1 Kasım 1942 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 1

Sahip ve Buın.hırı ri: ETEM luu ID(İCI SON TELGRAF ll SUN TELGRAFLARI VE HABERLERİ VEREN AKŞAM GAZETE İ BUYUK MiLLET MECLİSİ BUGUN MiLLi ŞEFiMiZİN MUÜHİM BiR NUTKiLE AÇILDI Milli Şef ezcümle dediki: “Millet Meclisinin ehemmiyetle dikkatini çekmek isterim, memleketimiz dünya harbine her günden daha ziyade KİMLERDEN NE İSTİYORUZ?. Milli Bünyemizin sağlamlığı, bütünlüğümüzün muhafazası, sıkıntıların giderilmesi yolunda Zorlukları yenmek, doğ ru yoldan sapanları yola getir- mek, ilerideki müşkülle ri gidermek için milli basının da daha dikkatli ve ak tif olmasına ihtivacımız vardır. ETEM İZZET BENİCE Anhara'dan | Bugünün dünyasında her Türk | *gocuğu ber sabah kendi kend'sine | şu soruları sormuya ve yine kendi kendisine cevaplandırmaya —moc- | burdur. — Bu harp ne.harbidir?, — Öküm kalım harbi.. — Biz'm için de öyle midir?, —| — Evet, — Bu harbin milletelre ve bize verdiği şıkantdar var madır?, — Vardız ve olacaktır.. — Sıkıntılar karşısanda'ne yap- | malıyız?. — Sıkıntıyı yenmek, müşkülât gödörmek yolunda azami verimle çalışmalıyız. Mili bütünlüğümü- | ze zi gelirecek berşeyden sa- | kınmalıyız, En ağır ve çetin hayat ve yaşama zorlukları karşisında | dabi fert fert milli bünyeyi sağ- lam tutmayı birinci şart bilmeli- | yiz. Kendimize, yarınımıza, milli kuvvet ve iktödarım:za güvenme- liyiz, Her işimizde en başta vatan | emmiyetini, mAlet selâmetini dü- şünmeli, ferdi — menfaatlecimizi bundan sonraya bırakmalı ve her akşam bir vicdan muhasebesine yararak: «Bugünü de memleketi- me, vatanıma ve kendime faydalı iyi bir vatandaş olarak geçirdim... bükmüne varmalıyız. — Etrahmızdaki milletlerin sı- Kıntısı bisden #z mıdır, çok mü- dur?. — Çoktur. Adeta, biz cennetie- yöz, onlar cehenmemde, Fark - bu kadar büyüktür. Eğer, her birimiz her gün bu vhedan muhasebesini yapar, bu muhasebe içinde hareketlerimizi | âyarlarsak hâdiselerin çehresi ka- dar memleket içindeki hava ve verim de çok değişir. Bütün mü- mevverlerimlz, matbuatımız, rad- yomuz, parti teşekküllerimiz ve Halkevlerimiz vatandaşda bu ne- fis mubasebesini uyandırınakla | mükellef ve vazifelidirler, Muhakkak ki, sıkıntılarımız, şi- küyetler'miz, — zorluklarımız var, | Cihayet, bugün adına sıkınlı de- açlıktan kafile kafile öldüren sıkıntılar de- göld'r. Ne Yanzaitandaki gibi soe- kaklarımız aç ölülerle doludur; ne Romanya, İtalya, Almanya, Bel- çika, Fransa, Holandada olduğu gibi holk günlük iki adet sgüra istihkaknı almak üzere yığın ha- Tinde dükkânlar önündedir; ne de herhangi bir gıda maddesin'n yok- luğu ve tek yamurtanın hasreti | çekilmektedir. Memleketimiz'n 18 miyonluk varlığı içinde dünya- ! nn en mükemmel ve ideal besle- yiş ölçüleri ile büyük bir ordu besliyoruz. — Köylümüz — 9ç 85 Mmürelfeh ve zengindir. Müstahsil kasabalı ve şehirli gıpte ilo görü- dem bir mali ve iktısadi durum i- çindedir. 