17 Kasım 1938 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 6

PŞ geT AŞARITTA Ka P ŞTT ÇT ÇST a CŞ Kü y ”: p 6—S5ON TELGRAF— 2 ei Teşrin 1889 Celâl Bayar hükümeti meclisden | İstanbullular ittifakla itimad reyi aldı Başvekil dedi ki: Harici siyasette anlaşmalar, dostluklar ve ittifaklarımıza bütün sadakatimizle bağlıyız - Buseda,size ;Iduğurka—dîar bütün dostlarımı- za ve müttefiklerimizede bir .itimad ve muhabbet sesidir. Ankara, 16 (aa) — B. M. Möc- | lisi bugün Abdülhalik Ren- danın başkanlığında toplanmış ve | celsenin açılmasını mütcakib Baş- vekil Celâl Bayar kürsüye gele- rek şu beyanatta bulunmuştur: Sayın arkadaşlar, İkinci Cumhur Reisimiz İsmet İnönü'nün itimadlarına — mazhar olarak, Başvekâlete tayin e dim. Kendilerine lakdim eyledi ğim Heyeti Vekile özalarının i- gimlerini hâvi listeyi lütfen tas- vib buyurdular. Teşkilâti esasiye kanununun hükümlerine göre, sizin de iti- madınıza mazhar olmak şerefini kazanırsam, vazifeme devam ede- ceğim. (Şiddetli alkışlar) Resmi bir lisanla bu maruzatı- mı bildirirken, inkılâbın ve Ata- olan, ikinci rei cumhurreislik devrinin, miz için müte olmasını temenni edertm, gabsan emin olduğumu ifade eyle- şiddetli alkışlar). Arkadaşlar, Milletlerin tarihi, acı, tatlı bir- çok hatıralarla doludur. biz Inkılâb tarihimizin, en acı ve fakat en önemli bir devrini yaşı yoruz. Aziz yarlığını her kuvve- | tin fevkinde telâkki ettiğimiz ve öyle olduğuna da an Şef'imizi kaybettik. Şef'in haya- tında Türk milleti nasıl yekvücud| olarak, tek bir kalb O'nun sevgisinde birleşmişse, matemini de ayni surette, tok bir kalb ha- linde tutuyor, ve iztırabile ağlı- yor. Denilebilir ki şimdiye kadar hiçbir kimse hakkında bu kadar vatanşümul, bu kadar âlemşümul bir acı duyulmamıştır. Kendi ru- humuzda bu acıyı hissediyor ve kalbimizin kanadığımı duyuyoruz. Türk milleti gibi velakâr, büyük bir milletin, kendisine binbir | mahrumiyet içerisinde, en büyük muvaffakiyetleri temin etmiş o- lan büyük bir evlâdı hakkında başka türlü hareket etmesine e- sasen imkân yoktur. (Bravo ses- leri, sürekli alkışlar). Atatürk, bize, yaralı bir vatan | kurtardı. Atatürk, bu yaralı vata- | nı, içerisini asırlardanberi sinmiş olan hurafelerden, efsanelerden, bir takım vahi fikirlerden tama- röen temizliyerek, kuvvetli bir re- jim de kurarak, mes'ud ve mü- reffeh bir halde, bize bağışladı. Bugün ğımiz (Bravo sesleri ve sürekli al lar). Türk'ün ebedi düşüyor sanıldığı zamanda, İr dadına koşarak, felâketten bizi kurlardı. Zeval bulmaz istikbali mizi ve ebedmüddet v türk rayı mak imkânını buldu ve verdi. (Bravo sesleri, şiddetli alkışlar) Atatürk'ü sadece bize vatan! hizmetler ifa ettiği için sevmiyo- ruz, ayni zamanda, tam münasi- le kâmil bir insan olduğu için de seviyoruz. (Şiddetli alkışlar, bra- vo sesleri) Alatürk, vefakârdı, idi, herkesin hakkı rirdi. (Çok güzel