25 Ekim 1942 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 1
TELEFON İ müş a. 20807 İDARE 23306 İlkteşrin 1 Sahiy ve Başımmıhırriri kâfkasîa;rda z vaziyet nasıl görünüyor ? Almanlar muhakkak ki 1943 İlkbaharına Kafkas istilâsını tamamlamış ola- | rak çıkmak kararını mu> hafaza ediyorlar. Fakat evdeki hesapla çarşıdaki pazarın biribirine uyma- | masını temin etmek de müttefiklere düşüyor. ——— — ETEM İZZET BENİCE Ukraynada nehirlerin donduğu haber veriliyor. Kafkas dağların- da da kar üç metreyi geçmiş. Bu- na rağmen Mozdok bölgesinde ve Tuaps kesiminde — muharebe şid- detinden hiçbir şey kaybetmemiş olarak devam ediyor, Demek ki, Almanlar Ukrayı nazaran da- ha soğuk, ve karlı olan garbi | Kafkaslarda — ve ondan bicazıcık darklı bulunan şarki Kafkaslarda , harekâti durdurmak niyetinde de- giller, Galip ihtimal ile 1943 ilk- baharına Kafkas istilâsmi tamam- | kanış olarak çıkmak kararını mu- hafara ediyorlar, Bunda üç türlü yarı a— Hindistanı — ve Orta Şarkı tazyık altına almak ve İugiliz kuv- vetlerini biç olmazsa bu sahada tesbit etmek b— En dar bir sahada müdalua cephesi kurmak, demokrasyalar- dan Kafkaş yolu ile kendilerine karşı gelecek taarruz tehlikesini önlemek; Kafkasyanın zengin pet- rol, maden, hububal hazinelerini işleterek ve Karadenizi münakale serbestliğ'ne kavuşturarak Alman- yanın madde ihtiyacını karşila- mak menfaatleri e— Sovyet Rusyayı en zengin bölgelerinden ve müttefik yard mundan tecrit ederek kışlatmak ve 1243 ilkbaharından itibaren tasfi- ye (sarruzna geçniek. 1 Bu üç ana meniaatin dışıada ! japonya ile muvasala tesis etmek, | İngiliz Orta ve Yakın Şark İmpa- ratorluğunu yıkmak, Akdeniz hâ- | kimiyetini ele almak gibi büyük hesaplar da vardır ki, onlar ha- kikaten muazzam işlerdir. Fakat asgarinin asgarisi olan üç ana men- faat esasını bu kiş içinde kurtar- mak Almanlar için birinci önemli şarttır. Bunun içindir ki karakış gelse dahi Almanlar muharebe ve mücadeleyi bu sabada tatil elmek istemiyeceklerdir. Bezdok - bölgesindeki — Sovyet | mukavemetini birinci kânuna ka- dar yıkar ve Grozni petrol kay- maklarını ele geçirirlerse — belki bundan öteye Hazer kıyısını takip ederek daha kolaylıkla Baküya yasıl olur ve Batumu Bakü yolu ile işgale çalışarak Orta Kafkas- yayı bir muhasara çemberi içine ETEM İZZET ııı-',Mrı: TELGRAF İstantral 942 | son Teterit | ilk haberlere göre, İngilizler 3 nokta- dan gedik açtılar Lapkdra, 25 (AA) — Rüşter ajansının eskeri muhabiri yaz- yor: 8 inci İngiliz ardusu şimali Af- rikada dün 3 ümcü defa olarak ücumş geçmüştir. — Neşrolunan le bu dela, taarruzun ge- nişliği mahdut hedeller “altında gizlenmeme'stdir. Kahizede meş- Tolunan remi demeç daha ziya- de büyük ölçüde. - bir taarruzu entatmaktadır. Maltaya yapılar hava bömbar- Kmanlarının şikledenmesi ile Zeytinyağı fiat- ları için âcil bir tedbir alınmalı ! Bu yılm yeni zeytiyağı istih - salâtı Kânunuevvel ayı içerisin- Ge piyasaya çıkeri'acaktır. Bu yıl zeytin mahsulü geçen yal gibi pek boldur. Bunun ne- licesi olarak zeylinyağı da pek bol alacaktır, Ayrıca geçen yılki zeytinyağı stokundan da en aşağı memleketi 6 ay idare edebilecek seok bulunduğu göcönüne alma- cak olursa; «Ârz ve Talep> kai- desine göre mantiken zeytinyağı fiatlarının 90 kuruşa kadar düş- mesini beklemek Kizımdır. Fakat zeytinyağı tacirleri paralı ve sa- (Devamı Ex: 3, Sü: 4 de) almayı da düşünebilirler, Yine, Pugünkü Rus mukavemet hatla- Tni şatki, orta ve garbi K.