4 Haziran 1940 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

Büşvekilin Türk Milletine h'tabesi Yazan: Muhittin Birgen uhterem Başvekilimiz Dr. OSay- dam, Böyük Mille OMeelisinin bütçe müzakerelerini tamamlaması mmüna- sebetile Türk milletine hitab ederek mub- telif meselelerden bahsetti. İçinde yaşadı- ğımuz devrin fevkalâde şartlarını göte, hü- kümetin, arada sırada millete hitab etmi. sinde birçok faydalar vardır. Böyle zaman- larda, devletin emniyetine ve milletin se « Jâmetine aid en küçük meselelere karşı bi- le millet efkârında umumi bir alâkn ve hattâ merak uyanır. Bu alikanın dikkate alınmam ve merakın tatmin edilmesi için salâhiyettar ağızlardan çıkacak sözlerin e- iyeti vardır. Bu sebeblerden dolayı- dır ki Türkiye Başvekil, yeni sene bütçe- sinin sayfalarını kaparken milleti ile| bir hasbihal yapmaya lüzum görmüştür. Evvelâ şunu kaydedelim ki © Başvekili- miz, bu hasbıhali, kendisine mahsus olan Bir adanın hakiki kıymetini anlamak için hiç eldatmıyar bir ölçü vardır: Ortadan çekildiği zaman muhitinde boşluk SON POSTA makinede bir Sandalyexinden kalktığı zaman adam zincirleme usulü ile çalışan fabrikaların işçisine benzer, idadan ibarettir. — Şaşmıyan ölçü Ss yeri derhal | dolderulan derin samimiyet havan içinde yapunş ve fikirlerini vüzuh ile ifade etmistir. İddiası- Dı, sakin, fakat, ayni zamanda talih ye mu- kadderatım her türlü cilvelerine karsı cesu-| ” rane zürümeğe azmelmiş bir devletin Baş- vekili de elbet büyle samimi ve vazıh ko- Duşur. Muhterem Dr. Saydamın sözlerinden ta- bil sureite anlaşılacak olan şudur ki, lür- kiye devleti, derinliğine dünkü makalemiz- de işaret etmiş olduğumuz büyük dünya) 300 bin vukuatı arasında, bütün dikkatini, hadisa | ed üle © birlikte" bin Türkiyeye herhangi bir zarar vermeme- | US — sini temin edecek bir siyasete atletmiş bu-| Almanları teslim İunuyor. Bu siyaset, bir taraftan dünyada | olduğu için tarihin ve etrafımızda cereyan eden şeylerin dik-| hakkımda hasıl bir e takibini, er taraftan da MEn hüküm vereceğini male karş hazır bulunmayı temin edecek | pek katiyetle tedbirlerin itihazını emreder. Dünya ha- (ye Me ie Rai yatımın: bin türlü tecrübeleri içinde yuvar.) £DediğiMİZ Beiçi- İanmış ölan büyüklerimiz, hi cin te) Ka krah Leopold, kibi işini kolaylıkla ve muvai #le ya-İasrimızın en bü- pabilirler. Bundan hiç kimsenin şüphe etti-| yük kederlere uğ- Ü yoktur. Fakat, memleketi her nevi teh-| yamış bir siması ola- Bkelere karşı hazır tutmak işi, ayni zaman-| rak meşhurdur. da sade bir dikkat meselesi değil, bir de! ögle : <i hadde, yahi para meselesidir. Bandar do-| Pa on Üç yaşında iken 1914 Bü- İayıdır ki, hükümet bir taraftan devletin Yük Harbinde memleketi çiğnenmiş, ba- ihtiyaçlarımı, diğer taraftan da milletin im- bası kral Alber onu mektebden alarak zi imi Müzmin ak imge yo'lamiştı. Herbden sonra, altı itçe yapmış ve bu bütçe de nihai merha-| ay kadar