18 milyonun en az 16 bu- çuk milyonu istediğini istediği şe- Ekilde bulup yiyebiliyor. Sofrala- rında etlisi ile, tatlısı ilö bir kaç kap yemek bulunduran vatandaş adedi milyonlardan eksik değildir. Bu arada iaşe bahsi üzerinde sı- kıntı duyan, şikâyetçi durumanda kalan sadece memurlarla sabit ve mahdut gelirli vatandaşlardır. Hükümet bunların maruz kaldı- ü1 hayat darlığını da ” gidermek, mümkün olabileni yapmak için hazırlık halindedir. Devlet hazine- sinden gelirli ve geçimini Gevleto bağlamış vatandaş ucuz ekmek alacağı g'bi bulgur, pirinç, fasülye, şeker, kumaş, ayakkabı gibi ayniyet yardım: da gürecektir. Bu sanıf dışında - köşede bucakta kalmış ve unutulmuşlar haricin- de - şikâyet ha ini muhafaza e- decek ve hakikaten şikâyette haklı olacak kimse kalır mı?, Pek tah- min etmiyoruz, Müstahsil, esnal, tüccar, serbest iş mukabili kazanan her nevi mes- (Dovamı BSa: 3, Sö: & de) Mısır cephesin- den Londra'ya yeni bir haber gelmedi Londra, 1 (AA:) — Misir cep* hesinden geceleyin taze - haber alınmamıştır. Hava faaliyetleri devam et - mektedir. Müttefik hava kuvvet- lerine mensup uçaklar 'Tobruk'un penubunda bulunan El Adem bava alanına taarruz etmişlerdir. Girittek! hava alanları da taarru- Bütün Dost Devlet Reisleri : Cumhu riyet Bayramı- mızı samimi telgraf- larla tebrik ettiler Cumhuriyetimizin 19 vncü yik dönümü münasebetilo — Milli Şef | İsmet İnönü ile Alman Devlet Re- isi Adolf Hüler, Fransa Devlet Reisi Mareşal Poteti, İtalya Kralı Viktor Emanuel, japonya İmpara- toru —Hiro Hito, İagiltenre Kralı Altıncı Jorj, Amerika Cumhurrei. | si Ruzvelt, İrzan Hükümdarı Meh- | met Riza Pohlevi, Mehmet Zâhir Şah arasında teb- tik ve teşekkür tolgralları —teati | edilmiştir. sırf | Elgan Krah | Büyük Millet Meclisi bugün öğleden sonra yeni şçüma dev- mesine başlarmış ve bu toplantıyı | ismet İnöni &is edilen yerle halkın bü-" | Yük bir kısmı meclis dışında, bü- | yük Reisin senelik mübim nut - kunu dinlemeğe hazır bulunuyor- lardı. Saat tam 14 te Mecliste yok- kamaya başlamtş ve mebusları - mazın büy e Mecliste bulundukları anlaşılmıştır. Bundan sonra alkışlar arasın- a kürsüye gelen Milli Şef nutku- na başlamıştır. M.u.! ŞEFİMİZİN MİLLETE YENİ HİTABELERİ Büyük Millet Meclisinin muhr terem âzası; Akıncı intihap devresinin 4 üncü içlima yılını açıyorum. Mühterem Azasını sevgilerle se- | lâmlarım. (Alkışlar). Bu sene mület işlerinin yeni azim ve irade ile idace edilmesi gerektir. İşte bu şartlar içinde | toplanmış bulunuyoruz. Bu memlekette en büyük mil- N felâketleri yencrek, millete nü müne olacak i ve feragatli çalışmamız Jâzımdir Dünya harbi bu yil da kanlı — göldli $e memleketleri yakıp yılımakla de- | ! Azha Aekadaşlerım; ; | | genliği acrrrliracak veriyotledic. — Her içinde kakiı. İmmtzlik Ü- Tücüyör kü, 1648 yalı | mterbercir geçecek Önümüzdeki sene içinde de, içe- | rTide vo dışarıda herkesçe | siyastım w'n istikametlerini olarak ©uh kip edeceği Biz her demletle ol | Firsizin MADİYLLO açıkça süy | bir. Tarükterdeyle. Bu o polifi | o, Gt deven Üleref'e. | Hürpletde kü- | stimat havasının teri hazırlanaca Gevam etlirtük, — Faydali işker âra vecmedik. Demkeyolları, her türlü - tasuti ganleytle müdfni bugünkü dünye şavdarı içinde memnun olacağımaz yi çam e Ülree beye Memlcketimiz — di bugün her günden ziyade y m şti: — Böyle bir 7 y bünyet, bastalıklı m'iletler harici | tehlikeleri süz'atle üzerlerine çe- kerler. Böyle haller bir milleti za- | yıf gösterirler. Bir gün bilmediğ'iniz .sıı.mıx ten, bilmediğimiz bahanelerle vata-| nınlzın taarruza maruz — kalması | ihtimalini Millet Meclisimizin dik- katle gözönünde tutması yizmndır. PAHALILIK