24 Mart 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

Di 4 -3.037 srmmmanmnnzz. TAN | Gündelik Gazete | BAŞMUHARRIRı Ahmet Emin YALMAN AN'n hedefi: Haberde, fi de, her şeyde temiz, dü- samimi olmak, kariin tesi olmıya çalışmaktır. | SUNUN MESELELERİ İyatroya Rağbet aMirlik bir derdimiz ve büyük bir Yetimiz var: İlik okumuyor, halk san'ata kıy. W, ermiyor, halk edebiyatı besle . »r diyor ve üzülüyoruz. a sikâyette kabahatin kasmen ha nizde olduğu, kendisine iyi eser Ağiz zaman halkın gösterdiği le sabittir . ağir Tiyatrosu | İki gecedenberi yy pear'm Kral Lir ismindeki ese. ii, “Ynüyor, Düne kadar bomboş du. tiyatro salonu birdenbirehm. 6 seyirciyle doldu ve bütün yer. | bir hafta evvelinden kapatıldı. ek ki halk iyiyi ve güzeli an *. Kendisine güzel eser verildiği Man derhal mükâfatını veriyor. Nİ. i Iyi bir roman © çıktığı zaman Onu derhal benimsiyor mek ki çıkardığımız eserler sa iş yorsa, yaptığımız tablolar beğe. İlmiyorsa, tercüme ettiğimiz pi.) e rağbet görmüyorsa, bunun ka. «tini okuyucuda değil, kendiniz , Ariyalım ve ona İyi ve güzel eser ye çalışalım . sanyada İtalyanlar nyada hükümet © ordularınm Hlebesi, şimdiye kadar gizli yapılan İhkâr edilen bir hakikati meydana teli. Ani cephesinde harp edenler, anyollar değil, İtalyanlar ve Al - lardır İaiyn ndemi müdahale komitesine, İspanyava gönüllü göndermi . ikten 15 gün sonra İspanyava eüiden asker çıkarmış ve hattâ Mu. Le askerlerini teşvik edici telgraf . göndermekten çekinmemiştir . 0 vakte kadar bu yardıma seyirci Nan İnriftere bu defa İtatya nezdin. a yeddinte bulunarak bu vaziyetin jihını istemistir. Fakat Mussolini ltereyi tatmin edici bir cevap ve. ik yerde, İspanyada İtalyan ordu. am mağlüp oluşu karşısmda va . eti tettkik etmek zere miistacelen maya dönmek mecburiyetini duy . star Artık süphe kalmıyor ki İtalya İs. ya İsvanma valnız maddi kuvvet. | i değil, milletinin şerefini de be. Aber koymuştur. İtalyan ordular banyada Inhizama uğraması, her İe Akdenizde hâkim olmak Iddia. 4 em bir devlet için hoş bir hâ.| değildir . ! Simdi ne olacak İtalya ademi mü. le kararma rağmen İspanyı “Niden asker göndermive devam e börk midir? Yoksa sür'atle halledi, *Zini umduğu İspanya da-asmın Sha pek urun siireceğini düsünerek Werlerini geri çekmeği mi düşüne - ai İspanva haribinin şimdi arzettiği İni safha budur . Mektepler Gazeteler- ten Nasıl İstifade İdebilirler? Maarif Vekâleti, ilk mekteplerde htelif ders vasıtaları arasmda ni . ye gazetelere de bir yer vermiş - 1, Simdiye kadar bir Tabu gibi mek - sokulmuyan, çocuğun vaktini İlaca, ahlâki bozacak, kafasını Sistirecek © zannedilen gazetenin ktep için bir ders vasıtası olduğu. “m kabulü büyük bir adımdır. Bu - a başka hiç tir faydası olmasa, yz öğretmen-ere ve çocuklara ga. İİ e ve mecmua okuma zevkin! ver. | ei bile büyük bir kazanç sayıla . EN Kaldı ki gazete başlı basma bir rltep olduğu için, öğretmen yurt İisi, fen bilgisi, tabiat bilgisi ders. de her gilin çocuklara gösterecek lerce misal ve vak'a bulabilir. “kii gazete yalar? siyasette değil, | 1 , lr & Wi aaaaeeeeeeeeekeeekeeaeeeeeeeeeesemeseesesesi eeeaeeseşeese, BİR KÜLTÜR MESELESİ ...