20 Kasım 1942 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

2 Sayfa SON POSTA İkinciteşrin 20 Hergün Mihver, cenubi Avrupa Sahillerini tahkim için Afrikada vakit Kazanmak mı istiyor? Ekrem Uşaklıgil —# K omşuda çıkan ateş ne ka- dar azgın ve tehlikeli 0- larsa olsun insan evvelâ kendi evinde beliren kıvılcıma bakıyor. Üç beş gün müddetle dünya harbini âdeta unutarak yurdu. muzda geleceğe doğru açılan ü mid kapılarının kenarından ne çıkacağını keşfetmiye çalıştık. Kehanetin zamanı çoktan geç- ti. Beylik kaideler de çoktan de. öişti, İl RESİMLİ MAKALE be z Pasteur bulaşır hastalıkların bulaşma sebeblerini onlarca yıl Ne kadar derin görüş, geniş — Tokib fikri ister E bilgi ve kuvvetli zehâ sahibi Mavi ile sarının karışmasından | inceleme ve araştırma sonunda yeşil rengi elde etmiye alışkın keşfetti, Marconi ise telsiztölgraf: bulurken tabii bir hâdise üzerinde . olursak olalım. İstifade getireceğine hükmettiğimiz bir buluşu ufak tefek yoklamalardan sonra buldağumuz noktada bıraka » cak olursak görüş, bilgi ve zekâ kuvvetlerimizden temin ede « Sabahtan Sabahar Büyük adam yetiştirme! Yetişene yardım etmek Her memlekette milli İhtiyaç olmuştur Burhan Cahid ransa üçe ayrıldı. Belki de dörde ayrılır. Çünkü e tehlike karşısında etrafina topla» nacak çapta adam yetiş- memiştir. Fransa demokrasinin milli ve siyasi kudreti kalma- muştı. İktidar mevkii iktsadi buh ranları yaratan gizli ve âşikâr, içli ve dışlı menfaat cereyanları. na basamak olmuştu. Geçen Bü- yük harbden sonra zafer heyeca- ile Fransada bir diktatörlük ku rulmasından korkanlaa bügün iktidarı paylaşamıyan kumandan plan ronsamın şimdi. fırçasında| yaptığı müşahedelere dayandı, fakat her iki bilgine de kuvvet | Çeğimiz istifade olardan beet kA larm her birine birer malikâne kırmızı renk bulduğu bile olu - yor; Tahminler hak'katlere uy- ığı ileride gö-| burada kendi meşgul iken Afrikada dünya faciasının gidi-| sini değiştirecek derecede mü -| him bir harb, bir de politika ha- reketi vukun geldi. Harb hareketi Mısırdan siçri- yan sekizinci İngiliz ordusunun kazanmış olduğu zaferdir. izler bu zaferin verdiği hızla günde 50, 100, bazan da 120 kilometre yol alarak, Bin - gaziyi geride bıraktıktan sonra Trablusa doğru durmadan ilerli. yorlar, Mihver kuvvetleri de dur- madan geriliyorlar, duracaklar mı, durabilecekler mi? Belli de- ğildir. Maksadları sirt verilebile- cek bir hattı bulmak mıdır, yok. sa hayallerinden beş alt ay ev- vel yaptıkları gibi Trablus hudu- dundan itibaren bir saşırtma sn)- dırısı yapmak mı geçiyor? Hiç kestirilemez. Üç bes zün daha bekliyelim, elbette görürüz. Afrikada vukua gelen politi. ka hareketine gelince, bu hare- ket Amerika ordusunun Fas i Cezayirde karaya çıkarak, lardan Tunusa doğru yürüme: başlamıştır. Amerika ordusu Fransız top- raklarına ateş açarak yaklaştığı gibi Fransız topraklarından da ateşle karşılık gördü. Karaya çıktığı zaman da ufak tefek çar. pışmalar yaptı. İki yabancı küvvet karşılaşa - rak yekdiğerine ateş (açtıkları zaman vukua gelen