25 Ekim 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 8

TAN “Dünya Gazetelerine Göre Hâdiseler italyaya Karşı Süel TedbirlerAdua'daki Bütün Sokaklar /ngiliz Somalisinde Harrari Kullanılmıyacağına Dair Pislikten Geçilmiyor! Doğru Yürümeğe 23. 10- 9S Verilen Teminattan Sonra.. “Le Temps” dan: | Paris-Londra, Paris.Roma arasın» | da başlıyan müzakereler hayli ilerle- | miştir. Bu meselede en ziyade baizi ehemmiyet olan nokta Roma ile'Lon dra arasındaki gerginliğin zail öima- 8 ve 16 ıncı maddenin tefsiri ve zec- ri tedbirlerin tatbikma (iştirak eden devletlerin uhdesine düşen vecibeler etrafında tam bir anlaşma elde edil. miş olmasıdır. Bundan çok memnun (olmalıdır. Çünkü arsrulusal hava, bilhassa La- | valin akıline tediirleri sayesinde Fransız sıyasasının bir murvaffakı- yeti eseri olarak, açılmıştır. İngilterenin © sorduğu (© suallere Fransanın verdiği müspet cevap uluslar sosyetesi paktından çıkan müşterek vecibeler etrafında Fran- sanm ötedenberi almış olduğu duru- mu teyit eder mahiyettedir. Demek oluyor ki 16 ncı maddenin tefsirine dair İngiliz ve Fransiz nok- tainazarları arasındaki mütabakat, tam ve kat'idir. Şurasını bilhassa tebarüz ettirelim ki Akdenizde, vaki olan bu müteka- bül müzaheret, İngiliz deniz kuvvet erinin İtalyanın bir hücumuna ma- | ruz kalması ihtimalinden ileri gel mekte İse de bugün için bu ihtimal varit değildir. İtalya hakkında cebir kullanmak | suretiyle tatbik (edilecek zecri ted- birler de bertaraf edilmiştir. Sir Eric Drummond, Mussoliniye İngilterenin İtalya ile harbetmeği düşünmediğini ve İtalya aleyhine münferit bir harekette bulunmağı asla tasavvur etmediğini söylemiştir. Bu mülâkatın İtalya-İngiliz anlaşa- mamazlığını doğuran sebepleri orta- dan kaldırmak için almacak tedbir- leri kolaylaştıracağı ümit edilmekte- dir, Zira İtalya, Libyede mühim kuv. vetler toplamış ve İtalyada İngiltere hakkında çok ihtiyatlız sözler sar fedilmiştir. Bunun üzerine İngiltere de Akdenizdeki kuvvetlerini arttır- mak için tedbirler almıştır. İtalya, Libyedeki kuvvetlerinden, İngilterenin gördüğü tehditkâr müz hiyeti kaldıracak olursa, Akdenizde İngiliz kuvvetlerinin azaltılması me- Grandi No. 32 HINÇ EDGAR WALLACE — Fakat birçok yıllar evvel. Bundan sonra toprak altnda ka- lan iki süvari bölüğünün hikâyesini arilattı. Allah bilir, o da bu malima- tı, Brixan'ın öğrendiği yerden işti, 5 Müfettiş Lyle evinde bekliyordu. Ona verilecek yepyeni bir havadisi vardı: — Biliyor musunuz? dedi, bu sa- bahki Daily Star'da mahut ilân ge- ne detektifi çekti. Brixan müfettişin ilân parçasını aldı. Ayni boy, ayni punto ve tıpkı <skisi gibi bir ilân: “Sizin maddi ve manevi hastalığı- nızı tedavisine imkân yok mu zan- nediyorsmuz? hâlâ tereddüdde misiniz? O kadarcıl cesaretiniz yok mu? Sizin iyiliğini istiyen adama yazınız. Posta kutu. oc Mütettiş dedi ki: — Yarın sabahtan evvel hiçbir çe- vap gönderilmiş olmıyacak. Mektup- dar tekrar Lambeth Road'da bir dük- kina görderilecek. Emniyet yefi izi kenarında | selesi, Londrada “tetkik edilebilecek- tir. İtalya - Habeş meselesinin halli etrafımda henüz ümit verici bir ihti- mal göze çarpmeyor. Fakat Cenevre- de karar verilen ekonomsal ve finan- sal zecri tedbirlerin tatbilkma teşrin- sanide başlanacağından, beşler komi- tesi