15 Mayıs 1938 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 2

*" —SONTELGĞRAF — 15 Mayıs 1938 Uyan ey elmalar, Uyan!.. Yazan: SERDENGEgTI Bir seyahatimizde Hatayın o suları Türk gönlü gibi kükriye kükriye | akan (Asi) nehri hoyunda, aAntakyada bulunuyorduk. Bize kızıl elma- lar getirdiler,İkl wvucu dolduracak büyüklükte iri iri, dolgun, kokulu, | güneşlen tatlı bir gömnlek giymiş elmalar... Bu güzel elmalar bizim kızıl elmalar mı? eş emen dünya dilberi yemişlerinden mi? iyenin, Türk ille- iye sorduk. Hay-| — Kalifornia'nın!.. — Elam' e$ — Kaliforniya elmaları!.. Kaliforniyadan xeliyor buraya!.. Meğer, bu tombul kızıl olmalar, bizim Gümüşhanenin, Amasyanın kızıl yanaklı tombul Ayşoleri değil- miş: Amerikanın güneşin doğduğu yere bakan, tâ öbür Okyanus sahil- lerinde, Kaliforniya'nın May Wastleri imişt!!. — ... — Vay canma!, Pekâlâ amma, dünyanın öbür ucundan gelen bu mübarek elmalar aynen kabuklarını saran bu kor gibi ateş pahasına malolmaz mı?.. Diye sorduk. Kaça satılıyormuş biliyor musunuz? ... Okkası bizim paramızla 10 kuruşal, Evet, aziz baylar, bunu işitince önce Kaliforniya elması gibi kızar- dık, soura ayva gibi sarardık. Şimdi şu bizim güneş gömlekli tombul Ayşeciğin elmacıklarına yak- laşabiliyor musımuz? Kendi diyarımızın elmalarına.. Kendileri sarıcık kurucuk da fiatları ateş!.. Muhteronm Ekonomi ve Arttırma Kurumu gazetelerde istediği ka- dar şekerle yemişin izdivacını tavsiye buyursun!.. Bayan yemişin yüz- görümlüğü dayamlacak gibi olmadıktan sonra... Fakat, baylar, hayret buyurur musunuz? Hakikaten şu bizim ye- mişlerin fiatlarına?, Tâ Kaliforniya'dan gelen elmalar 10 kuruşa satıl- dığına göre, aenba, bizim elmalar tâ Hazreti Âdem'den mi geliyorlar?!. * * MİLLET NE YAPSIN?. Şikâyet ediliyor: İstanbulda şimdi de salonları meyva ağaçlarının bahar çiçeği açmış dallarile süslemek moda olmuş. Böyle yemiş ağaç- larının dalıbudağı kırılması ne biçim modu olduğu soruluyor.. Hakikaten ne biçim moda? Fakat millet ne yapsın? Zaar, yemişle- a yaklaşılamadığı için ağaçlarının dallarını mı — kokluyorlar * AMMA SUALI. Piyengedan büyük ikanilye kazananlardan birinin pok sürprizli ce- vabını okudunuz mu? Bu zat kendisine kazandığı ikramiyo getirilince u suali sormuş: İ — Para ile ne yapılır?ı. Gördünüz mü? İşte âni sevinç böyledir: Akla dokunur!!.. Topkapı spor Klübündeki Ganlı çalışmalar | Kulübün güreş şubesi de açıldı Spor hayatımızda kendisine e - bemmiyetli bir mevki yapan Top- kapı spor klübünün uzun bir müd. dettenberi âtıl vaziyette bulunan güreş şubesi, yeni idare heyetinin iş başına gelmesile tekrar faaliyete hız vermiştir. Eski elemanları da arasına alan bu şubenin çevresindeki gençleri bu milli spora karşı teşvik edişi ve kendilerine inkişaf imkânları ha -| zırlayışını takdir etmemek müm -| kün değildir. Atatürkün bu öz Türk sporuna karşı gösterdiği derir alâ- ka da nazarıitibara alınırsa, klübün güreşe verdiği ehemimiyetin ne ka.