—.eaeaeaseeeaaeaeeeeaaaaaeeeereeeekeenaeaeaaeaeaeeeeeeeeeaeameaeaeeeeemeeeeei İLKMEKTEP İCİN YAPILAN PROGRAM NASILDIR ? ret değildir. Ne yapmalı ki çocukta "milli şahsiyet,, teşekkül et- sin? Milli şahsiyet, milli zümrelerin hayatından doğabilir. Mek- tep milli sosyeteyi ; ; Ni * Y eni ilkokul proğramları nı yapanlar bazıman tiki mebdelerden hareket ede rek yine bazı mantıki ne cilere (o varmışlardır. eo Bura da birkaç misal vereceğim: İl kokuldan maksat yalnız oku ma yazma öğretmek değildir. Daha başka şeylerdir. Bunu herkes biliyor. Şimdi proğram düşünüyor: Tür- kiye milliyetçidir, öyle ise çocuk- lara milliyetçi bir terbiye vermek gerektir. Bunda şüphemiz y Zaten biz ne istesek ve ne yapsak terbiye çocuğun içinde yaşadığı sosyetenin bünyevi zaruretleri di- şma çıkamaz. Fakat asıl pedagoji meselesi bundan sonra başlıyor... N ci bir terbiye almış olsun? .. 9 nn imi Sü eli yetçi terbiyeyi vermek iddiasında olan program müelliflerine: sora- um ve tavsiyelerini sıralıyalım, Bakinız 'ne diyorlar? Milli ülküle- ri, kıymetleri aşılamak, her dersi mili gayeleri tahakkuk ettirecek bir vasıta olarak kullanmak, Türk ulusuna ait bilgiler üzerinde dur- mak, yurt sevgisi aşılamak, ve bu derslerden istifade yalnız tarih ve coğrafyada değil, hesap dersle. rine kada; Görülüyor ki müellifler mi t terbiyesini bir zihin terbiyesi, ya- but bir ferdi bir telkin işi olarak anlıyorlar, B u demektir ki milliyet, ah. lâk, sanat insaniyet gibi duyguların sırf kolektif, sosyete- den doğma mahiyetli duygular ol- duklarını sanki bilmiyorlar, Sos- yete, grup hayatı olmıyan yerde ve çocuğun milli, vatani hayatı bir grup organı olarak fiilen ve hakikaten yaşamadığı bir yerde milliyet duygusu doğar; büyür ve ortalığı sarar sanıyorlar, Hem de bu mücize ilk mektep öğretmeninin ağzından çıkan vatanperverane ke limelerle oluverir sanıyorlar, H ayır, bunlar hep yanlış. Za- ten doğru bir pslkoloji ba kımından bakacak olursak şunu & yapmalı ki çocuk milliyet- her sahada en son hâdiseleri verir, Yalnız gazeteden mekteplerde isti. fade etmenin bir yolu vardır. Bu yolu Amerikan mektepleri icat etmişler dir, ve hemen de bütün İlk mekteplerinde tatbik olunur, “Bu usul şudur : Amerikan her hafta o hafizam Öğretmen, milli ve beynelmilel siyasi, fenni, fik. ri, edebi hâdiseleriyle spor vak'aları hakkında bir takım der ve bu sualler! bir kâğıda tesbit e. der. Çocuklar bu suallerin cevaplarını vermiye çalışır. Bu bir nevi, bir haf. talk küçük bir imtihandn. Fakat ta, lebeyi bir hafta içinde olüp bitenleri hatırlamağa ve unutulanları tazele . meğe yarar. er tertip e TAN, bunun küçük mikyasta bir nümünesini pazar günleri