8 Şubat 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

YAKIN TARIHTEN | PARÇALAR Trablusgarp Tak, Yazan busu Gündelik Gazete BAŞMUHARRIRI met Emin YALMAN i: Haberde, fi er şeyde temiz, dü samimi olmak, kariin e: Hatıraları mesi olmıya çalışmaktır. Eze mhpenktr, Muhaliflerle Mücade e .Nihayetkabineye Me ar km ma ek ser i ye tl e itimat edildi Sting, SOSU ağırdır, hareketleri M haliflerle cereyan eden mücadele esnasında Sadrazam Sait Paşa vaziyeti kurtarmak için son bir hamlede daha bu- Icb'uslarının e Dair e a: Eski Trablusgarp me- Mahmut Naci Baluş (TAN) da Trablusgarp harbi za - manlarına dair neşrettiğimiz hatıra » lar hakkında Oeski o Trablusgarp meb'uslarından Mahmut Naci Balkiş bize bir mektup gönderdi. Mektup sahibi, Trablusgarp meb- uslarının takririndeki noktalardan yalnız üçünün hatıralar meyanında zikredildiğini söylüyor ve takririn diğer noktalarını hatırlatay 1 — Trablusyarptaki 1 dalmi mevcutlu fırka nizamiyenin jmühim bir kısmı Yemene, o milteha- kisi istibdalen Trablustan aldlırılmış ve İki alaydan ibaret süvari kuvveti İbir alaya indirilmiştir. Bundan maa- da 40 — 60 bin silâhsordan ibaret Kuloğlu ocakları teşkilâtı ilga edilmiş ve bu suretle bir milyon kilometreye yakın büyük bir ülke yalnız beş bin kişinin fazasmda bırakılmıştır. n ku, <2€ İçtimai muhitimizde tahak - hare temizlik ihtiyaçları, böyle <rin örtüms edilmesi çok maşırlarımı - | ny Yalım, yolundaki riyalı zih. Cey dmüştür ; a rd İçinde her türlü insan var. * olabi fertten her nevi fenalık Tül, r. Fakat bir fenalık £ bent, “ortaya konulmalı, çirk gin acı bir sesi Sikrimadan $ - İtim yor. Ben de kabul edece - ğim. Çünkü y: Şavk şa, Haraket Ordusu kumandanı tıfafile Sirkeci bü naif Mahmut Şövket Paşa, Hare b da çç © Kösterilmelidir ki o fe t Tüyecek fertlerin cesaret Mi İmal variığm tazyiki miyle duysunlar, Te sım; Ye Nazariyı Kk ariy a yol kırık. takbi - rübesiz tuzak -| Uzak kalabilsinler, . taki Mevi erz ve namus meselele - dap, (âV6i) nazariyesinde ne ka - Milim ve haksızlık du ” ilen eeüinasebetiyle Ge, Taydahdır bip g,, > etlerin cinsi namus hakkımda Wm ölcüleri, küyıtları vardır. Wan bir kısmı danuni, bir ke bulunduğu - ortaya Bi, il tak g, “Alım, bir kaz, bir zavallı co- ış ye uğrarsa ve cemiyetin na - fay ya armin haricine bir kurban lekei bi, Sıkarsa; cemiyet kendisine tin E İnsan vurur ve bi, ,,*der. Her nevi irade zânfın)| UN ME çekmek zarvettir. Bu maz itü kurbanların talihlerine küs -| ye l Rea iZ selan tedi İtal elen erkek a bi Sokları nazarında kolleksi- bereyi ir parça daha ilâve dey, İ, açıkgöz bir insan va: damgasını vaziyet. Kan; ünln kı oi urtayy a karşı karşıya gelmekten hi NŞSA Cemiyetin gazabmdan a Peevası yoktur. Herkes elini st. Hati es kendisine saygı güsterir. b hususi muhitinde, erkek 4 ları arasında becerikli bir sv- TİYle dolaşır, ty Pe romanlar, hikâyeler ave Pr Gesaret verecek sayfalar» tayt, 3 Bilhassa yalan yanlış 8 olanlar, i ? ti ig noktada, tay il cemiyet içinde yeni Ki uyandırmak lâzımdır. bin isinin bir saniyelik bir zevki * Dİ İnsanın bütün hayatımı bo- oltu uklu bir evi yıkan, © kah, See tı, , Sahatsiz zavallılar için hf NR teli ii, lâlketlere yol açan bir erk do, tavriyle insanlar arasında) ty amamaldır. Kanun âciz kalsa *emiyet kendisine lâyık olduğu Ran, Şöstermelidir. İçtimai boykot ce- etiği, Köşe başımda