14 Mart 1931 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 6
SEN POSTA MASONLAR Namzede Birinci irinei Esrareniiğ' 5 Seyahat Nasıl Yaptırılır ? Gürültüler, Manialar, Hendekler; Kalk, Otur, Atla Emirleri.. Bunların Manası? 2 Aşk hırsı, fena yollara sap- tığı zaman fena neticeler ve- rebilir, fakat insanların çoğal- ması için lâzım birşeydir. Yal- mız o suretele tanzim edilme- lidir ki, ne bu ihtirası besliyen adam, hede sevilen adam ondan muztarip olmasın. Şeref hırsı, cemiyete faydalı olan asil bir arzudur. İnsanda cesaret, şeref bissi ve birçok meziyetleri uyandırır. Servet hırsı, müstakil ve rahat bir hayat yaşama arzu- sundan doğar. Servete giden yollar meşru olmak şartile bu hirs daima şayanı takdirdir. Mevkii iktidar hırsı; Ekse- riyetle gayri ahlâki hareketle- re sevkeden bu hırs, iyi idare edilmek o şartile, bir insanı devlet ve milletine hizmet edebilecek bir mevkie çıkarır. Hülâsa, terbiye ile insanda faydalı — birtakım ihtiraslar uyandırmalıdır, taki muzır ih- tiraslar burada yer bulmasın Reis (Üstadı muhterem) sorar: — Orf nedir? Ve şu izahatı verir: — Örf ve üdet, insanların fıtri ve yanlış itiyatlarıdır. Milletlerin OÖrf ve âdetleri onların âdetleridir. | İnsanllar itiyatlarına göre (muhakeme adilirler.” — Ahlâk nedir? (Üstadı muhterem izah eder) — Ahlâk, bir ferdin fikir, itiyat ve hareketleri arasında- ki münasebettir. Birinci Seyahat İşte bu suretle üstadı: muh- terem, masonluğun ana itikat- larını teşkil eden kanun, fa- zilet, şeref, o vahşet, fenalık hakkındaki telâkkilerini izah ettikten sonra namzede hita- ben der ki: — Efendi, biz burada fena temayüllerimize bir oo gem vurmak (için (o toplanıyoruz. Ama bu iş çok güçtür. Fa- kat siz de Mason olmakta ısrar ediyorsanız, sizin de bu müşkül işi yapmanız lâzımdır. Şimdi sizi birtakım tecrü- belere: tâbi" tutacağız. Haber verelim ki, bu tecrübe ve im- tihan esnasında, eğer cesaret ve kuvvetinizi kaybederseniz, gekilmekte ve vazgeçmekte serbessiniz. Bu tecrübe ve imti- hanlar esrarengiz ve mühimdir. Bütün dikkatinizi buraya top- layınız. Üstadı muhterem susar ve kendisi Tarihi Tefrika No. 58 birkaç dakika süküt devam eder. 1 Geta muhterem, sert ve Halkın Hayatını Yakan k bir sesle “ Namzede irinci seyahati Uyaptırınız., emrini verir, (Arkas var Markası var) Cİ Mesele: Tefecilik (Baş tarafı 1 İnci sayfada) lira sermaye ile iş yapmaları şart koşulacak. Bu münasebet- le ikraz ve istikraz işlerile biraz meşgul olduk. Muhtelif bankacılarla temas ettik. Faiz ihtikârı hakkında bir fikir edinmiye çalıştık. Bu hususta bir bankacı bize çok şayanı dikkat şeyler söy- ledi. Alınacak Tedbirler Bu zat diyor ki: — Böyle bir murakabe ka- nunu yaloiz eşbas ve hususi müesseseler (değil, Emniyet sandığı hakkında da cari ola- bilecek şekilde tanzim edilme- lidir. Çünkü bu müessese yaptığı işlerden yüzde dokuz faiz, yüzde altı komisyon, bir miktar sigorta ücreti, bir mik- tar da masraf alır ve bunun yüzde nisbeti 18 ilâ 20 yi bulur. Aldığım malümata göre, konulan son bir usul ile her Jüç ayda bir faiz hesap edilmekte, bu da