12 Ağustos 1932 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3
Hergün İkraz İstikraz Ve Faiz Ahmet Cevdet Eski «İkdam> gazetesinin emektar sabip vo Başmuharriri Ahmet Cevdet Boy ötedenberi iktısadi ve malt işler- le moşgul olmaktadır. Ahmet Cevdet Boy iktısadi faaliyetlerin belkemiğini toşkil edon ikraz ve İstikraz meselesi hâkkında bir makale yazarak bizo göndermiştir. Dercediyorun İkraz - İstikraz Ve Falz Herhangi bir ferdin tasar- ruf neticesi olarak — mülkiye- tine giren parayı veya malı, israf ve ziyandan masun tutması yeni devlet idaresinin en ziyade dü- şündüğü bir maddedir. Hangi millet bu maksadı elde ederse o millet hakikt istiklâlini muha- fazaya çare bulmuş olur. Memleketimizde cereyan eden faizle istismar keyfiyetinin bu maksada uymadığını görüyoruz. Yıkıcı Faizle para veren insafsız- ların tatbik ettikleri kötülükten burada bahsedecek değilir. Biz esasli bir meseleye temas ede- coğiz. Acaba neden bazı müessese- ler müstakrizlerden yüzde on iki faiz alıyorlar ve bunun yalnız yüzde dokuzuna faiz deyip Üçüne komisyon namı veriyorlar? Bu yözde 12, müstakrizler için, ikl nam altında saklı gayri caiz bir muamele olduğu kadar, muk- rizler, yani — para — sahipleri için de faidesizdir. Menafil umu- miyenin uğradığı akamet ise da- ha büyük zarara sebep oluyor. kraz muamelesinin şekillerine | bakalım: Birinci şekil— Para verilirken komisyon namını alan yüzde üçü peşin almak, geriye kalan yüzde dokuzunu muayyen müddetin hi- tamına bırakmak ve buna bazı şerait ilâve etmek, İkinci şekil — İkraz ederken hemen faizi peşin almak. Şöyle ki müstakriz aldığı parayı kulla- tıp müstefit olmadan, faizi derhal peşin olarak tediyo etmeğe mec- ur olmak, Birinci şekil ikinciye nispeten biraz daha hafifçodir. Ancak sene nihayetinde resülmal tediyesi için Öyle bir miktar istenir ki, bu yüz-« den müstakriz aldığı paradan yine tamamen müstefit olamaz. Bir sene hitamında faizi tamamen vermekle beraber resülmalden de ehemmiyetli bir miktar tediyesine mecburiyet, sıkıcı bir mâniadır ki, ekseriya bunun önüne geçmek müstakriz için mümkün olamaz. Eğer resülmal tediyesi hakimane ve munsifane bir miktara hasro- lunsaydı müstakriz zarardan vikaye edilmiş olurdu. Birinci şekle gelince; ona bir Bıfat izafe edilecek olsa yıkıcı, Mmuhrip, ezici demek lâzımgelir! Bunun kadar menafii umumiyeye mugayir bir usul olamaz. Bu kadıir aykırı bir usul maatteessitf memleketimizde serbestçe cere- yan ediyor. Bunun misali: Diyelim ki yüzde 12 faizle on bin lira istikraz edi- yorsunuz. Ya sizin elinize 8800 lira geçer, yahut on bin lirayı alabilmek için eksik kalan 1200 lirayı doldurmak için daha yük- sek bir para istikraz etmiye mec- bur olursunuz. Dediğimiz bundan maksat müstakrizi Bek bir borca sokmaktır. Memleketi bu tehlikeli mua- Mmelelerden kurtarımak için daha rziyade intizara menafil umumiye Müsait değildir. , Evvelâ faiz miktarı yüzde do- kuld..ın yukarı çıkarılmamalı va ©misyon namı verilen yüzde çün memnu bir murabaha ol duğu ilân edilmelidir. Saniyen — Faizin peşin alın- 'l:"u»ı suistimalini, tecziyeyo sebep ir muamele addetmelidir. ş eSı.(ıliıeıı— Faizle birlikte öde- CC resülmal- miktarı - tabil hadde sindirilmelidir. | — Birkaç tatlı — muhabbetten ileri gitmiyen dostluk, İlk çiğnenlş- te solup kuruyan otlara benzer. Çabuk zeval bulur. 2 — Biribirlerine kalplerini ruha — işliyen fikirlerle — konuşan Iki dostun dostluğu, kökleri derin- lere inmiş bir çınar ağacına benzer. Kolay bozulmaz. 