16 Mart 1940 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 5

16 Mart SON POSTA Müttefiklerin Finlere askerle yardım edememelerinin hakiki sebebi nedir? m ii YAZAN iEmekli general H. Emir muha miyetli surette meşgul etmekte ve türlü tefsirlere meydan vermekteğir. Bu sulhün Finlândiyayı en son bolşevik- İeştirerek Sovyetlerin kucağına atabile- ceği ve Moskova sulhünden sonre İskan- dinavyunın tehlikede olduğu bilhassa müttefik memleketler basınının büyük başlıklarIn yaptığı gazete tahminlerinin başlıcalarını teşkil ederler. Bizim bildiğimiz ve herkesin üç buçuk âyu yakın bir zamandanberi, tarihin en zinde ve kahraman bir milleti olarak, ta- mıdığı ve öğrendiği Fin kardeşlerimiz! herhalde, bundan sonraki sulh devresin- de, bpkı harbde olduğu gibi, en duygu- | #u bir milli vicdan ve derin bir vatan- severlikle kandilerini her türlü tabiiyet ve esaretten korumanın yolunu bulacak- lardır. İskandivanyanın nereden nasil bir tehlikeye maruz olup olmadığını da yakın istikbal gösterecektir. Muhakkak olan bir şey varsa, o da müttefiklerin, Moskova suğhü ile, harbin! kendi lehlerine inkişaf ve sevk ve ida-| resi için ehemmiyetli bir alan teşkil e- den İskandinavya darülharbini kaybet- miş olmalarıdır. Bu darülharbin müttefikler kesabına| ziyanın muvakkat olduğu da, mahza bir Torihe karışan Fin Sowyet harbinden yanan bir Pi pek eksikti. Bütün bu noksanları telâ- fi edebilecek olan tek çâre müttefiklerin oha tam tertibli ve modern silâh ve tec hizath bir ordu göndermeleri idi. e seren amaş Erkilet! rriri | bir intiba: Sovyet bombaları altnde Fin kasabası bir Petsamodan olduğu gibi Kandalakşa ü - en de temel vücude getirmek, ondan sonra | alla, Kusamo ve bunun ce-| Şundan Mütehassıs işçi meselesi: «Fırıncılar cemiyeti reisi, fırınlar için! mütehassıs işçi bulunamadığını söylü - yor Mütehassıs işçi (bulmaktan kolay ne| var?.. Hele fırıncılık £teşkilâtlandırılsın, işçiler için bir barem yapılsın. Mütehas- sıs İşçilerin bu bareme tâbi tutulmıya » cakları ilân edilsin. Mütehassış işçi bol luğunu © zaman görürüz. * Garib haber: «Galatada balozlarm o bulunduğu semtte gizli bir tekke keşfedilmiştir. | denilse haberi garibsersiniz değil mi? Bunun zıddı bir haberi de ben garib- semeden okuyamadım: «Fatihte gizli bir eroin fabrikası bu- Yundu.> # Dolmabahçe stadyomu: Yeni yapılacak Dolmabahçe stadyomu | en modern tesisatı cami olacakmış, Modern tesisat hakkında gazetelerde! tafsilât verilmemiş, fakat lüzum da yok.! Ne olabileceklerini herkes tahmin ede-| bilir; 1 — Asayişi tanzim edecekler için bin kişi istiab edecek bir kışla. bundan 3 — Üç yüz kişi istiab edecek İrolu bir hastane, tem İlk mekteblerde Karagöz oynattırla- cakımış. Üniversiteliler çay ziyafetleri, liseli « ler sinema ile meşguller... Bu arada or ta mekteblerle ilk mektebleri ihmal et. İmek olmazdı. Şimdi ilk mekteblere Ka- ragöz konuluyormuş. Orta mekteblere de orta oyunu koysalar, her mekteb Kendi derecesine göre eğlencesini bulmuş de - mektir. Ders meselesi de sırası gelince düşü - nulur. * Sirkec'deki bakkal; Sirkeci meydanı açıldı. Muntazam âr yapıldı. Camekânları hıç de muş. Dükkânın camekânmı bozmuş, ye- rine yenisini yapmış. Bir şehirde vücude getirilen bir seri güzel yapının bir tek ferd tarafından çir- kin bir hale getirilebileceğine en kuv- vet misal işte budur. İnanmazsanız tramvayla oradan geçerken, başını sâğ tarafa çevirip bakınız. Siz de görecek * 2 — Üç