28 Temmuz 1930 Tarihli Hakimiyet-i Milliye Gazetesi Sayfa 4

Milli sanayiimizi | Cihanda sermaye hareketi- tanzim zarureti. nin istikametleri. EY ER le e e Dilimize yeni giren bu tabir çok mühim iktısa- > ER Be di ve ictimat meselele- (Sanayi Kongresinin kabul ettiği aşağı- Harpten evel ve harpten sonra sermaye rin anahtarıdır. daki raporu ehemmiyetine #webni hareketlerinin istikametleri e aynen dercediyoruz: başka başkadır. “Piat makası; e e SOİ Mimi sanayiimizi tanzim mek ve, (2 — Bir sınai tesisatı tetkik ve mü- Modern iktısat sisteminde bütün is-| ii tler müayyendi. “En büyük ih- iktisadı de i zarureti hakkında V. i teşkili. © tihsal ei İngiltere, Fransa, o Almanya bo Bu tabir, dilimize dah ü i | Fabrika tesis etmek istiyen her şa- ms Kâr. Her müteşebbis azami dereci in çok e ihraç edilen mem- girmemiştir; fakat girmeli- lı sanayi merkezletimizde toplanan her| b: azanmak ve stibi iledir de Rusya, e ibi Amerika, Ka- sanayi şubesine ait mahalli ihtisas ere) den evvel bu merkeze miirarastle fabri-| sında rakibine k etmek İster. arip ve Baid gibi memle- inin Kongreye i i, plân, tekmik| “Zx RI e K müteşebbi- ketlerdi. iliği “Biriz vi buna men rapi İe tetkiki! cihazı, tesis mahalli, sabit f gayesi nazaran ihraç olunan sermayeleri: kin fiatları ii srmn anlaşıldığına çi leke- sermayesi, k- üteşebbis, se: yek şu veya bu) Jeketler arasındaki tevezzüü şu şekilde — aki tefavüt nisbetini göste-| gimizde bir “sermaye israfı, hâdisesi| kında bütün malümatı m şebesine: sermayenin. Demajan-İiüi: © var olmalıdır. Ancak bulma derecesine göre EN in için i ilyar mark olarak) kasın bir ucu sanayi mamu- Bu min başlıca “a/tr sebebe irca| tarafından di kâr normasmın (*) İngiltere Fransa yen Vie Mi yasama inkişaf ; seyrini, idi ope : ei atıl vanati lr seviyesinden aşağı olduğu| Avrupaya 4 23 ğer ucu da ziraat mâhsulatı fiatla- esis mahallinin N 24 Amerikaya 37 4 iğ “i # seyrini gösterirse, iki si 'dilat i ür i iş ri Mütedavil sermayenin darlığı. ucun biribirine yakınlık ve uzaklık öm kiii cil apeme e nispetleri bir takım iktısadi ve iç- ye — Rantabilite hesaplarının yanlış-| : Bu Merkez ayni samanda Emin timai hâdiselerin izahına yardım e-| lığı. kadar h da tedricen sukut eder. Bu E. $ — İdarenin bozukluğu. istenilen malümat niden bre Mem array “flat istatistik-|) (o 6 — Teknik ihtsasın len mecbur pa pin em da ri Diğer | körk me leme leri, yapılmı: Onuü: a için tür Bir dbird. suretle kâr milli ii ser-İ kam #ât makasını 5 ete österemi- “e an ve gerek müteşek- ve meticelerin o tahakl i mate yeniay şları a-İ ha; için şüphesiz ki, bu Mer- Asyaya 2 a4 ii Affika ve bet mücadeleleri doğurur. Rekabet ise, ie ; seni sonra, dünya üzerinde ta- pe eden büyük içtimei — eye iye s t etlerle edem: > a ve müşahedelr e tevsika GRİ Sn şier'bi kül teşkil eder. Biri Mibiy yettar ihtisas adamlarının. teşriki at geçenlerde çi izm : messisini temin etmek birinci ve sonün-l Serm rmayelerin bu hareketini cihan ik-| yeti Akvam rn dan ikinci Gi neş- ii tısadiyatımda da görürüz. Tıpkı hudut-| redilen “ eli bilânçoları © “memoran- Büt: dn dünya, sanayi mamulâ- ii Bu MN) İçişler e teşebr-İ lar dahilinde olduğu gi sermayelertn | 2 Siz ali bi ziraat az fiat-| ağır inkişaf ediyor. Onun izin mili nez $ yönüne a bayi ir değil X > i ü iyesi i eray isa) eri yedin Zaten mahdut olan senelik mahsu- | imselerin tetkik ve ün- (Teri hir gri kii memleketler cw ünü teşebbüslere yatırmak air sar Me Böyle > Merkezin salâhiyet| dır. ii. md ik vukufu herkes yöbelerinin teğet, kartel ve s5i gösteren cetvelden e şu akik e İz olipmk “ ş Sanayi inin e ve müteşebbislere em-| gibi teşkilatların inhisari alta girdiği | e ok dikkate şaya: teklif ii niyet EE etmelidir. Yani otoriter £ biz ve fazla müt Ee menieileiim ( Del olar ini 1 Eri on senelik bir sanayi pro-| teşekkül olmalıdır. e Bunlar, yeni tesi | gramının tesi Müdemki e Umumiyet üzere ön ia almıştır. Meselâ: Almanya” 