3— Şahsiyeti zayıf kimselerin dost- luğu basit ve kuvvetsiz, seciyesi kuyvetli kimselerin dostluğu derin ve devamlıdır. AD T A A Ni ea A AT S S — S SON TELGRAF HABERLERİ Yunanistan Karışıyor Mu? M. Venizelosun Diktatörlük Tesisi İhtimalinden Kuvvetle Bahsediliyor Atina, artlırmıştır. Kıraliyet taraftarları kazanacak olursa İngiltere- de bulunan sabık Kral Yorgiyi davet edecekleri söyleniyor. Vazıyet çok gergin Jeneral Kondilis ile görüşmüştür. Kıraliyet - taraftarlar geçmek için M. Venizelosun Jenoral Kondilis ile Los Angeles Olimpiyadında 11 (Husesi) — Son günlerde siyasi vaziyet çok karışık bir manzara arzetmektedir. Vaziyetin müşkülâtını herkes itiraf ediyor. Kıraliyet taraftarı Çaldaris intihabat münasebetile faaliyetini n faaliyetlerinin — önüne teşriki — mesai ir. M. Venizelos | | maktadır. etmesi, vaziyetin bir diktatörlüğe kadar gitmesi imkân ve ihtimal dahilindedir. Halihazırdaki Mebusan Meclisi gelecek çarşam- ba günü son içtimamı aktedecek ve M. Venizelos tarafından, hükümetin dört senelik icraatı hakkında verilecek izahatı dinleyecektir. Yeni intihabat kanunu şimdi Âyan meclisindedir. Bu kanunun kıraliyat taraftarlarına intihapta ekse- riyet temin etmiyecek şekilde olduğu haber alın- Amerika Atletleri Bütün Müsabaka- larda Bariz Faikiyet Gösteriyorlar Los Angeles, 10 (ALA.) — Kadınlar arasında atlama müsa- bakasında birinci Coreya (Ame- rika), ikinci Katerin (Amerika) | üçüncü Jan Fünç (Amerika) dır. Su sporlarından dalma müsaba- kalarında Amerikalılar çok bariz faikiyet — göstermişlerdir. — Sırt Üstü yüzme — yarışında ( 100) metre dört serinin birincileri şunlardır: Kiyokova ( Japon ), Romanyada Yeni Kabinenin Tahlif Merasimi Yapıldı Bükreş, 11 (A.A.) — Roman- ya kabinesi şu suretle teşekkül etmiştir: Başvekil ve Hariciye Nazırı M. Vaida, Maliye Nazırı M. Minoresko, Adliye Nazırı M. Papoviçi, Da- hiliye Nazırı M. Mihalake, Sanayi ve Ticaret Nazırı M. Magdearu, | Ziraat Nazırı M. Eitzesko, Me- sağ Nazırı M. İoaniğzaesko, Münakalât ve nafıa nazırı M. Tir- to, Maarif —nazırı M. : Gusti, Zehr ( Amerika ), İre ( Japon ) Barlson ( Norveç ). Serbest yüz- me 400 metrede Krabbe birinci, Taris ikinci, Ayakota üçüncüdür. At yetiştirme müsabakasında | kumandan Lasj (Frın:ıı)_ birinci, Maryon - (Fransa) ikinci, Tüttle (Amerika) üçüncü olmuştur. Los-Angeles, 11 (A. A.) — | (Gayriresmi) kazanılan puvanlar: İ Amerika 552 1-2, İtalya 181, |Devlet |Borçları Ankara, 11 — 928 - 931 mall seneleri nihayetine kadar olan borçlarla ayni scncle:r ı.ı_rfmd.ı_ verilmeyen — tekaüt ikramiyeleri bütçelere mevzu geçen As:nı:lı_ı düyunu faslından s.nısıl_'n itfa edi- lecektir. Verilecek tahviller emlâki metruko satışlarında nakit yerine başabaş kabul Jilecek, depozito | olarak kullanılabile ek ve eski seneler vergi borçl şabaş mahsup © ——— ordu Nazırı Jeneral Sınsnnoviçi, | Yeni kabine saat 14 - te yemin | etmiştir. tir, — arına da ba- | Fransa 166, Finlândiya 150 - 1-2; İsveç, 137 1/2, Almanya, 110 172, İngiltere, 98; Japonya, 84, Ka- nada, 73, acaristan — GI 1/2, Felemenk 33, Avustralrya 32, Avusturya, 27; Lehistan 25; Çekoslovakya, 24; İrlanda, 23; Danimarka, 23; Arjantin, 15; Cenubi Afrika 13; Belçika 6; Yeni Zelanda 6, İsveç 5, Letonya 5, Filipin 4, Brezilya 1. | Artist Köpek | Rintintin Holivutta Vazi- fesi Başında Öldü Holiyut, 12 (A.A.) — Milyon- larca sinema seyircileri tarafın- dan zekâ ve meharetl tasdik edilmiş olan maruf köpek aktör Rintintin 14 yaşında ve bir | fiâmde rol yaparken vazifesi başında bulunduğu sırada — öl- | müştür. Bir Alman harp köpeği olan | Rintintin, harp esnasında Meç şehri civarında bir Amerikalı za- bit tarafından yakalanmış Kaliforniyaya getirilmişti. ve F Bir arkadaşımız anlattı : « Dostlarımızdan biri hastadir. Doktorlar kendisine Çırçır suyundan içmesini tavsiyo etmişler. Suyu gidip mahallinden almak lâzımgeliyormuş. Bizlere rica etti. “Bir gün iki arkadaş biror damacana alarak bir vapura atladık. Çırçıra gittik. Suyun başına geldik. Dar bir oluktan inco bir slelm gibi akan suyun iki tarafına iki testilerini, di İSTER İSTER İNAN, —T e CC N İSTER İNANMA! —- muayyen bir para alıyorlardı. Sıra bize geldir ! *— Neden ? İNAN, İSTER *— Damacana başına 5 lira vereceksiniz, dcdiler. *— Sebebi yok, İsterseniz! “Şaşırdık. Bu kadınlar kim? Bir damacana su için bizden şampanya parası istemiyo hakları var mı? Baktık ki her gelen ayni parayı ödüyor. Biz de adın oturmuş, gelenlerin Şiçelerini, | istediklerini vermiye mecbur olduk.;, Yani bir dama, acanalarını dolduruyor ve herkesten | cana su beş lirayal İNANMA! Sözün Kısası Kazoğlu Ve Kurdoğlu  E. Şimdiden muvaffakıyet dilerim: Belediye Avrapaya son sistem | arteziyen İevazımı sipariş etmiş, yakında getirtecek, adaların sahil boyundan çamlıklarına varıncaya kadar her yerini karış karış ara- tacak, kurumuş membalar da dahil olduğu halde, her sahaya baş vuracak, mutlaka su bula- cak, çeşmeler açacak, Abıhayat dağıtacakmış! * Kurumuş membalardan- bak- settim de hatırıma geldi. Bilmem siz adalar halkını bir hayli xa- man- evvel hem güldüren hem de kızdıran bu hikâyeyi bilir misinizt ( Kazoğlu ) “adını taşıyan bir adam, köşkünde tatlı sulu bir kuyu bulmuş, teneke teneke sa- tarak zengin olmuş, fakat günün birinde bakmış ki kuyuda su eksilmiştir. O zaman adanın belli başlı eşrafını toplamış ve teklif etmiş : Bir şirket teşkil edolim, tesisat yapalım, demir — borular aBıtasile İ n suyunu AÂAdanm ber tarafına l ket teşkil edilmiş, tesisat yapılmış; fakat görülmüş ki kuyu- da su yoktur. Derhal Kazoğlu- nun evine koşulmuş ve öğrenil- miş ki bu müuhterem iİş adamı payına isabet eden hisse senet- lerini sattıktan sonra Avrupanın yolunu — tutmuştur. * Aradan nekadar zaman geç- tiğini bilmiyorum: Adanın Şemsi Molla isminde ihtiyar ve sevimli bir sakini vardır. İşte bu zat, mütarekenin kara günlerinde bir akşam ada vapuruna girdiği zaman bakmış ki Kazoğlu karşı kanepede oturmaktadır. Şöyle bir irkilmiş, gözlerini açarak bir daha bakmış, evet muhakkak odur. Hemen yanına gitmiş ve avaz avaz bağırarak sormuş: — Efendi, efendi, senin; adın Bütün vapur halkı ayağa mış, sesin geldiği tarafa di müş, bu umum! alâka arasında suale maruz kalan zat te cevap vermiş: — Adım Kazoğludur! Şemsi Mollanın mukabelesi şudur: n — Esttağfurullab, estağfurulk lah, estağfurullah! Sen Kazoğlu değilsin, Kurdoğlusun, Kurdoğ- lul.. Kazoğlu benim, susuz kuyu nun hisse senetlerini alan arkar daşlarımdır! nedir? kalk- öne * Adaya öyle kolay kolay sa getirtilebileceğine inananlara: — Kazoğlu ! ismini verdiğime zahip olmayınız. Hayır ben bu * dakikada torunlarımızın çok mes'uf cocuklar olacaklarını düşünmekle meşgulüm, çünki biz içecek 89 bulamıyoruz, onlar banyo İçinde yüzeceklerdir. ’ Sözün kı *Bı | özün kısası: Ben İnanıyorum | ki adaya su gelecektir, fakat n& ı vakit? orasını tayin etmeyi müsge ade ederseniz size bırakacağım! Bugünkü Deniz Sporları Spor faaliyeti itibarile bugün mevsimin zengin günlerinden bi- ridir. Bu sabah modada birçok yüzücülerin İştirakile yüzme mü- sabakalarının — icrasına — başlan- mıştır.Öğleden soura da Beykozda senenin ilk kayık yarışları yapı- lacaktır. Müsabakaların güzel ve heyecanlı olması için lâzımgelen tertibat alınm_ı.hr.__ Galatasaray İzcileri Romanyaya giden Galatasaray izcileri Veliaht Prens Mişel ta- rafından kabul edilmiştir.
