12 Mart 1941 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

* m a e eş e Tansada . son zamanlarda # kua geldi. Bu hareket, Fransa ile Alınanya arasındaki o münasebetle- rin ıslahı ve evvelce Bay Hitlerle Mareşal arasnda kararlaştırılmış 0- lan iş birliği ptensipinin & tatbikatı bakımından yapılan bir hareketti, Şimdiki halde, kat'i şeklini almış! görünen bu hareket tamamlanır ta- mamlanmaz general Wcigand Afri-| kadan Vichiye gekdi ve orada bir) takım müzskerelerde bulundu. Bu müzakerelerin setcesinde de Mare. şal ve muavini mevkiine geçen a- miral Darlan Amerika gazetecileri-| ni topleyarak onlara beyanatta bu-| undular, Bu beyanattan anlıyoruz ki Fransa, bir yandan imparatorlu. Bun müdafaası davasını füli suret- te ele alacak ve diğer taraftan da açlığa karşı mücadele için, bundan böyle, müstemlekelerle ana vatan arasındaki münakaleyi, Fransız do. nan n himayesine ( verecektir. Hantâ, Fransa hükümeti, bu kara- rını Amerika hükümetine yazı ile de tebliğ etmiştir. Güzel sulh senelerinde, ağustos böceği gibi, vaktini ötmekle geçir- müş olen Fransanın o mağlübiyetten sonra nasıl feci bir iaşe vaziyetine düşmüş olduğu malümdur. Bu vazi- yetin içinden çıkmak için, Fransa, mağlübiyettenberi hayli (o çarelere baş vurdu. Bunlardan birincisi, | memleket dahilinde bulunup iaşe bakımından istifade edihnezi mü kün bütün unsurları bu gaye için kullanmak tedbiri idi, Bu sahada Ffanszlar her şeyi yaptılar; hattâ at kestanelerine varıncaya kadar her maddeden istifade ettiler. o Fakat, bütün gayrete rağmen Fransa, ken. di nüfusuna kâfi bir gıda vermeği temin edemedi. İkinci tedbir, Almanyanın yardı mından istifade etmek idi, Alman. ya bazı yardımlar yapı; meselâ, yiyecek ve tohumluk patates verdi; birağ şeker verdi; evvelçe Fransada müsadere etmiş olduğu buğdayı in- deye razı oldu. Fakat, ihtiyaç o ka- dar büyüktü ki bu yardımlar da yangına su serpmekten başka bir mana ifade edemezdi. Üçüncü tedbir olmak üzere, Fram- sa sabık müttefikinin yüksek duy- gusuna müracaat ett, Saf Fransa, nın iaşesins tahssi edilmek © Üzere #müstemlekelerden yiyecek getiril. mesine mümanaa? edilmemesini is-! tedi. Bu işim bir Amerikan heyeti eniş bir siyasi hareket vur, e Kırılmıyan zincir 8 Çabuk utanan, her şeyden çekinen, sesini (o yükseltmekten Oürken y adam maddi, manevi ne kadar büyük bir kıymete sahib olursa olsun dir, fakat ellerimizi kollarımız: bağlarlar, bizi hareket edemez bir c pratik sahada bir sıfır olarak kalmıya mahkümdur, ellerini, kollarını meri Bunlardan bir tanesinin adı utangaçlık, çekingenlik, bağlıyan zinciri kırıp atması güçtür, hastalığın ilâcı güç bulunur, Me - ürkekliktir, sek ZİRAAT) Hor yörülmemesi lâzım | KEŞİFİCATvETETKİKLER yelen iki madde: Odun | Miknatıslı bombalar külü ve üzüm cihresi ameaneeneeemeneronayan samemesasamanssn0ane van sss Sağlam bir iple mukayese dahi edilemez, zinsirden de kuvveti öyle bağlar vardır ki, göze görünmezler, elle tutulmaları kabil değil. EY Kurşun geçmez benzin