14 Ekim 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Millutleraras Bu harpte yeni bir prensip Evvelce milletlerarası hukukunda, *bitaralık,, prensipi vardı, ama “'yayri| muhariplik ,, diye bir kaide yoktu, Şimdi, yeni zaruretle, bunu da bir prensip olarak tanıttı Eekiden, milletlerirasi münaa derin kani vardı: İki n ılurasn olsun, ba beden de i letlerden birine yarim etmeme y su birini diğerine tercih etmemekle mükelefti. Halbuki, bu harpte, ye! taraflık se bir milletlerirası münasebeti vü * cude geldi, Şi lerden başka, “gayri muharip”ler yani bir gün bir tara! harbe girmeye “hamzlanan vi bazır bulunan devlet"ler türedi, Türkiye, İk bitarafr, Harbe Bazir bulunması, bir tara * fn lehinde harbe girmek isteme . sine değil, memleketi müdafaa maksadımadır. İspanya gay» ri muharip” bir devlettir, Müsait bir vaziyet gördüğü bir zamanda harbe girmek ihtimaline göre hs” zırlanmakta dır, Brezilyanın vazi tün tuhaftır, Brezilya, son zamanlarda, mih vere, mihverin de yalnız Alman, ile alya gibi iki devletine harp etmiştir, Demek, il değil bilkuvve a girmiştir, n, Amerika devletlerinin Dazarında da “muharip” tir, Bu ne demektir? Devletlerarası hukukunda, böyle bir şeyden bah seden bir kaide yoktur, Yoktur w ma, bugünkü müthiş harbin zaru, retler, neler doğurmamaktadır! Brezilyanın bu “iki yandan görüle mügü” de, işte bunun yeni hir mr saMdri, yeti ise, büsbür ... Yukarda söylediğimiz gibi, ev » velee “gayri muhariplik” diye bir gey yoktu, yalnız bitaraflık vardı. Şimdi ise, bu “gayri muharip” ta, | biri resmi bir mahiyet aldı, Brezik yâ, Almanya ile İtalyaya harp i €dince, ona “Amerika Birliği” shhütleri ile bağ: bulunan cenu hi Amerikr cümhuriyetleri birer birer, Brezilyayı “gayri muharip” vay, Arjantin, r birçok cenubt Amerika dev Jetleri Erezilyaya karşı böyle ta » bir vaziyet aldıkları halde, muharip devletlerle olan bitaraf - bk münasebetlerini değiştirdiler Onlar, harbeden iki da bitaraf bulündule Şili gibi ya, ba sayede kendisini afaa ettiği rrüddetçe haltâ hu kvkunu muhâfaza için taarruza “e bile, #tiyaçlarını ,senubi A, merika devletlerinden ;istetliği gk temin edecektir, Dahası var: Arjantin cümhuriyeti “muharip devişelerin, kendi Kmanlarma sr mâeik barp gemilerini gâptede » seğini de” bildirdiği halde, Brezil. yayı bu karardan istisna ediyor, Brezilya, mihver devletlerinden Almanya ve İtalya ile harp haline de olduğu halde, diğer bir mibver devleti olan Japonya ile değildir. Halbuki bunların arasındaki si * yaki münasebetler de, birkaç ay anberi kesilmiş bulunuyor. Böyle iken, Brezilya hilkümeti, Japonya, ya karşı “humsi bir bitaraflik" vuhafuza edeceğini ilin etmiştir. Bu hususl bitaraflığın bir mâ » nası yoktur; fakat bugünkü kar makarışik dünya şartları arasın - ia böyle veni siyaset usulleri, ko. layes yer bulmaktadır. Nasıl ki Riyo dö Janeyro hükümetinin bes şanatı, Japonyada, çabucak, iyi bir tefsir sahası bulmuş ve bir Ja” ron #özeüsüne: “Bu bitaraflık. eski usulde dev etlorarası hukuku” ns göre mina verilecek bir mesele değildir." Dedirterişir, ,.. “Amrika Birliği, nin bu ieabatı, devletlerarası hukuku kaidelerini, »saslı surette ihlâl edecek bir ma Mivet arreliyor mu”? Hukik #iimleri, geçen harplen beri, devletlerarnar hukuku prens Mplerine slihim darbeler indiri! - miş olduğuna rağmen cenubi di, bitaraf devlet | | ma mecburiyetleri sevkiyi j se Birleşik Devletler Amerikası münasebetler kazandı rika devletleri nin siyasi m tesirie» Macağıni zannetmiyorlar, u meselede, wüdekkikler daha Birliği iâtin yorlar; çünkü Amerika, yavaş gibi bulunuyor, Ortada öyle işaretler vardır ki, bu gartların tesiri a'tında muhte, £ Amerika devletlerinin tesanü - dü muhafaza ve felâketten korun” gittik nin nüfusu altına girmelerine fm. künler hazırlandığını göstermekte dir, .