kadrosu dahilinde bir uyuşma zemini hazırlanması için vakit var demektir. Bu meselede İtalyanın, Habeşistan ile müzmkere esası ola- cak şekilde bazı teklifler setdetmesi lâzımdır. Bu yolda şayan: dikkat ne- tceler elde etmek ve hi bir mü. zakere kapısının açıldığına hükmet- mek için daha bir müddet geçmesi lâzımdır. * Ingiltere kuvvetini Göstermek istiyor "Berliner Tageblatt” tan Merkes Ingilterenin harbi ütedi- ğini iddia ediyor. İtalyanın Habe- şistana hâkim olması, İngilterenin asla müsamaha o edemiyeceği bir tehdittir. İtalyanlar, beş seneden- A i! yerinde deniz is etmişlerdir. İngilterenin hattı hareketi, ihti- yatsızlara İngiliz kuvvetinin ne ol- duğunu göstermek içindir. “İngil- tere denizlere hâkimdir” gibi her- hesçe malüm olan bir hakikatten ziyade gözle görünür vesaite müra- caat etmek istiyor. Son haftalarda İngilterenin hareketi bunu göster- miştir. İngiltere, harbi istiyen dev- let aleyhine harp istiyor. Eden'in ekonomik zecri tedbirlere ehemmi- yet verdiği zannedilmiyer. Eden, onların gayrikabili tatbik olduğu | nu ispat için bu tedbirlerde israr | ediyor. İngiltere bundan sonra ab- lohaya müracaat edecektir ki, bu da harp demektir. Uluslar Sösyete- | sine gelince, İngiltere onu öyle bir duruma sokmuştur ki, geriye döne- mez, Sosyete hakiki bir ihtilâl geçi riyor. Şimdi orada olan biten şey- ler tuttuğu yolun başlangıcı veya sonudur. sine ekeni takip ederken sizin de hazir bulun- manızı istiyor. Ras Seyum'un Sarayı Insana Istikrah Verecek Bir Haldedir Adua sokaklarında papaslar “Le Journal” den: Bu sabah Adua'yı giyaret ettim. Şehrin havadan o manzarası çok lâ. tiftir. Hakikatte pislik insana dehşet verecek derecededir. Çakıltaşı döşen- miş olan sokaklar aptesane halinde- dir. Mezbahalar açıktadır. Tigre.Kra- ik Ras Seyum'un ikametgâhı olan te- pe Üzerindeki Gebi iptidat bir hi dir. Ve etrafı şehirlerle çevrilmiştir. Bu binanın pisliği ve bilhassa pren- sesin dairesi insana istikrah verecek bir derecededir. Burası hakiki sivri- sinek, bit ve her türlü pis haşeratm yatağıdır. Sokaklardaki taaffün pek müthiştir, Haşmetmaabın yemek odası mus- tatil şeklinde bir ahıra benziyor. Bu- rada eşya olarak, keçi yününden ya- pılmış bir yatak vardır. Ras Seyum bu yatak Üzerinde uzanmış olduğu halde, yere çömelmiş olan şeflerin toplantısına başkanlık ederdi. İçinde bir bakır karyola bulunan yatak'oda- #t zevksiz bir yerdir. Içinde şimdiye. kadar hiç kullanılmamış bir bide bus hanan belâ, saman ve pislik dolu ka- tanlık ve kuytu bir yerdedir. Seyu mun hununi bilineni, bulunan bir küçük ahıra benziyor. Ben Sudanda Bar - el « Gazaf'ı ziya | set etmiştim. Buranın en vahşi Ove kan içici Halkı, Hazreti Süleymanın ve Saba Melikesinin ahfadından da- ha temiz ve deha medeni idiler, İtalyanın medenileştirmek vazifesi miskinlik illetie karşı açılan bir dia- panser ile artık bitmiştir. Sivil komiserlik Adua'da vazifesi- ne başlamıştır. Burada medeniyete delâlet eden yegâne bir şey var: O da İtalyanlara aittir. Bu da umuma ait bir telefon merkeri ve Etitre'ile Ai Ababa arasında işliyen telgraftır, Telgraf ve telefon mubaberesi ihti- yar Eritreliler tarafından temin edi. Hyordu, Fakat Habeşliler, İtalyanla- tın ileri hareketi esnasında her şeyi tahrip etmişlerdir. Ras Seyum'ün İmparatora