4 Haziran 1942 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3
“SON POSTA Unutmamamız gereken bir Türk bilgini: Erzurumlu İsmail Hakkı Yazan: Pr 18 ine asır, tab3af ilimleri ala.) nında büyük ansiklopedilerin ye. ği bir devredir. Bunların en Laplace o (1749.1827), (1707-1718), Kam (1724 1804), Goethe (17491832) dir. Kant ve Laplace dünyanın olu.) teorilerile, oLinne ifile, Goethe tekâ. âzariyesile ebe çlDarwin 167: y.İtezini ileri girdü. Buna gö ser 18 nci asrın fe dair tam 'br ansklopedidir. Bu tabda hesab, geometri, kozmograf. , Jeolnji, anatomi, fiz. Biyoloji, antre nen şeyleri toplayan bir « Bu yüce eseri tek başına izaSINA, düşünme disipl smrenmenk mümlün değidir. Bütün kültür devreleri içinde bu kadar büyük bir bilgi hamulesinin oir tek başta toplanmasına ikinci bir örmek bul mak çok zordur. Bu flim abidesinin iyice anl ası ve tsimir edilebilmesi bütün bu fim şübelerinde kendi-; sinin vardığı sorunları gokdaşlar i ZN Biz bu yazımızda İbrahim Hak-| ının tekmil hakkındaki görüşü. r.İdeğişmesi ve canlı vartıkların dalyı, İtafa) olur. .İkalarak her üzviyet nevinin müs-|2imet asrın beb'at » ofesör doktor Sadi Irmak Bilindiği gibi canlı varkkların'yahien Hakkı 1750 yıllarında ya tekimülü hakkındaki teori: Lâ.zıp bitirdiği Marifelnamesinde ya” mark ve Darwön tarafından (sis Goetihe'den 40 yıl önce tekâmül temieştirilmiştir. Lamark 1806 dahakikında gayet vazıh fikirler ileri (çıkardığı Felsefi Zooloji adlı estisirer, minde uzvi varlıkların birbizlerin Merifetname sayti 20, satır 14 den tekâmül ettiklerini Ve amma hayvanat ile insan a. İVe bunun sebebini de ınuhit, anda çen amli ma Zörüretimde buluyordu. Bulmaymundur. Zira ki cüm müellife göte tekâmülü Intaç eden saar ve yenebden manda bi âmil muhit şartlarının durmadabİve derunü insana iwüşabihtir. Ve, v mutavassıtların ovücudundu, buna uymak için bedeni istihalele-İyimmet budur ki her biri kendi ruz kalmalarıdır. Bu fikrilmemebesi esfelinden nihayeti alâ. İtekâmülü izaha yeter (bulmayan! 5 deha izsaniyede nihayet b varlıklar o kadar fuzla lar ki gıda kaynakları hepsinin yaşamasına tedir. Bu yüzden şidd: İsavaşı meydana çıkmakta yasta üşlün gelenler yani ku W hayatta kalır, Zay er. Böylece bir arıwma (15. Ayni sayfanın dökuzuncu satırı: baysal İzdivaç ve imtizacı o anasırdan r. Bu|lyilida modeniyat hâsıl olup an: 7 idan nebatat peyda olup andan yvanat vücuda gelmiştir. Görülüyor ki İbrahim Hakkı hem tekâmüleü hem munistir, Halbuki monizm Avrupada ancak Haeckel o (1860-1915) O tarafından! temsil edilmiştir. Mirifetnamede daha bir ner g Bu iki müelliften daha önce zoeğhe kafa 'tasının bir ormungü. dan istöhale edebileceğini isbat vi mek e uzuvlar arasında intikalin mümkün ol ğıns ileri sürüyordu. Halbuki i irt Ölme çalış olan Lâinne Yulüz Bu kitab ei 3 ! nanlılardanberi gelen fikre bağlıjbir m'Li eserdi s Kındaki " bil. tekli bir varlık olduğunu ve