30 Kasım 1942 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 1

Fransız donanma kuma dum ndanı boğul. u, sağmı?. ıf Amiral Labord' un Strazburg zırlılısında batmak üzere iken, Mareşal Petenin emrile karaya çıktığı söyleniyor Vışı, her tü Fransız fılo- sunun batışı Müttefiklerin| lehine mi, aley- hinemi oldu? B | Müttefikler, bu neticeyi| şüphesiz — ehvenişer telâkki etmektedirler. Fransız donanmasın:n intiharm- | dan sonra günün suali şudur: h'ne mi, aleyhine n Sorunun kesin cevabımı vermek kolay değildir. Tulon İim doldüran başta Siwazburg ve Dön- kerk zırhlıları olmak üzere en az 100 parça harp gem vinin mütte- fiklere iltihak edebilmesi biç şüp- hesiz büyük bir kazanç olurdu. N hayet İskenderiye Hananındaki- silâhtan tecrit edilmiş (l parça- ları ile Fransız avtillerindeki harp gemileri ve çarpışan Fransa em- Tindeki filo Tuleu'dak lcri ihe bi araya gelince mülarekeye kadar, mütarekeden sonra, Oran, Kazablanka — imanlarındaki yıplara rağmen Akdenizde bilhas- sa İngliz donanmasının durumu- nu ve hâküniyetini birdenbire bü- yük ölçüde değiştirir, arttırırdı. Fakat; talih, kötü sevk ve idare, politika his ve tezadları, kısa gö- Tüş, şaşkınlık bu imkân ve fırsatı demokrasyalara — kuzandıramadı. B'nacmaleyh, — Tulon'daki doman- matın intiharı bu bakımdan müt- tefikler hesabına bir kayıptır. An- cak, yine bu donanmanın Mühver eline geçmemesi, İtalyan donan- masına katılamaması müttel kler lehine büyük bir k: , Müttefikler bu neticeyi en az ehvenişer telâkki etmek sandeti içinde bulunsalar gerektir. Ziza: | a — Donanma Almanların em: rino gizmemiş ve İtalyan donan- mas; .e iş beraberliği yapmamış- tır. b — Kendi kend'sini batırmakla istikbale wit her türlü mülâhazayı bertaraf elm t hâd'sesi ile Fram- Almanya bir kat daha kinlendirmiştir.. vu neticelere göre Fransız do- manmasın » kendi kendisini batı- | rışı müttef klere — iltihak etmesi kadar lehde olmuştur. Esasen ilti- hak edememek vaziyeti karş.sın- da İngillere ve Amerikanın da bütün tavsiyesi: — Kendi kendinizi batırınız.. Demekten ibaretti. Fransızlar en son dakikada bunu yapınakla ta- rih karşıs'nda hem Alman donan- masının Büyük Hatp sonundaki intiharına bir nazire yaratmışlar; hem de eski mültefiklerine ve çarpışan Framsızlara karşı kendi- ler'ni affettirmişlerdir. Hâdisenin vatansevorlik ve milli vicdan saf» bakımından bu metice ile tas- fiyesi yapılmıştır. Ancak, burada Mihver için de ayni suali irad etmek yersiz ol- maz; — Fransız donanmasımın inti © Mihver için iyi mi oldu, kötü mü oldu?, Bu soruya da kesin bir cevap | vermek zordur, Fakat, muhakkak *Devamu Sa: 1 Bü: 9 da) | maaş alan | mesinden | Vaziyet şu ki Tunus di rlü nüfuzunu kaybetti. “ Fransız filosunu | yenıden yapacagız ; Stok- Lub n ©er habere güre, rip etmeği nin ti emir Yenı fıatlarla -Sigara ve içkilerin satışına başlandı | Beyanname vermiyen istifciler yakalanıyor, maamafih bü sabah bazı kimseler yine sigara bulamadı sabaltan > | Tacı kontrale başlamı si- | yilerin mevcüt malt! Üç aylıkların | tevziline yarın başlanıyor . Emlâk ve Eytam müte Bankasından eramile yarın üç aylıkların tevzine Çingilir Başvektli hâdiseler'ne dair tevziat Öğ ! ve yarın öğleden sonra da | Eyüp, Sarıyer, Adalar, B:k.:ko,. ÇDeva: Süz « cü sahifemizde «Son