| dar yerinde ve zamanında olduğu kendiliğinden anlaşılır. Şehremini | nahiyesi dahilindeki bu eski teşek. kül, bu şubeye topladığı gençler e-| sazen — federasyonun — seçmelerinde ve bazı klüblerimizin - tertib ettiği| maçlarda iyi dereceler almıştı. Da- ha esastan ele alınan bu iş, ciddi ve. sistemli bir çalışma sonunda şüp - hesiz daha verimli neticeler vere - cektir. Memleket sporuna bir hizmet te- lâkki ettiğimiz bu teşebbüsün mu.| vaffak olmasını dileriz. 19 Mayıs Bayramı Hazırlıkları Gençlik ve spor bay- ramı nasil kutlunacak Büyük Şefimiz Atatürk'ün, Ana- doluya ilk ayak bastıkları güne te- sadüf eden ve yurdumuzda spor ibayramı olarak kabul edilen 19 Ma- yıs bayramının memleketin her ta- rafıhda büyük merasimle kutlulan- İması etrafındaki hazırlıklar yer yer J i Cumhuriyet Rejiminin en he 5 Geniş büdçesi Bütçe müzakerelerine Büyük Mil- let Meclisinde 20 mayısta başlana- caktır, | 1837 mali yılı 231 milyon lira tah- |min olunmuşken bu Bene mayıs a- İyına yani daha mali yıl bitmeden bir ay evveline kadar yapılmış © - lan tahsilân yekünu 239 milyonu' geçmiştir. 249 lira üzerinden bağ - lanan 938 bütçesi Cumhuriyet dev- rinin en geniş bütçesidir. Bütçe encümeni bu husustaki tet. | kiklerini ikmal etmiş ve bütçeyi Büyük Millet Meclisine vermiştir. Mezkür encümen mahkeme harçla-| Tının artmasından sonra, gerçi va- ridatın 500 bin lira tezayüd - ctmiş olduğunu fakat halka fazla yük ol- maması için bu harçların indiril - mesi ve Avrupaya bir elden talebe gönderilmesini de termenni etmiş - tir, . Meclis bütçe encümeninin 1938 mali yılı için 250,049,000 lira vari - dat tahmin ettiğini bildirmiştim. Bu. varidatın nevileri şöyledir: Kazanç vergisi 2?,005,000, hayvan- lar vergisi 15,631,000, veraset ve in- tikal 450,000, —madenler rüsumu, 650,000 , — gümrükler . —hasılatı 50,350,000, — muamele — vergileri| 27,247,000, dahili istihlâk vergile - Ti 21,006,000, kara ve deniz av ver-| Bileri 400,000, — nakliyat vergisi 1,050,000, sefineler yüsumu 120,000, damga resmi 7,450000, Tapu harç- ları ve kaydiyeler 1,250,000, mah - keme harçları 1,650,000, pasaport,| kançlarye, ikamet tezkeresi harç -| Pancar ' Ekicilerini |Teşvik (Eminem Şarkısından Çıkan | Ginayet Şeker fabrikalarımız | Bu plâğı, kendi kızı daha fazla para Üzerine zanneden bir ; verecek sarheşun marifetleri Ziraat Vekâletince pancar ziraa.| Bir şarkı yüzünden evvelki gün, ti hakkında yeniden bir proje hâ - üç kişi biribirine girmiştir. Cuma- zırlanmaktadır. Bu projeye göre, ovası nakiyesinin (Oğlananası) kö. daha geniş ekimi için mahalli zira- at müdürlerince tedbirler alınma: bu meyanda pancar fiatlarının da müstahsil lehine inkişaf ettirilmesi ve pancar eken köylülere daha faz- la kredi açılması, nakil işlerinde va. laylıklar gösterilmesi tesbit edil - mektedir. Bu sene tatbik edilecek bu pro - je ile pancar istihsalinin artacağı tahmin olunmaktadır. Hü ğ y Fransa ve Paris Güzellik Kraliçeleri Müracaatları kabul edildi şehrimize gelecek'er Fransa ve Paris 938 güzellik kra- liçelerinin, Ağustosta açılacak olan #«Beynelmilel İzmir fuarıe münase. betile memleketimize gelmek arzu- sunu izhar ettiklerini yazmıştık. Fuar komitosi, bu teklifi tedkik ları 900,000, noter harçları $50,000, diğer harçlar 106,000, hayvan sağ-| hk zabıtası resm 170,000, tütün tuz, | Hpirto, ispirtolu