31 Ağustos 1930 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

.. Hergün Bitarafla Mukalifi Ayıralım M. ZEKERİYA Dün maliye işlerinden anlı- yan bir arkadaşımla görüşü- yordum? Bahis Müller rapo- runa intikal etti. Arkadaşın Müller raporunu tenkit eden mukabil bir rapor hazırladığı- nı ve bunu neşredecek bir yer aradığını söyledi: Bize ver, biz neşrede- lim, dedim. Hayret etti. — Siz neşredebilir misiniz, dedi. e yam raporunu ill n ekle e memleketin menfaatinden başka bir maksat takip etme- dikse, bugün oraporu nakz eden aksi bir mütalâaya falarımızda yer overmekle iflihar ederiz. Bizçe matlup olan şey hakikatın kması ve halkın karanlıkta masıdır, * Bir müddettir Falih Rıfkı Bey Hakimiyeti Milliye gaze- tesinde bükümet ve Halk fır- kasının kusurlarını yazan zetelere çatmakla biir | İttihatçılar zamanında olduğu gibi, oda hakikatı söylemiye çalışanları susturmak için eski ve kıymetten düşmüş silâhlarla tehditlere başlamıştır. Bu teh- didini her hakikatı yazan ga- zeteye (o teşmil (etmektedir. Onun nazarında hükümetin ve Halk Fırkasının aleyhinde her yazı yazan gazete muha- liftir ve bu muhalefetini bir gareze müteniden yapmaktadır. Çünkü onca hakikat yalnız onun gördüğünden ibarettir. Aksi düşünmek mubâlefet et- mektedir. * Bu iki misal gösteriyor ki, memleket henüz hakikatın bi- taraf bir gözle söylenebilece- ğine kani değildir. Bu zihniyeti doğuran iki istibdada ve bir türlü alışması, ikincisi etin yakın mazide pek feci man- İstibdat tenkitten korkar, herkesi ayni suretle düşun- meğe veaynı suretle konuş- mağa mecbur eder. Bu tazyikbir itiyat tesis eder. O istibdat içinde yaşıyanlar uşak zihniyeti ile hareket et- miye, bir uşak zihniyetine ya- kışmıyan fikir ve hareketlere tahammül göstermemiye baş- larlar. İşte bizde muhalefete tahammül; edememenin ve her tenkidi bir gareze müstenit muhalefet addetmenin bik- meti budur. Eski tecrübelerin tekrarın- dan korkanlar ise hakikatın bitaraf bir gözle görülüp söy- lenebileceği: i - lardir. Yakın Mani heri lere bakarak bu hükmü ve- renler haksız da değillerdir. Muhalefet Oyapmış olmak için muhalefet yapmak siya- si terbiyesi noksan yapabileceği bir şeydir. Halk idaresinde her mesele hakkında efkâri umumiyenin hakkile tenevvür etmesi lâzım- dır. Bu tenvir vasıtası matbu- attır. Hakikatın meydana çıkabil- mesi için muhtelif noktai na- zarların ortaya atılması lâzım- dır. Muhtelif noktai nazarların mücadele sahnesi yine gazete- lerdir, Gazeteler her gördüğü şeyi yalnız bir fırkanın gözüyle görüp söyledikleri müddetçe halkı tenvir etmenin imkân yoktur. Binaenaleyh halk idaresinde tenkitlere kızmak, ve her ten- kide sui niyet isnat ihniyetinde 1 — Bir noktai nazarı müdafaa ettiğiniz zaman İstersiniz ki kar- şınızdaki sizi dikkatle dinlesin. 2 — Ayni suretle karşınızdaki de ister ki size kendi noktai hazarını anlattığı zaman siz de dinliyesiniz. 