resülmale zamm olunmakta imiş. Bundan başka sandık nizamnamesi mu- cibince birinci senede borçla- rim ödiyemiyenler faizle bir- likte asıl borcun yüzde onunu, ikinci sene ise yüzde yirmisini vermiye mecburdurlar. Bu şekil ile birinci sene yüzde bir, ikinci sene yüzde iki tazminat alınmaktadır ki çok yüksek bir yekün tutar. Bir zatın Anlattığı Bu sırada tesadüfen muha- vereye iştirak eden bir zat şu izahatı verdi: “Emniyat san- dığından (15) bin lira istikraz yapmıştık. Sandık nizamnamesi mucibince sene nihayetinde ödemek (mecburiyetinde bu- lunduğumuz para şu olmak icap ediyordu: iz (5250) lira Le Yazan: A, OLUÇ ALİ REİS Kılıç Ali Paşanın Hatıraları — Kelle, dedim, beni rahat- siz etmel.. Sana emrediyorum: Be- düm yerime geç ve gemiyi idare eti. — Hayır, dedi, olamazl.. — Bire herif niçin böyle söy“ lersin?... — Hayır, diye tekrar etti Kek Ze; sen olmayınca leventler itaat etmezler. Eyy; bu adam artık fazla olu- yordu.) Bağırdım: — Kafana benim kadar yuvarlansın. Beni diyorum sanal.. Bu sözüm Hasan Kelleyi çile den çıkardı. Kaşlarını çattı ve en sert sesile bağırdı: — Senin bu ihmalcil den başımıza çok beli ceki. Eğer sen Mi '; İn iş başın — taş rahat birak Halbuki yapılan hesapta (6100) lira borçlu çıktık. Müfredat istedik. Hesabınızı katettiğiniz zaman görürsünüz! dediler, biz de şaştık. Tefeciler Bu, Emniyet sandığına ait safhadır. Diğer faiz işlerine gelince: Faizciler o ekseriyet üzere Valde hanı, Balıkpazarı, Sirkeci, Galata cihetinde Ömer Âbit hanı, Havyar hanı gibi mahallerde toplanmıştır. Bunlardan başlıcaları Balık- pazarında Argiropulos, Sirke- cide Sam Levi, Ömer Âbit hanında Yanaki, Havyar ha- nında Menaşe ile Fanopulo, Mahmutpaşada Hilele gibi mü- esseselerdir. Valde hanında ise birçok İraniler muamele yap- maktadır. Hatta bu handa çay- cıların bile faizcilik yaptıkları sayidir, Bu nevi birçok sarrafların sermayesi bazan (1500) ilâ (2000) liradan ibarettir. Ve sermayelerinin üç dört miski iş yapmaktadırlar. Bunlara sermayeyi bangerler yetiştir. mektedirler, Sarraflar (9530- W40) hatta (9650) üzerinden muamele ya- par ve bangerlerden (X18- 9620) den para alırlar. A Emniyet Sandığını Islah Bu muameleleri yapanlar iki türlü defter tutarlar. Resmi defterlerinde muameleleri (969) özerindendir. Lâkin (kendi defterlerinde komisyon namı altında bu miktar yükseldikçe yükselir ve faiz de hemen alelekser peşinen verilen para- dan kat'edilir. Mütehassıs olan bir zat diyor ki: — Bu muhtekir faizcilerle mücadele etmek için en iyi çare Emniyet sandığının mua- melâtını ıslah etmektir. Emniyet Sandığı Müdürü Bu izahatı aldıktan sonra Emniyet sandığı müdürü Tevfik Beyle görüştük. Tevfik Beye göre “Sandığın nizami faiz olarak azami tanıdığı miktar Kelle birden duraladı, sözünün arkasını getiremedi. Anladım ki dilinin altında, bana söylemekten çekindiği birşey vardı. Merakla sordum: — Evet, ayrılmasaydım?.. Gözlerini daha fazla açtı ve: — Sen, dedi, ayrılmasayadın Amiral © Veneyro © kaçamıya- caktıl.. Beynim allak bullak oldu. — Neceel., Diye haykırdım ve şiddetle devam ettim; — Kaçtı