10 Ağustos 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

JU AĞUŞIU3 — 1942 ingilizler 18138 de Amerikan "Beyaz sarayını, yakmışlardı. . HABER — Akşam Postası , 5 Altmanıarın, Mısıraa, haerbeden Afrika-Korps isminde bir müstemleke Birleşik devletler Amerikası devlet reisinin . ikametgâhı | olan “Beyaz saray,, in bir tarihçesi vardır Son Çörçli . Ruzvelt mülükatı, Birleşik devletler o Ametikası cü. hurfelsi Ruzvelt'in mesai odasindi vukna geldi, Ba öğa, bir park içinde kaybolmuş gibi duran, müs tatil şeklinde küçtik hir bina dahi lindedir. Cephesi, 1600 numeralı Pewmilvanya caddesi üzerindedir. Önünde, çatısı İyonya üslübanda dört. süluna dayanan bir kapalı av lu vardır. Binaya, arkadan, çimenlikler is, rafından bakıldığı zaman. orta kıs mı kabbeli, müdevmer bir köşk manzarası arzeder, İşte bn bina, meşhur “Beyöz saray” dır, Bu sarayın, kubbeli oi ta kısıcının birinci katında da cöm. kurrelsinin dairesi bulunur, Cilmbürrelsi dalresitin altındaki #emin katında, merasiny yeri olan ipek döşeli “mavi salon” vardır. SARAYIN MAZİSİ “Beyaz Saray” da,Birleşik devle', lek Amerikasının ve onun efimhur. reislerinin e tarihinden, ecı tatlı gölgeler kımıldanır, 1865 senesi 16 hazirnmda, öldür rülen cömherreisi “Linkoln” un cenazesi, bü saraya getirilmiş ve iki “ün, xemin kahında halkın ziyanetis ne erzedilmişti. Onu, köleliğin ka dirilmasına aleybtar olan bir Ame rikelı öldürmüşlü. Bat salon. demagoji diyarı olan Avrupada olsaydı, bu hödise yüzün Jen, tarihi- bir hüviyet alır, bir müze olnbilirdi. Halbuki, 1901 de cümburrelsi olan ve buzünkü dev “et relsi Franklen Rüuzvelt'in amca. 1 bulunan Teodor Ruzveji, bu sa. onu, husus! boks ldmanlarına tah sis elti, Lenkoln'un cenazesi, 1865 de burrda teşhir edilmişse, ne ok muş se'nki? Ve fikirlerde, “İnsana| key klübü” nü vüçuda getiren çek tesbbüde yer yektur” diyordu. Ondan sonra reis olan “Tafi” da, İcodor Ruzveltin izinde o yürüdü, salonu, resmi mükâlemelerine has retti, Yalnız. konuş! 1 diğir o. dalardaki memurlar tilmemek için ,salomun duvarlarını. tavan ve döşemesini kelin kumaş- | sanın İarla sardırdı. Tal'dan sonra, “Kulie”, bu oda | tan idiler. “Nant fermanı” çıkın. hiç bir şey kendisini durdurmuyor, İ Almasiyanm sarki Afrika valisi, mın sessizliğine bayıldı ve masaşım €raya kurdurdu. Bu gal, sükün ve söküfa Aşıktı. Sözlerini o wiskalla tartardı. Onun süköneti hakkında, Beynz Sarayda, bâl8, şu hatıra, yad edilmektedir? Bir pezar s#abobu, kiliseden görü reüştü, Karısı: PA — Papas, ne vasz etli? Diye sordu. — Giönsh, — Güneh hakkında ne dedir — Aleyhinde, BEYAZ SARAY YANDI Kimbilir. Görçi! bu saraya gir Bi zaman İngilizlerin burasını, vak-| #iyle ateşe verdiklerini kül beline getirdiklerini hatırlamış mıdır 1814 leydi, O akit cümhurreis| Miğinde o “Madison” bulunuyordu İngilizlerin Napolyohla harbetme #inren istifade ederek Amerika ii lerine fazla müdahalede bulunan İrs| pilereye barp Dün etti, İneilizlerin. © taraflardak! dönarı| ması, Amerikü sahillerini topu to-| tuyorda; fakat Amerikalıları İmar, getiremiyordu. Nihayet, İngilir miralı Kokbürü, 1814 senesi nğu" tosunda, Çezapik koyuna asker kardı ve Vaşinston üzerine yörüdü Cümhurreisi Madison, bn baskın; Yurşisındn. fik eümbürrelsi Cor) Vaşinstonun bir resminden ( başi) bir şey alamadan kaçı ve Beye) Sarayın anahtarlarını da Rus firine emânet eti, Amiral Kokbürn'ün babriyelileri | şe verdiler, Böylece, sarayda, tarihi! hatıraları da köl haline getirdiler, Zarar ve ziyan, "kilvonlurca de lardı. İngilizlerle Amerikalılar ara, sında “Gent musbedesi” akledilir. ce, bu zararı tazmin edildi. Bugün. kü “Beyaz Saray” da, dört sene sonra, İnşa edildi. ÇORÇİLİN AMERİKATILIĞI Çörçil, işle bu İngiliz parssiyk imşa edilmiş olan “Beyaz Sarev” da yalnız bir irklan olarak değ"! hir akraba gibi kabul edildi, Öyk fından ipe | wiyarda ipliği biraz da meraklı ei . * rom” Jardan biri © zamanlurda, i i İngilizlerin elinde bulunan Ameri. kaya hieret etti. Böylece, Ameri- koda, “Terom” Jer üredi, Jenni Jerom. pek düber bir kı dı, İkinci imparstorluk zamanında Frunsaya geldi, Üçüncü Napolycs nün sarayına da kabul edildi, Böy. lece, onu, İstiyen istiyeneydi. Kır. kendisine fazla bağlılık gör teren birini tercih etti, Bu bahtiyar, tötçilii babası, Lord Randolt Çör çildi, Vinston çörçil de bu izdiva- çın son semeresi olarek dünyayu geldi. pışırken, bireuk kimseler, OMEL orduları, Mısırda çar» soğuk ierler halkı olan Almanla. zm o çöl diyarlaruda, ateş yağar ve kum fırtınaları kalkarken, ns mİ dayanabileceklerine ve üstelik dehşetli bir harbe girişebildikleri. e, hiç şüplesiz, mersk edin du , rurlar, Bunlar, işin içyüzünü bildikleri için, bu meraklarında hoklulırlar, Bu merakı tatmin için, müistem. İekexi bulunmıyan Ahmanyantı, bu orduyu, na gibi gayelerle ve nasıl bazırlandıklarmı onlataim, İLK TEŞERBÜSLEK, İtalya, Trablusgarba o yerlestiiz ten sonra, pek tabildir ki, muhitin Sernitine uygun, bir müstemleke ordusu teşkilitr vücnüe getirmiş ti. Bilhmsan, Bingezide bir tayyare karama kurban giden Mareşal Balbo, gimali Afrikataki Halyan orüusunu ianzln etmiye çok çalır- La Böyle, yerinde bir mistemleke ordu yetiştirmek, pek güç bir tey olmadığı için, şüphesiz, İtal, yan kuvvetlerinin çöl harplezinde nl hayret edilmez, Almanya öyle mi? .. BİR ÇOK ÇÖRÇİL AİLELERİ Bugün; Nirleşik * devletler amet, kasında, bir çok Çörçil İsminde 74 Heler var. Bir Amerika garelecisi Merak etmiş “bu wllelerden biriyle İneiliz büyvekiimin “Akrabalığını bulmak ve onu, baba larafından da Ameri, kaya bağlamak istemiş: fakat buna imkân bulamamış, Yalnız, Ghpp eyaletinde muallimi bulunan Beniamen Çörçil isminde hiri, gezelediyet” ©“ 22 Nan ediniz! Evlenirsam.. Ey- ladım olursa,. O da, erkek Bulunur. *n, İsmini “Vinstan” koyncağım de, müş. İşte, #ağnası, mefhtmi olmıyan bir «02! Tam Amerikanca bir pa. Yevra, — Kralın saatçisi ki Ga E Geçen bilyük harpten sonra, Pe Ma N : Tede bir karış müstemlekesi var ya, O. Amerikada © bülünuPken, | © Versay serayında. kıralım santcisi | dı? Revekee, milistemlekelerde bu “yati — Amerikalı, oldağunu İlân etmemiş miydi, Anası Jenni Jeton, “Nevyork cm unvanını taşıyan - Mösyö Lösüyör isminde bir'adam vardır. Bu sda- mın vazifesi — sarayda İrrraliçenin üzerinde bulanan sami her 36 850'. te bir defa kurmaktır. Mösyö Lösö- yör bu vazifeyi 1008 denberi yap maktadır. Bu vazife Lösüyör #ilen sie verilmiş bir imtiyazdir. Bus günkü Mösyö Lösüyör ba ailenin Hsökieimöl Karında Lorünudar, Bir saat kadar muntazam hareket eden bu #damı hiç bir şey, harp, isis, | Perisin terki bombardımsnlar dur“ duramamıştır. © da zaman gibi, Tunmuş olan zahit ve askerleri Üç, samanla, ya ölmüş veya ihtiyarla. mışlardı. hetirh bir Amerikalı olan leonsr Jerom'un kızıydı” Jerom silesi ise. isminden de an