İçkiler, rövelver, fişek — ve — mevaddı. — infilâkiye 35,185,000 tütün ve içkilerden alını cak — müdafaa — vergisi — hasılatı| 3,666,000, — kibrit “ ve — çakmak| 1,229,000, oyun kâğidr 30,000, işleti- len emlâk — satış hâğillkiti -1,500,000, devletçe idare edileti ' müesseseler | etmiş ve her iki güzelin de müra - caatini kabul ettiğini bildirmiştir. Ayni zamanda artist olan bu gü- zeller, fuarda muhteli fnumaralar ceklerdir. —— Deniz sporlarına Büyük ehemmiyet . pancar mantakalarında — mahsalün | » Jiçmeğe .yapacaklar ve şehrimize de gele -| İyü halkından Hasan isminde biri, vvelki gün bir meyhaneye girip başlamıştır. Biraz sonra Hasanın — karşısındaki / masaya iki kişi gelerek onlar da rakı âlemini kurmuşlardır. | Kafaların en hararetlendiği bir 'sıta tedariki için yeniden bazı ko -'srada gramofonda «Eminem. E .| minem..» şarkısı çalmağa başlamış- lardır. Hasanın karşısındaki iki kişi bu plâğı, birkaç defa tekrar ettir - mişlerdir. | Hasanın, Emine isminde genç ve İgüzel bir kızı olduğundan, kargi - sındakilerin «Eminem» şarkısı ü . zerindeki bu alâka ve sevgisine i - çerlemiş ve şarkının kendi kızı için çalındığı zannile yerinden kalkıp çalınan plâğı kırmıştır. Osman ve Abdil ismindeki bu iki kişi, Hasanın bu munmelesini ve hakaretini - hazmedememişler, hemen bıçaklarını çekmişlerdir. Hasan, ağır sürette yaralanmış - tır. Sarhoş mütecavizler de yaka - lanmışlardır. Demir yollarımızda Elektrikli trenler | İşliyecek — | İlk tecrübelere yakın- da başlanıyer Aldığımız malümata göre, Devlet demiryollarının — bazı — hatlarında, tecrübe mahiyetinde olmak üzere selektrikli trenler» işletilmesi için, tedkikata başlanmıştır. Yerlimallar Yazan: süudon. Gazetelerde oku aG li yine Galatasarayda ve bunun için alâkad toplantılar yapmağa VE tertibatı almağa b İstanbul gibi Türkiy€f başlı şehirlerinden biri koca şehirde henüz bif nasının bulunmayışı © teessüfe şayan birşeydİr ö Galatasarayda yapılâf lerin seneden seneye " ügi göstereceklerine senedefi, kötüleşmekte oluşuna şüphesiz ki binasızlıktif ge nanın've bahçesinin daf Üi yanın büyük bir zevki tif edilmesin€ sebeb OÜĞ Yerli mallar sergisi iddialı bir ismi olan bi sergide yerli ıstihsa pek azının görünmesi! bu yersizliğin sebep 0'* hakkaktır, İstanbul yerli mallâr #7 iştirak eden yerli istihstl larının mikiarının böyle az ve mahdud * söyleniyor. Halbuki ( Tar sergisi) ismini (4 sergiyi ziyaret eden y'" hassa ecnebi ziyaret€'” vi lekette yapabildiğimiz bunlardan ibaret olduğU çit na pekâlâ düşebilirler © Ççin bu şeyin önüne y Malümdur ki - sergiler “|propaganda vasıtalarıdı” Bunların tanziminde ( binde çok hassas olma? di bütün kabiliyetlef? mükemmel bir şekilde V memiz icab eder. Bütün İstanbullular serginin geçen senel€ gilere benzememe! temenni etmektedirler, | Bütün milletler ketü kabiliyetlerini — ol Çok daha mükemme! Bu tecrübelerin ilki, Aydın hat -| tında yapılacaktır, Alınacak neti -| celere göre diğer hatlara do teşmil | ğe çabaladıkları halde | deta kendi kendimizi bir şekilde teşhir et »likmal edilmektedir. ÇOĞLANA Huti m_uegeseııer ve şir-| 19 Mayıs sabahi het vilâyettekijetler - hasılaliğdördevlet — hissesi * * EĞER KIYAFET DÜZELECEKSE... Veri'iyor 1,683,000, hazine geredhaa Muharrir arkadaşlarımızdan biri yazısında gazele müvezzilerinin |spor meydanlarında bütün'orta ve İlise talebelerinin Iştirakile büyük | mütevelli varidat 1720000, tayya.