11 Aralık 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11
H Birinci Kânun Bir Saray Faclası 1112 935 Prensin Karısı; ,ıllill Yazan: v Üa Kozasının Pavlaya Yaptığı Kuru L- ıymuştu — Fakat, kont çok kıskanç davra - Biyor, Pavla.. Hiç zannetmem ki.. — İşte, bak, gene budalalı ların kabardı.. z e — Niçin?. — Ayol, kontun bana nasıl ayılıp ba- Yıldığının farkında değil misin?. — Farkındayım. — Emin ol ki, kont bana hislerini töyleyebilmek için, metresinin prensle —_ışıul olmasını ve ayni zamanda pren- Si de meşgul etmesini hoş görecektir. — Anladım.. Ben, bu kadını müm - kün olduğu kadar prensten uzak — bü- hkındurmaya gayret edeceğim.. —Ayni zamanda ,kontu da... Çün - küş kontun bazı hareketleri, prensin kıskançlığını tahrik edebilir; — benim Plânlarımı altüst ediverir.. — Anladım, Pavla... Artık, her şey- den emin olabilirsin. — İşte... Şimdi de, zekâ damarların kabardı.. Hadi bakalım, gecen hayrol- şayan bir çeviklikle, atın ilstüne sıçra- yıvermişti.. Orada duran kont Benedik, sabredememiş: — Bravo, Madam La Baron.. Bir Hu- sar binbaşısı da ancak böyle ata binebilir. Demek mecburiyetini hissetmişti.. Büyük kapmın, iki kanadı birden &- çılmıştı.. Önde, prens Ali ile Pavla, yanyana çıkmışlar; ötekiler de bunları takibe başlamışlardı. Nal sesleri, gittikçe uzaklaşıyordu « Kafeslerin arkalarında başlar, kaynaşı- yi hsıltılar, şimdi bariz bir konuşma hi alıyordu. Ah.. Ne güzel... Şimdi, akşama kadar, kırlarda, bayırlarda yaşıyacak- lar.. — Tali, kardeş. Bunlar da insan, biz de insanız.. — Hiç bir şey değil, amma.. Doğru- su, o gâvur karılarının pantalonlarına, çizmelerine imrendim. — Pislere, yakışsa bari. J Etimoloji, SON POSTA Dil Tetkikleri 24 Güneş « Dil Teorisine Göre Şahsı Gösteren Sözlerin Analizi “Ben,, I Diller gramerleştiği zaman (şahıs zamirleri: Pronoms kaynakları, dillerin orijini üzerine latmağa yarıyan «Ben, biz, sen, siz, o, onlar» sözlerinin «Güneş - Dil analizlerini bu yazımızda göster mek istedik: konudur. Dilimizde şahısları an teorisin esaslarına göre 1. BEN 9 Kelimenin etimolojik şekli şudur: D (2) ) (0 (eğ &- b j en - eâ) (1) (1) Eğ: Köktür. Asıl anlamı egüneşe tir. «Güneş» ten çıkan mefbumlar arasında Sözü İle “Ego, Morfoloji, araştırmalar yapanlar 1 a) (2 (3) (© Gübir ig - ib - B b - Bigi: iğ 4 ib - is 4 iğ Görülüyor ki arada yalnız sondaki ciğ» hüvqıli.hı-_hıhbb—k Bu sösüm ük iki umuru (â - — Egoni, Men, Gibi,, Kelimelerinin Fonetik Ve Semantik Bakımlarından Analizi pers onnels) adı altında toplanan sözlerin m meraklarını üzerine çekmiş — bir sözü doğrudan doğruya türkçenin «bu yeı rine um» kullanan şivesinden alınmıştır. Arapçada abenv anlamına gelen «Enej sözü de yine eben» in «bu yerine vğg» buk hunan aslından gelmiştir. «Ben>, *mens sözlerinin — sonlarındak! (n) nin (nğ) olduğunu düşünerek, bun « «ene» ve - Atika rumcasındaki - «e« B — Hele o gözü güzel karının caka - «Allah, sahip, esas, efendir ""'“'"”-.;ı__._.a.)airu,—ndım-.a. Ü — Gecen hayrolsun, Pavla... Bu ge- €e de yüzüme bir gülmiyecek misin?. — Hadi, hadi... Gevezelik etme, ıitt Yat... Senin yaşımdaki adamların boş boğazlığı iğrenç oluyor.. * Sarayın avlusunda, atlar kişniyordu. rem dairesinin kafeslerinin arkası, kadın başlariyle