*.. Simdi cenubi Amerika devicile ri, iki hal şekli karsısında bulun * maktadırlar: Bi riaraftan, “Ame rika Birliği” tesanüdünde mevcu diyetierini muhafazaya gayret e | derken, diğer toraftan “Am rka Birliği”nin başı bulman 4 De r Amerikasının girit harbe iştirik etmemekiç selâmet arıyorlar, İşte bu yüzdendir ki, “gayri muhariplik”, “hususi b refbk” gibi yeni siyasi cankurt ranlsra sart)ıyor, Zaten dünyada, bu harbin de * Ziştirmediği ne siyasi krideler, ne idea vardır? Moskovada, hir İngiliz gazetesinin çiksbilece kim tahmin ederdi? Sovyet hükü, meti, buna rıza gösterdi. Buna mukabil, İngilterede, Londrada kapattığı “Deyli Vorker” ismin - deki vevmi komünist gazetes; | “Veek” nammdaki komtnist mec muasmn intişarına müsaade etti, Râsim ÖZG Kömüre ihtiyacı olanlar tesbit ediliyor Manrukat Ofisi odun ve kömür sa'ış'arıra başıayacak Vdüyet makamı, Ma as Of | si odun ve kömür satışlarına ba hyaceğı ve bu satışlar devir ve | müesesat memurlarile (birlikte şimdiye kadar goba kömürü veyu odun eyni zamanda malizal kömü, rü alamamış olan halkn da yapı « lasağı için kaymakamlıklar ve na kiye wmildürlerinden mmtakaları Gahilinde bu vaziyette bulunan hane ededi ile ihtiyaç nitbe acilen bildirilmesini istemiştir, Kaymakamlıklar ve nahiye mü 6ürleri, mintakalarmas. bu şekilde a İ zamanlari senli sordum, Aldığını cevap ay - nen şudur: “Makineler geldi gali. ba,., Fakaş islemiyor sanırım” gü. zel cevap! Dün İspanya harp harici, başka bir kelime bile harbe yakın oldu - ğunu ilân etti, Pikar İspanya kı - mıldanır o kımıldanmaz Bordoda durumun çok güzel olacağımı söy lüyor. Halbuki buşünlerde Turun Bordoya taşınmasmın İlzumen dan sık sik bahsediliyor, Diğer ta” raftan matbuat salonunda bada - nalı duvurlar Üzerine mavj kâğıt yapıştırmakta ve döşemeleri ren. delemekte devam olunuyor, Pol Röno hususi kalem müdürü lan kumandan Vatren, bugün i kindi üzeri gezetec'leri Komeri bürosunda toplantıya çağırdı, Gü” zel yözü kırışıklarla dolu ve kül gibi kesilmiş, #nkat kati bir sesle söz söylüyor: “Mösyö Rönomnun reis Ruzvelte yazdığı mesajı gazetelerite okudu. muz, Size bu mesajı tefsir etmek #tiyorum, #enizden MonMediye kadar olan Gurum değişmemiştir. Ve mukavemet devam etmekte . dir; fakat ordularımız çok ağır bir | ki düşman, Alma | sskerleri; HABER— Siz -9 HİRDEMİN ME MEDENİ Şiş N j Limanda tahmil ve tahliye işleri Vasıia ve ameles zlık yüzünden Çok yecikerek yapılıyor ân müz Engin bil İstanbul & ihale geri BLD işçi ile vasıta gok umum lere: yük zwişkü » man işit icap gt « trdiği Kia u doldurma dır, Umum müdürlü ni daha mühim devlet tahsis olurmuş man vasıtaları da çok & Bu vaziyetlerden hizmetlerinin aksamasmın önüne geçilememektedir. En mühim me sele posta vaparlarıızn 7 boşaltılmasıdır ve bu hafta İzmir v Ba itibarla İr Zi po balık satışları aradan huber 1âiği çok pâhalı Ankara beledi « mi töre bas büyük Anl alandımmağa başlamıştır, nkaraya getirilen 7,5 ton k balığı 45 kuruştan #atr lmaştir. Et fiyatları