kendisini bek- Müz. oni ölçü Üy“ ahlâk meselelerinde müsavi ey, *k ruhlu bir. cemiyet icin Ve ypg üretti, Cemiyetin saf kalması Mina hususlarda ahenkli bir inkişaf etmesi için iki cins a- la mutlaka müsavi ölcü bulun « liyey 7 Bir kadını çamurlara sürük- büş,* hâreket, ekseriyetle teseb- Kağı Mes'uliyeti daha çok olan er -| ye ayni vaziyette göstermelidir. | m 2 Yuvasmda, erkek kadından Dağ, a Sadakat beklemiye kendini Hit, ölürse ayni nevi sadakati va Mahdy, fedakârlığma katlan SMicam; Etrafındaki Binalar nın hazırlamakta © tığı temas hamamı. te Manda ıkılacak mönü ile 8 ki binalar da y lundu. Dedi ki: ”— Efendiler, sükün ve iti- dal lâzımdır. Harbiye Nazırı bu zamanda, harp zamanında en büyük icra vasıtasıdır. Ona haklı sebeplere dayanmadan ademi itimat reyi verirseniz, maddeten mes'ul olmazsınız, çünkü meb'ussunuz, Amma manehi mes'ul olursunuz. Ma- nevi mes'uliyet ise benim iti- kadrmca maddi mes'uliyetten ağırdır. Çünkü hayat muvakkattir. Bir gün gide riz, nekadar mes'uliyet gör- sek, nekadar ceza görsek bun- ların elemi hayatımızla bera- ber söner. Lâkin vicdanımız muazzep olarak ölür isek ruh- larımız ebedi surette muztarip olur. Onun için insaf ve itidali elden bırakmamanızı bir va- tandaşınız olmak sıfatile rica daha çok acıkir bu ifade- side muhaliflerin safında yine bir tesir göstermedi, Meşrutiyete dar- ba indirildiği esbabr besile uzun uzun ademi itimat orlardı, u sırada mecliste hiç bek - lenmiyen bir anda mucize nzer bir hâdise zuhur etti. in bir yolculuktan avdet et- her halinden anlaşılan uzun a r mebusun bir rasından çı karak müte kürsüye doğru ilerlediği görtüldü, Dikkat ettim, mebusu Yusuf Ş, li zamandanberi arkadı bu zat Bingazi van Beydi, Hay- görülmiyen bu ımız Bingazi ve havalisin de düşmanla pençeleşen bir avuç fedakâr kahramanın arasından he nüz gelmiş, * Kürsüde görültir görlilmez bü - tün mebusların alkışlarile karşı - landı, ve yüksek vatan duygulari le titriyen sesile, aynen gu sözleri söyledi: “— Efendiler, darülharpten geli yorum. Oradaki vaziyeti harbiye- miz müsaittir. Düşmanm mânevi kuvveti muhtel olmuştur, Fakat sizlerden hususi bir istirhamda bu ı ğ izim bu sırada ittihat ve ittifaka fevkalâde ihtiyacımız var. Ufak tefek kusurlarımız var. sa onu başka bir vakite bıraka - lım, Memleketimizin selâmetini te min edecek esbabı düşünelim. Ri- ca ederim, tehlikede olduğumuzu ım, Bu ihtilâflar müca - iz üzerine büyük süitesir le getiriyor, artık bu mü. zakereye nihayet verelim. Harp mevkiinden henüz gelen Yusuf Şetvan Beyin yurt endişe- sile kalbinden gelen bu acı hitabe. si, bilâistisna bütün mebusan #1 - ralarında ağır bir süküt ve düşün. p oldu, Herkes istiyetek miyerek bu samimi daveti kabul ve icabet ederken artık elin deki tariz silâhmı bırakıyordu. Münevi bir hicabm tesiri altm - da verilen ademi itimat tâkrirle. ri hep geri almdı. g önir mobusu Seyit Bey ta. I rafından verilen itimat tak rirl reye konulurken Rıza 'Tevfi Bu lüzum ve anlıyan ve efi Meşrutiyet Meclisi Meb'usanında Dersim Meb'usu Lüfti Fikri (U romankı resmi) fik, herkesten ziyade acınacak bir hale düşmüş bulunuyordu. Seyit Beyin takriri büyük bir seriyet ile kabu Fikri Beyin tevkifi len hâdise de böy idi, eclisi mebusanm İM “a heyecan münai bütün mebuslarm sinli üzerin- tesirler husule getir - deni- <e kupanmış al ve insaftan ayrılmıya; hakemelerinde