yirmi dört saate sütunlarımızda - bulacaksı- VAZİYE ) Çörçil'in nutkunun mânası ve gelişen cephe hâdiseleri İngiliz Başvekili Çörçilin dün | teşklilerk bütün gücü ile İtalya söylediği nutuk, hâdiselerin müt- | üzerine çullanacaktır. tefikler bakımından çok iyi giti yanın, Akden'zd Bins delildir. Çörçil, nW moktan çıkarılmak i n ükândr. İtalya, şimdi Bumu, Çörçilin dediği gibi, İtalyan milleci bi Çörçül, Tulonda intihar eden PFransız donanmasımın hazin âk- fbetinden sonra, Fransanın ke ne geldiğini söylemiştir. Bundan başka, Çörçi, şayanı dikkat olarak göyle demişlir: e— Avrupadaki harp, Asy ginden çabuk bitebilir. Bu söz- Yıevamı Sa: &. Bü: 3 60) bir kuvvet' 1943 yılına Çörçiln, önümdatdeki yıl.içinde en çetin muharebeler olacağını ifade et - re daha andy da, İtalyaya bü- bulunuyor. ruz. Çörçil, 9 yük bir yer öyremiş , Şimaif Afrika, pek yakında mih- ver Kuvvetlerinden temizlenecek e bünden sonra. müttefik hava HİNT DENİZİNDE Bir Fransız ada- sı İngilizler ta- rafından işgal edildi Nevyork, 30 (A.A.)— Fran- Sız rady göre, Cenup Af- rikah kuvvetler Reünyon ada- sında karaya çıkmışlardır. gilizlerin — çıkartma hareket- leri hiç şüphesiz Mihverin Hind Okyanusundaki faaliy tinin önüne geçmek, de: tılarla denizüstü gemilerinin burasını üs gibi kullanmala- rıma mâni olmak ve müttefik- ler'n Orta Şark ile Hindistan islikametindeki ikmal ve mal- zeme yollarını korumak mak- sadını hedef tattuğu muhak- kaktır, ît?lyaya yapılan akınlar müthiş! Londra, 30 (AA) — «BB.C» Evvelki gece Torino'ya yapılan müthiş “akında yüz bin yangın bömbusundan başka ber biri 4000 ner kiloluk gayet kuvvctli bom- balar atılmıştır. İtalya bu muaz- zam bembaların tesirini ilk defa tecriihe etmiştir. İtfalyan radyo- Jarı bu akının tal hakkında «dehşetlir demektedirler. HALK KAÇIYOR! Beyrut, 30 ÇALA.) — İngiliz ha va kuvvetlerine measup Sterkar ve Lancaster uçakları İtalyada To- | gino'ya taamuzları sıracnda 350 metreye kadar inmişlerdir. 3 mahalle tamame" yakılmışt îÇalışan mah- kümlar müd- detten istifade edecekler Hapishaneler Umum Müdürü mil Arafa dün şeht'mize gelmi lerdir. Umum Mütür ve Adliye mületlişi Cemil dün Sğleden sön- ra İstanbul cetaevinde ve Üskü- dar Müddeiumumisi İrzelle bi likte Üsküdar cezaevinde tedki lerde bulunmuştur. Yakmda Ü gıhşmııuın;. için yeniden iki a- tölye —açılacaklır. Tamamile esası üzerine — İaaliyete mesi fasavvur — olunan ceğsevinde buluman n tın cezası bu tasavvurun tahak- | kuku halinde bir gün yerme iki | gün saşılacaktır. Şeker tevzii işi " bugün karar- laştırılacak Dullaca, yelimlere, emeklilere ve memurlara ne şekilde ucuz şe- ke edileceği henliz teshit edilememiştir. Bugün öğleden son. ra Vuli Muavini Ahmet Kımığın riyasetinde bit toplantı yapılarak şeker işi bir karara bağlanacak- tır, 'Toplantıya Şeker Şirketi mü- dürü, Belediye ve Memurlar Koo- peratili müdürleri de iştirak ede- cektir. Bu hususta hemen karara vi Tılmasını istiyen Vali ve Belediye Reisi Dr. Lütfi Kırdarın da toplan- tıda bulunması ve toplantıya riya- | set etmesi muhtemeldir. vi Rus kı> | önemde bir şebra Ruz Ka | igenl Gödete işkcüler İcökti ve ıuh) ü Ain BOS Londra, 30 (AA) — m | | Merkezde yeni bir taarruz! Rostov ve Harkov Rus tehdidi altında Stalingraddaki kıskaç kapanıyor İki Rus