mı diyorsun?.. Hasan Kelle ağır ağır söyledi: — Evet; Amiral Veneyro kaçtı? — Nasıl oldu bu İş?.. — Naml olacak; bizim for- sada yer olmadığı için bir kayığa kullerden yüzde (6), menkul lerden de yüzde 3 komisyon alınır. Bu, nizamnamenin ilâve edil- miş bir maddesine müstenittir. Sigorta, pul ve sair masraflar yüzde hesabile değildir. Bilmecemizi.. Doğru Halledenlerin Hediyeleri Keten Mendil Kazananlar Aydın Koçarlı nahiyesi tüccardan Tevfik Bey nezdinde Faik, Konya Ha- kimiyeti esilliye mektebi 187 Melâhat, Cemberlitaş orta mektebi 149 Salâhattin, Edirne Osman bankasında Mestan B. kerimesi muzaffer, Fatih Altay Müczeln sokak Ne. 1i Ahmet Cemal, Kumkapı Fransız mektebi Hayrettin, Gelenbevi orta mektebi 2S1Mustafa, Feriköy Mezarlık enddesi No, 159 Lowrensgân, İstanbul kız orta mektebi 413 Atıfot, Bursa Nar suh Paşa mahallesi Hoşkadem No. 17 Kemal, Ankara erkek lisesi 317 İhsan, Ankara Dumlupımar mektebi 397 Fethi, Ankara Kamran metebi 30 İsmail, Ankara ymemuru Cemal B. kerimesi Sm, İsizoyon uökak No, 33 Cemal, Bahçıkapı No. 5? Ali Kâmil tersihanesi Mf, Ankara Cümhuriyet mektebi 141 Salih, Kadıköy Gül sokak No. 1 Mebrure, Ankara Gazi ilk mlümu. ne mektebi 447 Rabiz, Aydın Gari paşa bulvarı Nazmi Bey ve Hanımlar, Birer Kitap Kazananlar Ankora Cümhuriyet mektebi 403 Ko malettin, İstanbul ker orta mektebi 550 Neriman, Pertevniysi lisesi 302 Ce- vat, Cerrahpaşa Cami sokak 15 Rayat Askara Kayaş topçu mühimmat depo müdürü Falk, Ankara Koyun pazarı &biseci Salamon, Ankara Ticaret mektebi Ankara erkek lisesi 289 Or- a ticaret mektebi 123 Zehra sar ziraat muhasibecisi ANI Salp, Ankara ziraat bankasi vezne murakıbı Necati, Ankara yeni hayat mektebi sinif $ Mehmet Necati, Bursa kız muallim mektebi 194 Güzide, Üskür dar yirmi üçüncü mektep Hasan, Gala- tasaray lisesi 1196 Faik, Galatasaray lisesi 489 Hayati, İzmit orta mektebi |? 155 Sabahattin, Çorlu Askeri hastane öperatörü Behçet B. kası İclal, Ankara İstasyon” hareket şakirdi Muammer B. hemşiresi Kadriye, Ankara evkek İsesi 187 Enver B. ve Hanımlar, lArkası varj yüzde dokuzdur. Gayri mew- Senesi geçip te uzıyan borç- lar için beş bin liraya kadar esas paranın yüzde onu, daha iki tazminat alınır. Bu, meclisi idarenin kararı iktızasıdır. Binaenaleyh yukarda söy- lediğiniz “(16)' bin lira mesele- sindeki fark, resülmaln yapr- lan tazminat zammından ileri geliyor. Yüzde altı komisyon meselesine gelince: biz, esa- sen mevduata yüzde dokuz faiz veriyoruz. (Binaenaleyh komüsyo almayı zaruri bulu- yoruz. Bence tefecilerle mücadele güçtür. Çünkü sıkışan halk, alacaklı ile istediği şekilde uyuşabilir. Bunu kontrol et- mek çok müşküldür. Yüzde dokuz faiz sözden ibarettir, Kontrol belki kısa bir müddet için semere verebilir. Fakat uzun zaman İdame edilemez. Her üç ayda faiz hesap edile- rek borç verilen paraya zam meselesi ise doğru değildir. bindirdim ve Salih reisin kadirga- sına yolladım. Sabırsızlıkla sordum: — Ece, sonra?.. — Sonra, tam yarı yolda herif leventlerin, Oo kürekçilerin (oüze rine ansazm o çullanmış, bir çırpıda hepsini