| Sahil şehirler gençliği kıyafetlerini düzeltmek için verilen kararı çok dağru buluyor. Hatlâ| şefür ve otabüs biletçilerinin de kıyafetlerinin düzeltilmesi lâzım gel- | diğini söylüyor. Çok doğru: Bize kalırsa hattâ, korkma kardeşim, harrirlerin det,.. 4 » ** BİR ÇARESİ YOK MU7.. »»Mlüğde: Şehrimize yazlık turfanda sebze ve meyvalar gelmeğe baş- lamış. Domatesin kilosu 60-70, Çileğin 250-200 kuruşa satılıyormuş! .. Baksanıza, Paris çöplerinin küllerinden iyi cins kiremit yı.ııı_vuı-[ muş. Bundan hayretle vo herhalde gıbta ile bahsediliyor. Ne kadar gıbta ile söylense nafile. Biz İstanbulun çöplerinden ki- Temit filân yapamayız... Çünkü biz İstanbul çöplerini her gün ağız, burun yolile yiyoruz! müu.! jimnastik şenlikleri — yapılacaktır. ğleden sonra da her yerde genç -| lik, klüb ve spor teşekkülleri tara. fından muhtelif spor müsabakaları İtertib olunacaktır. Evvelce yapılmış İolan spor müsabakalarının kazanıl. İmış hediyeleri, kupa ve madalyalar| da ayni günde sahiblerine tevzi e- dilecektir 19 Mayıs idman şenliklerinin mü- kemmel olması için teferruali ka. dar her türlü tertibat alınmıştır. İs. | tanbulda bu büyük günün - tes'idi için yapılacak şenlikler arasında İs- tanbul mantakası talebeleri Taksim | re resmi 2250000, ğskerlik müktt- | lefiyeti 1,650,000, / kaymetli- evrak 200,000, muayyen masraflar karşı - liğa varidat 170,000, eski alacaklar 60,000, cezalar 1,300,000, — İstanbul Üniversitesi hasılatı '75,000, müte - ferrik hasılat 2,600,000, iktısadi buh- Tan vergisi 14,250,00, muvazene vergisi 17,100,000, hava kuvvetleri- ne yardım vergisi 5,500,000, buğda- yı koruma vergisi 7,350,000. Umumi yekün 250049,000, tesvik edilecek İktısad. Vakâletince İstanbul ha. vuzlar ve fabrikalar müdürlüğüne ısmarlanan yola ve şarpi - denilen deniz vasıtalarının büyük kısmı ik- mal edilmiş, bunlardan ikinci şarpi partisini teşkil eden 13 parça da, Modadaki denizcilfk klübüne tes- lim edilmek üzere hazırlanmıştır. Denizcilik klübü bu vasıtalarla derhal ekzersizlere başlayacak, bu Şti seneki büyük deniz yarışlarında *K havüzlarının 1s- | Yola) müsabakalarına - ehemmiyet Zonguldak arasında da yeni hattın olunacaktır. Ezcümle Karabük ile bu suretle yapılması çok muhte - meldir. Pencap maliye | Komiseri |Geliyor |Köylümüzün hayat şart- larını tedkik edecek Hindistanın Pençep Racalığı ma- liye komiseri L. M. Darling yakında inkişafı Ş Alman fir- olulında, Kadıkör kazisıldaki ta <| va ve & : ;,:'î': bi ei lebeler de Fener stadında idman| —e Mesgul ğ | verilccektir. memleketimizi ziyaret edecektir. Ayrıca diğer sahil şehirlerimiz - kendisi, bir İngiliz maliyecisidir. Kurye talimatnamesi değiştiriliyor Ankara 18 (Telefonla)— Harici ye kurye talimatnamesi tadil edilmiş yeni talimatnamc bugünden itibaren mer'iyete girmiştir. şenlikleri yapacaklardır. İdman ha. | reketlerinin provaları devam