ordusu birleşmeküzere! Alman esirlerinin sayısı 66 bıne baliğ oldu kekaçları Stalrgradla kapanırnken, yük bir r. Gerçekte Mockova, Velikiluki De önler Bakangii eüiği beği İçki ve sigara ihtikârı yapan satıcılar! Urküpanında / Filyokuşunda otüren gazap ve TT gişe vuki hendere olunmAştur. kuruştar astarken yakalanmıştır. Haydarpaşa geçit köprüsü yarım kaldı ı İderesince Hay- Dev n Dü, bün Üskudarda, bu yıl yapılacak işler İstambulun en kalabalık semtle- rinden biri olan Üsküdarın ihti- yaç ve noksanları hakkında geçen yılki Parti kogresinde ileri sürü- den dileklerin birçoğu intaç miştir. Evvelki gün yapılan kaza şekkür edilen Üsküdar Parti Reisi, | Belediye Reis Muavini Lütfi Ak- soyun — verdiği izahata güre bu meyanda yol işlerine hız verile- rek İnadiye, Cami sokağı, Tembel- ler sokağı, Srmaperde, Trablus sokağı ve Beylerbeyi iskele cad- desi yolları inşaatı yirmi üç bin Şimmali Afrika umumi karar gühu, 30 ÇALA.) — Birinci ordunun Meczelbab'a İleri birlikler süratle mevklni geçmişler ve n inadlı. bir mukavemet gösterdikleri şehri iş- Beyoğlunda Kalyancu Kulluğunda -Semihanın ölümü şüpheli görüldü Genç kadının cesedi muayene edilmek üzere morga kaldırıldı Meczelbab ışgal edıldı 1 Iİn ilizler Tunus'a doğru sür'atle ilerlemeğe başladı | Müstahkem mezızıleı_' delindi mişlerdir. Cepheden gelen ra göre, İngilizler kuvvetle lm edilen mevzileri detmişler” erikan kat'alarını 'Tunus şehrinin 25 mil kadar yav konıma getiren yeni hattı sağlane (Devami Sar 2, Sü: 5 00) Semkann cesedini miyene eden - Ade Kâmi güyheli görmüş, liye dokte Ünsalen, — ölümü Çerçevelerimi lütfen okuyanlar bilir ki, Afrika hareketi, daha baş- ladığı gün bence neticelenmiş sa- yılan bir hamledir, Alrika hareketinin — başladığı gün ve andan sonra birçok defa: e — Artık bu hâdise üzerinde ve Afrika çerçevesinde merak edi- decek hiçbir nokta kalmannştır; dava — Afrikadan ötesini görebil- mektir! Hükmüne varmıştın. . Afrika, birkaç noktadaki küçük İtalyan hisseleri müstesna, aslın- da demokrasyaların senmayesiydi. Mihver eline geçmek tehlikesine düşen bu sermaye, ancak onun e- linden koparılıp alındıktan sonta- dır ki, demokrasyalara Mihver ana sermayesi üzerine çullanmak imkân ve — kudretini — bağışlıy gaktı, d Böylece Afrika hareketi, aslın- da demokrasyalara eski sermaye- detini iade edecek ve harp vazi. #Devamı Sör & Bü: 3 de) yetinde esaslı bir değişiklik do- Muhasebe NECİP VAZIL KI Kurmuyacak — bir hâdise olmakla beraber, artık demokrasyalarm üçş yıllık sabir, tahaminül, gayret ve — teşebbüs verimler'ni b'rdenbire heykelleştirmek bakımından hat bi yepyeni bir salbaya ulaştırıcı — müstesna bir ehemmiyet bel'rüm yordu, e Evet, Afrika hareketi, rasyalarca neticelendir.leceği üç senedir kat'i net'ce peşinde boğ yere didinen M'hverin hiçbir ga- yeye eremiyerak sırasını savması ve artık bütün teşebbüs sırasınm demokrasyalara geçmesi noktasıme dan büyük net'ce ve zafere baş- langıç olacak kadar hayali bir dör nemeçüi. Kendi basit ve hudutlu — çerçevesi içinde değil, harbin ge- niş ve girift bütününe tesir çere çevesi içinde hayati bir dönemeç.e o ğ Bütün bu incelikleri bilen, ren, düyan bir idrak karşıs demokrasyaların bu kadar ve verimli bir hamleye ul eağı, ulaştırmıya mecbur olduj (Yazısı Baz 3, Sü 6 da) —