se: Arkadaşlar, Atalürk'ün hayatı ve mazisi hakkında söz söylemeği kısa bi celseye sığdırmak en müşkül olan bir iştir. Yainız adenizle çok sevdiği ve çok güvendiği, büyük milletinin iradesini temsil eden bu kürsüden O'nun maneviyetine bir — tehlikı Mütevazı yetinde ve- leri). hitab ederek diyorum ki: Atatürk, Beni sevmek, tebell etı türk valanseverinin mi edilmiştir. i, bu öyledir. Huharımızı ve ada ifade et- mekten çekinmiyeceğim Benimle beraber H yi teşkil eden ar tilâlin ve inkılâbın tâ ilk günün- denberi Büyük ve Ebedi Şef'imi- zin hayata gözünü y ikaya kadar, izinde v şübhesizdir ben size, peşinde, uygün olarak vi ve bize , hükümetin prog- k iktiza Benim bu mebhasde tazla sö- züm yoktur. Geçen sene iktiran eden programımı diye kadar yapılmış olan tfen ta: ındayız. (Alkışlar ve muvaffakiyet nidaları). Ayni zamanda, bize daima ha- kiki yolu gösteren ve içinde mil- nurlu iradesi okunan Cum- 'et Halk Partisinin programı da bizim rehberimizdir. (Bravo sesleri). Arkadaşlarım, Her hangi bir hükümet için muvaffakiyet âmili olarak, birin- ci derecede gözününde bulundu- rulması lâzım gelen bir hakikst vardır: Milletin hakikt düşünce- | si. Biz milletimizin şu an için dü- şüncelerini çu suretle hülâsa e- diyoruz: Milletimiz, on beş sene- denberi tecrübe edilen Kemalizm rejiminin kendisine verdiği hu- zur ve sükün içerisinde çalışmak ve kuvvetlenmek istiyor. (Sürek- li alkışlar). Milli hududları ud olmak emelindedir. sesleri). Bizim harici siyasetimizdel Dahilde sulh, hariçte sulh düsi runun ifadesi, ancak bu suretle tefsir olunabilir, esası, geli Ve Büyük Ş hilinde mes- (Bravo | dan ifade edil Meveud. istikrarı, bu —matemli günlerimizde, milletin heyeti u- murmiyesinde tı eden tesa- nüdle muhafaza etmek emelimi: tamdır. Halistir ve çok kuvvetli- (Bravo sesleri ve çok sürekli alkışlar) Rejimin kanunları 'Türk cami- asına dahil olan - bilüistisna'her ferdin hukukunu, emniyetini ve müsavatını tekeffül — etmektedir. Kanunlarımızın. tekeffülü' altın- da, bütün vatandaşların seyyan bir surette haklarını gözetmek bizim için en mukaddes bir vazi- fedir. (Bravo sesleri ve alkışlar). Aziz arkadaşları: Size programımızın ve olduğu gibi tatbik harfiyen olunacağı n söylerken harlef siyasetimize | de bir nebze temas etmek (htiya- anı duyuyorum. Harici siyasetimizde — değişecek duğu da- hiçbir şey yoktur. Anlaşmalarımı- za, dostluklarımıza, ittifaklarımı- za, bütün sadakatimizle bağlıyız. Bunları büyük bir azimle yürüte- ceğiz. Bu sada, size olduğu kadar, bütün dostlarımıza ve müttefikleri! adır. (Bravo sesleri ve sürek- li alkışlar) Sayın millet vekilleri, Beni ve benimle vazife almak lütfunda bulunan arkadaşlarımı çok yakından tanırsınız. Yaptığı - mız işleri bilirsiniz. Fikirlerimize vâkıfsınız. Her şeyden evvel te - min etmek isterim ki, re kabul etmez - kulları sesleri ve sürekli alk: yürütmek azı mek için kul bizde görüyorsan E teri) milletin iradesini temsil eden siz kiymetli ârkadaşlarımdan ri -| leri) Aziz saylavlar, Sdn söz, elemimiz, hicranımız, çok büyüktür. Fakat Z, gü! iz de o nisbette büyüktür. (Sürekli alkışlar) azimle yi Celâl Bayarın nutkundan sonra muhtelif hatipler söz almışlardır. Hatiplerin hepsi Celâl Bayarın ic- raaâtını vatanperverliğini takdirler| ir. Bu arada Mer*e| Halll uzun bir. nutukla lin vâdettiği programı tas hakkuk ettirdiğini-ve en nazik va- Meclisi Temsil Hey'eti Geldi Mület Meclisini temsil etmek üzere cenaze merasiminde bulu - nacak heyet bu sabah ekspresle ze gel 'uslar ve di | ğer zevat tarafından karş: | | tir. h İt Heyetin retsi, Meclis reis vekil- lerinden Rafet Canıtezdir. He; Ali Barlas (İstanbul), Ca- hid Dinç (Zonguldak), Mükerrem (İsparta) ve Rahmi (İzmir) den müteşekkildir. —KHAZ Değerli bir mebusumu- | zudaha kaybettik İstanbul meb'usu ve eski Mü » | zeler umum müdürü Halil Ethem | Eldem dün vefat etmiştir. Cena- ze merasimi yarın yapılacaktır, mize de bir itimat ve muhabbet| | olarak Moskova ziyette en vatanperverane şekilde hareket etmek süretile yüksek bir| devlet ve fazilet adamı olduğunu| söylemiştir. Menteşe — sayla: sonra Fazıl Ahmet Aykaç söz al - mış ve onu takiben kürsü Hüsnü Kitapçı demiştir k Benden evvelki arkadaşlarımın dedikleri gibi benim de Celâl Ba- yar hükümetine karşı vereceğim rey tam ve mutlak bir itimat ola caktır. Çünkü Celâl Bayar geçen sene bu vakitlerde bi reyi talebetmiş biz de vermiştik. O vakit vermiş olduğumuz kararı, İt etmiş Sonra Celâl Bayarın bilhassa son ve nazik hizmetleri ne kadar beğenilecek ve övünükecek mal yettedir. Bütün kalbi ile merbut oldukları Atatürkün sıhhatleri rer ve azami hass | decek tedbir yarın nekadar vatan: JÜ dev nu göstermiştir. Bu da itimat etmi lan sebeplerdendir. Son Ta bunlara nüfuzu na zarını ve isabetli ieraatını sene - lerce tecrübe ettiğimiz yeni Şefi- mizin de itimadını kazanan Celâl Bayara yüksek heyetinizin verece ği rey elbette ki, itimattır. Hüsnü Kitapçı'dan sonra kürsü- ye gelen diğer hatiplerin de itimat | vereceklerini bildiren nutuklarır- dan sonra: müracaat edilmiş ve tasnifi tayini esami ile reye ârâ | neticesinde Reis 342 reyle ve mev cudun ittifakiyle Celâl Bayar hü- kümetine itimat beyan edildiğini bildirmiştir. Bunun üzerine kürsüye gelen Başvekil Celâl Bayar, «Teveccü - hünüze ve muhabbetinize lâyik ol- mağa çalışacağız> diye teşekkür - de bulunmuştur. Büyük Miltet Meclisi — gelecek içtimamı 28 İkinciteşrin Pazarte -| si günü aktedecektir. Sovyet Hey'eti Bu sabah Geldi Büyük Önder Atatürkün cena- ze merasimine iştirak etmek üze- re memleketimize gelecek — olan heyetler bugünden itibaren gel- meğe başlamışlardır. Bugün ilk h Sovyet müh- ribile Sovyet Cumhuriyeti Hari- Komiser muavini — ve eski olçisi Potemkin'le eniz filosu