MESELESİ i Pahalibk milletimizi mxtırap (- içinde bulunduruyor. Emirim ki mület we memleketin hayrına o- lan en iyi ve isabetli tedbirleri bulacaksınız, Iztıradı azalimak, muharebe dı- şında kalmak, giriliree, — şerefe | Ççıkmık için tek çare Cumhuriyet | hükümetine yardım etmektir. işlerini tanzim — yolunda ilie hallotunacak mesele umumi işdesidi. Eski batakçı, çiftlik ağası, gözü doymaz vurguncu tüccar ve bun- ları fırsat bilen ve hahgi yaban- cı milletlerin hesabina — çalıştığı belli olmuyan - bir Xoç politikacı, Giyim kuşam için 'de bir karne def- Halkın ıımiıı etmekte ik- ler çektiği baz: zaruri gıda ııııd. delerini halkın ucuzca temii bimesi çin hükümetimiz yeni ı»ı usul bulmuştur. Eclediyeye gelen t malümata göre bu uyul şu şekil- dodr. Avkarada büyük vilâyetler | halkına . Askara, — İstasbul ve ı İzznir - levzi edümek Hzere 25 yap | yaklaşmış bulunmaktadır,, *4943 yılı daha insafsız mu- harebele_rle geçecektir,, “Pahalılık milletimizi ıztırap içinde bulundu- ruyor. Eminim ki millet ve memleketin hayrı- | na olan en iyi ve isabetli tedbirleri bulacaksınız,, “ Ahitlerimize,dostluklarımıza, ittifaklarımıza sadık olarak ve saklı fikirli olmıyarak, milli emniyet siya- setimizita kip edeceğiz. Muharebe edenler arasında | bir anlaşmayı ümit ettirecek hiçbir delil yoktur,, . mületin hayatna kundak koyma- ga çalışmakladır.lar. Nülleti ze - hirlemek iktidarım kimseye ver- serbestliği bahane &- kimsoye hiç bir züm- . Hurek politi- 'yük Müllet Meelisinin telkin her vatandaşın hükümete Yardım etmes” lüzundir, Bu Meclis en kuvvetli hususlar iç'n delillerini tarihimize bir daha lecektir. (Milli Şelenizin bügün Büyük Müllet Meclisinin açılışmda söyle- miş oldukları nutuklarını, Anado- | Hu Ajansından aynen ve vaktile al- mağa muvaffak olamadığımız için | Ankara radyosunun naklen verdi- ği bu mühim nutkun esseli kıtam- larını okuyucularımız için, yüka- rıla hulâsa etmiş bulunuyoruz.) arrmiğeansın Meclis eç lirken... | Ankara 1 (Telefonla) — Büyük Millet Mecl'si bugün saat M de € smcı intihap yılının 4 üncü İçti- ana yılı çalışmasına başlamaktadır. Bu maksatla, memleketin muh- telif bölgelerinde tetkik gezileri- me çıkmaş olan mebuslar, ve ecne- bi sefirler Meclisin bugünkü top- dantısında bulunmak üzere Anka- Taya dönmüşlerdir. Moclis, bugün — saat 14 de (Devamı £e 3, Süz 4 de) -Ekmekten başka, diğer bazı gıda madde karne usulüne tâbi tutuluyor | | zaklık defter şeklinde eri de karneler hazırlanmışlır. Bu karneler için- de. Ekmek, şeker, yağlar, p'riaç | | ve sair gıda maddeleri idin say- falar ayralm ştır, Bu delteri alan- | dar defter içinde bulunan — gıda | weeddelerini tesbit edilen miktar. ve tesbit edilecek fit üzerin- dı—ıı alacaklardır. tDevumı Sa: 3, Sö: 7 de) |İngilizler 4 günde kaç ton bomba attılar ? Landra, 1 (AA) — İngille bom. ©a uçakları İlkteşrinin 28 ündente- K düşmem nevniltrlar TO0O00 . lüle- gözm böreha sizuslardir. * Pa Geçen iki ay içinde kullanıl « ması icap eden ekmek karneleri j dün bitmiştir. Bugün yeni kar- nelerle ekmek alınacaktr, Belediye —çok dar bir zaman içind bayramda da gece gümdüz | çalşarak Karneleri hazırlamaş ol- masına rağmen bir çok sileler he- nüz karnelerini — alamamışlardır. Bunün sebebi tevzi | yapan ma- | 'Karne Tevziatı Henüz Bitmedi! Karnelerini