yapmakta. dır, Öğretmen okuyucularımıza pa. zar gin TAN'ın bu küçük imtihan , larını takip etmelerini bilhassa tav «iye ederiz , rağmen, eskisi gi A sie kz içinde yaşatmakdır. Yeni program, yeniliğine Muharrir diyor ki: Mesele, çocuğa milliyet fikrini vermekten iba- i entellektüalist kalmıştır. çinde tiyatre Yazan: İsmail Hakkı (Mülga Darülfünun terbiye profesörü) ve k bu Ti programın istediği roman gibi milli mu rdır, İşte €. rinin sade i değil, bel- aktörü baline rk çocuğuna milli şahsiyeti kazandırmış oluruz. u mümkün mümkündü 8 dagok kafasile de İijeler bir tarafa radesiyle, ıllardanberi muallim müdür? Ev r. Fakat bugün entellektilalist pe- bütün pı ni bir yaratmak ina olojinin en mektebi ve darülfünün kürsülerinde teşbi müdafasdan bi ık madığımız, u- senmhdiğımiz yep'likleri © alay ile ve nlâkasız karşılamayıp en u adam saygısızlığile fak bir hedef yapmış olsalardı t zünd de düşi mek istediğimiz anlaşılmış olaca B programının edilince bu ve terbiy İlk tahsil yavruları kü ben eHr şeye kendi rolünü vermeli ve fazlasını da istememeli göreceğiz: Ayrıca fikir, ayrıca ne duygu, ayrıca irade yoktur. Bun. lar bir ve bütün olan insan şahsi, yetinin O manzaraları, hassaları, modlarıdır. Yalnız şahsiyet vardır. Programdaki türlü anlaşılmıy mevzu şudur: Nasıl yapmalı da çocuğu milli bir şahsiyet haline getirmeli? Yoksa milli, gayrimilli yahut lâmilli şahsiyette bi bütün birlik ve bütünlük hi nasıl yapmalı da “milliyet fikrini, (ait olan faaliyetleridir ki, biz: duygusu,, vu vermeli, o değil. iyetin uyanması için r. Bunun başında I milliyet ve yurt sevgisini urun organı olan Yayın, matbuat vardır. Bunun İçinde bü gelişmesinde büyük bir rolü oldu. Otün milli istihsal faaliyeti vardır. gunu ileri sürerek itiraz kapısı a- ii çacaklarmı pek sanmıyorum. Çün. söylediğimi bilivorum. dnle mis! teriyor ki, Fikrimi söyliyeceğim. Ta ki ten- «idimin Sirf menfi bir tenkit oldu- ğu anlaşılmasın. Bizim mİ şal tavsiye siyetim dan başka bir şey kuran yal âmillerdir. Ml sosye zerinde birer bire, sakat taraflarını Bence bu kadarı dı niden program Ya arih ve coğrafya derslerinin fları birer bir Y bun lü müdaf, İngiltere yeniden silâhlanmak için milyarlar harcamıya karar verdi. Baldvin kabinesinin bu ka, rarı muhalif Amele Partisi gazetesi olan “Deyli Herald,a Şu çizgileri ilham etmiştir: İnsanlar har- bin emrine âmüde! İeeeaeerreaaaaasaasaaaakeeseeaeeeeaa aaa bahsinde bizim ndüğümüz ve tatbikini gör yler bulunduğu bile bize gös- yepyeni bir e- ilkokul mahrum Çünkü bütün iği şeyler eski unsur! değildir. O hal do yapılacak şey bu prensipler Ü- r durmak göstermekti “dl a kâfi değil, ye pacak olanların yorulmamaları için, saket ve zayıf er göstermiştir. k prensipli, mi um İ bir iştir. Zaten sıhi İ Bunun muayyen İleri arti GUNUN -IKRASI Kadıköyde Dispansere Lüzum Yok mudur? TAN gazetesinin 21 Mari pazar günkü nüshasında küçük bir havadis 'Kadıköy dispanserinin