dolmuştu.. Her kafe « tin arkasında, bir fiskos cereyan edi « Yordu.. , Birdenbire, kapıdan içeri koşa koşa bir nefer girdi.. Binek taşının üstünde, Pavla ile konuşan prens Aliye doğru i.. Sert bir selâmdan sonra, elin- | deki mektubu, şehzadoye verdi.. Prens, zarfı açtı.. Mektubu okuduk- tan sonra: . — Vah, vah... Bizim, yaver Nuri yin valdesi birdenbire hastalanmış, bugün bize refakat edemiyecekmiş. Diye bağırdı. /| Şehzadenin verdiği bu habere, hiç kimse aldırmadı.. Yalnız, Pavlanın | 'îıııi, bir anda sarardı. Ve sonra, gene sına hiç diyocek yok.. Eldivenli elinde- ki kırbatı öyle bir tutuşu var ki... — Ay, gözleri güzel mi o karının ? —A... Vallahi, güzel.. — Hiç de değil.... Bu konuşmalar; başka bir odada da, şu suretlea devam ediyordu: — Vay, arsız karı vay.. AÂdeta efen- di hazretlerinin burnuna girecek. O kadar kişinin içinde, hiç utanması, ar- lanması yok.. — Kabahati niçin sadece karıya bu - luyorsun, kalfa.. Efendi ona yüz ver - mese, o da o kadar sırnaşıklık etmez. — Ah, gençlik; hanım efendiciğim.. efendimiz gibi bir gen- — Bizimi, © karilardan ne kusuru - muz var, kalfa?.. Onlar gibi, kırılıp dö- külmemek? Bilmiş olsaydım, efendi hazretlerine gelin gelirken, her şeyden evvel bunları meşkederdim.. Kocam şehzade olacağına keşke, iki ipli bir hamal olsşaydı.. Hiç olmazsa, kalbim va- hat yaşardım.. Ben böyle saray köşele. -lııilîiıııııınıımdıııyııı-ııhmb in 4 ., «Gebn kalıp ve zat anlamlarına Pa el gelince, buna onu isimlerinden ve tamamlı - Noti 1. — İEİ' kökünün «Allah, sa-| v Giz, eki getirilerek o zatın tıpkısı, ben- hip, ecas, efendi> anlamlarına geldiğini gös- | / y O Ki ügübin nin e İteren şu sözleri yazalım: L Ege — Tanrı, Allah | 4<Ey Egem!» — «Ey Allahım!» iL Ege — Sahip, malik, efendi. | HL Ogan — Sahip, nazır, Allah (Oy- |gan şekli de vardır). IV. Ugan — Allab, ilâhi, kadir, sahibi' |kudret. Bunlarda görülen seğr ana kökünün aymdır. objeyi gösterir bir söz onsurudur. Kelimede ana kök düştüğü zaman doğrudan doğruya onun yerine geçer. (2) (Eğ 4- &b eğeb) : «Allah, sahip, &- sas, efendir mefhumlarının ü 'tan sördür. Not: 2. — (Eğ - &b —< eğeb — ıöıiîdı'ıvelıuıııuıdıü*iııyıiv bundan ibarettir. z «Gibi» nin şu şekilleri de vardır. L Kimi (Radlof. Il. (Aezri lehçesi»). I. Kibik (Radlof. I. «Tobul lehçesi»). H, Kibi (Radlof. IL «Koman lehçesi»). EB Not: 3. — (Eğ 4- eb — eğeb) şeklin- «Eb» olur. Arapça sanılan bu kelime «ba- bar demektir. Türk lehçelerinde bunun (2) Eb: Ana kökteki mefhumu kendin- li Z n ASA z saba» (3) şekli çoktur. Dinlerde «babar de tecessüm ve temessül ettiren süje veya| « ( o DA ; BEN «Ben> analizine devam edelim : (3) En: (. 4 m) ektir. Obje veya süje- ye en yakm, anun bitişiğinde olan —sahayı gösterir. (Eğ - eb — eğeb — eb) kökile geb) ıılııılıvı(All.ıılı'ş.