3 — Medeni adamın en birinci meziyeti müsamahakâr olması ve mütezat fikirleri dinliyebilmesi 4 — Müsamahakârlık güç, fakat İYİ birşeydir. Müsamaha edebilmek için nefse hâkim olmak lâzımdır. Bu ise meziyetlerin en büyüğüdür? BUGÜNÜN TELGRAF HABERLERİ Maarif Vekili Gidiyor... Ankara, 30 (H.M.) — Ber sefiri Münür beyin Paris, Ma- arif vekili Cemal Hüsnü be- yin de (Bem) sefirliklerine tayinleri tahakkuk etmiş ve Âli tasdike arzolunmuştur. Maarif vekâletine Nafi Atuf beyin getirileceği e söylenmek- tedir. Maamafih nafia vekili nin geleceğini de muhakkak görenler (o vardır. Yümünlü Nişan. İzmir 30 (Hususi) — Himet gazetesi başmuharrirı Zeynel Besim beyin kız Melika Ha- namla yazı işleri müdürü Orhan Rahmi beyler nişanlanmışlardır, S. P, — Genç çifte saadet dileriz. Fethi Bey Rum, Ermeni, Musevi- lerden De Namzet Gösterecek Yeni fırkanın akalliyetlerden namzet (göstereceği şayidir. Fethi B. bazı Rum, Ermeni ve Musevi ımünevverlerini da- vetle kendilerile görüşmüştür. Namzetler arasında eski meb', us Orfanides EF. , Panciri B. Halk Fırkasında C. H. fırkası tarafından gösterilecek belediye namzet- serinin kırkının eski belediye ve vilâyet o meclisleri azasından olacağı (o söyleniyor. £ Bunlar arasında Hacı Âdil, Tevfik, Sadettin Ferit, Emin Âli, Ha- şim Hayri Beylerin isimleri zikrediliyor. Bu Gazetenin Adı Ne? İddia edildiğine - zetelerden biri izi resmen maşiri efkârı olmak için müracaatta bulunmuş, fa- kat omüracaatı omukâbelesiz bırakılmak suretile kendisine ret cevabi verilmiştir. Serbest Fırkaya Girenler Terbiyeci İsmail hakkı bey de yeni fırkaya intisap etmiş- tir. İdare heyetinde mevki ala- cağı söylenmektedir. Kemal | bey isminde eski bir maarif müdürünün girdiği de söyle- Fethi B. İzmire Gidiyor. Fethi beyin Ağa oğlu Ahmet beyle çarşamba günü İzmire gitmesi muhtemeldir. mış olmanın en bariz alâmeti- İ dir. Halk idaresi uşaklara değil, hakikati gören ve hakikati söyliyen bitaraf vasıtalara muh- taçtır. İşte Son Posta bu vazifeyi yapmağa dır. un bitaraf görüş ve şöyleyişlerini garezli bir muhalefet addedenler benüz uşaklıktan kurtulamıyan- lardır. i gazeteleri arasında bir müddet bir tereddüt devresi geçli. Şimdiye kadar hepsi Halk fırkasının fikirlerini neşrediyor- istiklâllerini muhafaza edenler ve fırka mutemetlerinin yap- takları fenalıkları yazanlar vardı. Fakat yeni vaziyet üzerine H. F, İzmir şubesi gazete baş İ muharrirlerinin vaziyetlerini ta- yine davet ct. Yeni Asır şe sahibi İsmail Hakkı son gelen Yeni Asır ga- zetesinde bir başmakale yaza- rak fırkadan istifa ediyor ve gazetesinin serbest bir surette çalışacağını bildiriyor. İsmail Hakkı bey kendisini istifaya mecbur eden sebepleri şöyle anlatıyor : Bir tarafta muztarip bir halk kültesile | iktısadiyatı bozuk bir memleketin dertlerine tercüman olmak varken bizden mutlak bir itaat talep edilmiştir. Kanaatini, tefekkür £ hürriyetini, | herhangi bir düşüncenin zebunu kılabilecek cibilliyetteki insanlardan değilim. Fırkanın ikinci ve o üçüncü derecedeki idarecilerinin düşünüş tarzlarına kanaatlerimi feda ede- mem. Mesleğimin icabı dinle miye ve yazmıya mecbur bulun- duğum isbraplara | kulaklarımı tıkıvamam, “Bu itibarla şahsımı fırkanızın kadrosu haricinde tutmayı iki lü siyasete tercih pek tabiidi; ben de buna karar verdim. Bu şekilde kaydıma işaret buyu- rulmasımı rica eder ve bilvesile teyidi ihtiramat eylerim efendim.,, İsmail Hakkı Gene Yeni Asır gazetesi den kiralanmaktadır. zım gelir. Daha müddei umumi ile dava açılmamışmı habere inanabilir lardı. Yalnız içlerinde az çok | susi loca ayrılmasını istemi | dise peki bakılırsa bu habere inanmamak lâ- H. Fırkasından Niçin Çekiliyoruz İzmir Gazeteleri Bunun Sebebini Anlatıyor... Bundan Mes'ul Mutemetler Midir? Serbest Cümhuriyet fırkası | Mutemetler Fırkası serlâvbalı teşekkül ettikten sonra