haziran. Sebebini Sıhhiye o Müdürlüğünden sorduk, “Haydarpaşada nümune has. tanesinin açılması, orada polikilm muntazaman talara bakma: tık bu dispansere lüzum bırakma. mıştır... cevabımı aldık . Kadıköyün 60 bin nüfusu var. Bu nüfusun yüzde ellisinin, yüzde oturu - Bun bu dispanserden istifade ettiğini İ düşünerek 5—10 bin kisi eder, Kadı. köy fakir ve mutavassıt halkı çok olan bir yerdir. Bu kadar nüfusa bir dispanserin kâfi gelmediği de mey - dandadır. Kadıköy halkınm nitmune hastanesinden istifadesi belki müm . klin, fakat pratikte tatbiki çok güç iye teşkilâtlarnn gayesi, mevcudu kaldırmak değil, te. kâmül ve terakkinin seviyesine uya. | rak, her gin sıhhi müesseseleri mem. leketin, şehrin her tarafımda çoğalt - maktır. Disp: nilikle rin, sıhhat istasyonlarınm, doğum evlerinin, tâ mahallelere kadar yayı. mülün bir icabıdır. büteeler zaman meselesi olduğunu Fakat zamanı da sevk ve İdare eden insan enerjisi, insan k ki Haydarpasa hastanesinin açılması, Kadıköy disnanserinin kaldırılması - a bir sebep teşkil etmez. Sihhi mes. . çoğulmasıdır n'tana ahı za nazaran ıma sebep »serin, po ması, sıhhi t biliyoruz. seselerin azalması de; kl, umum sıhhati sigort olur. Hasusi istihbaratın bu disnanserin kaldırılı | baskadır. Yeni çıkan teskilât kanunu, hastane doktorlarmın o maaşlarına zam kabul etmiş. Bu zammı yapabil - mek İçin, tasarruı ihtiyar mus... Tasarruf icin de, Kad ki dispanserin kaldırılması muvafık asıl ol . e. İ görülmüş... » Hastane doktorlarmn coğultmak ienn edebilir, tasarruf ta düsümülebilir, İleres binlerce fakir ha'kın kolaylık. İla muayene edi'dikleri bir sıhhat İ miessesesini — Kâğvetmek cok zararlı ir tasarruftur, Doktorların büteele, rini yükseltmek icin, halkım sıhhatin dan tasarruf, o tekabili etmiyen İki kıymeti karşılastırmaktır. Kadıköy. de dişnansere İhtiyaç vardır, bu ka dar kat'i bir ihtiyaç ii edilemez. Adsrr Yarıcı maaslarını Bunun için at vÜZ. Okuyucu Mektupla Bir cevap İnegölde Uray meydanında kasap Bay Recep Bllutara : “— Mektubunuzu tetkik ettik, Yazdığmız mesele üzerinde bir avu - nız muvafık olur. Suç- hkemece rı | İ Asri e m kefaleten ti mafih, o mesele » kte artık ısrar et» imemeniz sizin için de fayda Haklısınız! ğlunda Ölçek soku kabul edilmek şart tamamen da 10 anbullunun toplandığı dü. ülürse, alman tertibatı pek dü- zensiz olduğu da söylenemez. Nite « kim, o büyük toplantıdan çok daha evvel şehrin bir çok otobüsleri, oto- mobilleri Angae edilmiş, tren sefer. halkın seya- bati çareleri araştırılmıştır. Mahalle arasında tuğla fabrikası e Defterdarda Çi oturan Engin yaz çiler caddesinde — bir tuğla fabrikası vardır.. Bu fabrika » nın mahalle ars: kaldırılması hakkında şimdi 0. racaatlar yi rum ve dumaniyle mahallede oturan lara pencere açtırı eğer kuvvetli bir poyraz olsaydı. ya. nacak ve civar mahalleleri de tama- men yakacaktı. Mahalle arasinda fabrika, tuğle harmanı olur mu İç?