tları son günlerde ki loda beş kuruş kadar yükselmiş * tir, Bunun tren vollasındaki âr dan İleri geldiği temin olunmak - tadır, iiyac croabını hemen , Yalnız her evi sesk, fiyatlar hiza verilebilecek xi hakirmd mslümat istemiştir, Muhrukat ofisi bu sabah Msteleri alındıktan sonra hönen satışlara başlıyacaktır. Bu satışlar ihtiyaca göre tevzint şeklinde olacaktır. Memurlara yapilacak satislar - da meskenleri nazan dikkate al: * narak olacaktır. aralar Vert tuzyık alımda kalmıştır, Biçok harp birlikleri, on gin, hemen he wen hiç uyumadan, bir tek İstirm hat dakikasma kavuşmadan ilk harp hattinda kalmışlardır. Ka » yıplarnmız çök ağırdır, Karşmuzda Jar, ilk hattaki? yahut üç günde bir defn değiştirebiliyorlar, Buna rağmen mwkavemetimiz devam ei larda küçük birliklerimiz fars ta arruzlar hile yapıyorlar, Fakat bü yük ölçüde bir karsı taarruz imkân #erdır, Buğünkü cephe durumunun umumi Seması buder, Tanklardan pek az yardım gören piyndemizin karşısında çok miktanin hücum Akşam Postası Mahkemelerde Bir randevu evi b lınca neler görülür .Zavallı marangoz yp çıplak bir halda — Ben umumi bir kadın deği lim bay hâkim, bütün kabahatim, suçum & goz Musa ile gayri u münasebette bulunmam dir (1), Ama onun da karısı burn da değil diye yaptım bunu, ayrıldık işte, Hi hi b. Hanım burada ağlayıp ders. ma bunu daha evvel düşünüp öc namuımla bir hayat yaşayaydın Hihi hi, Sulh ceza mahkemesinin suçlu yerinde bulunan tüyleri dökü, #wüş kürk mantolu, sarı saçlı, orta boylu kadının ağlaması bir türlü Hem gizli fuhuş yapmaktan, hem de randevuculuktan o maznunlu, Alemdarda Yarmaseftali sokağın daki bir evin alt katımı tutmus, | gh kendisi dışarda tanışıp anla. şarak yabancı erkekleri evine ge - tirmeğe, gâh bazı Okağmlarla erkelderi evine toplamağa basla. msştı, Bu arada Musa adında bir ma . rangozla da tanışmış ve kendisiyle metres hayatı gibi bir münasebet tesis etmişti, Ancak isler bu $e kilde tıkırmda giderken, bir aksi Nk yuhur etmiş ve marangoz Mur anm Adapazarında bulunan ks rw buraya St, . Zira kaim kocasınm İstanbulda sik sik pa. pax uçurduğunu duymuştu, Kon | sını sıkı bir tarassuda ( girişmişti Fakat Musa karısı yanmda olduğu halde yine eski yaşayışı bırak » | mans, yine bazı geceleri eve geh İ memeğe dostunun evinde sabahla mafa başlamıştı, Kalım bir sabretmis, iki sabret, inis, nihayet bir gün Kocasmı ta, İ kip ederek, Nazifenin Yarmasefta. koln koşmuş: — Aman benim kocamı fçurta - rm, Bir silik elimden alacak! di. ye bağırmıstı. Runun Üzerine ise karakol el Koymustu, Nazifsnin evi tarassu . da başlamış ve bir gece eve bir çok erkek ile kalmlarm girdiği görülerek ev basılmıştı, Arama «0 nında evde Nazifeden başka Ha tice, Nefise, Nezahat ndmdn üç kadın ve birlinç da erkek bulun » meştu, Bu erkekler arasmda ma, tango Musa da bulunmaktaydı, Zavallı marangoz o esnada o ka dar şaşerenestı ki, şimdi mahkeme. de şahit olarak ölnlenilen polis kendisini söyle tasvir ediyordu: — Kadın ve erkeklerin hepsi de keten hemen yart çıplaktılar, Ma» Pangox Müsa da aynı vaziyetteydi Ve elindeli bir Keserle bir kapının ötesine berisina rasgele vurup du ruyordu, Kendisine bu halinin ne olduğunu, ne yaptığını sordak: Görmüyor musanuz kapıyı tamir ediyorum, Ben marango” Tüm, Dedi, Halbuki kapı sapasağlam. dı ve Musanın elinde bir tek çivi Muzaffer Esen arabası ve metörlü birlğler var . dır, Yeni Amerikan bomba uçak. larını kullandığımız sahalar milis . 