müz.)gilerini en güzel br takil bir menşe bağlı olduğunultiren bir ansiklopedi ola Kin. iddia ediyordu. Goethe meüstesmalcisi ihtiva ettiği orijinal! bulur'a bitün 18 inet asır bilginleri uzvi'Bu sebeble k teb. böwnelmiler ilim İyetlerin birbirine intikal edemiye.icinde paha bic' mez bir kav İceklerinde müttefiktiler. Yani bultır. Bize övle geliyor kt bu büyü günle anladığımız marâda hir teTürk müellfine karşı hareu., İlkâmül fikrine sahib (değildilerjmuz bu kitebi veni harflerimiz! çağdaşlarının #ikitlerile Meyer oyan bu buluşu 1790 yılları.Jbasmek ve daha geniş bir kütlerin ismek istiyoruz. İna döner, Halbuki Erzürümlu 16.fewdalanmasmı sağlamaktır. Sayfa 3/1. Mareşal Mannerheim, bugün yetmiş beş yaşına bastı Finlândiyanın milli kahramanı sayılan ihtiyar askerin hâdiselerle dolu hayatı Finlândiysnın milli kahramanı! sayılan, Sovyet - Fin harbinde bü.| tün dünyanın dikkat nazarıni üze.| rinde toplamış olan Mareşal Man- 'nerbeim, bugün doğumunun 75 inci yılını idrak etmiştir. Eski ve asil bir Fin ailesine monsub ölan Mareşal, 1892 de askeri tahsil #kınal ettikten sonra Çarlık Rus yası ordusunda süvari sübayı oi rak vazife almış ve bil Bu Japon .harbinde temayüz ederek, / süvari vümenlerine Kutnamla miş ve gerek cesareti, Ki teşebbüs kudreti ile ma - lerinin takd'rim kazanmışlır. Maröşal Mannerhe'm, 194 de bolşevik itilâili patlayınca (Rus ordusunu terketmiş ve memleketi ne “dönerek. Finlând'yanın istik - lâlâni ilân etmiş olan Fin hü. kümenin hizmetine girmiştir. Bu gerekse gös. -) fından “| sesi ettirmiş olan Mannerheim, takib edilecek harici siyaset o hakikınd hükümet ile mutabık olmadığın . dan dolayı 1918 Mayısında başku. ndunl &tan çekilmişlir. Mareşal, bilâhare Piris ve Loy: draya gönderilmiş ve açlık iç kesme maruz kalan memle' Amerikadan un temin Hariçte bulunduğu bu âır: nerhei Kükümeti tehdid ediyor ve İlel - sinkiye yürüy indi tehlike karşısında En umum kumand esnadı Fin komünist e ie) Hükümet, bu me çekilmiş ve ancak 1918 se p Mayıs ayında, Mâreşal tara- komünist kuvvetlerin te - mizlenmesi mütemkib o tekrar merkeze dönmüştür. Fin istiklâlini bfül tahakkuk “Son Posta,.nın bulmacası :(9 - a» | amam m ma ami Bunlardan 30 tanesini hallederek bir arada vollivan her okuyucumuza bir hediye takdim edeceğiz Soldan sağa; iki ee DEĞİ dl inemba suyu <9). 2 — iy (6, Bir hayvan 12 3 — Çorba pilâv ortası (Si), Bir geyik irsi (3. 4 — Tersinden nota (2). Bir hay, van (5 5 — Pr toprak (3), Seç gül (8). 8 — Girin, a, tiyan (4. 7 Olmamış (3), Selmi (8. 9 8 — Nola /2). $ — Büyük ilim)Ç ve san'at müesse, m. 10 — Bir hayvan (8). Gaye (8). Yukarıdan mağ 1 — Florya tarafından bir köy (9). 2 — Marka, remiz (6), Br rab e, dalı (2). 3 — Tan (3), Rahim olan (6). 4 — Biç Türk kolu (4), Usul nizam 15) 9 1 7 — Nola (3), Zaman (2), Süy (3). 8 — Saşai, güsleriş (6). 9 — Enli (5), Nota (8), 10 — Mülki bayramlarda kurulan (3), Duygu (3).