yüz kişi istiab edecek bir ha - pishane, um. Vapurdaki büyük yılan | Avrupa hayva - nat siniz, lamel glilüsi .) Bunları biliyor mu idiniz? | En küçük köy İki sene evvel Almanyada kurulan İnub bölgelerinde kalmış olan Ruslara Müttefikler Baltık denizine hâkim ol-| Finlerle müştereken taarruz etmek ve madıklarından bu yolla Finlândiyaya | buralarını hasımdan temizler ürudan doğruya bir yardım mümkün! Bu suretle müttefiklerin #k vazifel ü ğı gibi | doğru: vü zifele- mi beşlikten büyük G3, : olamazdı. O halde, diğer bir devletin ri, harekâtı Finlândi güz ge lü siz Ka > va * topraklarından geçmeğe lüzum ve ihti MAL Şişi Pm il yac olmaksızın, Finlândiyaya g l6- | Tuoppajârvi ve Kulttijârvi gölleri ii pia Gri cek bir müttefikler ordusu için - Oulu hattına gi ” İİ İmümkün ve açık islikamet İskandinav- v es kamaralarına ka- İyanın şimalini dolaşarak Petsamo koyu- İna varan deniz yolu idi. Bu yol ile bizzat Petsamo limanı Atlas Okyanusundan İgelen sıcak su cereyanı dolayısile kiş mevsiminde hiç donmazlar ve daima s€- yir ve harekete müsaiddirler. bahçelerinin İbiri için Adrika - dan vapurla nak « ledilen büyük yılan hususi yi teselli mevzuu olsun diye, iddia oluna - |sişek ra apn yi maz. İskandinavya devletleri arasında, : Fimlerce yeni tahrik edilen askeri bir jf- tifakın müttefiklerin İskan r siyasetini tahkim edeceği hiç söylenemez; belki bunun aksi daha çok variddir; çünkü İsveç hükümeti her - Rus koalisyonu- yasetine aykırı düşecek her bir hareketten çekinecektir. Bu devlet şayed böyle bir askeri ittifaka girerse bu giriş, mahza İskandinavyanın bitaraflığı- nı kuvvetlendirmek için olacaktır, Biz- zat Finlândiyaya gelince, mademki o y se türmek ve b ** mosalmi rada kuvvetle yerleşmekle hitam bulur. 1 He du. Pi l Bu sayede bütün Fin ordusu tip yakalamak için, üzerine boru ilel Köpek balığının dişleri birçok (işe © Ladoga gölile berzahta uğraşmak (yani İsoğuk hava vermeyi tecrübe etti Bulyarar. Avustralya yerlileri bıçak ye - Kuvvetlerini cenubdan top'amak imkân- tecrübe müsbet petice verdi. Güver -|rine kullandıkları gibi, para yerine de Jarını bulmak gibi çok büyük bir fayda) ede dolaşan yılan baygın bir hale gel- kullanırlar. İ | Köpek balığı dişi neye yarar? Kaptan yılanı sersemle » harbde yalnız kalmıştır ve bu yüzden sulh aktine mecbur olmuştur; bundan sonra onu herhangi bir harb lehinde ha- rekete getirmek artık düşünülemez. . Görülüyor ki Moskova sulhü mütte- fiklere Ballık denizinin yolu kudar İs- kandinavyayı da sıkıca kapamış ve bü- fön İskandinav devletlerini, bilmeçburi- ye, Alman - Rus koalisyonunun arzu ve menfaatlerine zıd olacak her türlü hare- ket ihtimallerinden menetmiştir. Müttefiklerle Almanlar arasında, garb cephesinde şimdilik ve epey bir müddet için, kat'i bir muharebe ihtimali yok gi- bidir; çünkü iki müstahkem duvar iki tarafın cephelerini biribirlerinden ayır- maktadır. Her iki tarafın censhları da bitaraf memleketlere ve bunların vücu. de gatirdikleri meni” istihkâmlara d yanmaktadır. Onun için garb cephesinde likler Almanlara vi İ e De de Alef an halde ordu ve donanma". mütteliklere henüz bir şey yapa- cak vaziyette değildirler. Bu vaziyet İn- giliz - Fransız kuvvetlerinin son sefer. berliklerini yaptıkları gün bile, öâskert baki değişmez. Çünkü garb cephe- sinde şu anda rol oynayan emil iki tara- #n kara ve hava kuvvetleri arasındaki nisbet olmayıp istihkâmlardır. Onun için kuvvetler arasında bir