hediye olarak vereceği aslan yavruları, Ra- sm çekilmesi üzetine kaçtıklarmıdan bunları General Maraningna almış- tır. Bun'ar. Mussolini'ye gönderile- ceklerdir, Adun'da hayat, saatten saate tabi halini airyor. Habeğliler katli âmdan ve yağmadan kurtulduklarmdan de- layı büyük bir sevinç duyuyorlar ve larının önüne çıkarak Roma usu- gunuz üç mektubu görmek istiyo- Tum, Bu iz karmakarışıktı. Ertesi gün öğleden sonra dörtte, ihtiyar bir ka- dın Lambeth Road'daki dükküna girdi ve “Mösyö Vole, adresine ge- len mektupları istedi. Üç tane mek- tup gelmişti. Kadın taksilerini verdi, mektinları eski püskü el çantasma ibtimamla yerleştirdikten sonra, dük- kândan çıktı, sallana sallana uzaklaş» t Sokağı inince Clapam istikametine giden bir tramvaya bindi ve parlâ- msntonun önlinde indi. Oradan-da birçok sokakları dolaşıp (geçtikten sonra, evleri harap bir mahalleye vardı, Her sokak değiştirdikçe daha sefilini intihap ediyor gibiydi. En nihayet bir çikmaza girdi, kulübeye benzer bir evin önüne geldi. “Cehin- den çıkardığı anahtarla kapıyı açtı. Tam içeriye girerken, arkasından bir adam peyda oldu. İyi giyinmiş, ye epey zamandanberi kendisini ta- kip ettiği anlaşılan bir delikanlı! — Bonjur madam, dedi. İhtiyar kadın, bir şeyler mırılda- narak muhatabını süzdü. — Sizinle biraz konuşabilir mi. yim? — Giriniz 'de öyle. Girdiler. Pis bir ev. — Sizi hasta evinden mi gönder- diler? Yoksa polis misiniz? — Polis! Demin çantanıza koydu- , kii İhtiyar kadin şaşıracak yerde, Ta- hat bir nefes alınca Brixan'ın tuhs- fına gitti, — Ah, demek ki sadece mektup- ları görmek istiyorsunuz. Efendim, ben bir satın komisyon işini yapıyo» rum. Bunu da senelerdenberi yapa- tım. Şimdiye kadar kimse bana bir şey söylemedi. — Kimdir bu zat? — Tanımıyorum ki. Zarfların üze- sinde adı yazılan #dam olacak. Ben de aldığım mektupları buradan bana gösterilen yere gönderiyorum. Kadın, çantasındaki | üç mektubu çıkardı. Brixan hemen aldı ve adresi tanıdı: Güildford sokağı. Mektuplardan ikisini. okudu. Ü- çüncüsünü zaten kendisi göndermiş- ti, okumağa lüzum yoktu. Bütün dikkatine tağmen, mektuplardan ye- ni bir şey öğrenemedi. Kadına, mektupla talimat verili- yormuş. Meçhul adam bü mektupla- rmda kadının gazetelerden aldığı ce- vapları nereye teslim edeceğini bildi- tiyormuş, bu hizmetine mukabil de bir ingilir Yirası veriyormuş. ni raporunu yazarken anlatı. —öuitatord sokağından da bir şey öğrenemedik. Orada mektupları tek- râr Londraya gönderen bağka bir Ki selâm veriyorlar. Halk ile aöker arasında karayıklıkların o ğnüne . geç- mek için askerlerin şehir içide ka- rargâh kurmaları yasak edilmiştir. Adua'nın Batihi olan Genera) Mara- vigna elde etziği zafer hakkında bana şayanı dikkat diyevde bulunmuğtur: — Bu savaş omasında bizi sevk ve'idare eden bütin döktrinler; hep Napoiyonun 'doktrinlerinden mülhem olmuştur. Büyük imparatorun sözle rine göre bu'da fasliyet ve şiir'atten ibarettir. Tabiye İtaideleri ve umu. imi askerlik hep birden yürümelidir.” Bu zaferde İtalyanlar büyük bir insaniyet eseri göstermişlerdir. Baz pusuya yatanlar müstesna olmak üze- re, hiç kimse kurşuna dizilmemiştir. Hücum fırkası tarafından dikilen abide önünde General Villa Santa'ya rastgeldim. General “Lejiyon Donör nişanını ve harp