164na olmak üzere havalarda Al” man üstünlüğü pek fazladır. Fa . Kat bu İste hesaplarımız yanlıs do. Zildir; daha çok, pek cok bomha uçağına Ve ülelâcele çok sayda İ tanka ihtiyaemmiz var, Evet, dep İhe hâlâ sağlam, fatret her dakika biraz fazla yıpranıyor: ve dilşman tanrruzuna karşı koyanıyacak, ha le geliyor, On gün, on gece erleri. | müz tahammill edilmez bir yorgun” lekla karsı karsıya kaldılar, Bazı Tümenlerimiz yirmi dört sant içer sinde taarraza karşı koydular, Karsı tarrıma geçtiler; ve yenilen eline hir keser almış, güya kapıyı / tamir etmeğe girişmiş!? veym keserlen baska âlet yoktu. Sonri bu kıyafette çalışması da aripti, İnci şahit &ç çöpçü Rasiddi, Uzun boylu, yaslı bir adamdı, — Biz, dedi, zaten Nüzifeden şöphgleniyotduk, Ev basıldığı za » minn ben de elleydim, Birçok Ka. dınlaria çerkekler yakalandı, Bu çoz Musa da tntal muştu, — Sen ne münasebetle bu çvde bolunuyordun ? Ben bütün evi kiralamış, alt katını da Nazileye vermiştim. Fakat kısa bir zaman Sonra ken disinin sağlam ayakkabı olmadı ğını anladık, Lâlin iş İşten geç - misti, Nuife çöpeünün ifmlesine deh Şetli sinirlenmişti, Hiddetiş ayağı kalkarak: — Bay hâkim, dedi, şa anda şu çöpçü Raşidin de evi aynı suç. tan basılmış ve mühürlenmiş bu - Iümanaktadır, ” Asil randevucu kendisiyle Karı sıdır. Ben önce de söylediği sadece marangoz Musa ile müna sebette bulundum. Ama, karısı ge. linceye kadar, Bu sözler Üzerine hâkim göpçü Raşide döndü: — Ne dersin ya çöpçü Raşid? Bu kadının dedikleri doğru mu?. Göpçü bembeyaz kesilmişti. — Evimin mühürlendiği doğru. | dur, diye kekeledi, ama bir iftira | yüzünden oldu bu is, Oğlum karı. | sından ayrılacakıtı, Karısı kızdı, bi 70 bu iftirayı attı, — Allahallah ?1,. Nazife yine atıldı: — Yalan, yalan iaanmiym, nihayet bir çöpçüdür. Fa” kat salece ayda 35 Jira ev kirası veriyor, Nereden buluyor, bn ka. dar parayı? Çöpçü Raşid yine saşırdı, yut « kundu: Yi — Oğlum sağ olsun! diyebildi. Fakat sehit polis de çöpcü Ra ii basıldığını, burada şnr şekilde Yabancı kadın ve er- Kekler bulunduğunu söyleyince in kâr edecek taraf kalmadı, Nazife alt &atta, cöpçü Raşit do.karısı ile üst katta orindevuculuk edip geçiniyorlardı, Neticede hâkim evrakı okuyup kararını bildirme'e üzere muhake” meyi başka bir güne bıraktı, Nazife hâlâ İrunı yenememiş. 8, Dışarı çıkarken birdenbire ken disini çöpçü Rasidin iriyarı karısı önledi ve koridorda siddetli bir minakaşa başladı, Bereket versin göpeli Raşil karısını, muhakı nin devamını dısardan tak marangoz Musa Ön dostu Narife. yi kollarından tutup aksi istika « metlere doğru sürükleyip götürdü ler de herhangi bir cürmümeshut vakasının önünü aldılar, NİHAT ŞAZİ 1 taarruza karşı koymak mecbüriye. tinde kaldılar, Son günlerde bazı birlikler yüz kilametreden fazla geri çekilmeğe mecbur oldu, Ka yıplarımız çok ağır olduğu içim takviye kuvvetleri göndermeğe im kân bulümıyaruz. Artik cepheye gönderecek İkmal kuvvetleri de bulamıyacağız, Halbuki Almanlar harp meydanıma 120, belki de 150 Gimen sürdüler, Bize süratle as - ker ve mühimmat Jâzmm, Yotrene niçin beş milyon eri se- ferber eden Fransanın harp mey ancak kırk beş tüüma sev - iğini sordum, Bana ha”. beden bir ere wukabil geride alt veya yedi er lizm olduğu hakkım. da karmakarısık izahat vererek “Bu bütün ordular böyledir” cm. lesile sözlü kesti, Bu izabattan bi şey anlamadım, Mesnsiyle nir cephede dajma aynı adamların dö vismek meeburiyetinde olduğuna ekim ermedi, Vetren Paris bo - paltmak meselesinin bahis mevzu olmadığı, ve Pariste umumi hix Metlerin norrial olarak işlediğini de ilâve etti. (Devamı var) İ çağı da sarsaydı I4İLKTEŞRİN — 1942 HADİŞELER TARAK Tatsız bayram... 