5 Mayıs 1934 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9
L a —> Ziya Şakir Hızbicedit'in Ga Sürükliyen Manilerle — Ben sana bir i yim mi Talât Bey?, S'ı:ylıı “ruz; altındakini ben biliyorum. Yani, f_ı_ııııaıon olalım; diyeceksin de- gııl mi?.. Bunu, aklından çıkar. B_ı-'. (garp) ten gelen ve din aley- hıııde gizli maksatları ihtiva eden hiçbir tereyana tabi olamayız. Hem sana kat'i olarak söylüyo- rom. Böyle aykırı bir fikri ortaya #irdüğünüz gün; hem kendinizi hem de cemiyeti mahvedersiniz. Dedi. (1) Şu muhaverede gösteriyordu ki: Cemiyetin yüksek tabakasına mensup olan zevat arasında ma- sonluğa —olan — temayül artıyor; mason aleyhtarı olanların da ŞÜüp- hesini arttırıyordu. Gayet açık bir hakikattir ki, (hızbicedit) in ortaya koyduğu — on maddelik Programın son maddesindeki : ( Makasıdı hafiyci mahsusaya **kr. eden cemiyetler...) maksat sad, izli takım komiteler ve .:;:.ıw:l.,'.f: küller değil.. doğrudan doğruya ( Masonluk ) tu. Masonluğu, dinin imbası — için kurulmuş - bir gibi telâkki edenler, İttih; Terakki — Cemiyetinin ruhunda masonluğun hâkim iste- miyorlardı. Hizbe dahil olanların ekserisi, Masonluk aleyhtarı ob makla — beraber ( Hizbicedit ), zaman şadece Masonlarla mücadele etmek için teşkil edilmiş değildi. Hakiki gaye, cemiyeti Yyavaş yavaş sukut ve inkıraz teh- likesine sürükleyen bütün esbap mıudı mücadele etmekten Hd"üdıt. müfrit cemiyetçiler mahafilinde bir taraftan — softalık ve taasupla itham ediliyor; diğer taraftan da, İngiltere ve Rusya sefaretlerinin - gizli -parmaklarile oynatılan bir âlet gibi telâkki edilmek isteniliyordu. Fakat hizbe dahil olan Zevatın Şahsiyetleri, böyle bir dedikodu. (1) Aynen naklettiğimiz gu muhaya, reyi, muhterem — karilerimiz — bir hayal mahsulü zannetmesinler. Konuşuhnw sözleri kabul veya tekzip edecek iki zattso Talât Bey, her nekadar bu fsej &öçüp Kgilmişse de, Mecdi efendi, hamdolsun hayatta ve hı—ıundı' #ramızda bulunuyorlar, Eğer yazdıkla. tımızda yalan ve yahut yanlış bir nokta Varsa, bizi tekzip veya tashih buyura. bilirler. Ş, tuzak at ve ——— —— SON POSTA İLÂN FlATLARI Dördüncü Kısım No, 81 Şeyhislüm Musa Kâzım Ej. nun Önüne geçiyor; bu iğrenç bir propagandaya cüret edenlere mahcubiyetten başka hiçbir şey temin etmiyordu... Gittikçe kuv- vetlenen bu teşekkülün — önüne geçmek için tehditler başlamıştı. Hizip erkânından bazılarına kor- kunç imzalarla mektuplar gönde- riliyor; bazılarına da tenha yer- lerde tabanca namluları gösterili- yordu. Lükin bu tehdit ve nüma- yişler de hiçbir tesir husule getire miyor; hizip müessis'lerini gayele- rinden vazgeçiremiyordu. Nihayet bir gece, Meclisi Meb- usan salonunda tam 163 aza İçti- ma etmiş, hararetli bir müzakere cereyan eylemişti. Taiât Beyle arkadaşları bu müzakerede büyük bir maharet göstermişler; hızbin İTTİRAT » 'TERAKKİ — Her hakkı mahfuzdur — Nasıl Doğdu?.. Nasıl Yaşadı?.. 5-5- 934 — Nasıl Öldü?.. yesi, Cemiyeti Sukuta Mücadele Etmekti teklifatını tasvip ediyorlarmış gibi göründükten sonra: — Bu mesele, cemiyetin ruhu ve hayatile alâkadardır. Buna binaen burada değil, yakında içtima edecek olan İttihat-Terakki kongresinde hallolunmak lâzımdır. Demişler; sinirlere muvakkat bir sükün vermişlerdi... İttihat - Terakki kongresi taplandığı zaman, filhakika hızbicedidin 10 madde- lk teklifnamesi kongreye arz- edilmiş; bu maddelerden bazıları- nın aynen ve bazılarının da kıs- men tâdili ile kabulüne — karar verilmişti. Fakat bu karar: Müfrit cemiyetçilerin mahirane bir ma- nevrasından başka bir şey değildi. Esasen mücadeleye girişecek bir yaradılışta olmayan hizip erkâm- nın damaklarına birer parmak bal çahnmış, kolayca bir