ku- mandanı Amiral Yumaşel gelmiş- lerdir. Heyeti hâmil gemi saat sekizde Boğazdan içeri girmiş, mihman- dar heyeti beraberlerinde Sovyet Ankara konsolosu Trentiev oldu- ğu halde bir motorbo giderek gelen zevatı selâmlamış- lardır. Sovyet barb gemisi Moda açık- larında demirlemiştir. Bilâhare cumartesi günü Yavuzu takib e decektir. otla gemiye Do'mabahçeye Koşuyorlar k Şefin manevi huzurun - Ziyaretin saat onda başlıyaca - Bi herkesin malümatı olmakla be- raber halk Atasının huzuruna bir için erken - den Dolmabahçeye gelmişler ve ön saflarda yer almaya Çalışmış- lardır. Filh ka saat tam onda sara- yın büyük k: 1 ağır ağır a - çıldı. Bir tarafta bekliyen ve sabah den İstanbula geçen Adalı mıntakalarındaki ilk o - kullar, diğer tarafta sıra almış ©- lan halk geliş sırasile saraya gir- meğe başladılar. Gerek minimini — mektepliler gerek en yaşlısından en gencine kadar bütün halk, ebedi Şefit tabutu önünde içten gelen bin hürmetle sessiz ve sakin yalnız göz yaşlı bir vaziyette geçiy lar, bu müddet zarfında güçlükle tutabildikleri hıçkırıklarını an - cak çıkış kapısına kadar zorluk - | Ja saklıyabiliyorlardı. Bu suretle hıçkıra hiçkıra gi - rip çıkan halk yığınları arasında Atam seni böy recek idik diye bağıran yaşlı ve yaslı ana - lar, bu memleketi sen kurtardın mint mekteplil nazarı dikkati celbedi erin bir ucu Kaba - a dar dayanmıştır. Bu hal gazetemizi makineye kadar ayni şekilde de - vam etmiş ve Üç, üç bu içinde aziz ölü ebedi Şefimizi o- İ mütecaviz vatandaş zi - yaret ey Dün saat on dörde kadar yalnız ziyaret ödenler 150 bini aş- miş idi, Dün saat n dörde kadar yalnız teşrilata dahil zevatın ziyaretle- rine ayrılmış olduğundan bu ye- künun bugün hemen bir misline yakın fazla olacağı ve bu üç de bütün İstant n büyük Atalarını - görebilecekleri anla şılmaktadır. Celâl Bayar Hükümeti (1 inci sahifeden devam) rejimi korumak hakkındaki ihti- rasımız ölçüsüzdür.. Dedikten sonra — memleketin dahili ve harlei siyasetinde hiç- bir değişiklik olmuyacağını kay- deden izahını da yapmakta vatan- haklarına, onların emniyeti- emiştir. in her cümlesi bir ma- kale mevzuu olacak kadar veciz ve büyük kuvvette olan nutukl: rı bilhassa şu cümlelerile hepi- mize ve türk milletinin yarımına ne muazzam bir huzur ve kuvvet kaynaklığı yapıyor: *— Beni ve benimle varife al. mak lütfunda bulunan arkadaşla- rımı çok yakından tanırsınız. Ya; tığımız işleri bilirsiniz. Fikirleri- Tmize vakıfsınız. Her şeyden evvel temin etmek isterim ki, reğimin azad kabul etmez kullarıyız. Kul- larıyız.. dedim, bu kelimeyi m kin bir itaat ifade için değil işle- rimize şuurla bağlılık ve onları sadakatle yürütmek #azmimizi te- barüz ettirmek için kullandım. et uğrunda arim- le yürüyeceğiz.> ETEM İZZET BENİCE ci sayfadan devem) Tazim ziyareti Müsaadeye tâbi Değildir İstanbul Vali ve Belediye Reis- liğinden: Atatürk'e karçı tâzim — ziyareti yapmak için bazı yerlerden mü - saade karlı istenilmektedir. 