ etmemektedir. tatil devres İrek yüksek tahsil gençiiğ lanmıya hakları olmıyacağı nokta - smda İsrar göstermiştir. Talebe ta rafından tekrar Nafra Vekâletine bi | vurulmuştur, Ve st, bugünleri armı bild Tramvay | hen ay şirke gebekesinde kabu rket ramvay r olmasını , Orta ve ge. n paso ku ektir, | Diğer taraftan geçenlerde tramva* lük yapılırken zabit gibi bırakıtmıstı. Hal. bilet fiyatları indirilince karne lerle para mukahili alman subay bi etleri arasmdaki fark 30 paraya in nistir, Subay karnelerinde de bilet Ücret. lerinde yapılan ucuzluk ( nisbetinde| İtenzilât yapılması hakkındaki müra.| İ caatlar Nafra Vekâletine bildirilecek Jtir. Morgta Bir Ölüm Evvelki gece Adlitıp işleri müesse. | İsesinde müşahade altma alman bir mevkuf ansızm ölmüş, ölüm şü) görüldüğü için ceset morg dairesine | indirilmiştir. Hâdisenin tafsilâtı şu- dur: 1 Martta İstanbuldan Pendiğe gi. derken 1800 liralık bir posta paketi uk sar'a iddiasiyle berayi müşahade mü. esseseye gönderilen İstanbul <— tam 8 malelivn memurlarından Or. evvelki gece ansızın ölmüştür posta | nöhetçi müddelumumis! seseye giderek cesedi kikata göre, Orhan, sas: taneye gitmiş fakat sar'ası tutarak| çırpınmiya başlamıştır. Hademeler koğuşa götürürken Orhan birdenbire | fenalaşmış, düşerek ölmütşür. Maa.| mafih, Orhanm yere düştüğünü tes. bit edecek bir işaret görülmemiştir | Cesette ve elbisede de hiç bir cebir) ve tazyik eseri yoktur. Morgun vere. | seği rapor, vaziyeti aydmlatacaktır. TURİNG KLÜPTE Türkiye Turing ve Otomobil klübi dim Perapalâsta umumi toplantısın yapmıştır, Eski şehremini Operatör Bay Emi, nin reisliği altında toplanan heyeti u mumiyede idare heyetinin faaliyet ra. poriyle hesap rmirakiplerinin rapor. ları, bilânço ve ayrıca klübün Edirme subesi fahri Başkanı umum müfettir General Kâzım Diriğin gönderdiği bir rapor okunarak tasvip edilmiştir. İdare heyeti seçimi neticesinde es. | ki heyetin ve mürakiplerin vazifele- rinde bırakılmalarma karar ve: ve büyüklere tazim telgrafları çekil. miştir. Toplantıdan sonra heyeti umumiye izalarma ve davetlilere bir çoy veril. miştir. Branşman ve Kofre aları Elektrik şirketinin bir nisandan | tibaren abonelerinden branşman ve kofre kirası almaması hakkındaki İkarar hentiz tatbik sahasma Konul.| mamıştır. Nitekim, son günlerde a. bonelere dağıtılan faturalarda bu ki. raların karşılığı yine vardır. Bunun da sebebi Nafıa Vekâleti bugüne ka de bulunmamıştır. Nafıa Vekâletiy elektrik şirketi mümessilleri arasm da konuşmalar devam ett re ve branşman kiraları müzakereler esnasında kat'i halledileceği anlaşılmaktadır. Vekâ letten bü meseleye sit hiçbir emir gelmemiştir. dar şirkete bu hususta hiç bir tebliğ. |y AN Kemal Kitabof'un Cenazesi | Tabut, Konsoloshanede Vefatım teessüirle haber verdiğimiz Sovyet Rusyanm Istanbul konsolos | tâdır. muavini Kema! | dün medeni bir âyin yapılmıştır. Merh Kitabofun istirahatiruhu için Konsolosluk binasında | mun tabutu, Konsoloshanenin bü. yük salonuna konulmuş, bütün Konsolosluk binası siyah ve kırmızı renk- lerle örtülmüştür. Konsolosluk erkân kırmızı bantiar takmıslardır. konsoloshanelerin erkânı ve muştur. 