misli fark olsa iğusundaki yarımadalar İtile uğraşacaktı; bu ise gerçi muazzam Fransanın şimalinden başlıyan bu yol gerçi İngilterenin garbını dolaşmak mec buriyetile 4000 kilometre yani bir halta kadardır; fakat denizlere hâkim olan müttefik donanmanın ve müttefik hava kuvvetlerinin himaye ve garantileri al- tındadır. Bu sebeble Fransanın şimali; den kalkacak olan askeri nakliyat kafi- lelerinin Petsamoya kadar selâmetle sevkleri kabi) olabilecekti. Buna kârar verildiği takdirde mütle- fik donanma evvelemirde şimal Buzdeni- xinde bulunan Rus donanmasını hare- ketsiz kılmak ve bunun için Murmansk Rus harb limanile Rusların zaptetmiş oldukları Petsamo limanını abluka et- mek vazifelerile karşılaşatak idi. Bu su- le bizzat Petsamo ile onun şimal do-| zaptolunmadan ! etsamoya orduyu çıkarmak kabil olma- velemirde Petsamo ve dolaylarının zap- bir mesele idi. Fakat daha evvel Ruslar tarafından zaptolunan Petsamonun denizden muha- rebe ile zaptı ve badehu bu yol'a Finlere müessir 'bir yardım için müttefik İngi. Uz - Fransız donanması lâzım olan kuv- kazanmış olmakla kalmazdı, ayni 2a- manda müttefikler tarafından asker, top dım görmek imkânına malik olurdu. Ancak bunun için, Daladyenin Fran- İsanın şimalinde iki limanda toplundıkla- rını bildirdiği yalnız 50 bin kişilik (tak- İriben 4:5 fırkalık) bir seferf kuvvet ye- tişmezdi; bu işe 100 bin muharib yani 9:10 fırka Tâzımdı ve sonra bunların bir o kadar kuvvelte takviyesi de iltıza ede. bilirdi. Hatbuki müttefikler gerek uzak ve denizaşırı bir oderülharekâta daha fazla bir kuvvet angaje etmemek ve ge- tek Petsamo gibi düşmanın işgali altın- da bulunan bir bölgeye denizden muha- rebe ile kuvvet çıkarmak gibi güç ve kanlı bir teşebbüsten kevdilerini körü. mak için daha mahdud bir kuvvetle 'da- ha mahdud ve bilvasıta, yani İsveç ve Voryeç topraklarından geçecek hir yar- bulunmak istemekle iktifa ettiler. Bu bitaraf şimal devletleri ise toprak- larından geçecek bir yardıma müsaade etmekle memleketlerinin bir harb sahne- si olmasından korktukları için müttefik- lerin, daha Mart bidayetinde vukubulan bu yoldaki tekliflerine muvafakat etme- diler. Bu hale rağmen eğer Finlândiya müttefiklerin yardımını taleb etse idi a- d İdi ve bu sayede tekrar kafese kapatıl- |ve malzetnece de doğrudan doğruya yar 1 ** jTohumlar, çiçekler ve uyku'ar Çiçek tohumların bir yerden bir yere böcekler. kuşlar ve rüzgâr götü - İrür. Garibi şudur ki: Kuşların taşıdık- ları tohumlardan yetişen çiçekler gün düzleri, böceklerin taşıdıkları tohum. lardan yetişen çiçekler geceleri uyur - lar ve rüzgârın taşıdığı tohumlardan yetişenler hiç uyumazlar. Çinliler bunlardan altın üzerine kak ma işler yaparlar. Çin kadınlarının #iy netleri olur. v 4 Rontken şua'nın ismi Radyom şuama, «X şua» denilme - sinin sebebi, keşfi zamanında meşhur âlim Röntgenin de şuh tesadüfen keş- fetmesi ve aslını izah edememesi İdi, Bugün ne olduğu tamamile bilinen bu şua gene eski meçhul İsmini taşımak - tadır. GÖNÜLİSLERİZ2 | Bir genç kız Sergüzeşt önünde İ, Ö. inisiyalini kullanan bir genç kızın mektubunu okuyunca: — Hergünkü hikâyelerden biri, âlem haricinde görmeğe muvafakat | ettim. iki defa konuştuk, beni doğru- dan doğruya silemden Ati yammezz günkü kendi silesi onu bir başkasile evlendirmek azminde olduğu için. reddedeceği muhakkakmış. Birlikte | kuçmayı teklif etti, hemen reddet 5 tim.» Bu genç kızı hikâyeyi bu nokt. bırakmış görmk