17 ve Perşembe ve Cuma rısına kadar ziyaret tamamen ser- best olup hiçbir karta ihtiyaç yok- tur. Yurtdaş ve yabancı bütün hal ka bildiririm. İstanbul Valisi ve; Belediye Reisi Muhittin Üstündaği Hay'etler va askeri kıt'alar için trenler hazırlandı Gelecek ecnebi heyetlerle as- keri kıt'aları Ankaraya naklet - mek üzere Devlet Demiryoları idaresi icabeden tertibatı almış- tır. Ankaraya her yirmi dakika- da bir tren tahrik edilecetir. Heyetler evvelâ Perapalasta is- tirahat edeceklerdir. Bu hususta da şertibat alımmış- tır, Salamanka, 17 (a.a.) — Umumi karargâh tarafından evvelki ak- şam neşredilen bir tebliğde bil- hassa şöyle denilmektedir; «Kıt'alarımız bugün Fliks ve Ribarroya kasabalarını zaptet - mişler ve bu surefje Ebre'nin sağ sahilinde kızılların elinde kalan arazinin işgalini tamamlamışlar- dır. Düşman propagandası tarafın- dan büyük bir askeri muvaffaki yet şeklinde gösterilen harekât hakikatte düşman için büyük bir bezimetle neticelenmiştir. Ebre muharebesi neticesinde kıt'aları » mıiz 19779 esir alır yiatı 75.000 min edilmektedir. Askerlerimizin Partide bu — | Sabah yapılan | Toplantı Toplantı iki buçuk saat sürdü Bu sabah Halk Partisindi toplantı yapılmıştır. Bu tanbul Komutanı Korgeneral Ha- lis Bıyıkday, Deniz Komutanı Al bay Mehmed, Sinob saylavı Cev- det Kerim İncedayı, Emniyet Di- rektörü Salih Kılıç, Jandarma Ko- mutanı Yarbay İzzet, Beyoğlu kaymakamı Daniş, Eminönü k. den Tahir Kevkeb ve Hayri- ravavinleri Hamdi Emin Çap, Şirke ye Müdürü Sadi Akont tıda Vali Muhiddin Üstündağ, İs- | Dahilde, Hariçte Tee Ve Matem Emanullah! rimiz€ Eigan krali Önder At çi BK ah H Bir Sov Ankara, 16 (AA) ; cenaze merasimine 177 öi Sovyot —müfre: birlikte iştirak odeceklefi lınmıştır Riyaselicumhyj Ankara'ya g0f Atatürk'ün ceni ya nakil için Cumhuüf mahsüs - tren — İzmllt Yoldaki tezahüratı bazı zevata bu trendt yi Hey'etlere mi lar tayin Cenaze - merasimindi ,mak üzere şehrimizt ğ nebi heyetleri kar N lara mihmandarlık y hükümetimizce tayif vat şehrimize gelmiş ispanya'd! harb kızışt! 4| Hükümetçiler 75 / kişi zayiat ve 19,// esir verdile! iğtinam edilen mâ/ me yekünuda müd" gömdükleri duşm:u. mikdarı 13275 e Kuvvetlerimiz düşmü 29.347 top mermisi, pu, 191 makineli tüf tik tüfek, 24114 tüf Çer ve süngü, tahri tanktan mâda 18 t8f van bmbası, 868 KÜY (i miadde, 38496 bombü! gfi 102.575 tüfek mermif ” dır. ıf Hava kuvvetlerini! ğ Dün Carthagent Eıd' keri hedefleri borab# Öyiği miştir. Limandaki ÜĞN uğramış, bir vapura ” etmiştir.. Sultanahmed biİSS ÖĞ kuk hâkimliğind / Hazin bmınamı. kemat Müdi ÖÇ thr.rıhmcddf“ RU/ hallesinde İranilef İ 13 numarada Zeki * lan davada: yapılan t Tuşmasında eri | 437 inci maddesi hi ilândan kamına kalın 938/334, | olunur. Mmuşlardır. Toplantı saat V bulün- | göri