İzmir | bir yanda İzmir Halk Fırkası hakkında şu malümatı veriyor: MUTEMETLER FIRKAS «C. H. fırkası senelerce f ri ve kanaatleri tarjik ve tahakküm çemberi altında tuttu. “Bötün mil- let benimle beraberdir , dedi. Milleti aldattığını zannediyordu. Aldanıyordu. Nizamnâmelerini çok iyi bilen fakat prensip ve programlarını çoktan unutan bu fırkanın kad- roları boştu ve boş kalmıştır. Vatandaşların alâkasızlığı, üzer- lerine kilit vurulmuş ağızların sükütunu mutemet beyler, bu fır- ka diktatörleri, işledikleri yolsuz- tukların, kurdukları derebeyliklerin kabulü diye gösterdiler. Valiler mutemet beylerin emir- leri altına girdiler. Kaymakamlar. polis müdürleri onlardan talimat aldılar, Devlet içinde kanunlarla istihza eden, gayri mes'ul gizli bir devlet kuruldu, Ve, vazifeleri başında fırkalarla alâkası olmaması lâzım- gelen, fırka teşkilitna hesap vermiye hiçbir mecburiyeti olmı- yan gayri mes'ul teşkilâtı, devlet işlerine müdahale ettirmekle ka- Bunun hilâfında hareket ettiklerini bilen idare memurları, hâlâ ken- dilerini devletin, yani C. H. Fır- kasının memurları zannediyorlar, İşte C.H. fırkasının hâlâ devam €degelen bu tegallüpleri, kanuna karşı önü alınmıyan mübalâtsız- lıkları, bir mutemeile dört beş azadan başka kimseyi temsil et- müyen vilâyet teşkilâtı birer küçük parlâmento zanneden gülünç te- mayülleridir ki vatandaşların kal- binde ukteler bırakmış, bu beliyeye karşı gelecek imdada onları mü- tehassir kılmıştır. a izmet gazetesi başmuarri- İster İnan, İster İnanma! Geçenlerde bir gece İngiliz veliahtı“Garp cephesinde sükün var,, filmini gösteren sinemaya gitmek istemiş. Bu filim çok rağbet gördüğü için sinema daimi suret- te dolup boşalmakta ve localar bir iki gün evvelin- Veliaht evvelden loca kiralatmayı unuttuğu için ak- şam geç vakit sinemaya bir loca ayırmaları için tele- fonla emir verdirmiş. Sinema müdüriyeli: ji Locaların iki gün evvelinden tutulduğuna ve veliahta maatieessüf ayrı bir loca vermek müm- kün olmadığını bildirmiştir. Bizde bir belediye memurunun bile kendisine hu- esine ve verilmeyince ha- bir loca meselesinden bir bir sinema müdüriyeti arasında bir idi? İnsan bu vak'aları bilir de bu mi? Fakat muhtarsınız, İSTER İNAN, İSTER İNANMA Bu Mektubu Yazan Kim? Ankara, 30 (H. M) — Baş- vekil o gazeteci meb'uslardan biri ile konuşurken yanların- dan geçiyordum. İsmet Paşanm i bir suali kulağıma çalındı: | — Bergama mektubunuzda | jandarmalarımız hakkında bu lisanı kullanan kimdir? Meb'us gazeteci: — Bilmiyorum, demek ister gibi kollarını havaya kaldır- makla iktifa etti, Dünkü At Yarışları Dün Veli Efendi çayırında at yarışları yapıldı. Birinci koşuda Akif beyin Pam- palinası birinci, Pomander ismin- deki doru at ikinci geldi. inci nciliği Nail ikinciliği Fevzi ZA eğil Kya geli, üncü uya an gi Pooak Hell Beji Rüğkasi birinek Hüseyin Efendinin Gümü- şü ikinci: Suphi Paşanın al Ceylânı üçüncü gel Dördüncü koşuya üç hayvan rdi. Akif Beyin (Androniko) u irinci, yaver Ahmet B. in (Dro- court) u ikinci geldi. Son manialı koşu üniformalı zabitana mabsustu, Bu yarışta birinciliği mülâzim Kemal Beyin Bindiği (Asil) ismin- deki al kısarak, İkinciliği kılınç Tevfik Beyin Akaşismindeki bey- gir, yüncülüğü de rmülüzlm Kiza in bindiği Atik ismindeki at anmıştır, mektup yazarak son zaman larda fırka mutemetlerinin te- galüp ve tahakkümlerinden