Mecliste. arafı 1 inci sayıfada) Milli mücadelenin samimi li duy- muş, içinde e ğumuz devri yaşatmak içi milletin ne kadar kendi kKudretinc ei yi e daha eti m ye muhalefete yakın söz oğru ses- #irak etmek fazileti noksan olan adamlardır. (Bravo sesleri, alkışlar). Biz bu davada niçin bu Kadar esaslı heyecan gösteriyoruz? Arkadaşlar ; bir insan ii evladının ha- yatı mevzubahs n bu hayatı koru- mak için t ehalüik inizi bundan tabii bir hak var vE Arkadaşlar ; bir insan kendisine kutsi mevhi be olarak beye sevdiği herhangi manevi, maddi ve ulvi bir abideye karşı kıskançlık gö terirse bu kıskan, lak > kutsi, ilahi bir sev- çi var mıdır? anlaşa- rız. Buni wak için e er La istilade ederiz. o yet vardır. Bu EMiieir/d e yaşatan anasır iz mevcudiyet ve anasırı hu- arile, inkılâp çılık düsturla- HAKİMİYETİ bir şeyden endişe ediyorum, geçenlerde İstan- nl idim bir gazete okudum gazetede bir 1 ükümete hücum edilmişti o günde artık Gazide istirahate çekil melidir a ve a yeni bir fırkada çıkariyor © mücadele milliye gendi gendine hası ii bundi a ne Gazinin nede kimsenin ii ia Hepi in mesnedimiz olan en has: kadr Biz sikişti Eımiz zam; enli var deriz. z vü Te Hk bir vesile ile efkârı umumiyede za'fa 7 e ürmek memleket için tehlikeli oldu- Zuna kani oldum. senelerinde hepimizin az çok vardı, Mücadeleyi a edenler halde bütün muvaffakıyatı heyeti ümümiyemizden fazla olân bir Gaziye yaptığı işin ehemmiyeti “yoktur demek memleketin hal ve istikbali için tehlikelidir. da gidiyorduk. Şöyle dedi a adeta e Paşa kadar , aa me zarar mi mi düm Oai iner hakkında s* örüş ii elim. un. üzerine söZ iste ekseriyeti ie taraf şkil eder edeceksin ve eli elleme, “dedi e hü- kümet * şimendifet Vi ei e bunu le? büti bul ekmek dilramisd kald ve 1 ett , Türk tarihinde böyle 24 saatin 16 sini gam a ve bir çiftçi kadar bu- , bir ir kadar. borsayı elmiş midir? - Nihayet ln ag vekil ie kabu Habil. an arzetmek istediğim şu- ketin vo göre demek Eşek e be Ea n maruzal 2 dan “a arkadaşlar bi larda Mrk Güniz dahili e arka mücadelede e cereyan buna en- hareket hâdiselerin en kuvvetli ve en o kudretlisi ak , insafsızca, şiddetle hareket etmek- | üzere gösterilmesi lâzım gelen hiç şüphe yoktur. indi günkü ki matbuat ve mi e ia r. hmet Benden evvel söz ali daşlarım, matbua- Yunus | tin ya ahlâki ve ei ii a e şe aralından kilde ve ne vaziyette olduğunu güz: beliğ mi. sen kıymetli düsturların in ilâve ööllerleri ii etmiş ler rd il il Bendeniz bilhassa bir üü e tutu esasiyesini kabul ettiğimiz iki sene em vel iktisadi hayatımızda bu & a tayin edilmiş olan vaki olan © temaslarımdan ve iktısadiyatmmı hürriyetin inkılapçı bir e iv tile ve ye gen oktur, leri akat bunu ii yan ehli değil, el olm ENİ miz dusturların a ie tarikini tutacağız onun içindir ki ES ii gvvela ierdidir, saniyen içti- madir, sal, kazaidir. vezifesini. Şİ vatandaş üğrenmelidir, ve-üğ- retmelidir. Siyaseten