et . mektedir. Z İstanbulun her — mımtakasındaki | Bu maksatla 'şehrimize gelmiş o-| İtki gençlik teşekkülleri arasında ( ve sekiz senedenberi de bu vazife- lan Alman mühendisleri yeni ı,ifld- (garpi) ve (yola) yarışları team. proje hazırlamışlardır. müm ettirilecektir. * Amerikada Kolombiya şehri-| — Je Seyyar satıcılar için bir tip |de bulunmaktadır. Mumaileyh, memleketimizde bil. hassa köylümüzü tedkik edecektir. Halkevleri'de 19 Mayıs gününde | Nin birçok üniversitelerinde bakalor (e arabası y , lması, bütün cana. | Köylülerimizin hayat şartları üze. Buna göre hariçten gelip giden kuryelerin diğer vatandaşlar gibi | jimnastik faaliyetleri gösterecek - ya imtihanlarının yenider tadil e.'fım bunu kulianması kararlaştırı!. rinde yapılacak olan bu tedkikler- gümrük muayenesine tâbi olacak, hiçbir suretle muafiyette istifade et- İlerdir. Ayrıca, her taralta temsiller dilmesi - yüzünden talebe derslere | mış, belediye araba tipini tesbit için den alınacak netice, mezkür mem- miyeceklerdir. -— - Berber Murad Efendi, Naciye Ha- nımın kocası gibi kapının önünde karısına avaz avaz sövüp saydıktan sonra, evinin avlusunda rastladığı komşu hanımlara arkasını dönüp «namehremlik» yapan softa bozun- tularından değildi. O, uygunsuz kıs- kançlık yapanlara, kaç' göç oyunu oynıyanlara, karısını döven ve sö . venlere «medeniyetsiz herif'fre der. İve konferanslar da verilecektir. — | kendi bilgiçliğine pek derin inanı olduğu için kimseyle konuşmağa, pek derin inanı olduğu için kim seyle konuşmağa, kahveye çıkmağa tenezzül etmezdi. Karısı Meryemin uysallığını, yüzünün güzelliğini be. ğenirdi. Falfat aklı ermediği İşleri onunla konuşmağa özenmezdi. O . 'nun için erkence yatar, erkence kal- krp işine giderdi. naşmıyordu. Peymanın — sıkıntısını di. Mahallenin genç kadınları ona:| Peyman geldiğindenberi sofrada) sezdikçe onunla derdieşiyor ve te- Şik Murad Efendi, şık berber lâ « kabını koymuşlardı. Merpemin ko- cası üstüne başına, tuvaletine me- raklıydı. Komşuların çoğu kasket İsöylememişti. Kızı yok yere döv -|kapanırsa bin kapı açılı giydiği halde, o, melonunu başından çıkarmazdı, gicir gicir dik kolalı yakalık kullanırdı. Küçük parma « iında iri bir firuze yüzüğü vardı. Tıraşsız gezdiğini gören olmamıştı. menjovari bıyıklarını, san'atı icabı maşayla kıvırıp kaldırırdı.- Siyah saçları da briyantinli, ve yan taraf. epeyce söyleyip gülmeğe başlamış-|selli vermeğe çalışıyordu. 'tı. Meryem eski kapı yoldaşının ev-| — Üzülmeyiniz Peyman Hanım. lerine gelişindeki sebebikocusına | Burası sizin eviniz sayılır. Bir kapı| Sıkılacak düklerini, oyun da kaçtığını kısaca| hiç bir şey yok.. Hem ben sizin için yözliyerek işi kapatmıştı. Berber|iyi birşeyler düşünüyorum.. - der. Murad Efendi karısının bu ince, ki.