ılkıı— | larda yenerlerse Azerbaycı cistan, Dağıstan, Ermenistan ıvhı | bölgelerde müzaheret temin ede- | bileceklerini umabilirler, —Fakat, Almanların bütün bu hesaplayını tersine çıkartınak, i evdeki hesabı pazara uydu tef klerin elindedir, $ petzol kaynaklarının Almanlar e- | lise geçmemesi — müttefikler için | barbin istikbali bakımından fev- kalâde bayati mahiyeti haiz ol- duğu kadar İran ve Irak petrolle- rinin korunması da ayni derecede we hattâ daha fazlası ile önemi haizdir. Herşeyin dışında yalnız bu iki sebep müttelikleri Rus mukave- meti zayıflamıya yüz tutar tüt maz Kalkaslarda bulunmuya sev- kedecek âmildir. Bu mücadelede nihayet müşterek hasıfı mağlüp etmenin demokrasyalara düşen bissesi ve ayni zamanda demok- Pasyaların kendi menfaatlerini ve | harp güyelerini kurtarmanın sırrı hâkim glacaktır. ETEM İZZET BENİCE 'Ekrem König 'Paristen şehri mize getiriliyor ; —a a inate | İspanya iç harbi sırasında İs- İngikizlerin geniş ölçüde mlîklun bildirilen batı çölü harp sabasmı gösterir harila fBatı Çölünde Başlıyan Üçüncü İngiliz Taarruzu Mihver ve İngiliz kuvvetleri yeni birimtihan karşısında... Ingiliz taarruzu dün gece 22 de başladı, Kahire haberlerine göre, 8 inci Ingiliz ordusu büyük lölçüde bir taarruza girişmiş bulunmaktadır mihverin de herhakle buna inti- | tedir, Şimdi arazi ve Katara ba- zar Götiği anlaşılıyordu. Hücumlar | toklıklarının vaziyti sncak mah- bütün cephe boyunca yapılmak- | dut hedeflere müsaittir. Bu taar- tadir. Bugünkü hareketler evvek | ruz iki tarafın da bir imtihanını ce vukma gelenlere benzememek- (Devamı Sat 4 de) panyollara satmak üzere Ameri: kadan hükümetimiz nammna sipa- riş edilmiş göstererek tayyare al- mak için Hariciye Vekâletinin resmi mmlet ve müliürlerini taklit suçundan — takip olunan Ekrem Königin Parste bulunduğunu yaz- muştık, Kendisinin Pariste meza- ret altma alındığı hükümetimize haber verilmesi üzerine — tevkif müzekkeresile bu işe ait evrakın fransızca terelmeleri günderilmiş ve alınan son malümata göre An kara Cumhuriyet Müddeiumumi- liğinin tevkif müzekkeresi Paris zabıtası tarafından icra edilmiştir. memleketimize ia- de edilmek üzere İsviçre, Macaris- tan, Bulgaristan gibi * memleket- lerden tratsit olarak gelmesi için icap eden muameleler yapılmak. İ tadır. Bu işe dair evrak suretleri bu memleketlere göndetilmiştir. - Milâno Fabrikaları Tekrar Bombalandı İsviçre hükümeti, lerinin İsviçre a İngıhz tayyare- razisi üzerinden gelip gidişlerini protesto etti Müttefiklerin san akınlecına iştirak Landra, 23 (AA) — İngiliz hava kuvvetlerine menaup 4 motörlü Lam- casler uçaklar İtalyaya — dün yenkden Aaarruz etmişlerdir. Bu sefer tsarruza uğriyan gebir. Mi- Hava #kını gündüz. ya- çikiz bomba uçdeları alçak 'atle yosrak fabrikalara bombalarını aüneşlardır. Bir çök yan gınların çıktığı göcülmüşlür, —Abisın bompalar arasında iki tördüke bamba- Beklü eealara gaNK GeaR Na ll Kilemetce tatetmişierdir. | Anca an üzerine geklikleri vakit | Bu şöhir mühim — bir | | Avustralyaya bir Japon hava taarruzu Tomdra, 25 (AA) — Düarvin geh- Tine Üçer