içtimaen vazifemizi mebus, Sıfatile, hükümet sıfatile, memur sıfa- tile ifa etmekten İstinkâf etmemeliyiz. iz aleyh her hususta yy Şi hayat, m. mus ve haysiyetine taallâk eden meselelerde siyet ve üredi sahip. olmasını: temin ve telkin etmek proğramımızın da al vr kadar dev: müzakerat ta bü kilde tecelli demiştir, e takip ettiği Yalı hareketten dogan a itimat veya ademi itimattan ziyade - bu n bizce imün- deniz halkında tenkitlerden bir mebze setmek isti rk Osmanlı. İmparatorluğunun 1908 MİLLİYE tedarik etmek için sarfedilmiştir. Bir milletin itha- Jüt, ve ihracatı tetkik edilirken bilhass sok mühimdir, Çünkü meselâ milyon Yiralık yapmış isek bunun 25 milyon : elin ir hiç bir vakit o sene sarma istihlâk edilmi ecek bi al im değildi Belki hi, müvellit mi önek üze- yapılmış bi lr. özi 23 seneye e ithalâ- satisi 207 iu yon gösterilmiş iii lmazsa 160 milyona indirmek icap eder ve bu yerli ve yaban kolay Çüi jektif ve her bir alsa k Eler ir, rinde imi tesis ettiğimiz gafil Osman! e rluj ğunun bir indi aokudüşlar, bü milsyeie kat dahi Türkiye cümryinin iktısadi a ve revişini. ifade mek için aslâ ii e bu vi ese li iz miyon sar iş mem inde” vatandaşları. ikisi n- İN Du eter ZA nokta” zarında amanki Türk milletinin nasibi ya bir sapanla ni temin etmek yap Kayalıkta alla bir nüfus memu lir mantari apılan büt tn en kuvvetli ve en canlı kısmı bu memlekette ya- şayan ve bu gün aramızda bulunmuyan nini. rin, tufeyi ileri in i Yal gayri türk unsurların ve ce- nebilerin 2 sma, refah ve saadetine ait olan s5 ira pata idi, ve Cümhü tünde yapılan ilraca- mill etinin. kendi var- si bil ga, Güm huriye! 2 en ulak amı Bunu vel memleketimi bal 13 EE MUZ mi buna dair bir malümat ve Tik: Olmakar Göstermiş, isem, onlara uymak icap etseydi, büyük bir dalllete sapmaktan başka bir neticeye yarmak benim için ka pi olamazdı. Arkadaşlar ; Taşlık en müm ve ve Ki N zarfmda ap z 8 Dr buhrai İki senedenl başlıyan, ne vakit v a bit iteceği iç bir iett ran söyleniler ie bu ei buhranm ese; gi iinleri sebeple- Ti bu 8 buhranın her minel biri inse Ki çe lada değildi Başlıyan bu ini ii bm için, tavzihi içi çetik iz bir çok leri meşgul ol e . naza, m isi lâk iyeleri nigra kiŞRl pa ei an i ri e bine — sis sil ir bu e için diz bir vakit kafi gelmemiştir ve esasen gelemez. Çünkü bu buhra- Tin esasını her halde çek başka yerde Ye çok baş sebeplerde aramak lâzmadır. nidaşle bu buhrana anlaşılan fabrikası olması münasebetile bununla fazla meşgul olma zamanmı bulamıyan veya istemiyen Belçikalır (Ha- yilan) işinde bir sanayisi Tarafından ancak (- s edilebilmi Mur e ii çin olmak üze ve 1 800 en esaslı sebep serdetmi şir: Umumi harp- İk İen- akisi iel lake ve kal mak münasebetile a âsi ettirdikleri koreli sermaye ve sanayi ve türleri sayesinde bir mil iş yüz bin m ipa a değ yı Afrikayı, Ok- yanosyayı ata bime kendi li ani ii pa- rası ile, Kareyi ile ii e