gmurdalyasını almeğ- tr. Adua'ya ik giren Hrkaya General Villa Santa kamanda (ediyordu. Ge- nerale göre yapılan mahirane manev- ra sayesinde İtalyanlar arzu ettikleri neticeyi süra'tle elde edebilmişlerdir. ve Adua'yı ölünciye kâdar müdafaa edeceğini söylemişti. Habeşlilerin hü. cum kolunun yan tatalin: tehdit et- melerine rağmen Villa Santa düşman ikütlesi arasından sıyrılmağa muvaf- fak olmuştur. Muharebe şiddetli ol- muştur, Habeşliler bü muharebede 400 den fazla zayiat vermişler ve Ak- sum'a doğru çekilmeğe mecbur kal mışlardır. Ras Seyum, oldukça miihim olan kuvvetlerile Tambien havalisini elin- de bulunduruyor. Fakat (kuvvetleri günden güne azalıyor, Bu sabah Ha- beş müfrezeleri, Aduaya gelerek tes Him colmuşlar ve silâhlarını 'birakmış- lardır. İtalyada gazeteler altı sayfa olacak Roma, 24 A.A, — Matbuat ve propaganda bakanlığı, bütün gündelik gazete direktörlerini 5 ikinciteşrinien itibaren gazete - Ras Seyum. 15.000, #şker. toplamıs.| bekliyorlar, Deni Hazır 20 Bin Hintli Var "Paris-Seir” den: Bugün Musavva'dan Obbia'ya ha- reket etmesi lâzmgelen Crispi vapu- ru, burada bir gün fazla kaldı. Bun- dan istifade ederek biraz rürgâr ve serinlik bulabilmek tümidile Arkiko körfezine kadar yürüdüm. Burada 20 tüccar vapurundan mürekkep bir filo görerek hayret ettim. Bu vapur- lar hep boştu. Bunlar eski birtakım vapurlardır. Küçük armatörlere ait olan bu va- purlar İtalya hükümeti tarafindan müsadere edilmiştir. Bunlar burada ğine göre Süveyş kanalı bir emirle veya bir koza cr karmak suretiyle kapatılırsa, Musso- Bini bu vapurları sayesinde cenup denizlerinden askerlerini, erzak ve mühimmatı nâkledecektir, Ben öyle zannediyorum ki İtalya daha başlangıçta Afrikanın tecrit €- dilmesi ihtimalini düşünmüş ve 200 bin askerinin bulunduğu bu kıt'ada yaşıyabilmek için tedbirler almıştır. Kenia havalisi böyle bir orduyu beslemeğe müsaittir. Sonra Nil vadi- si vardır ki general Balbo da birkaç fırkasile burada bulunabilecektir. İngiliz Somalisinde Zeila ile Ber- bera arasında Harrara yürümeğe hi xt br halde 20 bin hintli bulunduğu- nu haber aldım. Bunlar Ayşa'dan geçerek yeni yol sayesinde 48 saat- te Harrar'a gidebileceklerdir. İtalyan Somalisinden Harrar's gi” mek için sıkı bir yürüyüşle 15 gü lâzımdır. 1 Sonra İtalyanlardan evvel Tan# gölüne, Gundara varabilmek (İŞİ Tigre hududundan pek az uzakta 9 bin Sudanlı toplanmıştır. Tana gölündeki ada tahkim edi” miştir. Ve ilk işgal hakkını temin çin buraya tayyare ile küçük bir İ” giliz garnizonu yerleştirilebilir. Mareb yüksek kayalıklara abisi tarafından esasen tahkim edilmi İtalyanlar bir senedenberi sarfedi en gayretler sayesinde yapılan bu geni yollarda beş İtalyan | fırkasını kor” kusuzca İngiliz Sudan hududunf götürebilirler ve bu suretle İngili#” lerin bir müdahalesine kargı, Nil işgal etmek suretile cevap VW mb irler, Musavvada saat beş çanmdan »6f ra harp gemilerindeki efrat futböll veya tenis oynarlar... Zabitler wisi! içmeğe giderler. Bunlara bakam Mussolininin şu sözlerini hatırladı” — İngilizler günde beş defa YP mek yerler, İtalyanlar ise iki, onl idare eden adam da bir defa ye yer. Burada yahudi sarrafların ttaly#8'| iireti istemelerine | bilhassa ha: ettim. Belki de lireti düşürmek içi günün birinde bunları piyasaya receklerdir. ME