-u.M)-d— humlarına yer yüzünde en yakın olarak ilkel insarın düşünebildiği varlık; kendisin- den ibarettir. |gonov sözlerinin etimolojik şekillerini bire biri altına yazalım: K (2) (3) (4) Ben:eğ 4- eb - en J- eğ Men:eğ L em |. en L eğ Enezeğ 4 e& Ş en ) ek Egoni: eg -) oğ -| on -|- iğ Görülüyor ki ilk iki kelime birbirinin ay- mıdır ve ikisi de mefhumu tam olarak ana latabilmektedir. Üçüncü kelimede ana ve İradikal kök - ki birbirinin ayni olarak bira |birini temsil ediyor - kaynaşarak düşmüş; kelimenin son morfolojik şekli seneğ» kalk mıştır. Son kelimede ana kökü temessül ve tecessdim — ettiren radikal unsur soğe dur, Bunun eğe si düşerek, kelime (ezoni «g>) olmuştur. (6) ——— (6) «Biz, sen, siz, o, onları sözleriniş analizi gelecek sayılarımızda çıkacaktır. İstanbul Gelir ve Para BORSASI bir an içinde yanakları kızardı.. Prense, | rinde, yalnız başıma inim inim inleyim, Hüphe vermemek için, elindeki kırbacın | o da bu kokmuş karıların arasında sürt- Ocunu hafif hafif çizmesine vararak ya-| sün, dursun.. Bu, vevayı hak mı, kalfa- (4) Eğ: (. - &), bu varlığı tamamlıyan, tayin ve ifade eden, isimlendiren ektir. (Eğ 4 eb 4 en - ei — eğebeneğ) sö gz e. Türk Devlet Borçları t Lira Lira Mda kalan sözlerine tekrar devama | ladı.. Bu sözler, uzun sürmedi.. Prons, et - Tafına göz gezdirdi.. — Hazır mıyız?. Dedi.. Her taraftanı — Hazırız. Sözleri yükseldi. Prens: — Hadi bakalım, heri atlarına binsin. Si Emrini verdi. Avluda, atlar biribirine karıştı.. At Makları ve ağalar, atları birer birer Yekerek binek taşının önüne getiriyor » h. İ Şebzade Ali, Pavlaya, yardım — etmek. temişti.. Halbuki, Pavla, fottan bir ikaha savurduktan sonra, hayrete . Son Posta Biyasi, Havadis ve Hal etesl Eski Zabtiye, Çatalçeşme sokağı, 28 İSTANBUL Cazetemizde çıkan yazı ve resimlerin — bütün — hakları mahfuz ve gazetemize aittir. ABONE FİATLARİ Abone bedeli peşindir. Adres değiştirmek 28 kuruştur. Gelen evrak geri verilmez. © rdan mes'uliyet alınmaz. “€vap için mektuplara 10 kuruşluk Posta kutusu: 741 İstanbul Telgraf : Son Posta Telefon : 20203 bir adet çığım; Allah aşkına doğru söyle?. (Arkası var) Ne yaş, na de hayatın gaileleri ; artık yüzünüzdeki gençlik ve tazeliği deçiştiremez. İki GİBBS güzellik müs> tahzarının muntazamen istimali saye* ginde yüzünüzde adeta bir güzellik maskesi izi bır: h « Gibbs * güzellik kremi ; cildi besler ve ihya için elzem olan u- aurları temin eder. « Gibbs » güzellik pudrası ; fevkar lâde yapışma hassası itibarile yüze yeni bir güzellik verir. Yeni, nefis ve tabil. parfömlerle istihzar edilen Gibba krem ve bir * ı_ müstahzarları, PUÜ 13/12/935- tarihine müsadif cumu - günü ayaklı singer dikiş smakinesi |ç , yehçelerin; göstermektedir. L Geb — Kalıp. I. Kep — Kalıp, ölçü, model. , Zat IV. Kem, Kemey —« Ölçü, GİBİ dan doğmuştur. Bunun eski kitaplarda «bi- gir şekli de vardır, İkisinin de etimolojik gekillerini altalta yaralım: (1) (Ben) kelimesinin sonundaki (n), '«en eski aslında genizden söylenen bir (n) dir ki (n) ve (&) seslerinden mürekkeptir. (Ben) deki (n) nin sağır kef denilen günneli (n) olduğu (bana) şeklinden ve bunun bir çok -lehçelerde —(banğa) — ve (manğa) diye okunuşlarından da bellidir. Genizden gelen bu Türk sesi bir «na ile bir «ge nin birleşmesinden kurulmuştur ki konson kategorisine bağlanır. Bu son ekin budur. L Radlof. 1 «Karakırgız lehçesin, İL Radlof. 1 #Çağatay, Tarancı, — Sart lehçelerir Ü. Radlef. I. «Çağatay lehçesin. IV. Bang. Uygur Endeksi. 