edemiyecek bir vaziyete üşmüştü vrupanın Mi en i Amerikadır. a Av- k için emi te liler r yap i pane bütü ri t #amamile © kendis e kale, bundan i n ni m e faal EŞ kendi hayati cünelimiy ye. be ri beşeriyet hür alınış zannediyordu, kadar dinde idi. lina iktimdi hayat. leke çük ie o de irdiği bütün mesui sahaları, nati lann m. e vetli iin rl öşünt ve cihan iktadiyatını ted- e İzmir, İstanbul; Bursa «gibi ve Ni di ei bik gol memleketlerilizi teLifE gi e tecessüs gözle görmüş vatandaş. — ımanlarda bu memleket. a niz vakit orada terennüm. | ip olunürken hiç ii iy i ğ a o e 5 man Tür, | dünden dahi Ebi ?.o zaman Tür. | © kün msi di gemini sular bap Yemen | Xi çokk müthiş le gene EE Bi me mari ni ya teli ig ak akal veni içi Ye vaktini geçiren yaz But nafakasını tam alamamış, sıska ve zayıf bir Türk çocuğuna tesadü iz, Genç ve dinç çeh- re ile biraz kan taşıyan İ türke tesadüf etmenin imi Lei var mi idi? Arkudaşlar ; muhalif matbuatm arasıra bahset- a tiği bir işizlik meselesi vardı . » 1013 senesine kadar beş senelik ihracatı 125 | me e ini lde da m ili a dr. gibi knkene inde 1 çikan “Rumeli, Aarabistan ye diğer veli sart liradır. Si ei vasatisi 25 milyon denebilir. beş sene siyle er. Osmanlı hayat Türk iye Günah rü riyetine vkallm ve-bu ii tısadi faal o cereyi mi 82 m milyo yoh ira Elisa yapmıştı. Vasati in lira eder. İthalâtr ise 117 milyon ati'rakâm 98. milyon sarı Jira olarak Tir Va Göreli Arkadaşlar; Tüskiye “Cümhuriyeti teessüs et- mi5 sonra vE nde 1929 senesine kadar sene zarfı e Cümhuriyetinin yaptığı ein 1 NE ma KE ni kâğıt pi ni vasati rakamı 257 milyon lira eder, de yapılan ihracat e milyon id Vaha 203 kam 159 milyon lira eder. Yani Osmanlı İmpara- a e ln elimizde bulunan vE leri va iL iliracat 153 m Görülüyor iyetinin yaptığı Tacat rakamı Osmanlı İl elirliği ii bu yerlerden yapılan vasati ihracat rakamile be- rTaber gitmektedir. Vakıa ithalât dahi ayni suretle beraber gitmek- te ise de NR A nazarı itibare almması ie sman- yon, ihale iü 201 Sa on > Viz lâzım gelen bir nokta er, ve şlar, Osm: 1 e ED önad te yapılan it- halât bni; ii le du >hal konsome edilen, edilen Kile içecek, giyecek gi- bi ithalât maddeleri idi. Türkiy: ü e e bu — zarfında > S yaptığımız ithalât 290 milyon Jiradr. Bu fabrikalar tesis va gif ler TR e tan başa bain olan memleketi imar etmek, zira- z inkişaf ettirmek için makineler almak, tababe- e dala, kâmil, daha Ez iz şekilde yürütebilmek için ona lâzım olan vesaiti 3 is o ke gibi düşünebilmek kabiliyetinden mal ie olanlar için gok feci ve gok o ii vaziyet gösterir. ilahi mke ya iii ünlekeie bu lar vardır düny. a da val tün dünya: işi likle. iin işsizliğimiz arasm. daki ana ME “> Ma Kuvvetli eba her halde ve ayni za - Arkadaşlar, ürkiye e Oümhuriyeti askerliği ii buçuk seneye rn se ve eğer Türk geng- eri askerliği bi e gibi yal el kaş in göz arası yu e Türkiye-Güm. hürriyeti milletin yetiştir