depoları, pilot otomat- lar ve buharla müteharrik tayyare motörleri İl Bu harbin en mühim keşiflerin. | bulunuyor. İşte ayni derde malül İlden biri de, kurşun geçmez benzin! olan Danimarkada tanınmış ölim- depolarının icadıdır. Bu çeşid de-;lerden ve mucidlerden birisi, uzun poların icadına kadar, tayyareler| zamandanberi ağaç yapraklarından için en büyük tehlike benzin depo-| kömür istihsal etmek ile uğ- larının o makinelitüfek o mermilerile zaşıyormuş. Bütün dünyada, bilhas- delinmesi idi, Fakat «kurşun geç-| sa şehirlerde, yüz binlerce ton ağaç mez benzin depolar» nın icadından | yaprağının heder olup gittiğini gö. sonra bu tehlike kalmamış gibidir. | ren bu âlim, bu yapraklardan kö. uKurşun benzin depola-İmür olarak istifade edilebileceğine İşe yararlıkta adını bile anmadığımız kül, ihtiva ettiği po- tas maddesile, toprakta mükemmel bir gübre yerine ge - çer. Ayıklanan üzüm cibresinden de hem yağ çıkarmakta, hem hayvan yemi yapmakta istifade olunuyor. NE ül ünlmenia EİN m (“Son Posta,, nın ziraat mütehassısı yazıyor ) Hnç ehemmiyet verilmiyen dö.) kısım 31.305 kilo mahsul | verdiği küntü ve artıkların bilhassa ziraat | halde, küllenen kısım 37.700 kilo geçmez âlemindeki faydaları, bazan akıllar | mahsul vermiştir. sw kabınca bir tabaka kavçukla hi.| kanaat getirmiş. Uzun tecrübeler ra hayret verecek bir mahiyet er.! (OKül, ekimden evvel bektarına maye edilmektedir. Bir makinelitü.'den sonra, nihayet ağaç vuprağın- zeder. İleri metnleketlerde bu ar- 500 kilo hesabile, serpilmek sure. | fek mermisile delinen bu kauçuk, dan yapılmış kömür briketleri yap- bıklardan, hep ikinci bir defa daha| tile kullanılır. Azot ilâvesi arzula.| derhal kendi kendin kapanmakta, mağa muvaffak olmus. i istifade etmenin kolayı araştınlır ve | nıyorsa, on kilo küle, üç kilo sültat| bu suretle de benzinin dışarı akma-|. Simdi Danimarkada mebzul mik-| böylelikle istihsalin kiymeti artırılır. ! damonyak hesab edilmelidir. İ sina inkân kalmamaktadır. tarda ağaç yaprağı briketleri kolla." Geçen bir yazımda, soba .kuru.| * «Kursun geçmez benzin depola-| nılaraktadır. Bu çeşid kömür büyük mundan bahsetmiştim. o Bugün de, (O Üzüm cibresinden nasi istifadelri» nı ilkönce Almanlar icad etmiş- bir rağbet görmektedir. | en aşağı onun kadar bor görd ediliyor? İler.. fakat bu işin farkına varan İn-| © Ağaç yaprağı briketlerinin bir müz odun külünden bahsedeceğim. gelmişken çokça üzüm ye. | giliz ve Amerikalılar, bu icadı sa. başka hususiyetleri de, harareti tec. Evlerimizden tâ en büyük fabri-| tiştiren ve bunu şarab yapmak sure-| dece o benimsemekle kalmamışlar, rid etme kabiliyetleridir. tarafından idare edilmesini, Alman-| yaya hiçbir şey verilmemesinin te-| minini taahhüd etti. Nitekmi, Al manya da hiçbir şey almamayı ta-| ahhüd ve yiyeceğin Amerika kon. trolu altında tevzi edilmesini kabul 5 Bu tedbirden hiçbir neti ı: çünkü, İngiltere, en büyük silâh: olan ablukadan vaz, geçmiyordu. Bu bahiste | Fransanın | ricâsna Amerika