almıyanlara bu gün Pazar mna rağmen karneleri verilecek halle birliklerinin işi benimsemes meleridir. Bunun bariz misali de yanyana iki sokaktan birinin bü- tün evleri karnesini almşı olduğu balde diğerinin bir tek karne ah mamusılır. Bu işin pek mühim olmasına reğmen işi benimseme yenler eline bu işi vermek hal- ki sıkıntıya düşürmektedir. Bu (Devamı Sa; 3, Sü: 3 de) Elektrik fiatlarının yeni bir ta- rife Üe arttırılmasına karar ve - iüğini yazmışlık. Bu tarifenin tatbikine bu sabahtan itibaren Bnmış' Yeni terile şu şekilde tanzim edilmiştir: Adi tertip tenvirat, birinci ter- tip bilovat başına 14, Zkinci ter- tp kilovat başına 9, üçüncü ter- tip kilovat vaşına $ kuruş ödeye- IÇERÇEVE ünle şöyle kar- me küşbakışı ve topyekün bir güz atacağımız ün geldi! Dedim; — Seninle karşı karşıya geçip de harp vaziyetine kuşbakışı ve topyekün bir göz atacak olursak, 1542 - 43 eşiğinde, mihver imüt- lerindea hiç bizinin görçöldeşme- diğini, demokrasyaların da parlak bir ümit devresine girdiğini görü- | vt Dedi: — Fakat biç bir ümidini gen gekleşmemiş gösterdiğin mihver, bir koliyle Kafkas eteklerimde, bir keliyle (Valga) üzerinde, öbür kol yle de Misir önlerindedir!. Dedim: — Mibverin Kafkas eteklerin- deki kolu, 1949 yazına kadar kar- dua ve buzdan bir ulçı sargısı içim. de hareketsiz kalmıya mahküm. Mihverin (Volga) üezrindeki ko- hu da, (Stalingrad) 1 kopardıktan | sonra mihvere asli istikameti aç- | miya memürken, artık yalnız (Stalingrad) 1 düşürmeyi — gaye | tanıtacak ve ötesimi biç düşündür- miyecek bir çetinliğe uğramıştır. Mihverin Mosır önlerindeki kolu- na gelince; yapacağını yupmış a- dan bu kol, bundan böyle de çe- ıeuğııı çekmek vaziyetinde... ıı-, sen me diyorsun?, İn- gilizler. Mısirda taarruza kalkelı ! cektir. Bunlardan birinct ve ikin- | 8 gün olduğu halde hiç bir mu- — yöorla — Elektriğe bugün zam yapıldı Resmi daireler ve Hayir Müessese'eri yüzde elli tenzilâttan istifade edecek €i terlip evler ve apürtmanlar, Üçüncü tertip Hcarethanelerd'r. Ayrıca 1000 voli kâtte elektrik mal nan müessesi kinden saat 17—2' vat başma 14, bu sa; 9 kuruş alınacaktır. İkametgühlardeki ve tearetha- larının saat Dedi - Dedim NECİP FAZIL KISAKÜRER . ö aa a vaflakiyet kaydememiş — bulumu yorlar. Ne bir çıkarma bareketin- © karşıya geçip de harp vaziyeti. — de muvaffak olabiliyorlar, »e biz Syarma, çökertme ve çevirme tes gebbüsünde... Bir duman, bir ateş, bir kıyamet, bir propaganda, bir edebiyat; peşinden bütün nefesler Dedim: — Yahu!, Kaba zâhir perdesinin — anazlarsa, harp ve politika zavi yesinden başlarma neler gelebile — ceğini bilsen ne derin kesapla- mışlardır!, -Aksini de pek güzel tahmin ederler!. Onun içindir ki, her bakımdan kendilerine erani- yet temin etmiş bulunmasalarda bu harekete girişmezlerdi. Hönüz Masıt cephesiode hiçbir muvafla- kiyet kaydedemediklerine gelin- ce, bu, kat'i bir muvaflakiyet ek de etmeksizin asla ağızlarım aç- mamak kararından... Hava ve de- miz murakabesile mihveri birden- bire geri muvasalalarından ve bil- hassa — benzin ihtiyaçlarından a damakıllı mahrum etmeğe başla- dıklarına göre, hele bir kaç gün beklemiye çalış, bakalım ne gü- Dedi: — Öyleyse hüküm? Dedim: — Harbin, demokrasyalaren ni — bai teşebbüs hamlesini çerçevelek yici üçüncü büyük safhası başlı |