şikâyet ediyor ve diyor ki: “Muhterem Paşa Hazretleri ve beyefendi! Mukilimizde fırkanm mev- üni bu ve emsali mutemet- lerin böyle astığı astık, kestiği kestik bareketleri | tezelzüle uğratmıştır. Âli prensipler namma, fır- kanın manevi şahsiyeti namına bunlarla ötedenberi mücadele etmekteyiz. Sözlerimize kulak asılmış ve asılmamış meselesini ancak dün için tâli derecede | sayabilirdik. Fakat bugün vaziyet değiş- miş, karşımıza ikinci bir lâyik ve Cümburiyetçi fırka çıkmış- tır. Artık hassas olmak ve fır- kanın manevi şahsi,etini ber türlü şaibelerden masun bulun- durmak zamanındayız. ODün için belki bir mazeret teşkil edebilen müsamahalar bugün için ancak bir zaaf sebebinden başka hiçbir şey olamazlar, Mazlesef bu hakikati burada anlatamıyorum. Fırka demek mutlaka mü. fettiş beyin şahsı veya mut... met beyin vücudu demekueifi gibi baksızlıklarına karşı bulan hareketi derhyo#saftan ayrılmak, la tef, ediyorlar. İşte Yeni Asır irini bu yüzden yg; sebeple zorla ırkadan 4 » — Bugün i # bu kuvveti . Ben de hissiyatıma olarak âni bir hareket (Hizmet ) te elde ride İsmet Paşaya açık bir a - .. a Görüşler. Keçiler y Bile Eğleniyor M. Turhan Bir belediye dairesindeyii Başhekimin odaçısı kapı önü de ayaklarınm tırnağını kesi Bir hasta, kend eden doktorun yere tükürüyor, Veznenin eşi- ğinde bir karpuz kabuğu sü-| rünüyor, üstünde sibekler şayor, yaramaz bir ç0© ejderha resmi yapıydı , Dışarıya çıktım, Taşıdığı siye rağmen müşteriden j Fak) © baleye anar elediye yardakçılık ettiğini görd Onun, elile arkasını kaşıya şıya verdiği hi enfes bir Keli E ' bahat sende “| - diyordu - otomobile taksiye dikkat ede Hiç olmazsa dairesinin içinde ve öl l rönmemesi lângigüöb.. “© sira yolsuzlukları hayretle “İf şünürken gözüme, çaP' küstah bir keçi Şar in mini, parkın çi i cılız kuyruğu ile de zab belediye başmemurunun oö sını selâmlıyordü. , Doğrusu ya, güldüm kendi kendime söylendim; 4 ri Zayallı me Seni Kr ierkes eğleniyor; keçi ler bil zi Merasim Geçit Resmi Nasıl Yapıldı 30 Ağustos, büyük zaf yıl dönümü bugün şehrimizdi tes'it edilmektedir. tepliler m balk tes'it rasi; e © nmıştır. Meric, ; iy li kta i ve kalas al emily in Çi i ili Pş. te zabit tarafından bir mutul söy lenmiş, zaferin ehemmiyeti olunmuştur. Bu u kele kumandanının esi etmiş ve dönüş geşidi mıştır. Kı'talar ve pler Divan, lu Sul Eminönü, işane, - Gal “AŞ Taksim yolundan © ay atnişlerdir, Gece fener alay erp dile | ceği gibi Gülhane parki, Takke, Tepebaşı, Bebek babçelerinde, “ Galatasaray isesi! Beşik. taş Üsküdar, Kadıköy ve Böyük | iyeti tarafın» tir. Öğleyin, Beyazıt, Selimi Takisdzn vini birer para top atılacaktı, d — ME, Hırsızlıkla 1 — İstanbul © mahkemeyi asliye İ inci ceza dairesi kâtibi Sırn Beyin Samatyadaki evinde hizmetçi Şerife 7 lira vesaire eşyayı alıp kaçmış ise de yakalanmıştır. * 2 — Galatasaray sergisi de Abdullah Efendiye ait p2v- yandan bir hdvanoz, ve tü- | tüm inhisarnâ ait pavyonran | bir kutu gara çalan Safiye | H. vesfzi Leman Meliha ya: kalatımıştır. Ğ (3 — İstinye'de Rum kilise- sinile - 15 gün evvel gümüş kaplı incil kitabı kaybolmuş madam Marika isminde bir kadın tarafınd. , li, Tile ından çalındığı ıddia Karnından Yaralandı Galatada oturan Kudüslü Melek H. odasında tobancacımı karıştırırken ateş almış ve karnından yaralanmıştır. di Melek H. hanim enli ii, mıştır, aş