Belçika Kongosunda müstemle- e am in eaşafindan kabul) eli” ke idareciliğini mütalen etmiş bütün mekle beraber, bundan dolayı hiç kimsede | YünYaY? dolaşmış. siyaset, iktısad ve ma- şikâyet duygumu yoktur. Şunırla bir millet | liye tahsilinde bulunmuştu, için, böyle zamanlarda bu gibi zaruretlei| o Mükemmel bir kay Me geniş mebetlerde bile takdir etmek-) oyuncusu olan Leopold, 4534 de İsviçro- ye LAM b ir de bulunurken, babasının tırmandığı | Ze yerimi Mz ee Eiİdağdan düşerek ölümü ile kral seçilmiş, aradan l ay geçmemiş iken Losern civa- izahat: verdi, Türkiyede sergüzey ği yoktur. Türkiye harb haricidir ve İranda bir otomobil kazasında karısını kaybetmişti. Kral Leopoldün Kısa bir Tercümei hali dağcı ve golf; bus mak ister. Bununla beraber, dünya o kadar karışıktır ki, aklı başında olan her millet: gibi Türk milleti de, her dakika silâhi o- olabileceği hatirin- dan çıkarmamalıdır. Bu kisa ve vazıh söz- lere bakarsak, sağlam bir milli si in bundan daha mükemmelrbir. tarzda ifade edilemiyeceğini görürüz. Eminiz ki, millet bu sözlerin milli menfaatleri ifade bakımın” | dan bütün kuvvetini anlıyacak ve hükü mete karm olan emniyet ve itimad duygü- larının, kendi nda, bir kere Ooaha kovvetlendiğini hissedecektir. Fransada halk asker nasıl sigara top'uyor?... . Her memlekette olduğu gibi Fransada dahi halk cephede bulunan ösker'ere yardım için her sey yapmaktadır. Askı jlerin sigara ihtiyaçları harb zamanında İçok artmaktadır. Fransız Kızılhaçının bu hususta çok güzel bir tedbiri vardır. Bü- yük, küçük şehirlerin muhteli? yerleti - Bir memleketin iki nevi müdafaası var-İne büyük kutular asılmıştır, Bu kutuların dır: Biri haricin mâsellâh bir tecavüzüne! yanına şu yaftalar iliştirilmiştir; karşı yapılanı, diğeri de milletinin mane-| Sigara içerken sizin için cephelerde viyatının müdafaası, Bu iki nevi müdaf: NE aiiniknii dövüşen askerleri düşününüz. nın biri diğermden daha az mühim d i dir. Başvekilimiz. hükümetin bu iki türü) <Aldiğiniz her paket sigaradan bir ta- Sabahtan sabaha Başı, sonu Çıbanın başı şurada: — Dünya üze- rindeki zengin topraklar vaktile İn. giltere ve Frans arasında paylaşıl - muşta. Bu iki devlet sonradan araları. ma karışan Amerika iie de bir kafa - lar. Bu üç devet İmarcı devlellerdir. Müstemleke yaptıkları yerleri mamur etmislerdir. Seviyesi yükselen memle. ketlere istiklâl de vermişlerdir. Dün. ya işte bu ahenk içinde yaşarken Iki genç millet Almanya ve İtalya kemtic. lenmisler, kuvvet haline ge'mişler, Ne çare ki dünyanm taksiminde geç kal mıslar, 4 Bu vaziyetler ortaya'bir (açlar ve (tek)lar grapn çıkarmıştır. Almanya ve İtalya saevtırlar. Büyümek, genis, lemek istiyorisi.. Bunun için okü çük milletlerin o istiklâline, hür - Hyetlerine salıyorlar. Bu hırsla Ar » mavadluk, . Habesistan, o Danimarka, Çekoslovakya, Polonya, Norveç, He. landa, Belçika ve Lüksemburç yani tapyekün dokur küçük devlet yikild. Bu