uçaktan İbaret alan 4 Japon Bava teşkili taarruz etmiştir, Kaydecii. jen hatlar bafif olmuştur. A Kuybişefteki Çin elçisi dönüyor eden Amerikan dev tayyareleri Bu gkın İngilz uçoklarının Alp aşır: İlk gündüz akınlarıdır. Simdiye kadar bu yehre 5 üene İaarruz edilmiştr. Milâno bir endüstri gehridir. Demir. yal kavuşuk merkesldir. Kabriycle tay. yarelerinin bir kasmı burada yapılırdı, Bu akın, Milâdoya yaprlan — beşinci a. dandır. Evveli akınlar 1640 & yapılı aruşla. İNGİLİZ TAYYARELERİ ISVIÇRE ÜZERİNDEN GEÇTİLER Römoa, 25 (Radye) — İsviçre hükü. meti, Ceneveyi bçmmbardıman eden İz- (Devamı Sa: 2, Sü: 2 de) Bayan Ruzvelt Londrayı geziyor Londra, 28 (A-A.) — Kral ve Krülçe, göçen yıl bombandbımandan hârap olan Londra mühsllelerinin ziyareti çema- sında Londranın Doğu ve Cle - kısını mahallelerexde Madtam Ruzvelte mafa- Kat etmişlerdir. Tramvaydan düşüp yaralandılar! Boyazıtta Dicle talebe yurdun- da oturan Halil Ulus ve Mehmet oğlu 336 doğumlu Mustafa Subaşı Lömdra, 28 (AA.) — Kubigetteki Çin | Mosuovaya gelerek M r. Mumailey- | hin yakmda Çumkinz'e geceği sös- | lezmektedir Ortaküyde Galatasaray İisesi ö- nüntde tramvaydan atlamak ister- Terken müvzenelerini kaybederek düşüp her ikisi yaralanmışlardı Ekmek ve Erzak Tevziatı Nasıl Yapılacak? Vilâyetimize gönderilen yeni emrin esaslarını yazıyoruz Pazar olmasına rağmen bu sabah da İaşe Bürolarında ve Mal Müdürlüklerinde Karne tevziatı işlerine devam edildi 60 kuruşa Satılan Ekmekler! “|Bazı fırıncılar fırınlar- daki kalabalıktan isti- fadeye kalkıştılar ! Fırınların önünde görülen ka- dabalık bazı semilerde zail olmuş- tur. Fakal dün ve bu sabah yine bazı yerlerdeki fırınlarda çıkarr lan ekmekler erkenden — bitmiş, Kkalabalık devam etm'ştir. —Bazı kaymakamlar halkın fırınlara ge- Jiş sarasile ekmek - almaları için zabita memurları vasıtasile sıra usulünü ittihaz ett'ımişlerdir. Fa- kat ber nklense el'an ekser yerler- de bu tedbire müracaat edilmedi. İi hayretle görülmektedi; ziyetten de açıkguz fır: fadeye kalkışmaktadırlar. Ezcümle bize baber veril göre bu sabah Kurtuluşla fırın ö- Nünde halk bekleşirken fırınza ar- ka kapısından 50-60 kuruşa isle- diklerine ekmek satılmış ve fır- (Devamı Su: 3, Sü; & de) Şehrimizde a le reisleri için fotoğraflı karneler hazırlanacak. vcuz ekmek alacakların biyanname ve karne tevzil işlerine Pisar olmanına Tağmen bu #&bah ta — Malmüdürlükle- rinde, taşe bürolarımda Gevam - edil- miştir. Mitekâü, eylam ve eramil pey- derpey isse bücole #derek kar. melarink almaki. Haka ait yar Mülekvit, eylam ve eramille — diğer W riar | Yeniden kimler ucuz Ekmek alacak ! neler de Halk Birlüerine görderik. miğsr. Faseri yörlerde bunların sa- Hiplerine vesi'mesine bu sabah başla. milmaş olup diğer yerlerde de yaradan Hiharen başlanılacıktı Ücüz ekmek almas: dul, yetim ve emeklileri (Devamı Sa: 3, Ta a'nan; banıları be- - 3 de) Stalingrad'da... Almanlar 80 tank ve2piyadetümeni ile taarruza geçti Şehrin'şimal batısında şiddetli çar- pışmalar oluyor. Almanlar burada bir kaç günde 7000 ölü verdiler Timoçenko'nun taarruzu tehlikeli bir şekıl aldı STALİNGRAD'DA | Alman sol cenahı çevriliyor mu? Moskova 25 (A.A.)