sulh ya- pılmıştı. Ondan sonra da biribi- rini takip eden mühim — hâdisat arasında bu karar da — misyana karışmıştı. x Son zamanlarda gösterilen şiddetli tedip — hareketlerinden dolayı bilhassa şimali Arnavut- lukta bir hoşnutsuzluk — havası esiyor ve cenubi —Arnavutluğa doğru sirayet ederek kuvvetini tezyit ediyordu. ( Arkan var ) İmtiyazlı Şî;ketlerden Şi- kâyetiniz Varsa Yazınız Vakit Daralmıştır, Çabuk Bildiriniz İmtiyazlı şirketler aleyhindeki anketimize karilerin gösterdiği «lâka ve gönderdikleri cevaplar, ayanıklığın en büyük delili #larak telâkki edilebilir. Şikâyetlerimizin isafı için önümüze gıkan bu fırsattan istifade etmesini bilmemiz lâzımdır. Şikâ- yetlerinizi bir an evvel gönderiniz. Depozito Falzlori * — Ben evime su ve elektrik alırken, on lira dipozito yatırmış- tim, Bu para, şâyet taksit verik mediği takdirde kesmeğe yarar- Miş. Ha.buki İstanbuldaki yüz- İ_eree. binlerce abonenin bu onar Tası milyonlarca - lira tutar. Bu Para senelerce — şirket kasasında yor.. olıâ“ plrl;ılı faizini - biç Üşünen v mu?, — Bence dipozitolar bir. bankaya yıtn:: z a "ı:lhleri de meselâ verem 'ücadel x_:-ul:yeüıı_ı verilmelidir. 12 “îmll-lı-u' Te s..c.ı:.“..ı.ı. Vapur Flatleri Pahalı S Şı';*“* Hayriye, biz Üskü- lar ve İhsaniye halkı il etmekte Kü üeret olduğu —nakil — ücretle- rini hiçbir iskele ve köy Müşte- risine tatbik etmiyor. — Birinci mevki gidip gelme 25, ikinci 20 kuruştur. * Acaba şirket başka yerlerin zararını bizden mi A nyor?. Bu fiatlerin ındırılîkğ | isin nereye müracaat edelim?. Di_ğE' taraftan elektrik şirketi z !"" ağır — bir yük oluyor. E'.ı.ııze elektrik alana kadar en nazik nüvazişlerle karşılanırsınız.. Sonra iş değişir, en ufak hare- ketten sizi “Elektriği keserizi, | tehdidile korkuturlar?, Bu şirket- lerin yaptıkları yeva mdır?. İhaanriye'dlen Hakkı Tramvay Şirketinden Tramvay Şirketi imtiyazlı şir- ketlerin içinde ehalinin menfeatini kıt'a düşünmiyerek yalnız kendi menfcati hissesini te'min için akıl ve hayale gelmiyen herşeyi icat eden bir müessesedir. Tramvay Brabalarındaki izdi- hamın ve kaza ve yankesicilikle- rin yegâne s#ebebi şirketin yüzde seksenbeş — nisbetinde — birinci mevki araba işletmesidir. Eğer tramvay arabaları Yunanistanda ve Romanyada olduğu gibi hep bir cins olsa izdihamdan hiç eser kalmaz. On paradan bile iktısat de olduğumuz şu zamanda dört buçuk kuürüş ile gidilecek bir mahal için kimse yedi buçuk kürüş vermek istemez; bu iki mevki arasındaki üç kuruş fark yarım okka ekmek parasıdır. Fakat şirket bu farkı bizden cebren alır, çünkü bu farkı ver- memek için durak mahallinde tam bir saat beklemek lâzımdır. Birinci mevki arabaların bize lüzümu yok; tamamen kaldırı- malı; bize ikinci mevki kâfi gelir de artar bile. Caka edecek za- manda değiliz. Baki hürmetler » b v İmmması omahfuzdür — Vatandaş_ Türkçe Konuş Meselesi Türk Kültür Birliği Reisi Ile Konuştuk ( Baştazafı 1 inci sayfada ) Tekin Alp Beyin — suallerim üzerinde aldığı notlardan konuş- mâğa başlıyalım: — İstanbulda nekadar Türk vardır ? Tekin Alp Bey ediyor: — Evvelâ, müsaade ederseniz, gayri Türk tabirini düzeltelim.. bu tabir Türk inkılâbının ebedi oluşuna tamamen muhaliftir. Türk inkılâbınin şiarı milli - birliktir. Türk inkılâbı vatandaşlar arasın- da ayrılığı yalnız mabetlerde ka- bul ediyor. Filvaki, malüm olan bazı sebeplerden dolayı memle- ketimizde henüz Türk kültürün- den mahrum unsurlar vardır. Fa- kat bunlar meyanında bir an ev- vel Türk kültürünü benimsemek istiyenler ve buna çalışanlar az değildir. Bu gibilere gayri Türk gözü ile bakmıya devam edersek, maksat hasıl olmaz. Bence suali- niz şa olmalıdır: — İstanbulda ne kadar kül- türsüz Türk vardır? 