çaptaki devletler yatma Bakanlar, da ayakla durmaktadırlar. (Açllar henüz doymuş değillerdir. Simdi düm. ya herememyasını kazanmak için çar. pısıyorlar. Bunlara kfyı toklar da dünyanın « statüko » sunu yanl eski halini muhafaza etmek için müca dele ediyorlar. Bu kanlı çarpışmaların sonunda elbelte bir taraf galib bir taraf msğlüh oacaktır. Fakat rahme- te Kavmşan dokuz küçükle beniz ayakta durân birkaç küçük icin han, gi tarafın galib gelmesi beklemek meselesi olmamak lâzım. «Açsm ihti rasınz ve islihasına pâyah yoktur. Fakut »tok« kimseden bir şey istemi. yor. Küçük. büyük her milletin bür- Fiyetine, istiklâline, hadudlarına hür. met edilmesini istiyor, İşte dava budur. VE Zik Cha Gangsterler gazete Fotografcılarından Çok korkarlar Kimin aklına ge irdi ki dünyayı yıldıran - meşbur gangsterler gazete fotoyrafeılarından tirtir (o titresirler, Hâdiseyi o anlata- Um; Nevyorkun en tanınmış gazeteci- lerinden bir? olan M, Watsonun bazı neş- riyatı bir takım şüpheli müesseseleri ve şahısları muazzeb kılmış olacak ki tehdid mektubları almış. Evvelâ aldırış eyleme- miş, fakat sonradan iş ehemmiyet peyda eylemiş. Bir gün pencereden bakarken köşe başlarının bir takım şüpheli adam- lar tarâfından tutulduğunu gördüğünden bunu arkadaş'arından birine göstermiş. O bu adamların Şikagonun sayılı sabıkal- Yarından olduklarını söylemiş. Bunun ü- zerine Watson bunları yakalatmak üzere gazetesinin çok güclü, kuvveti olan tev- zi amelesini göndermek istemiş. Sonra- dan bir gürültü olur diye bundan vaz- geçmiş. Derhal fotolarım göndermiş. Bun- ir bu sabıkalıların bol bol fotograflarını almışlar ve bu fotograflar derhal gazete- de neşredilmiş. Bunun üzerine polis ta- kibata başlamış ve bu canilerin hepsi ya- kalanmış! Göring İtalya Kralının yeğeni oldu İtalya kralı Viktor Emanoel, İtalyan -|. Alman ittifakının İmzalanması senei dey- riyesi münasebetile, Tekimareşal Gö. ringe İtalyanın en yüksek nişanmı tevdi etmiştir. Bu nişana nail olmakla, Görnig İtalyan teamllü mucibince kralm «ye- genin olmuştur. Bu nişanlardan'bir tanesi. Ribentropa, diğeri de şimdi Fransada yaşıyan eski Sözün Beşinci kol E, Ekrem Talu Ya ilerle Almanlar o kapışah « d danberi hergün yeni bir şey öğe reniyoruz. Bizim gibi, yarım asır zarfında, görmüş olanlar bile modem harb tekniğinin yeni yeni marifetleri kar 4 şısında apışıp kalmaktayız. Yavrularına denizin bin çeşid tehliko 4 sini öğretmeğe yeİtenirken, birdenbire ken dilerini maaile kıskıvrak toplayıveren sağa ma hakkında, kefal anneni: — Buna tepeden inme derler. bu, hğ sobda yoktu! — Diye hayret izhar eylemesi kabilindağ, bizde her yeni harb metodunu Lir karış ağız açarak karshyoruz. Denizlerin üzerinde, dibinde, hava, karada, zırh urabalar içinde, #metosik! üzerinde, dolasmıkları her sahayı mezarlığd çeviren türlü türlü yenme vasıtaları elver« miyormuş gibi şimdi bir de beşinci kol des nilen heyulâ çıktı. Gerçi bu, o kadar