— Cepheden gelen telgraflara göre, Timoçen- ko tarafından — Stalingrad şimal batısında girişilen şiddetli şaşırt- ma taarruzu bozkırlarda Herlemi- ye devam etmektedir. Buraları yarı yarıya eriyen karlarla birer batakl.k halini almıştır, Timoçen- ko kuvvetleri üç noktadan Alman hatlarına girmeğe muvaflak ol muşlardır. Mareşalin pek yakmda Alman sol kanadını yarabilcceği ve plünmnı tahakkuk ettirmek su- retile, düşmanı Stalingrad Batıs (Devanıl Sa: 3, Sü; & de) VRDLPAR ODT TARIZPA BUGÜN 2 e Sshifemizde: Csman Cemal Kaygılı'nın Pazar götibeti YAŞASIN TORİKLER e 4 üncü Sahifemimle: Rrza Çavdarlı' min Tarihle biğrük Türk kadınlarır Ak Bulan Hatun © Bir Ü güne küdar Reşat Ekrem Koçu'nun eski Ramanof sarayla» ctnin içyilrünü emnlandıran bir yazısı DELİ PETRONUN DELİ KIZI © Pek yakırda: Morükda ve heyecan- 1 talop pdeceğniz yeni biz tüm bita romanız SIR PERDESiİ KALETI Landra 25 (AA.)— Stalingrad cephesinde — şiddetli çarpışmalar devam etmektedir. Almanlar ye- niden şimalde bulunan fabrkalar kesimine Sötank ve iki piyade tü- menl ile taarruza — geçmişlerdir. a düşman bir iğer kesimlende Ruslar mevzlerini tulmuşlardır. Almanlar 1500 kişi kaybetmişlerdir. Stalingrad şehridin şimal batı- sında da şiddetli çarpışmalar maktadır. Burada Almanlar bir kaç gün içinde 7000 ölü verm'şler- dir. Tank kayıplari 57 ve uçak ka- yiplari da 26 dir. Kulkasyada Mozdok kesiminde 20n iki ay zarfında Almanlar pek (Devamı Sa: 3, Sü: & de) | l ÇERÇEVE ı Z ZU iSTiKLÂL Geçen kıştanberi yolum biç İs- tiklâl caddesinden geçmedi. (Geçen — kıştanberi) — ölçüsünü azımsamayımiz!, Geçen kıştanberi herşey tanın- maz halde... Geçen kıştanberi — flatlar, yağ tulumuna düşmüş pire gibi bir dev cüssesi kazanırken, semtler, mahitler, çehreler ve seciyeler de, her harp devresindeki tabii görü- nüşlere uygun, cemiyetin rubi i binbir tezad içinde kay- dedici tezahür inkşafları elde et- miş.. Bu arada İstiklâl caddesi, eski tâbinile (Cadde-ı Kebir), sanki ab 4m dişlerini süktüğü ölünün çıplak cesedi karşısında rakı içen misik siz bır Nebbaş cesaret ve kayıtsız- bğile, günün faciasımı tam tersin- den canlandırıcı bir. zümrenin haşrüneşrini çerçeveliyor.. Evet, geçen kıştanberi yolumu hiç uğratmadığım İstiklâl caddesin den geçen akşam nasılsa geçtim. Aciz omuzlarımı çökerten cemi- yet davaları altında, Beylerbeyin- deki, aylığı 16 liradan ibaret bar rakamda nefsime bütün bir sene CADDESİ 'NECİP FAZIL KISAKÜREK çip bir filim seyretmekten ibaret oldu. Gittüm ve gördüm: Baştanbaşa cadde, her biri bin midenin hakkını tukınmış midele- rin, sadece bağırsak isyanile dışa- rıya vurülmüş ifrazlarını tagrı- yer.., İki Hraya çıkan pirince karşı- bk, yarım Üraya düşen hususi na- iliyet fiatlarına, sinema, lokanta, meybane kapdlarında tecelli | haları.. Bir muhtekir çırağının, bir vurguncu yamağının, bir isi f- çi dalkavuğunun kolunda, bir, uk- şamı evvelki yoksulluk masasın- dan birdenbire — bol mezeki rakı masasına düşüvermiş, kenar mas halle tipi saf ve şaşkın nazeminlera Adım başında şamata, öğürlü, Alaturka heyhey, alafranga bay- hayın Adım başında, pıril pi came- Kkânların, (Stratosfer) — yüksekli- #ine ithaf edilmiş fiat cünbüşleri. Ve gerilerde, gerilerde, sırtma gecenin yorgammı sunsdkı çekmiş İstanbul, hakiki İstanbul... (İstiklâl caddesi, binbir iezed te- siri altında bir şehrin, bir cephesl ve bir rümresile üdeta fazahat