1927 de yepılan umumi nüfus tahririne göre İstanbulda 47035 Musevi, 52,129 Ermeni, 100,214 Rum ortodoks ve 30,000 Protes- tan ve katolik vardır. Tekin Alp Beye ikinci suali sormak isterken telefon çaldı.. — Oui,c'est moi.. Comment?'. Y'avais mal entendu. Plait-il?, Aaaa, Bonjour.. Envoyez, — envoyez.. Merci.,. Jevous remercie.. Tekin Alp Bey telefonu ka- pamıştı.. Bu muhavere biraz ca- ninı sıkar gibi olmuştu galiba.. Konu: devam ediyoruz: — İstanbuldaki vatandaşlarımız neden Türkçe konuşamazlar?. gayri buna itiraz Türk kültür hiıliği'reiıinı anketimin en canlı sualini soru- yorum: — Bu — hususta en ziyade Türkçe — konuşmıya — alışamıyan hangi unsurdur? — Bu sualinize bir çizgi çiz- memiz lâzımgeliyor.. Evet, buna bir cevap veremeyiz.. Çünkü, o unsuru — darıltmış, gücendirmiş, kırmış oluruz.. Bunu silelim.. Evet, Tekin Alp Beyin hakkı yar., Fakat bu canlı sual cevap- sız kalmasaydı, Meselâ Türkçeye EKadın şapka şapka İevazımatını © Akşarı ı-cr"..... siparişleri kabul Mercan: Daye Hatun mahallesi küçük yeni handa orta katta 13 No. h oda: Samatya: Apti Çelebi mahallesi merhaba so- : sok Paris'i, Beyoğla, Tanel AĞ ÇÜT yi diçler bedikariker Ç kinmediğini muhterem rilerine arz Sanayi mektepleri talebesine ücretlerde tenzilât. ve serian irsal olunur. <map (16035) Te F — —e İstanbul Milli Emlâk Müdürlüğünden: alışamıyanlar Mu - vilerdir, Rum- lazdır, yahut ta armenilerdir den- teydi, daha iyi olmaz mıydı? O'wn- sur, bu haklı tenkitle uyanmaz mı, kendi kusurunu düzeltmeye ças lışmaz mıydı? Her ne ise. Biz gazetecilerin böyle cevapsız kalar — suali, bununla ne ilk, ne de son olacaktır. Binaenaleyh konuşma- mıza devam edelim: — Vatandaşları Türkçe ka- nuşturmak için en kuvvetli teklir finiz ne olabilir? Tekin Alp Bey cevap veriyor: — Vatandaşları Türkçe ko- nuşturmak için onları Türkleştir. mek, yani Türk kültürü camiasına ithal etmek lâzm. Ankarada, İstanbulda, İzmirde, Ediede ve muhavere : — Evet, benim.. Merci et vous?. He, vous etes Huı!ıoıı.. i, oul.. A prix vous avez î_'ndıı ? Eh,qu;ıkn!. Comment?. Bien sur.. Merci, j'ai peu de mps.. Bonjour. M 'i".&inAlp Bey telefonu tekrr kapayınca, bana döndü: R — Bazı ecnebiler var ki, Fransızca konuşmak zaruri.. Fak-t şimdi konuştuğum zat Türktür. Buna mukabil.. ne zaman ben türkçe konuşmak istesem, o israr eder, Fransızca — kamuşur ha ne diyorduk: Ankara ve Edirne gibi yerler- de muhit müsait olduğu için Türk kültür birlikleri kolaylıkla muvaf- fak oluyorlar. Fakat İstanbul mu- — hiti karışık olduğu için kültür bir- — | ğinin vazifesi daha müşküldü.. — Fakat eminim ki inkılâp ruhunun ; tesirile ve bu inkılâp ruhu erbabi- — min manevi müzaheretile nihayet — muvaffakiyet basıl - olacaktır. İ- — tanbulda Türk kültür birliği ma'- sadına varmak için (20) maddelik cezri bir program tertip etmiştir. Bu cümleden olarak Musevi ce- maat mekteplerinin lâgvına ve Musevi — çocuklarının - doğrudan doğruya devlet mekteplerinde tah — sil etmelerini temine karar Vet miştir. Şunu da ilâve edeyim ki, Türk — Musevileri Türkleşme'!c fevkalâde bir iş yapmış olmu; -— caklardır. Çünkü Avrupa ve Ar-e- rikadaki 15 milyon mezhepdaşın geçtiği yoldan gitmekten başka bir şey yapmış olmıyorlar. Ayrıca kaydedeyim ki sair ler- de mezhepdaşlarımız ıoıl“_ kültürüne hizmet ettikleri gibi, Türk — Musevilerinin de — Türk kültürüne bizmet ne kanaatim vardır. * PEiSSi S —— eyler. Lira 450 Peşin para ile Tmr kağında 24 No, lhı hanenin 36/3 hissesi. Peşin para ile Yukarda yazılı mahallerin 6/Mayıs/ b lran kizalarındaki 1934 pazar ..;.ı .f.ı_u te açık kıymetler Üzerinden — mrttırma usulile satılacar —— B ü SAA aNİN