isterdim. Vakıa diye söylendim. İ, Ö güzeldir. Orta bir tahsil gör müştür, İyi bir aileye mensubdur ve son zamanlara gelinceye kadar ser» ivetleri haizdiler; ayni zamanda Finler)caba ne olacaktı" | Petsamo havalisini müdafaa edecek olar| Müttefikler Petsamoya bharben mi Rus kuvvetlerini conubdan yani arka-İkuvvet çıkaracaklardı, yoksa İsveç ve idan vuracakları için bu vazife oldukçaİNorveçin istememelerine bakmaksızın ? bile bu, vaziyette bir değişiklik yapmaz. Bu hali gören mütehassıslar müttefik» lere, Rus - Fin harbinden istifade etme- ği tavsiye etmiş ve onları Firlândiyaya âskeri yardımlarda bulunmağa sevk ve tahrik etmişlerdir. Müttefiklerin Finlân- âlyaya yardımları esas itibarile silâh, malzeme, pera ve gönüllüce, yahud as. kerce ve kıt'aca olabilirdi. Birinci tarzda yardımlar az çok olmuştur; fakat bun- İarla işin bitmiyeceği ve Firlândiyanın muzaffer olmıyacağı aşikârdi. Tinlândi- ya, top ve silâhla beraber bilhassa askere yani adam kuvvetine muhtacdı. Çünkü Onun nüfus sayısı Sovyet Rusyanın Fin- İindiyaya saldırdığı kuvvetlerin yarısını bile sefer etmeğe kâfi gelmiyordu. Sayıca pek az olan Fin ordusunda top, bilhassa ağır top, cephane, tank ve uçak müdafaa silâhları ve muharebe arabala-İtakbel harekâta yardım edecek (sağlam |mamaları olmuştur. kolaylıklara malikti, Bu ifibarla Fransa-İbu memleketlerden askerlerini zorla şii dn hazırlandığı söylenen 50 bin kişilik, yani dört beş fırkalık bir seferi kuvvet Petsamo ile havalisinin zaptı işine kâfi gelebilirdi. Fakat müteakiben kendini gösterecek Ilk vazifeler için yetmezdi. Bu vazifeler şu suretle hülâsa edilebi- lir: Petsamodan sonra Murmanskı da ka. ra ve denizden taarruzla zaptetmek, Sov- yetleri en mühim şimal Buzdenizi üsle- rinden mahrum eylemek ve şimalden ce nuba yani Murmansktan Leningrada gi- kuvvetlerinin kendi topraklarından geç-! den demiryolunun başlangıcını ele ge- çirmek, tedricen bütün Kola yarımada. sını Ruslardan temizliyerek burada müs- geçireceklerdi? Bu her iki ihtimal yacağına göre, görülüyor ki müttefik! ve Finlândiyaya yardım edilmeme , Finlândiyanın bunu istememiş olmas'na hamil ve atfolunması muhtacı münakaşa bir iddiadan ibarettir, O halde, mütte- fiklerce Finlândiyaya yardım edilmiye- rek Rus- Fin sulhünün aktine sebebiyet vermelerinin hakiki amili İsveçin ve ona bakarak Norveçin müttefiklerin yardım melerine müsaade etmemeleri fle mütte- fiklerin büyük kuvvet ve enerjiler sar- file Potsamoya asker çıkarmağı göze ala- H.R. Erkilet güzeştlerden uzak kalmıştır. Fakat. Şimdi hikâyeyi kendi dilinden külâse edeyim: — Bir seyahat esmasındaf bir genç benimle alâkadar oldu. Yolun bütün devammea gözlerini bana dikti. Son- ra dn hep muhitimde dolaşmaya baş ladı. Nihayet bir gün telefonda se - sini Istttim. Ben! çıldıramya sevdiği. ni söylüyordu, evvelâ afleme müra- caat etmesi lizumamu anlattım. Pe- şinen benim müvafakatimi istiyor - hir müddet zarfında tele- resi tekerrür etti ve ni - ilik ginahı yaparak bu genel ku bir hâdise olmamıştır. fakat hi - kâyeyi bir kâbus sanarak derhal ü ? nutmaya çalışması lâzımdı. Bana da yazmıyacaktı, Zira hefif meşreb bir kın sanılmıstır, sergüzeete sürük lenmek teşehbhtisfi karşısında kal ter. Baska hir mitalea flâvesine zum görmüyorum. * Silivride Bay «S5. K.» ye: — Söylemek istediklerinizi kıs ce bana vazmız. bu sütunda edevim. Mademki şahsen anlatme cesaret edemiyorsunuz. Yazının € tığı gazeteyi veriniz.