|di . bar kapıyoldaşını kıvançla karşı -| Nihayet bir akşam düşündüğü iyi lamıştı. Kendi tabirince, bu, «me-|şeyi söylemişti; deniyet» görmüş genç kıza karşı| — Millet tırnağını boyuyor - de- küçük düşmemeğe, o yaşayışı bilir (di - ben zaten dükkânz bir manikür görünmeğe savaşıyordu. İlk gecesi|getirmek istiyordum. Siz maşallah tan frizeliydi.. Mahalleye yakm ol- safraya çatalla berabor bıçak koy- çok istidadlısınız.. On beş gün size) dukça işlek bir sokaktaki küçük dükkânındi baş kaldıkça gazete o- kur, siyasal soruklara pek merak | sarardı. Mahalle erkekleri arasında madığı için Meryemi gizlice haşla-|göstereyim.. Eğer Marseldeki Mat- mıştı. Eve gelince melonunu çıka- | mazel Elizadan daha usta olmazsa.. mıp selâm veriyor, sofraya oturur - mız - bıyığının bir ucunu çekerek- ken gecelik entarisi giymeğe ya -|ben bunları kazırım.. EDEBİ Yazan girmemiye başlamıştır - tetkiklere başlamıştır. ROMAN:'9 Nezihe Muhiddin Peyman bu sözlere gülmek mi|bakıyordu. Birdenbire aklına gel - ağlamak mı nasıl karşılık verece -| miş gibi: | dedi - bu gece teka- üd mümeyyizin kızı Nedime Hanım ğini kestiremezken Murad Efendi Ha!, daha ateşli atoşli devam etmişti: — Marseli bildiğime mi şaştınız, bize oturmağa gelecek.. Saçlarını iyoksa size manikür öğreteceğime kıvırırken söyledi. İyi ki unutma- mi? Ben Marseli değil berberlerin dım. pirini bile bilirim, Beyo adım | Meryem kocasına — sezdirmeden adım tanırım.. Manikür yapmağa Peymanın kolunu dörttü. Peyman gelince; yaptığım Paris saç tuva -|bu dürtüşten bir şey anlıyamamış. letleri yanında bu hoşaf içmeğe|t. Murad Efendi karısına: zin kızının saçlarını bir kıvırdım,| — Meryem misafir odasına man- benzer, Bugün tekaüd mümeyyi -|gal koy.. Hem de kiracılara seslen değme gitsin. Permanat falan ya-|eğer evdeyse Yusuf Beyle anasını nında haltetmiş. da çağır.. Berber Murad Efendi - san'atına| Meryem anlamamış gibi koca - aid bu sözleri söyledikçe yüksek|Sinın yüzüne bakıyordu. Şık berber bilgiç ıstılahlarını söyliyen bir Ü-|tekrar etti: niversite profesörü gibi yüksekten| — Yüzüme niçin tuhaf tuhal ba- lekette tatbik olunacaktır. kıyorsun? Burası kayyum Bekirin evi değil, kuvaför Muradın evi. Bu- raya ihtiyarı da gelir, genci de, ka. dını da gelir, erkeği de. Ben mo- deren - modern - hayatı severim, Siz ne dersiniz Allah aşkına Pey - man Hanım? Bu «medeniyetli» şık erkek, Pey. manin kendisini beğenip, takdir et-) mesini bekliyordu. Kafasında bin bir düşünce düğümlenen kız ne söylemek istediğini bile anlama - (dan böş gözlerini yürüne kaldırdı. |Murad Efendi: — Moderen - <moderne hayat - diye tokrarladı. Mutlaka bu ala - franga sözü — işitmesini — istiyordu. Moderen hayatı inşallah ben bir iki İsene sonra yaşıyacağım.. Yüksek - kaldırımda bir dükkân — açmadan. Allah canımı almasın... Peymana bir türlü kulak astıra - mayordu.. Ne ileri ve geniş düşün- celi, ne alafranga bir irsan olduğu- nu bir türlü anlatamamıştı! Zavallı adamcağız elleri mak, belki de saçlarını | yıka. ı“n- doğru değildir. | İstanbulda açılacak jseneki (yerli mollar) geçen senekilere ben?” | biz İstanbullular şiddet'” » etmekteyiz. ' Sergi binası içift — 2 milyon lira — Harcanacak — İstanbul daimi binasının inşas!” sonunda baş «Yeni daimi sergir, sene, İktisad Vekâleti bin liralık bir tahsistt |Bu tahsisat, gelecek baren 100 bin liraya v Yeni sergi binası tf liraya mal olacaktır. İn İmuhakkak başlanacktir- dışarı çıkılıri sana hayran, sen mu? İşte seninki Böşteri g Peymanın yüreğitt V ha saplandı. g