yeni bir icad da des gildir; bundan bir iki bin yıl önce Truvayi fethetmek istiyen ordunun, tahta bir nt yâs Pp, bunu müsellâh askerle doldurduktan sonra şehre soktuğunu Homerin eserlerine de tafsilâtile okumuş, gene bu ayni menkik beyi tarih kitablarından ezbetlemiştik. «Kaleyi içinden fethetmek» tabirini dg atalarımız #k sık kullanırlardı. Gel gelelim bu iptidai hileye bügünkü ileri insanlığın artık kapılmıyacağına imanımız vardı. Meğer, oğlu hep 4g bildiğimiz saf, enayi mahlük imis! Muktes İh$ yerlerde birçok marifet | gösterdikten sonra adına «beşinci kolu denilen bu içten fethetme makinesi, modern harbin en mf İtekâmil ve en tehlikeli vesalti meyanna İgirdi ve ön safta yer aldı. Bir zamanlar, memleketimizde bugünkü cmniyel ve âsuyiş manzarası yokken, gece leyin, ve hattâ gündüzün, cadde ve sokak- larda zaptiyeden ve polisten o mürekkeb devriyeler dolaşırdı. Avam bu dolaşma'ar; ifade için de: — Kol geziyor! Der, rahat uyku uyurdu. Simdi. bu nevicad, şve daha doğrum o bu hortlamış köhne tuzak malüm olalıdazbeti: — Kol geziyor! İ Dendi mi idi, gönüllerdeki endişe bik kat daha artıyor. . Maamafib, biz Türkler için bu besinci koldan kuşkulanmağa asla mahal yokter, Elk senede, aramızda ne beşinci “koller dolaştı da hiç biri bir iş göremedi. Bazı kimseler, yılana, akrebe kartı nasl İki seibetli iseler, bize de böyle | iptidai kurnazhklar vizgelir. Beşinci kol bize ka İ dar sokulamıyacaktır. Zira sokuldağu güne milli vahdetimizin, sarsılmaz, yenilmez ak öne kolile karşılaşır! E Elsen "Calu Maarif Vekili dün şehrimizde kültür müesseselerini gezdi Evvelki sabah Ankaradan o şehrimiza Ali Yücel, dün lerinde tetkik müfettişleri vazivetleri ve diğer işler hakkında izahat almıştır. Maarif Vekili müteakiben Vali ve Be“ lediye Reisi Lütfi Kırdarı ziyaret etmi, öğleden sonra Yüksek İktısad ve Ticaret mektebine giderek imtihanlarda bulun muştur. Hasan ÂK Yücel Ticaret mekte binde ticari muhabere ve matematik ime müdafaayı da en dikkatli bir gözle tekib ettiğini ve her ikisine de lâyık olduğu e hemmiyeti verdiğini millete termin ediyor. Manevi müdafaa, dünyanın bugünkü 'şart” İarı içinde, belki de ötekinden daha ziyade nesini bu kutunun içine atınız!» Halk büyük bir memnuniyetle bu va- tani vazifeye icabet eylemektedir. Bazı, vatanperverlerin kutulara 10, 15 sigara birden -atmaktadırlar. Haftada bir mi) - tihanlarına girerek talebenin tahsil va- ziyetini takib etmiştir. Maamf Vekili “Ticaret mektebinden sonra Güzel San'atlar Akademi. si Direktörü Bürhan Toprak bulunduğu Arnavudluk kralı Zogoya verilmişti. İngi'tereye havadan inmek ciddiyet kesbetmiş olduğuna göre muhte- tem Dr. Saydamın bu nokta üzerinde ayr- ca durmüş olması sebebsiz değildir. Fakat, yurasını da memnuniyet ve hattâ (o ferahla kaydedebiliriz ki, manevi taarruzlara karşi kendiliğinden en kuvvetli müdafna vasıta larile mücehhez olan bir ruh varsa o da e ; 3 Türk ruhudur. Bundan