de süküneti nbula il istasyonundan İstanbula ilk gi işti. ihtire o derece İl paln tev çen bi rbin çok muh üthiş neticele uslar bile tutan di üstün mü Paşa istizahı, mubhalifle - içelendikten nalif bilâis evzuu bahsol - son rin h ra muvs bütün müş olan “ artık başlan egeleri; n müzakereve a bir mâni yok Muhalifler ismi söylendi. bi Sabri, ikinci: leri arasında m ile müzak çok dikkatimi celbetr Sabit bir fikri, devamlı bir mu tes gibi Li taraflı kul - etin - mutlaka lanan bu zâtm de hususi bir m bulunan a ikaz etmeyi münasip buldum rinin gözlerinde, bü muvaffakıyet ka - | rülen gururlu kendisir r, me kav hali vardı t bilmiyı bina bir zafere ş zannına düşebilirdi, | Me ül »ketin ye mak Üzerey di sından emenni etti; yurdun eği be ara İşaret e W olduğu | fına baki- bütün mu sek bir si- ermek istiyen, Hoca 8 verdi, Hoca $ suz cüre müzak ita kars su T savı İle söze baslemavı Cübbe yağını altına a tukta kendi vazi bihi çe t sandı ğine göre yeni bir | nd et tes - du ve e erek söze baş Radyol Tophanede, Necatibe; Sdavni apartınlan numara 2'de M. N. Erkmen imzesiyle yazılıyor: «.- Sayın Başbakanımızın geçen- kmdaki beyanatı, ve Ankarada ya - pılacak yeni merkez haberi bütün radyo amatörlerini sevindirmiştir. Bu ucuzluğun gümrük tarifesinin indirilmesi suretiyle yapılacağı da ayni beyanattan anlaşılmaktadır. “Gümrük tarifesi indirilirken, rad - yolarm gümrük tabirince kanuni saf siklet üzerinden gümrük resmi ver- mekte olduğunu da mazarı dikkate almak icap eder. radyonun iç ambalâjı vasati olarak 7 İ — 8 kilogram tutmaktadır. Bu iç am balaj da radyonun kendi ağırlığiyle beraber resme tâbi tutulmaktadır. İ Bu suretle radyonun gümrük resmi yüzde 40 nisbetinde artmaktadır. Gümrük tarifesi indirilirken, radyo - bun saf siklet üzerinden resme tâbi olacağı tasrih edilirme, daha çok u- cuzluk temin edilmiş caktır, Bu ucuzluğu temin edecek olan diğer İ vasıta da inhisar hakkı olarak alınan maliyet fiyatı yüzde 25 tir. Radyonun ucuzluğunu temin et - tikten sonra yayılmasma yardım €- decek çarelerden biri de senelik abo- nenin hiç olmazsa allı liraya indi - caddesinde | ri lerde radyohun ucuzlatılacağı hak «| v Çünkü 15 kilogram ağırlığında bir Ni ar Nasıl esi ve bunun ayda ellişer kuruş olarak posta merkezlerince tahsil edilmesinin teminidir Halkı abone yazılmak için istida etinden kurtarmakdır. kullanmanın önüne de geçecek bi satlıkları her radyo için bir fatura vermek ve faturanın bir suretini de alicinm mensup olduğu posta merkezine gi tura suretini alan posta merkezi bir ihbarname ile radyo sahibini kayd - ederek ruhsatnamesini simıya davet eder, Ayda elli kuruş vermek. toptan on ira vermekten kolay olduğuna gö re, abonelerin artacağına ve kaçak dinleyicilerin cezalandırılacağına hiç süphe yoktur. Tabil borcunu ödemi - yenler için cezai tedbirler düşünü - lebilir. Bunlardan en başta geleni İborç ödenineiye kadar radyoyu hac. zetmektir Bu hususta Nafıa Vekâletinin ted. bir almasını bekliyorum. . Bunlar Kalabalık İçin Yapılmadı mı? Büyükderede oturan Şirketi Hay- riye yolcularından Mehmet Ali, Şe ket adlarında İki okuyucumuz yazı- yor: idilemez. A. | dermeğe mecbur tutmaktır. Bu fa - Ucuzlar ” — Şirketi Hayriyenin Büyükdere iskelesi emsaline na gü. zeldir. Geniş yolcu ileri bir yol madığı iddia 8- k, bundan bir müddet evvel, iskelenin sayısı fazla