hareket bir harb hareketidir. Fakat ilk mü- sademeleri takib eden hâdiseler gösterdi, ki burada harb hare - keti pol'tikanın hazırlığını tam olarak yapamadığı mahdud sn.) halara inhisar etmiş, çok kıa ol- mus, galebeyi derhal politika al- pistır. Fransa ötedenberi bizim iyice bildiğimizi sandığımız bir âlem- dir, Fakat bu âlem üç yıl oluyor ki, kesif bir sis tabakasının altın. da kalmıştır. Artık dekorun de-| kor içinde oynananı tam olarak göremiyoruz, uzaktan az çok se- zebildiklerimizden bir büklüm çı- karmıya çalışmak ise hatalı bir harekette bulunmak olur. Bu - nunla beraber Afrika hareketi - nin Fransada, Amerika sefiri ta- rafından hazırlanmış olduğun Amerika hariciye nazırı kend dilile söylemiştir. Fransada yapılan hazırlık şöy- le böyle ilki yıl kadar evvei Mös.| yö Lavalin başvekâletten âdeta tevkif o edilircesine- — atılınasını mucib olan hava ile mi, yoksa Lavnlin tekrar iktidar mevkiine çağırılarak Amiral Darlanın yal Tarihi tefrikamız: 14 AKİLE HANI gö ve — Öyle söylemen. Bıldır vHo- tin» seferine gider iken öz karın- daşı şehzade Sultan Mehmed i körpecik na kıyan Osman değil midür? Ya, şehid Mehmed- cik: «Osman, bana kıyman» de. yu zanularına kapandıkça cel - lâdlara: «Bre ne söyledürsiz, ih. öz karmdaşını boğduran amcası isteyüp gidecekti. Valide Sultan az oturmasını İşaret etti: soğumuş denür, doğru mıdır? Tümsedi: efendim. Zerre elem çekmen ve lihi küsüfa uğrıyacak ve Sultan Mustafayı mağdur tekrar salta nak eylen» dememiş mi idi? Ya,|nata kavuşacaktır! Az sebreylen. Sultan Mustafanın anası İİ kaynananın ince ve Tâl #eren kaynak birdir. Bu kaynağın adına takib fikri deriz. Se hi Kumkapıda 3 genç | zehirlenerek, sonra da yanarak öldüler Adliye, dün Kumkapıda cereyan eden ve 3 gencin feci şekilde ölme. lerile neticelenen bir zehirlenme ve yanma vak'asına el koymuştur, Kumkapı istasyonu bekçilerinden biri dün sabah, istasyon civarinda bulunan yük vagonlarını muayene ederken bunlardan birinin içinde 3 gencim ölü olarak yatmakta olduğu- nu görmüş, hâdiseden polisi haber. dar etmiştir. miş, adli tahkikata başlamıştır. 18 ile 25 yaş arasında bulunan bu 3) gencin, vagonun içinde yaktıkları mangalın neşrettiği karbon gazin - den zehirlendikleri ve bu arada mangalı devirerek (synl zamanda yaninak suretile öldükleri anlaşıl - miştir, Kumkapı civarinda hamallık yap | tikları söylenen (o ölülerden birinin hüviyeti tesbit edilmiş, bunun 25) yaşlarında Yusuf oğlu Ali adinda bir genç olduğu öğrenilmiştir. Dİ -! ğer iki ölünün gayrimüslün olduk.| ları anlaşılmış, İsim ve hüviyetleri tesbit olunamamıştır. Müddeiumu. mi, tahkikata devam etmektedir. Bir zehirlenme hâdisesi daha Murad adında bir şahsa sid, ta - mir için Hasköyde kalafata çekilen! bir motörde tayfalık yapan 6 kişi evvelki gece bir kaba | pişirdikleri yemeği yemişler, az sonra zehirlen me alâlmi göstermişlerdir. Hastaneye kaldırılan tayfalardan ANI ölmüştür, Kaza etrafında tahki- kata devam edikmektedir. | vız şmumi kumandan ve mara -| #ale muhtemel halef mevkiinde| bırakılmasının