'da 1930 sei dolayı o kâr seviyesi dü-| ( Sermaye Nüks başma İ işlerinde milli sermaye ve sâyimizin en güv ve binsenaleyh dahtıt piyasalarda olunan memleketler i milli servet terakümü bati| kârlı ve en faydalı bir tarzda i i Avusturalya 82 getirdiği mülterakki sanayi memleketlerinde - ser- 3 stlrdr plânlı bir tarzda azami istifa- | — sermayeler, cihan piyasasına çıkar- te Bir de yı ME GM AŞURE MEN i iti ir. İş ücretleri, tesisat ee ii top- ürkiye'de e ei şu Vİ Mia Pre olarik — yi sa 0 ul ranti ucuz, faiz ük: muhtaç (o bulunmaktayız? V çe di d müdahalesi âz W so Ee ik e nerelerde ve ne| yoruz: eteklere MEYER MİL 5 büzdnlrdi di il keys tesise ii li yiz Sanayi müesseselerimizin rasyonali- muhte firmalar, kârlı istihsal branş- sİşte izin fiat makasındaki zi- j kiki ve ıs- biribirleriyle hâsıl mücadele €- bir tetkik neticesinde verildi mi o vakit | /8hr için münferit erbabı sanayi tarafım. derler cihan piyasasında de kâr mor. Dük dan ayrı celbi kabil olmıyan müte- sf yüksek olan memleketleri ee daları orveç Cenubi Afrika ünyonu animarka mahsulâtı fiatları ise “b 9 artmış- ei en tr, İngiltere nisa cümhuriyetler sermaye plasmanı işi bir intizam altma ç — B Bimabili. Çünkü o vakit, her kim ki bir | 425957 e ee alüna almak Si Kuvvetli devlet teş- rıdaki cetvelde en mühim nok- işti kü kurmak (İsterse burplânm bir : Bi Tela Bel ae şia ş nkalar' VE) va bir zamanlar dü ihyanın en büyük ser. a rel tröstle ee bazı — almaya mecbur br pie tatbik etmekle mükellef ola” zan kanlı nie t kavgi m e e) “ağam ndan olan m - vi > z 5 se di rmaye © ihraç olünan bir rakm - Nasıl ki her mektep, mi Nİ ya'dan. getirdiği organizasyon, Fasyona-| Gazetelerde her , gün Okuduğumuz ine se EŞ le nya'da zirai emitiaya karşı izin-programını tatbi ikiler e mükel " i ğer b A paz. line gelmiş olmasıdır. ümüri üklerin arttırılması, gi ise. Bu suretle hem ferdin hususi men- N. fabrikalar üzerinde yaptığı tetkikat| merika arasındı > ii Ni Mpa cetvellerinden is- aatte rasyonalizasyor t faatı daha eyi temin edilmiş olur, hem sinde bunların Baha rantabl, daha| rika ile Japonya Ma biler, Reichstag'ın feshine la e mel ça) Lee ride ran m ıslahat tecrübeleri hep yi > — ir. Yalnız. Al urada istisna teğ- Bg altından) : : İM Re Um — kil eder. Milli ve içti: hareketlere e e sa dan dola yı Ok- o. fiatlar neti ieesinde zi- râât nun alım kabi, ün em ilzam nüfusunun alım kabiliye e N (40000). Hira (1000 : in Me km ie yeni tinin azalması demek, bir taraftan)” > iü 2 gi ve. iii 5 e. G000) di (000) Tira kâ iyor iştir. Eskiden ER iha sınal lam! : z ğ > ikasındaki nok: rı gayri ik- diy dilin Bü sönme yı e her ât için bir kısım pazar: likten muz: lan bir memleket- İm meç ad z : ların daralma; ması; diğer ik da 7 de in ya ih edecek ve maliy: de kâr norması 94 10 dur simay Mn bir memleket ölan © Müttehit te, köylerden öy rlere doğrüakı fiatını ez rekabet e telif ide ğu hâlde Bor-| Cümk yetler, harpten sonra dünyanm nın artması, hiçte arzu edilecekl artıracak kısı eyi ye ucuz ma imalini | ması ei olabilir. Her yüz Tirâ aynilen büyük baz beri oldu. »)bir şey değildir. normasını verebilir. İsmail HUSREV örülüyor ki, tam manası ile bir ie. bir teşebbüsü bütüm sanayi erba- leketi ol. Almi e üyü 4 7 ME SR 7 > 1 zi v sanayi memle, yhine ik a ği bimız büyük bir alâka ile karşılaşacak V atandaş! Hesabını bili z ELSA EN İİ ei “fiat makası,, mühim bir iküsadi| Umümi Etcümenimiz, e — mesele indale's tecelli etmektedir. | sermaye israfının önüne geçmek: iç spy ve keyfiyyet itibarile âza| “Gelecek yazımızda, Türkiy e'del ve Türkiye'de modern bir sanayiin ei pe m olmıyan ie İ an 2 iraf istihsal > nın ZİTAİ| fiat makası meselesini tetkik ede-| süsü için bu tedbirlerin tatbikini alâka: ç o Jetler inkıraza ğe lâtı e Ve bu ak) ceğiz. İdar mercilerden temenni etmeyi. heyeti e Bilgesi süte ti üzerinde! “ Dr. Vedat NEDİM i tasvibine arzeder... “İ. aileler de Elyin Mn n ” ikazi Kİ ME e iğ