da müzaheret et- İD DüLiz eos İngileri bölen! vazgeçmedi. Sonuncu bir tedbir olmak üzere, Fransa, müstemlekelerinden bir ta. kım yiyecek maddelerile yüklü olan Fransız gemilerini Fransaya o müte- veccihen yola çıkardı. Fakat, bunla. rin çoğu İngiltere tarafından yakala- mp götürülmüşler. Bu arada, ielibe, | yiyecek, ancak, Cezayir sahilerinden kalkıp gizlice Fransaya gelebilen küçük motörler ile nakledilebildi. Bu da, çok basit bir kaçakçılık yar. dımından başka bir şey değildi. Bütün bu mücadele arasında, Fransa fena bir kiş geçirdi. İikba- har, kışa nisbetle daha fena şartlar içinde açılıyor. * Bir taraftan açlık omücadelesile uğraşan Fransa, bütün kış esnasın. da, bir de harici siyaset ve Alman ya ile iş birliği politikası meselesile| meşgul oluyordu. Fransa bu iş Dir-| liğini, ancak Almanyanın muzaffe. riyeti şartile kabul etmiş gibi görü-! nüyor, Almanya da mütemadiyen “ya onunla, yahud benimles diye. rek onu sıkıştırıyordu, Son hafta- ların siyasi hareketlerinin aldığı ne- ticelerden anlıyoruz ki nihayet, iki! tampon arasında kendisini ezilmiş! hisseden Fransa, Almanya ile iş bir- İiği yoluna doğru meyletmiştir. «Meyletmiş» diyoruz; bu yola kat'i surette ve sonuna kadar yürü- mek üzere girmiş midir? Hiç olmaz. sa bugün için, bunu böyle zannet- miyoruz. Fakat, tahmin ediyoruz ki, Fransız gemilerini Fransız donan. masının himayesi alına kovmak hem bir taraftan memleke-! ini temin etmek, hem'del pi Alman politikasına yakın! Ye müvazi bir yoldan gidiyor gibi göstermek işin alınmış bir tedhirdir. Fransız donanması, şimdiye | ka- dar bir hayli güzel kuvvetini kaybet- miş olmakla beraber, bugün Akde- niz için iyi bir kuvvettir. Bir büyük (Devamı 6 ncı sayfada) İrinden fazla olduğundan faydasını denemiştir: Küllenmiyen kalara kadar adi bile anılmiyan bul tile işleyen memleketlerin bir artı | bunu tayyaren'n diğer aksamına da i dinbi artk, rant sahasmda iyi bi gübre | £mdan da bahsedelim. Bu ak, & | tatbik etmislerdir. Kuşun geçmez Yeni tipbir tayyare cami ibi kullanılabilir. Muhtelif nebat.!züm tanelerinin kabuk ve çekirdek | benzin depolarınm yegâne mahzu.| © Aynerikadan bildirildiğine naza- rın yakılmasından arta kalan kül-|lerinden ibaret olan cibre'dir. Her)ru, tayyarenin ağırlığını. artırmak. çan, Pistbürgdeki «Pitabürg İeyt de, hilhasen potas maddesi © &zme| yıl yığın yığın öteye beriye atılanlmanevra kabiliyetini azaltmaktır. | elas Komıpanis” sd” cami Berman, sanmıyacak derecede bulunur. Top.|bu maddeden bakınız nasıl istifade | Fakat bu keyfiyet ağır, bombardı! şeyyareler için, hususi mahiyette, | kteki mevaddı gidalyenin azot-| ediliyor: man fayyareleri için o kadar ehcm-| ye otomobil camlarından on sisli inn sonra en çok aranan: potas ol -| | Harb dolaysile Fransanın bilhas. | rsiye'li telâkki edilmemektedir. | sağlam yeni hir cam çeşidi yapmış duğundan, kül bu ihtiyacı karsıla.