amiralde doğura-| bileceği gücenme hissinden isti-| fade edilerek mi başlamıştır? Bu! noktayı tarih halledecektir. Fa-| kat Amiral Darlanın hâdizeden evvel birkaç defa hasta olan oğ- lunu görmek “esilesile Afrikaya gidip geldiğir ve en son olarak da Amerikalıların karaya çıkma larmı müteakib güya müdafaayı ele almak (Devamı 4 üncü savfadal İ gini hatıra getirdikçe yüreği «beni ümre Di Davud Paşa ayağa kalktı, izin —.Yeniçeri ocağı Osmandan — Hilâf değildir. — Sebebi «Hotins de askeri in cittüğü midir? — Beli valideciğim, — Ya, bundan vesveselenüp Şişe keder eriştirmek x Davud Paşa manalı manalı gü- — Ana vakit bulup fırsat dü- şüremiyecektir. (Daha manalı gülümsedi) benim başımın tacı mübarek yüreğinize öndişe ver. men. Ankarib Osmanın şemsi tas 'aya acır mı ve anım) denbire atıldı, damadının elleri- şöddenli şiddetli ,İmirew anı kabul eder mi? Ya, müf Dün şehir meclisinde hastane ilcretleri tesbit olundu azalar tramvaylarıdan şikâyet ettiler Şehir Meclisi, dün saat 15 dediğini, 5 senelik mucib ilinel ela vekili Abdülkadir Kara.| ce elekrik şebekiini bu ee ge mürselin riyasetinde toplanmıştır. | tveline devam edileceğini, Ticaret Kisa bir hafi celseyi mütenkıb| Vekâletinin vereceği bakıra muka. açık celse halinde rurmameye geçil.İbil yeniden Romanyadan 1000 ban miş ve muhtelif teklifler akıkadar| da; temin olunacağını, idare İşçile. encümenlere havale olunmuştur. tinin berfihi için yeni tedbirler alı- Bacağını, bir kısım elektrik Jâmba. yeni ücret tarifesi günde birinci s1. mif 5, ikinci sınıf 3 ve üçüneli sınıf) Tramvay ve Tünel İşletmeleri İda. için 2 lira ücret ve ameliyathane! "esinin 943 varidat ve masraf büt- masrafı olarak 10, küçük ( ösrrahi| çesi 10 milyon 350 bin lira ola müdahalelerden de 5 lira olarak'rak kabul edilmiştir. tesbit olunmuştur. p” KR 10 dakikalık bir fasıladan sonra) Meclis, birinci rels vekili Faruki De. | relinin riyasetinde ikinci celseyi Denizde bir genç kız cesedi bulundu yapmıştır. a ti .İ Dün Kumkapı sahillerinde deniz. Bu celede Elektrik, Tramvay i-| i ai Ve İde genç bir kiz cesedi görülerek ka, v s4.) raya alınmıştır. Yapılan tahkikat rasında söz alan azalardan bir kış. »eGeesinde bir kazaya kurban git - mı tramvaylardaki izdibamden şi tiği sanılan cesedin, Şebzadebaşında küyet etmiş, müstahdemlere zamı| Ceylin apartimanında oturan 18 meselesi, elektrik tasarrufu, bilet -| yaşlarında Kadriye adında bir kiza çilerin yolculara nezaketle munmele| add olduğu anlaşılmıştır. line imleri ) İİ ini b ir, ” Ekektrik, Tramvaş Umum Mu | Dünkü altın fiatları Dün bir altın 34 lira 10 kuruş, dür muavini Celâli bu hususlarda verdiği izahatta elektrik şebekesi (24 âyarlık külçe altun 1 gram çin mühim miktarda malzeme gel - İlra 45 İcuruştu. edilmiştir, Bütçenin müzakeresi 5 İSTER İNAN, İSTER İNANMA! Tâç o yazıyorum. Rahatsızlık hissettikçe, günde on taneye kadar alabilirsiniz. Az yiyiniz! Yemeklerden sonra kat'iyen uyku yok...» Adamcağız doktorun bütün dediklerinin tamamile aksini disine diyor kir «— Bütün aldığımız ilâçları kesiniz. Gazete, kitab, risale | yapmış. Ne dersiniz, hiçbir şey okumak yasak. Size bir de gül- ! kalmamış, iyileşmiş! İSTER İNAN, İSTER İNANMA! le Afrikaya koş.