iği gençleri manasız vebisüt. seferlerde, harplerde şehit yin harcanıyor, onları sağ ve salim. memlekele tes- Tim ediyor ve burkkiyorsa bu “biz sürünndadri (Asla asla sesleri). Fakat arkadaşlar Avrupada hüküm süren iş- sizlik böyle Ni eğildi r. Bir dakika sönra cihan buh- ranma temas ettiğim vakitt k ki ora- â ii i li mara ikelidir, Avrupa. i Bizim bu gün işsizlik iş bulamıyan yi ardır, Fak: g3 a i iğ — li e Se g idir, tehli göt işsizlikti sizliğiy yani Güm! iyetin Türk g pa “komüsyonculuğu, ticaret, san Zi ime ri bütün sahilleri eksplovata etmek, yenin kâffesini kendi ellerinde ke di Arkadaşlar; 1919 d. Pe e ; “Avrüpa matbüamr iban dolap) sulhün solunur. Bu en hala ametal burun tafsiller edilememiştir. ie edilemez de. vE Si e ye an mr ki, bu inhida iin sonra inki- şaf eden mi dimağı onlarm imparatorluklar. yrbatı daha müze olan müstemleke ba- rp devam ettirecektir? Aslâ! ve bundan lde OE 1919 uzaklaştıkça e Ez Paya olu- RE vip varabilmek imkânsız şlar; cihan iktısadi a nin şu şek Jile ul Avrupahin omuzlana yüklelen bu elim ve müthiş vaziyeti tasavvur edini N ii kika evvel bizim e tin ie iktisadi va- r haline gelen bir ni an sonra Dumlupmar- önünde 9 eylül Göünda kdretli ve bü- tün hayati varlıklarma sahip bir Türkiye Cümbu- b 'ümituri ettiği dakikada en h ve en iyi şehi lerin m ba yanmış bir halde blunmuş olmasma rağmen bu © şehirlerin tamamile yapıldığını, 023 set . i infi Jkında Avrupanm nazarmda homme malade vazi- Yetinde kalan Osmanlı İparasğrlağu unun, hast adamı bildiğimiz Osmanlı aratorluğunun yerin. rün. gürbi portmen, bir Türkiy. e elemanları teral kiye; in- rüyen bir varlıktır Elin şlar). Buna kadaşlar, Osmanlı İmparatorluğuna bu ismi veren Avrupa baştan başa hasta, mariz ve elim bir va yettedi Arkadaşlar ; buna temas ederken hiç bir vaki hatrrrmdan geçirmek istemiyorum ki vaktile onlar mukabil a ayetsiz mesai sahaları e olduğu. i in ieiletini velüdiyetinin itlâf, edilmemesi yüzünden nüfusun artması bizim. orku vere- cek bir işsizlik değildir. Bilâkis Misin gelm zl ölmesini dört gözle beklerlerdi. Ölmesini 20 inci astr medeniye- tinin inkıraz bulmasmı arz rü» e sakar milletlerin mukadde, atı üzerinde bir kağ Zarı kabartan, b le- cek bir vaziyettir. Bu hakikat böyle iken hi, ir ir vakitte hiç bir yete bi e Zi ii iz mevki, işgal huri m ba- Hani Halasını. bn günl EE hakikat lke Mühtej 1 kala lar imi in il vaziyeti, bilhassa bir senedenberi bütün ET hüküm sürmiye başlıyan m ard Ve her hangi bir matbua veya her hangi bir gaze- sini yapmak için arzediyor Arkadaşlar! rakamların vr bal atile hadiselerin il ve en adiki ölndesile bizim iktisadi vaziye- şekilde mtımızm baştan başa ali bedii üsten olmak aa yaptıkları telkin nedi mi Hükümet, cümhuriyet hükümeti yân- ış i takip etmişti öyatımız tehlike mn ekte BİZ ktu vg Simi elim bir vaziyete anar e MN sonu me ola» caktır, diye düşünecek sokmuşlardır. « a ediyor.)