İsa yiyecek bakımından büyük bir Pilot otomat bulunmaktadır. makta çok faydalı olur. Hele bün-| darlık içinde bulunduğu malümdur. » i yerinde şeker ve nişasta yapan, ü-| Gazetelerin yazdığına göre, harb) | Amerikanın tanınmış teknisyen-| Şesle hareket eden ye:i züm, pancar, mısır ve patates gibi den önce nüfus başına 17 kilo yağ|lerinden doktor Barbuleskorun, A- id. bir bomb mahsuvllerin potas ihtiyacı, diğerle. ın bu memlekette, şimdi ve.|merika mühendisler ehstitüsünde çeş ir bomba bunların | sika ile verilen cüz'i miktar, yılda 5 | yoptığı beyanata nazaran son 7-| Amerikanın tanınmış mucidlerin- kiloyu bile bulmuyor! «Fransa hü. | manlarda Amerikanm askeri tayya-| den Fiş, yeni tiple, gayet enteresan kümeti, memlektteki yağ kifayetsiz. re mütehasusları fevkilâde entere-| biz bomba imaline muvaffak olmuş- in önüne geçmek için nebati san bir meselenin tecrübelerile me$-| iy, Mucidin. söylediğine nazaran yağ istihsalini çoğnltabilecek tedbir) gul bulumuyorlarmış, İbu yeni çeşid bomba içinde bulunan İere baş vurmaktadır. Bu arada ü-|. Bahis mevzuu olan şey, askeriliir yeyi akustik (ses) ve mıknatıs züm çekirdeklerinden mecburi olu. | tayyarelerin otomatik pilotlarla sevk| hazları sayesinde, kendi. kendine | vermek lâzimgelir. rak yağ istihsalini istilhdaf eden bir ve idaresidir. Barbulerkonun sözle düşman tayyare motörü üzerine git-) Külün terkibindeki potas, (kar.| kanun da neşredilmiştir. e Yapılan| rine Dazaran, tayyareler, otomatik! ektedir. Bu bombanın sürati, 900 boniyeti potas) şeklinde, yani suda | hesnblara nazaran yalniz Fransanın | pilotler sayesinde, can — pilotlara! yol olup, müthiş bir sürat demektir.! erir bir helde bulunduğundan, bü-| Akdeniz kıyılarından yılda 180 bin | ihtiyaç kalmaksızın, yerden kalka pr, bombanın gizli tecrübeleri, Ame. | tün nebatlar ondan kolaylıkla, isti-|lon üzüm çekirdeği elde etmek ka-| bilir, tayin edilen hedefe kadar gi. rika sahillerinde bulunan issz bir) fade ederler. Hele, küle azot nok-| bildir. Bu miktarın 100 bin tonu) der. bombalarım atar, Ö- adada yapılmış ve müsbet neticeler sanını tamalamak için, şimdi Kara-) yağ İstihsaline elverişlidir. Bundan | nebilirlermiş Hottâ bu. tayyareler Şiymiştır. Bu bombalar, Almanla. bük fabrikamızın çıkardığı (Sülfat! 10-12 milyon galon nebati yağ is. | pike bücumlar, kuyruk kayışları Ya-| yn mıknatıslı maynlerini andırmak- damonyak) denilen kimyevi gübre! tihsal edilebilecektir. Gene bu ka-| pabilirler, tekrar üslerine dönerek.| ia beraber, onlardan daha miitekâ- den bir miktar katılırım toprağa| nuna nazaran, asgari 50 galon alkol | kendi kendilerine yere iner ve mo-| yildir ve onlardan farkları, bunla- dokunacak faydası — katmerleştiri-| istihsal eden müesseseler, mutlaka| törün seyrini durdurabilirlermiş. “| çın bilhassa tayyare molörünün se- miş olur. J üzüm çekirdeği toplamak mecburi .