İL saladı, gözlerinde binlerce yan-, — Ne kadar zaman? gınlar kıvılcımlanıyordu. Boğaz. dan gelen kinli ve ihtiraslı birldi: sesle sordu: — Anı bir Allahı taalâ bilebi- — Mustafa yeniden iclâs edil-|lür. (Oda kapısına doğruldu) mek mi düşünilür? Ya, «ocağı â-| «Âtike» bu gece size gelecektir. — Ya, siz , Wi efendi fetva verür mi? (Da -| - Le yakamızı boşlar ise madının ellerini kuvvetli kuv -| gelüriz. vi sin) siz dahi veziriâzam| © — Geceleri sarayda mi kalür vi sz? Bakışları kaplan gözleri gibi| . . yok benim efendim. Biz e e sarayı hü. | kalmak istemeyüz, kendüsi boş- mayona dönecek miyiz? Ya, bize | »mAk istemez. gene «mehdi ülyan © diyecekler) Sultan Mustafanm anası hte. mi7 miye istemiye gülümsemeğe ça « A) aşti: Davud Paşa koşup oda kapısı) — Cenabınızı çok mu sever? nı birden açtı, dışarıda dinliyen.| o Davud Paşa kapının tokmağımı ler varsa ansızın yakalamak iş.) çevirdi: tiyordu. Kimse göremeyince ihti- yatlı ihtiyatlı geriye dönerek 1e- sini büsbütün alçalttı: rem tutup itimad eylemesi lâzım- dır. Bir daha göz göze geldiler. Valide Sultan daire kapısma ka- dar çıktı. vüreği çarptı; Takib fikrimizi besleyip kökleştirmeliyiz. r ölaberleri Paşa gözlerini yukarı kaldır -| âzam Dilâver Paşa ile karşılaştı. — Sevmesi ve kendüye mah.|rine diz çöktü: lektrik ücretlerin yeniden 3 kuruş zam kabul edildi Ticaret Vekâleti 30 obüsün tramvay idare-i sine devrini kabul etti Ankarada bulunmakta olan Elektrik, Tramvay ve Tünel İşletmeleri Umum Müdürü Mustafa Hulki Erem büyün şehrimize dönecektir, Elektrik ve Tramvay Umum Müdürü Ankarada elektrik ve tram. vay ücretlerine yapılacak zam hakkında alâkadarlarla ote maslarda bulunmuştur, Kömür ücretlerinin artması üzerine" idare elektriğin be- her kilovatına yeniden 3 ku- ruş zam yapacaktır. Umum Müdür Elektrik İda. resinin ihtiyacı olan kömürü temin için icab eden nahili va- s#ıtasının temini işini de hal- letmiştir. Diğer taraftan Ticaret Ve- hâleti hesabına gelmiş bulu. nan 30 otobüs şasesinin Trom- vay İdaresine devri üzerinde yapılan temaslar da müsbet bir şekilde neticelenmiştir. Tramvay İdaresi, bu oto- büsleri monte ettirerek şehrin muhtelif semtlerinde çalıştı. racaktır. Nal 2 almağa le Ankaradan ıstanbula gelecek ve civardan Ankaraya gideceklerin ekmek kartları alabilmek İçin mezkür vesikaların kart bürolarının ibraz edilmesi lâ » zanydar, 2 — İstanbuldan Ankaraya gi - decekler orada müşkülüln maruz kalmamaları için şehrimizde aldık ları daimi kartlarla dağıtma birlik. lerince mühürlenmiş nüfus hüviyet dası merdivenleri önünde veziri Dilâver Paşa da Sultan Osmanın haremden çıkmasını bekliyordu, Dilâver Paşanın yanmda kalma- dı. Damad olduğu için padişahı haremde, kendi dairesinde'de gö rebilmek izni vardı. «Kuşha - ne» (1) önünden geçip hareme açılan küçük kapı, önüne vardı. Hemen içeriye aldılar. Genç Sultan Osman