denize dökerek kayıkta yalnız kalmış ve kürek- lere asılarak kaçmış. — Peşinden niçin kayık sal- madın ? — Sen ne söylüyorsun relak, O nrada fırtına koptu. Denize inmek mümkün olamadı. Hepimiz can kaygusuna düştük. Nasıl oldu bilmiyorum, bütün kuvvetimi ci avcuma toplıya- rak Hasan Kellenin suratına öyle şiddetli bir tokat yapıştırdım ki e Bugün MELEK sinemasında: EMiL JANNiGS YALAN FİLMİNDE Refakatile: GARY COOPER ve ESTHER | RALSTON İlâveten: VARYETE VE FOX GAZETESİ m en büyük O baritonu LAVRENS TİBET ! tarafından meşhur ALBERTİNA RAŞ bale heyetini iştirekile temsil edilen HAYDÜT ŞARKISİ sesli, sözlü, şarkılı, danslı ve tamamen renkli muaz289 şaheser, önümüzdeki pazar gününden itibaren | Ayasofya,da ALEMDAR sinemalarında birden Şehizadebaşm'dali HİLAL iraesine başlanacaktır. CENNET YOLU filminin Fransızcasını görmek ve her iki lisana ait müsabaksjf) iştirak etmek istiyenler © BUGÜN VE YARINKİ MATİNE VE SUVARELERİNDE ELHAMRA SİNEMASINDA gösterilecek olan FRANSIZCA FİLMİNİ ij temaşa fırsatını kaçırmamalıdırlar. Pazar gününden itibaren Almanca filmini gösterilecektir. Ameli elektrik Mart 1931 MÜNDERECAT 1 — Kudreti elektrikiye- nin ziyaya tahvili. 2 — Tenviratın asri te- mayülâtı (L. Gillet) 3 — Mütenevria: Büyük bir geminin mutfağı gece sporu, bir tavuk kümesinin sun'i tenvirine ait bilânço, korkunç rakamlar, iki refe- Elektrik Şirketinin mu addit kıraat memurlarından veya Metro hanınıdaki dai- rei mahsusasından Ameli Elektriği isteyini ŞEHZADEBAŞI FERAH SİNEMASINDA Begüm, bu gece komik Naşit B. Sinemada: Kuvvetli hükümdar 20 kısım koca Kellenin suratı kalafat ye- rine döndü. Olduğu yerde bir kere sallandı. Sonra kendini güç zaptederek yavaş sesle mırıldandı: — Ahl. dedi; eğer seferde olmasaydık seni derhal cehenne- me yollardım. Ve başka hiçbir harekette bulunmıyarak çekilip gitti, Ken- dimden geçer gibi olmuştum. Fena balde canım sıkılmıştı. Fam kat tam o sırada kamaradan akseden tatlı bir ses aklımı ba- şıma getirdi. Gürel kadın beni çağırıyordu, Geriye döndüm. Ka- maradan içeriye © girecektim. Fakat gene kapının yanına dikilmişti. — Bre alçak, diye bağırdım, ben sana burada durma demedim Bugün ALEMDAR sinemasında “ AŞK RESMİ GEÇİDİ, €i alkışladığınız büyük ve dilber yö) JEANETTE MAC DONALD'Zİ en son ve muhtejem esi PİYANGODA BİR KADINİ| sesli, sözlü ve şarkın filme İlâveten: MİCKEY MOUSE sesli “el resimler, Gündür 1,3,5,7 gece, ? Yunan opere bügün esat 1490 0) birinci matine olarak Fransız sunda uzun - Kisa ve Şürekâs, İkinci matine sast 18 de Piç muvara saat 21,30 da Sam » Esmer zle YENİ ROMAN RAŞİT VECİHİ B FEDAKÂR Doğal romanı yakinda çılayof İl İkbal Kütüphanesi Şoförler Cemiyetine T: Bu sene gelen se; yi gezdirme işlerini iyi idare Şş ği için iktisat müdürlüğü förler cemiyetine bir teşek name göndermiştir. mi?.. Maroniça ayaklarıma ve yalvardı: — Reis, dedi, leventler ediyor. Prensesi ambara mazsanız sizi Miskin herife bir tekme dık. Doğrusu, hayatımda dar lezzetli saatler az geçir Bu Kafkas güzeli, bir I celeyin kıç kasaraya çıkmf. lak ay mary göğün göğüse yaşamıştı,