1 kollarıma Iki tarafı siyah ve ortası inden bazıları bulun. Merasime orkestranın çaldığı Marş Fönebr He başlanmış ve bunu En- ternasyonal takip etmiştir, Izmir Sovyet Konsolosu kısa bir hitabede bü- lunmuştur, Bundan sonra diğer konsoloslar ve gazeteciler e Kitabofun talihsiz eşine ve Konsolosluk erkânma taziyetlerde bulunarak oradan ayrılmışlardır. Sovyet Konsolos muavininin cenazesi bugün bir Sovyet vapurile Ode. “aya götürülecektir. NAFIA, KADIKÖY SU ŞİRKETİNİ DE SATIN Kadıköy ve havalisi Su Şirketi ALDI nin satm alımması etrafındaki konuşmalar nihayet bulmuş, iki taraf mukaveleyi İnme MENİ, i, belediyeler kanunu. irketlerin ça. tince beledi gözönünde terkos irkete el koydeaktır. Temmı müd ü ve kalemleri kaldırılacak, idare iye Sular İ ne bağlana. merkezinde Nafıa Vekâle na göre şehir ışma müddetleri bi geçmesi lâzım geleceğini ak bu şirketi de iaresi umum müdürü Şirketin şimdi niz bir şefin idaresinde karşıyaka ibonelerinin hesap ve işletme İşleri ni düzeltecek ve çevirecek şubeler bı vitir İlk iş: Su icilecek hale getirilecek ye Sular İdaresi bu şirkete e' apacağı yenilikler caktır akıla xoyduktan &c gin bir proj eye göre, İlk iş olarak suyun temiz ay ropsuz bir halde akıtılması te. | ni cek, sonra su şebekesinin dü. seltilmesi ve genişletilmesi ameliye. sine başlanacaktrı. Bu sonuncu İş İ- sin beş yıllık bir program yapılmak. tadır, Şirkete el konulduğu tarihten itiba. ren beşinci yılm sonunda karşıyaka am su ihtiyacı o civar halkmı tama miyle memnun edecek bir hale sokul. muş olacak ) Sular İdaresi ilk yıl 300 arcrvacak, diğer dört sene tinde para ayrılacak. Urfanın Kurtuluşu Bugün, Urfanm müstövli düşmar kuvvetlerini yenerek zafere, kurtulu şa kavuştuğu gündür. Urfanim kurtuluşunda bütün Urfa. ilarm modern techizatlı bir düşmür ordusuna k:rşı topsuz, tüfeksiz gös terdikleri mukavemet ve kazandıkları *afer, Türk feragat ve fedakârlığı i e Türk milli azminin en değerli bir natırasıdır. gün Eminönü Halkevinde bir ntı yapılacak, Urfanın kurtuluş Dün 500 Seyyah Geldi Dün İngiliz bandıralı Latityo vapı yle mize 500 soyyah gelmiş tir. Vapur Boğazda bir cevelân yaptık tan sonra limanda demirlemiş ve sey yahlar dışarı çıkarak gehri gezmiş lerdir. hazırlamıştır. Bu pro-| Tütün İnhisarı Kanununda | - Değişiklik İnbisarlar “Umum Müdürü Mitat Yenel, dün akşam Ankaraya gitmiş tir. Mitat Yenel, Ankarada idarenin ni bütçesi işiyle mesgul olacak ayni zamanda da 170) numaralı t tün İnhisar kanunundaki değişiklik »trafında Vekâlete izahat verecektir Umum müdür, kanunda yaptlacak de fişikliklere sit hazırlanan projeyi de beraber götürmüştür. Kanundaki tadilâttan sonra tütün işlerinde ve nakliyat muamelelerin de birçok teknik değişiklikler ola Jetrafımdaki raporunu da Vekâlete ve. recektir, Kadıköy Tramvayları Ucuzlatılamıyor Kadıköy, Usküdar ve havalisi halk tramvayları bilet ücretlerinin pahalı ılduğu ileri sürülerek münasip bir miktar ucuzluk yapılması için müra. aat edilmişti, Şirketin mali vaziyeti, masrafları le taşıdığı yolcu sayısı gözönünde »ılundurularak biletleri ucuzlatma eklifi kabul edilmemiştir. Sür'atli Giden Nakil Vasıtaları Dünden