| , Amerikalıların bu icadı o bütün| gine doğru yıldınm süratile gitme- Külün terkibi hasıl olduğu odu.) vetindedinler. (HAE). dünyada derin bir alâka uyandırmış | leridir. na göre değişirse de, vasati bir he-; (o Fransada üzüm £ çekirdeğinden | bulunuyor. Çünkü bugün tayyareci-| O Yann tatbikat sahasına geçebile. sabla 96 10-20 potası, © 6.10 fos| yağ çıkarmak hususuna ötedenberi likte en mühim nokta, canlı insan! Kk olan bu bombalar, cidden kor- foru, , 4-5 kadar da kireci ihtiva | çalışılmakta idi. Her yil ehemmiyet | kadrosunu tasarrıf etmektir. Oto-| kunç bir silâh demektir. eder, Az evvel dediğim gibi, bu a li bir yeküna baliğ olan bu (Artık) ,matik Pilotlar, bilhassa bu noktayı| — Buharla müteharrik yarda kimyevi bir gübre satın alının heder olup gitmesini istemiyen | temin etmektedirler, tayyare motörleri mıya kalkışılsa her hülde bunun iktısad erbabı. evvelâ çekirdeği cib- Ağaç yaprağı kömürü Nevyorktan / bildirildiğine göre kiymeti külünkünden pek ünün o- reden kolaylıkla ayıracak bir vast- ' hir, ta bulmayı düşünmüslerdir.. Uzun) İhtiyaç ve zaruretlerin birçok ke. di Meraklı bir tarımman, yan yana | çalışmalardan sonra 933 de üzüm | şiflere ve icadlara yol açtığı malüm.!son zamanlarda Amerikada yeniden bulunan birer hektar genişliğindeki! ibresinin çekirdeğini ayıracak bir| dur. Abluka ve harb dolaywile Av- buharla müteharrik tayyare motör- iki tarlaya patates ekerek | külün| makine imeline muvaffak olundu. (Devamı 8 ncı sayfada) (bir mahrukat ihtiyacı baş göstermiş tarlalarında kül, sahiden yararlı bir sübre rolünü oynar. Hemde beda- vadan... Külün temin ettiği potas derecesinde cevheri bulunun kim-! yevi bir gübre istimeline kalkışılsa, | muhakkak ki kat kat fazla bir para (Devami 6 ncı sayfada) | Sözün kısası rupanın birçok taraflarında siddetli | erine karşı büyük bir alâka uyan-|, Mat 12 Memur zihniyeti Mantıka aykırı l Olmamalıdır! E. Ekrem Tau «Her yiğitin gönlünde bir aslan yatar» derler a? Benim de içim, ta- gına toprağına kurban olduğum şu güzel yurdda her şeyin - amına en ufağına kadar . yolunda gittiğini, her işte aklın, mantıkın hâkim oldu- gunu, cümhuriyet yurddaşının, her yerde saltanatın kötü müşkülât an'anesinden kurtnimu memur zihniyeti ile karşılandı ve ister. masum emelin birçok yerde tahakkuk ettiğini zevk ile, hamel ile ikrar ederim. Ancak bazan da öyle vaziyetlerle karşılaşıyorum ki bun- lardan elemlenmemek mümkün ol- #ruyor. Meselâ, geçen gün, İsviçrede bu- lunan dostlarımdan biri bana, bu kış öksürükten pek bizar ol, kendisine yazdığım için, - rm oksamak © maksadile - ufacık bir. kutu öksürük, sekeri göndermiş. Ankara postahanesinin «Gelen» gişesine müracaat etmemi bildiren 171/310 numaralı ve 7 Mart ta- rikli ihbarnamesini alıp oraya var- dım. Alelâsul hüviyetimi isbat et- tikten sonra da, içinde ne olduğunu henüz bilmediğim paketi istedim. Terbiyeli, anlayışlı ve yakasında bukuk mezunlarının rozetini tetiyan aydın yüzlü bir genç, nazikâne bir ifade ile: — Efendim! dedi; paketin için. de ilâç vatınış, osun için gümrük memurlarının tembihi var: Bir he- kim raporu olmadıkça size bunu ve Temiyeceğiz. Hiçbir yerden ilâç beklemediğim cihetle: — İliç mı? diye sordum. Emin misiniz? — Gümrükçüler