bugün çok celâlli idi. Halasının kocasım gö- rünce yüzü güldü: — Sabah sizi beklemiş :dük. Dedi, eniştesine oturması için yer gösterdi, Davud Paşa döşemeler üzerin. deki nefis ihramlardan biri üze- — Az eski saraya idük padişahım. (1) Kaş beslendiği yer değil, padişah, hediye ederek, akademilerde ş6- ref koltukları vererek siyasi ce- reyanlardan uzaklaştırnuşlardı. Çünkü siyasi partiler ve bunları idare €den iktisadi teşekküller için Fransada kuvvetli bir idare aslâ arzu edilemezdi. Bes yüz. olan mecli ist, bunların nis li sosyal demokrat, bir avuç kral- lık taraftarı, bir tutam cümhuri- yetçi bir düzine radikal sosya- Yist dolduruyordu. Bu yüzden ik. #dar mevkii de elden ele geçi- yor, kabineler birer hafta, birer ay nöbetleşe iş başında kalıp gi- diyordu. . Göze çarpan şu idi, Fransada fırkaların ve halkın can ve gö- nülden saygı ile etrafına topla- nacağı şahsiyet kalmamıştı. Avu, katlar, sarraflar, iş adamları, bankacılar devlet otoritesini en tehlikeli noktalardan baltaliyor- lardı. Harb Fransayı bu vaziyet- te buldu. Ve ihtiyar Mareşel Pe- ten'in temiz bir asker ruhu ile Fransayı kurtarmak kaygısı yine bu sebebden müsbet netice ver- medi. Çünkü Fransada bir iç em niyet, İç bütünlük çokten çürü. müştü. Fransanın şahid olduğumuz bu acıklı manzarası bütün mil- letler için ibret vericidir. Büyük ve korkunç hâdiseler karşısında kitleyi derleyip toplayacak bü- yük çapta insanlar her miiletin sinesinde yetişmiş, hazır bir hal- de bulunmak icab ediyor. Bun- lar her camianın âdeta emniyet subnnı vazivetindedirler, Siyasi partilerin, fikir mücadelelerinin üstünde cemiyetin rubuna hük- medecek kudrette insanları yetiş tirmek vetişenleri tutmak ve ye- Vali Ankaraya gitti Vali ve Belediye Reisi Dr. Lütfi Kırdar muhtelif meseleler etratın- melidirler, 3 — Şehrimizden Ankaraya da, imi olarak nakilhane edenlerin An. kara dağıtma birliklerine kaydol - maları ve kartların; alabilmeleri i- çin behemehal mukayyed bulunduk İarı dağıtma birliklerinden kayid- larının silindiğini ve ekmek karti. in verilip verilmediğini bildirir bi. rer nakil ilmühaberi almaları ve bunu Ankara dağıtma birliklerine ibraz etmeleri tebliğ olunur. — Ya, validemiz (2) nasıldır? Namizaç oldukları söylenür idi? — Ömrü devletinize dua e - derler idi benim efendim. Sultan Osman hafifçe kızardı, rakibi Sultan Mustafanm Eski Saraydaki anası üzerinde daha ziyade durmağa lüzum görmü - yordu: — Gece bizden ayrıhıp bostan cıbaşıya mülâki olduğunuzda ol iki bedmest ihnak edilmiş mi idi? ş Davud Paşa, ilkin padişahın geteki «serbest bırakman mese- lesinden haberi olduğunu zanne. derek yüreği hızlı hızlı çarptı. Böyle ise, mahvolmus demekti. Fakat on dokuz yasındaki genç hünkârın yüz çizeilermde böyle bir şeyden küçücük bir emare bir iz bile yoktu. Hemen kendini to- parladı: (Arkası var) (2) Babası Sultan Ahmedin üvey &- Bra mahses busui muifak, Biç kasım) nam. Sultan Ormanın asl kendi anasi Davud Pağit #ürüyde Saras v.i cimşwculer için kaydediyoruz, Mahfirum» bör yıl evvel ölmüşlü, ©) veye.