2 (B. harfi birinci derece radikal kök doğradan doğruya *g. k. he gibi Birine Ego: eg p analize katılmasının sebebi |tan en basit unsur doğrudan doğruya ıindıu—“iiııırıl—lköhuh- yan vokal ve son ekin vokali düşmüş, son (&) de (n) ile kaynaşmış, böylece kelime son morfolojik ve fonetik şeklini almıştır: H, Kip — Kalıp, misal, model, nümune, BEN, «Gibi» sözü de «gib in bu anlamların- y gAA ibaret olan varlığın adıdır. EGO Not: 4. — Grek dilinde #bene anlamı- .....ı-...-ı..sma-ı...u... de seğv Türk ana kökünden başka bir şey değildir. «Ego» sözünün eski Atika lehçe- sindeki şekli vegoniv dir. «Ov su urun okunan bu kelimede «benv kelimesindeki son iki ekte görünmektedir. || Etimolojik şekillerini altalta yarzalım: (D (2 (3) (0) Benteğ J eb - en J e8 Egoni: eg 4 ©& | H iğ .& Görülüyor ki «ben» mefhumunu anla » seğr ana kökünden ibarettir. Grekçede buna yal- niz tespit ve ifadeye yarıyan bir «oğ» ge - tirmekle mefhumu anlatan «eğ -- d — egoğ — egor şekli ana köke en çok yak- laşan sözdür. Onun yakın sahasını göstere- rek yeniden tamamlayıcı bir «iğ» de getiren uw#—hıhıüh&*ı yaratabilen konsonlardan — olduğu — için, tamarsen bir görünmektedir. (eğ) yerine doğrudan doğruya (eb) 'e alınabilir ve yine ayni anlamı verir. (B) anlamımı da ifade kök mefhumu ba yolda da halde (eğeb — «b) benliğin kendisini, in- m_kj...'uîımvı(m)&iyk bu mık_u_yıhdııifdı—hnhnııı- gati; har, L Elidrak Lilisan-il-Etrak I. Radlof. İ #Tekür, Altay, 'Tuhfe-tüz-zekiye. li Divanü Lüğatdt-Türk; Elidrak Lili- mağazasında ...,.;ı-E.uık;TüüliLüıli:Bwn- tercümesi; Kamusu Türki. daki Kuran Yakut Dili Lügati, IV. Pekaraki, Doğrudan doğruya (ben a— 080) | çekilleri de türkçede vardır (4). ettiğinden, analize csas| ,, — mv olduğa malümdur. (5) alınabilir. Bul — Farsçada bu anlama kullanılan «mens | A, da vasati 40 kuruşluk bir düşüklük Lebed, |tay, Küerit, Karayım, Sart, Türkmen, Kugiz, Koybal, Sağay, Kazan lehçelerir. 10-11. Kd 05 75'T.B. I 00,09, || 96 5 Hazine B. 54,s0 || 9o 73'T. BT 23435 (| Dahlli istikraz09,00 Ö6 73 T B TIT98,s) " Devlet Demiryolları Borçları — | Lira Lira Ergani M" Anadalu Tweli 43,75 Bivas Erzurum 6400 || Anadolu M. 4715 Lira | İst Tramyay 23,00 8,30 Lira İş. B. Mü. Kd .» Hk ıls_w » » Name — 0000)| Terkos Merkez B.D. # c0 | A, Çimento NAKİT Krp 20 V. Frangı MF 1 Mark » 1 Dolar 1x6,00/ 20 Drahmi — 2400 1 İsterlin — 621 20 Leva 25 LK LK Kredi Fönsiye 111001 Mübadil Bon. 13 1888 senesi — Sğügi Gayri » » 1625 1908 » n,sı.1m $i y 9 Mecidiye 63,00 'l']cıroı Ve Zahire Borsa- sında Kasa Da Yapılacak Buğday Hiatlarında yeniden bir düşüş MEN - ENE Not: B. — «Bens in «men» ve amiını | Zâten — (3) Divanü Lügat-it-Türk; Çağatay Lü- lerir. (4) Radlof. IV. «Orhan, Uygur, Çağa- Tarancı, Altay, Teleüt, Lebed, Şor. Kırım, (5) Etimoloji, morfoloji ve fonetik ba- kıııııdınTüıkdiliındiıyolluı.ı 6vı'| Radlofçl. 0Şor, Teleüt, Sagay Tehçe- baş başlamıştır. Fakat ele vasati Fiat alınınca istikrtarın bozulmadığı görülmektedir. Buğ- dayın vasati fiatı 6 kuruş 30 puradır. En düşük Rat 6 kuruş 18 paradır. Un fiatla « vardır. Şehrimize fazla buğday gelmeğe şlamıştır. Dün borsaya 110 buğday gelmşi, 120 ton buğday satılmıştır. * -Belediye halk ekmeği hakkındaki tet « kiklerine devam etmektedir. Pazartesi gü- nü hem fancala, birinci ve ikinci ekmek narhları yeniden tesbit edilecek, hem de halk ekmeği hakkındaki kat'i karar veri - lecektir. T ” U O 1