muayene et- mişler, kaydına da o yolda işaret düşmüşler... Su halde? — Rapor getireceksiniz, efen- dim. : — Ne diye? — Sizin hasta olduğunuza ve bu ilâcm da o hastalığınızın tedavi. sine yarar ol Ve, durakladığımı gören genç gi memur, ilâve etti: — Müsaade sdiniz de, gümrük memurunu çağırayım, size izahat versin. Allah razı olsun! Dediği gibi yap- u ve bir dakika sonra pencerenin öte tarafında gözüken - gömtük memuru demiye dilim varmıyor - rüsumat emaneti çelilesi mütehay- yizanı hülefasından rifatlâ efendi ile konuşmağa başladık. O esnada paket te açılmış, için. den çıkan miniminisik teneke kutu bir istihza tavrile yüzümüze bakı- yor gibi duruyordu. Röfatlü memur efendi nokimi na- yarlarında sewsir bulunuyorlar ve kanuni mevzuatın kutsiyetini siper olarak kullanıyorlardı: — Haricden gelecek ilâçlar huk- kında, kenün böyle emrediyor, — Öksürük şekeri ilâç mıdır? — Biz onü bilmeyiz. Bu kutu- daki şeyin mahiyeti bizce meçhul. dür. Arzu ederseniz, ücretini siz vermek şartile kiymahaneye yollar, tahlil ettiririz. — Şuncağını mı? Evet, bunu, — Değmez ki- — Değer, değmez. onu nazan ibata almayız. — Başka yolu yok mu? — Vardır, Hekimden rapor ge- tirin! Kanun böylel (Bu anda, eskilerin: (o «Şeriatin kestiği parmak acımaz: vecizesini hatırladım ve ellerim sızladı.) De- dim ki: — Kanun bunun bu kadarcığını zannetmem ki hükümlerinde kastet- miş olsun. Şu kutuda olsa olsa yet- mis, gramlık bir meta var, Üzerinde sarahatle Pastille. nol mentholâe yazılı, Öl olduğu da ayrıca işaret edilmis. Aç- tuğınız vakit basbayağı, bildiğimiz nane kokuyor. Bizzat tekdire zekâ- Devamı 6 ıncı iSTER INANMA! rolarından birinin modeli yapılacaktır. Piat üzerinde de mutabık kalınır iz bu bir yığın kül ie birlikte yarım asırlık tiystro hayalının hâtıra, | Fakat işin bir aksi tarafı Var. O sirada ortaya bir akılı çıkar, der ki: ları 'da gömülmüştür. Evet, bu doğrudur. Manakyan orsda oynamıştı, | — Bu işten Avrupalılar anlamazlar, anlasılar da yanlış yaparlar, Üstad Fehim ilk müstakil sahnesini orada kurmuştu, Daribedayı ilk! Hem çok para alırlar, sen bizim kalfalardan şaşma, 7 temsilerisin bir ktamını orada vermişti. Faket bu satırları Okurken | O Bu akli birken iki, ikiyken üç olur ve nihayeç arsa sahibi İtalyan bizim bir başka hatiramız canlandı" mimarından vazgeçerek bizim kalfalırdan birime yanaşır ve ortaya gü- Kırk sene evvel Sehzadebaşının pek canlı olduğu zamanlarda arsusi | zel bir tiyatro yerine yarı ahşab, yarı kârgir bir bina çıkar. bulunan bir zat bir Üyalro binası yaptırmak iter, önüne bu wen anla- | (o Yanân bina o mıydı, deği miydi, yanındaki; veya karşısındaki miydi yan, Avrupanın hemen ber uyatesunu görmüş bir zat çikar, kendizini | pek hatırmımızda kalmadı, yalnız hikâyenin doğru olduğunu biliyoruz, bir İtalyan mimarı de tanıştırır, plân çizilir, sıpkı İtalyanın küçük tiyat, | faka ey okuyucu sen: INANMA! be TE FEK N ESTER İSTER iNAN, ir yığın kül halindedir, ve gazetlere bükârsa- Ferah tiyatrasu şimdi