lefini altışar sâyfa çıkarınaya da vet etmiştir. mutavasmt var. Fakat bu mektuplar bir türlü o Londraya gelemiyorlar, Muammanın düğümlü burada.. Hepsi yarı yolda kaybolüyor. Kumandan Staines'in hu muvaf- İakıyetsizliğe hayli canı sıkılmıştı. — Brixan, dedi, ben bu fişi sana vermemeliymişim. Halbuki bi işi sa- na vermekle İsabetli bir harekette bulunduğumu zannediyordura. Scot- land Yarddakilerin burunları bir ka- riş.. Diyorlarmış ki: “Eğer Boğazke- ter şimdiye kadar yakalanmadı ise, sebebi, bu işin tahkikatıma başka ya- baner adamlarm karıştırılmasıdır.,, Yabancı adim dedikleri sen ! Memur- lar arasında bu mevi kıskançlıklar olur, Brixan düşünceli bir tavırla şefine baktı: — Ben “Boğazkesen,, i isterseniz İ şi imdi te edebilirim. Fakat heri. fin cinayetlerini ispat edecek en kuv- vetli delil bence bu iskelet mahzen- leridir. Şu mahzenleri de öğrenelim bir defa, ne olur? Bu işten yüzümü- rün akı ile çıkmak istiyorsak eğer... Staines kaşlarını çattı: — Brixan, doğrusu ne söylediğini. #i pek iyi anlıyamıyorum. Hangi is- kölet mahsenlerinden bahstdiyorsu- nuz? -— Chichester civarmda iskelet mahzenleri var, Fos# bu mahzenlerin mevcut olduğunu biliyor ve bu mah- zenlerle Böğatkesenin cinayetleri a- rasında bir münasebet görüyordu. Bana daha dört gün'izin veriniz, si- ze bu mahzenleri de bulacağım. Eğer bulamazsam... Durakladr. — Eğer bulamazsam, muhakkak beni artık diri göremezsiniz. Çünkü benim de boğarkezenin eline düştü- ğümden emin olabilirsiniz. —31— BRİXANI ÇAĞIRIYORLAR Brixanm Londraya gidişinin “erte si günü İdi. Adele anlıyamadığı bir sebepten dolayı kendisini çök mah- zun hissediyordu. Fakat buna rağ- men işleri iyi yürüyor, methüsenada hasis davranmak âdeti olan Kneb- vorth bile, Conolly ile çevirdiği bir sahneden sonra genç kızı birkaç de- fa tebrik etmişti. Coneliy de bu tebrikten kendisine hisseler çıkarıyor: — Ben san'at kabiliyetimin kus- vasına vardım. Benim bir eşimi daha bulabileceğinizden çok şüphe ede rim. Ber her halde yalnız bu memle- ketin değil, daha birçok memleket. letin en iyi jön prömyesiyim. Hol- Uwuttan üç teklif aldım. Eş olarak beni çağıran yıldızı dünyada hatırı. nıza getiremezsiniz. — Conoliy sen de kendini ama beğenirsin ha! Artık tereciye eee satılırmı ya? Mis Adele'in bugün çevirdiği sahnelerdeki muvaffakıye- tinden bahsetseydin, o zaman inanırdım. Onun yanmda sen dökülmüş kâra “benziyorsun! Biraz sonra Adele geldi. Ak direktörüne sor 4: — Conoliy İngiltereyi bırak mu? fi — Zannetmem. Siz her 2 vu söze aldırış etmeyiniz. Bütün j eldeki mukaveleye zam yaptı" için müracaat edilen bayağı wsöl dir. Dünyanın bütün stüdyolaf a hemen ilk trenle veya ilk vE harekete müheyya (artistler ©0 ee A şii uf Onların söylediklerine kalırsa, ler de, vapurlar da yolcusu? “caklardır. Bir biöitür tutturmuf gidiyorlar. — Brixan geldi mi? — Hayır, daha görmedim. Y8' yaşivn kıyafetli bir herif sez — Evet, onu ben de gördüm. iğ ta konuştum. Brixan'a verilecef mektup olduğunu ve bizzat ve İstediğini söyledi. Stüdyonun 'kapısma bakan, 7 pencereye gitti. Serseri kıyal€ dam karşı kaldırımdaydı. e kaybetmiş yağlı bir kasketin p dan uzamış, kirli kır saçlar yordu. Galiba gömleği yoktu #İ, ketinin düğmelerini çenesine e Delik pabuçlarımd#” rinden rmağı görün! pri gör Ml