olan ka- dın, erkek helâları — nedense — ka. patılmıştır. Bu yüzden her gin ga rip garip münakaşalar, tuhaf tuhaf âdiseler oluyor. Iskelede hulunanlar, helâlara yol- culardan başka hariçten bazı ihtiyaçlarını karşı esnaf ve kayıkçıların da girdiğini, temizli- ğin teminine İmkân olmadığını iddia etmektedirler, Ne olursa olsun, muhitteki esnaf tarafından kullanılıyor diye helâlarn hepsinin kapatılması doğru bir iş de. Şildir, Bunlar, kullanılmak için yı pılmıştar. Şirket idaresinden helâların tekrar açılması hususunda İskele başmemur- luğuna emir verilmesini bekliyoruz. . CEVAPLARIMIZ: Samatyada Pembe sokakta 56 nu. marada okuyucularımızdan Emekli Binbaşı Mustafa Kurar'a: '— Eski yedi senelik vilâyet ida- | hücumuna maruz ve mahküm nduğu kol | usgarp Osmanlı fından harple fethedilmiş Halk Kanuni Süleyman zamanında İstanbula bir heyet göndererek kendi kendilerine Osmanlılığa iltihak etmiş ve o vakittenberi bu tabiiyette bihak- kin sadakat göstermişlerdir. Esasen halk aslen Hazer Berber Türklerine mensup olmaları dolayısiyle Türklü. ğe hayırlı ve sayanı takdir bir mer - butiyetle bağlanmıştır. Bu halktan her nasılsa asker alın. mıyordu. Meşruti, kip halk memleketlerini düşman te - vüzünden b imklinmı hâsıl etmek üzere mahalli bir askeri teşkilât ihdas edilmesini istedi, Mahmut Sevket bu kıymetli halka kars itimatsızlık göstererek esnana müte « dahil halkım yalnız yüzde onunu kere almıstır. Gönüllü as- sıfatiyle mü, racaat edenleri kabul ettirmemiş. 3— Memleket icinde bulunun kırk bin Martin ve Sehnelder tüfeklerini yeni sisteme tahvil etmek vesilesile İis si âh göndermemiştir. bula aldırarak yerine başka Binırazi arazisini, rriyesi 4 — Trablus ve ahvall tabliye ve a halli Hsanı bilen zabitan kâmilen kal dırıldı. 5 — Trablusgarp ve Binzazide dört senedenberi şiddetli bir kıtlığa duçar in Wruati halde dü: ve ma. aç ve sefil bir bira kıldı, 6 — İtalyanların harp hazırlık. larına koyuldukları bir zamana, nel ge lan müracaat « asa azle « anların vâki Jin erine vali İbrahim dilerek yerine kimse gönderilmedi. 7 — Bütün bunlara tam feliketin gelip sırada Devleti Aliyel Os şevketlü harbiye nazırmdan Trablus;rarp vilâ- yetine gelen talimatta mantteessif düşmanla müdafaada bu'unulmama. sı bildirilmektedir. (İsbu talimatın kopyası nezdimde mahfuzdur.) inzimamen tığı niyenin ce Trablusgarp ve Bin « ü müdafaadan âciz, si- hsız, askersiz, fişeksiz, zabitsiz, Va- Tisiz, kumandansız, zahiresiz ve para. &ız aç ve sefil, İtalyan İstilâsina ter. kedilmiştir . Bütün bunlardan sonra mes'uliye « tin zamanım kabine reisi ve harbiye nazırından başka kiğrselere râci ola. bileceğini efkârı umumiyenin takdi « rine bıralayorum. Sözümüzü bitirirken, şurada bura» da saklı kalmış yakın tarih kırınti. İlarınn bir an evvel meydana çıkarı « larak büyünün gençliğine devri sabık hükür.etinin basiretsizliği, ihmali ve | idnresizliği ile refah ve menfaatleri saygusu İle neler feda ettiğini ve bu- günkü dirliğimize neler bahasma ka- yuştuğumuzu canlı misallerle duyu - rulmasını temenni ediyorum . ——— İttihat okulunun hangi tarli volunduğu hakkmda tah tırıyoruz. Çok eski kayıtları araştır. mak icap ediyor. Temas ettiğimiz a lâkadar makamlardan cevap eline - ya kadar beklemenizi rica ederiz. * Elâzizde Singer dikiş mak acentesi karşısmda 17 nur de Basriy: disi olan Aksaray mülga Rehberi