dolayı hükümetin | #farbde lüzumsuz kitablarda bu sahadaki vazifeleri müşkül değildir. medi Hülâsa, Başvâkilimizin son nutku, b İekette zaten mevcüd “olan emniyet havar) fnyiiterede eski, lüzumsuz kitablar. sırı bir daha takviye ederken böyle 70- - irem manlarda her milletin vazifesi olan uya- | 025 Ge istifade edilmektedir. Hükümetin sıklığı da artıracaktır. Kısaca hülâsa eder | NETEtiği hava hücumundan o korunma Tim: Başında “Türk milletinin bütün kudret |Tisalelerinden birinde böyle, ; kitablarla ve kuvvetlerine bayrak olmaya lâyık bir|tıka basa dolu bir sandıjtın bir pencere şef bulunan Türk devleti, vazifelerini müd- | kenarına konulması ile, patlıyan bomba zik ve bâdinata hâkimdir. Türk milleti için yp b a enlele li yona yakın sigara toplanmaktadır, bu su- retle askerin büyük ve mübrem bir ihti- yacı halk tarafından doğrudan doğruya temin edilmektedir. fikri yeni birşey değildir Son günlerde Alman paraşütçülerinin İngiltereye ineceklerinden sık sık bah - sedilmekteğdir. İngiltereye havadan ta - arruz fikri yeni bir şey değildir. Bu usul pek eski zaman'arda, İngilizlere düşman oldukları vakitlerde Fransızlar tarafın - dan düşünülmüştür. Meşhur Montgolfiere balonunun ica - dından sonra, 2 Haziran 1803 tarihinde bu balonlar ile İngiltereye havadan taarruz, düşünülmüş, hattâ 2.000 asker ve 2000 at alabilecek muazzam bir balon inşası ka- rarlaştırılmıştı. Bu balonun 300.000 fran- halde Devlet mataasını ziyaret etmiş ve kitab w hakkında izahat almıştın, Hasan Âli Yücel tetkiklerine bugün de devem edecektir. Başvekâlet Matbuat Umum Müdürü yapılacak şey, hiç harb olmıyacakmış gibi İşi ve gücile mesgul olmak ve sanki yarn da vatanın müdafaasını kotacakmış gibi her şeye hazır olmak ve tetik durmaktır! 4 mhittin Birgen Raşid Rıza turneden döndü Anadoluda uzun süren muvaffakiyetli bir türneden sonra değerli san'atkâr Raşid Rim ve arkadaşları şehrimize avdet etinişlerdir. © Raşid Rıza ve arkadaşları faaliyetlerine İz- tanbulda da devsm edecekler ve şehirin muh #ovf semtlerinde seçme eserler oynıydcak - Mar. parça kânı olduğu yazılmaktadır. — İSTER fıkra İSTER INAN, Geçen sene Haziran ayında gazetelerde şöyle bir çıkmıştı: - «Avrupa abvalinin karışması üzerine birçok aileler sayliyeye gitmekten vazgeçmişler, dahaevvel ev tutarak pey vermiş olaniar da bu vaziyette peylerinin yanmasına razı ok muşlardır.» İSTER iNAN, nin bütün küşkleri kale uyduğuna: SER ga çıkacağı hesab edilmiş, sonradan bu fikirden vazgeçilmiştir. INANMA!T Bu yıl, gene Haziran ayında, yani şu üç dört gün içinde muhtelif gazetelerde hemen hemen ayni kelimelerle ayni haberler görülmüştür. Halbuki geçen yıl olduğu gibi bu yıl da İstanbul köyleri- tutulmuştur. Şu halde söylenenin haki- INANMA! Yeni teşkil edilen Başvekület Matbunf Umum Mü iğüme Başvekâlet Matbuni bürosu şefi Selim Sarperin tayin edildiği yazmıştık. Resmimiz yeni Umum Müd makamında göstermektedir.