99| Göze ve kulakları olan insanlar için şu İstanbal iramyayları ne istifadeli Yerler dir! Kaba, ince, zeki, aptal şiş yan, zayıf, gerç, ihtiyar, temiz, kirli çeşit çeşit iki ayakir mablü ların bu kadar birbirine orak bulundukları başka arı, hattâ firsa' hakkında #ikir edinmek için ş çeyrek sant ahat yeter Fakat ortabkta aşını. Dulmak Halkın yüzde gün yaşlıcn bir adam y ine anlatıyordu: — Birkaç siyaret borcum olma. çikasak halim yokt evdekilere karşı ağır suçlu bir 72 Es&iden bayrama iki üç hafta varken bayram havası içinde yaşardık; baştanbaşa donas mırdık; şeker ve kahveye tikabe doyurdık. Ne kendime ne'de b ikilere bir çorap bile alamadım. aj sektem da ziyarete gelecek raha, ve dost çocukları için Bi l ik edebildim; mübareklerin mendil denecek halleri de yok Ya. Bir karış eninde ve boyunda tül verdim; beş tanesi iki buçuk İlira tuttu, Hey gidi günler; “geçmiş zaman olur ki hayali cihan değer” © kayık salıncakları, araba ve oto iyerek geçen ve bahar çiçekleri gibi bezenm olan çocu kafileleri; neseden çağ rı gazinolar ve diğer eğlence yerleri; baklavalar, börekl yafetler ,gezintiler... Hepsi de bin r gece masallarında aalatrlanlar ra karastı, Uzaktaki yangın bile biz yakıp kavurdu, Gene de bali mize gükretmeli. Allah beterinden korusun; ya bu yangın bizim «a alimiz nice olur du? Ömrümde böyle tatsız bir bay» F Caha görmedim, Ayeklarmda elli Jiralk bir iw karpin, sırtında otuz irahk bir gömüçkiç iki yüz lrslik bir elbise, boynunda yedi sekiz liralık bir kr ravat, başmda yirmi İirelik bir tapka bulunan bir adam Aynt &ı yafetteki arkadaşile tramvaydan inerken sözlerini şöyle bitiriyor « du: — Sakm zeytinyağlarını sat ma, Yüz elliye almiki yüze ver mek tudalalıktır, İki ay sabret, kilosu üç Lira olacak! Onlar £ sanki farkında değillerdi; çünkü me samandanbe ri vurgunculuk bayramı yaptıkları besbelli... Felek böyledir; kimine kavun yedirir kimine kelek, Deminki yaşlı adamı din dostu ons teselli verdi: — Ba dn geğer yahu! — Geçer ama, korkarım ki delip geçecek!., KADIRCAN KAFLI Un tevziatı hâlâ düzelermedi Haıkın çoğu karne ile un alamıyor Toprak Mahsulleri Ofisi tarafın. dan evvelce fırmlara verilen ek . meklik undan karne mukabilinde ayrılarak halka verilen un şimdi her Bahiyede mutemed bakkallar giyle dağıtılmaktadır, Fakat bak kajlara verilen un evvelee fırın * lardan tevzi edilen una nazaran çok noksan olduğudan halkım pek az miktarı budan isti'ade cdebil- mekte diğerleri un alamamakta « dır. Meselâ Eminönü kaymakam 1! dahilinde fırımlardan her hafta pazartesi günleri halka da un miktarı 35 çewal iken şimdi bakkallara verilen un 18 çuvaldır. Kaymakamlar bu vaziyette vilâ» Yet makamına müracsat ederek Verilen unyu fazlalaştırlmasını is 'emitlerdir, Vilâyet bu hususta Toprak Mahsulleri Ofisiyle temas Balindedi; Madagaskarda vaziyet Vişi, 14 (A.A) — Müztemlekeler nözareli bildiriyor: Mndagnskar mdnsında (O İngilirler Ansirebenin şimsi bölgesinde #erle meğe çalışmaktadırlar. Bir tek top birçok Tagilin serki: rşıtanı tağırip et. Amc“ amman amana mx m a a em A m VÜĞLİR