itibaren, şehrin muhtelif t de vesaiti nakliyenin nizami ati Üzerinde kontrollere başlan nöşter Dün, tahdit edilen sür'atten “azla hi den nakil vasıtalarmın oförleri yakalanmış ve cezalandırıl. viştir, Kontrol bugün de devam e. | başlıyacaktır. caktır, Mitat Yenel, Avrupa seyahati |, e 71.4. b Vekâlet Deniz Tarifesini Tasdik Etti ğ klısat Vekâleti Denizyollarını8 İ 937 navlon ve tele rindeki tetkiklerin tarifeleri tesbit etmiştir. Söylendiği. ne göre, idarenin geçen seneki rarı üzerine tarifelerde bir tenzilâi pılamamış, ri le yole ni değişiklik ve kolay temin € dilmiştir. Bu değişikliklerle idareni9 gelirinde fazlalık olacağı umulmak” 937 olcu tari tarife) Umum müdür Sı in, bugünlef- l bi Merasimde İzmir Sovyet Konsolosile diğer | İL i İmiş aylık veya müddetli gidip gel * stanb er meocani seya « yıstan sonra mâ. me biletleriyle di, hat karneleri bir m. teber olmıyacaktır. Adalar Arasında Seferler Akay İdaresi yaz mevsiminde A dalar arasında işletmek üzere Hali ten kiraladığı iki vapurun tecrübeleri mıştır. Bu tecrübelerde vapur» ların Adalar İskelelerine uymadığı görülmüştür. Vapurlar iskelelerde? çok aşağı kalmakta ve yolcuların çif maları güçleşmektedir. Akay İdaresi, vapurların yolcu ge kacak yerlerinde tadilât yapacaktır. Eski Kadıköy iskelesi dubalariyi Dilde kurulacak iskelenin inşastmf bugünlerde başlanacaktır. Plâj açılın ca vapurlar da Dil iskelesine işlemiy? Adalar ve Dil iskele” leri arasndaki ücretler Kadıköy V€ Haydarpaşa hattınm eyni olacaktır. İMaarit Müfettişleri Teftişe Çıkıyorlar Maarif Vekâleti umum! müfettişi” ri, dün Maarif Vekâleti teftiş heyeti vekili Cevadin başkanlığınd# mühim bir toplantı yapmışlardır. B& toplantıda müfettişlerin bugünde? sonraki çalışma şekilleri o hakkmâ direktifler verilmiş ve İstanbul ort# tedrisatti i İncelenmişt Vekâlet umumi müfettişleri bu * günden itibaren Anadolunun muhte * lerinde turneye çıkacaklaf * dr. Bu turnede memleketin her ts * rafındaki orta mekteplerle liseleri bir yellile ders verimleri incelenecek” ıklaşmakta olan ders yılı sonu mi asebetiyle mektep idarelerine Y' İ ürektifler verilecektir. İtfaiye © Mektebinde Derslere Başlandı İtfaiye mektebinde birinci det”* sömestr bitmiş, 30 talebe imtihan © dilmiş, hepsi muvaffak olmuştur. kinei sömestr derslerine başlanılmı* ter. Umum! imtihan, temmuzda bit cek, gelecek eylülde mektep yeni de yilma girecektir Köylerdeki Taş ve Tuğla Ocakları Köy smırları içinde bulunan t4f tuğla ocaklarmdan alman vilâyet susl idareleri resminin köy idarele' ne bırakılarak köy imarma sarf: mesi düşünülmektedir. Dahiliye VE edleti bu hususta bütün vilâyet bir tamim göndermiş ve valileri? # tscektir. *irlerini sarmtustur. il KU NİSAN : ZAR | Bugün hav sea yağışlı gi kametinden Karadenizde şiddet tnkalarda orta küvette esecekti Marmara mıntakasında tasılalı görülecektir. Dünkü hava Dün barometre 762 mi en çok il. en az 4 sa umumiyetle kapalı ve ar” çecektir. Rüzgârlar şimal is: diğer me yağmur hararet t olarak kayde metinde sastte Bugünkü Hava: Kapalı | # üncü ay Gün:30 Muharrem 29 1355 Hicri Güneş, 5.27 Ikindi: 15.56 — Akşa Yatar: 2049 — İmsik: | 35) Ki