laşılscağı üzere, Fransız — ırkından. Ne tuhaf değil mi? Çörçilin ber e Bu silenin scdadı, vaktiyle, Frans Roşel” kasabasında bıçak- çılık ediyorlardı, Mexhepçe Proles rasmda “Afrika » Korps” unvanlı pek hususi mahiyette olan ba or- ün, yeter bitine mantar değildi. Beneleiin gayret ve emeği ile ha zarla. Almanyanın, General Fon Epple Hanri Şneç isminde iki eski müs - tömleketisi vardı, Bunlardan biri, Ğ ea Fransadan koyuldular. Bu “Jr Kış başında sevlenmişlerdi Mâ dam Nikolina Miğova,, Varrada 20 sün geçirmek üzere kocasından ilk defa sayrıkyordu, » kocası İzinini bekliyordu. İzin aldıkları sonra © da Varnaya yamna gelecekti, Tiren sallanmıya başlayınca Nikolina is çinde ssüpbem bir endişe'ile karı, şık yakıcı bir acı duydu, Evlilerin romanlarda, mizah ; gerelelerinde, gazete tefrikalarında uzyu uzun ane latıleri ruhi © tahlilleri yaşayabi'e meleri için hiç olmama 1590 sene beraber: yaşamaları lâzımdı. Esvsen - bütün bu yanlar birtek vakanın etrafında dönen edebide. #işikliklerdir. © Meharrirler bunu her defasında yeni bir manraraya bürüyüree halka sunmaktan yorul wüzlar, Fakat madam Milova bambaşka düşünüyordu. O Frederik Butesin yahut Dekobranın Kiköyelerinde Ce küduğü vikaları hakiki o macerila anıyor ve o kocasından kısa müddet için — ayrılmış bir kadının etrafinin tehlikelerle çevrilmiş © duğuna inemiyordu, Madam Miloyn ya göre bu tehlikelerin, iki yüzü vardır, koca karısından ayrslınca serbesi serbest eski hayatına, içklis li kadınlı maceralarına dönebilme hürriyetisi &ezanmiştır. Yaldır başına denizin, - güneşin ve çeşit çeşiş İnsanların arasına karışı» olan erkeksiz m da güneken inişi üzerinden kayarak uçuruma KISANÇLIK Çeviren: MUZAFFER ESEN dora çıktı. Garip hisle kendikondi. Be kızmıştı, vücudunu ansızın Sü ran korkunç ve ayap bir: hastalık gibi kıskançlık genç kadının kalb'e ni kemiriyordua, . Şimdi. kocasım yalmız istasyonda karşılaştığı ha denle değil daha birçoklariyle baş. başa #örüyordu. Üğ aylık “hişanlılik günletinde başlayan ve hâfif bir” rüzeir gibi teth olan bu kıskançlık şimdi em. hunu yıkan bir Kasırga gibi büyü. dü, Mazisini kendisinden soklamak istemiyen kocasının bu Üçay İçes. rişinde bahsettiği kadınları bir an, da hatırladı, Bu uzuk Payallerin rüyası içer» sinde bir an İçin çocukça şüphele. ringi rinuftu, çok genişleyen hayal's nin bu garibetine kahkahalarin gök dü ve bütün ruhu fle mariye sö müldü. Bir isim bütün ötekilerden fazla düşüneesihe hâkimdi. Bu isim için duyduğu his kin mi, yoksa meri. met mi? Bunu kendisi de bilmiyor, Belki #kisi “e var. Eskiden kocası Varna teknik okulunda bulunmule tu, Köcesimin gençliğinin en güzel en tatl hatıralarla dolu günleri bü rnda geçmişti, Nikolina kocasının Varnadaki ilk aşkini düşündü. Ays rıldığı genç kızım kocası İçin ala tığı göz yaşlarının sıcaklığını kene di yanaklarında duydu, bu genç kızın yazdığı hfeşli mektupları bir defn daha hahırindr. Bu gene kiz şimdi ne olmuştu? Kaderine boyun eğmis miydi Hâlâ bu uzak maxinin genç kadın elnında, üst dudağında. boynunda ler damlacıklarının biriye Mâğini hissediyordu, Adelâ sslanav: saçlarını çözdü ve bir satırmı bile okumadığı hulde bdl4 elinde tat tuğu #szete “İla “ sinirli sinirli yel pazelenmoğe başladı,” Can (o #ıkan manzaralar birbiri ürkasına gözü. nün önlindeni Heciyordü: Oyun Dü saları, ışıkkı barlar, insanı baştan çıkaran güzel kadınlar, kumara yo- pan Macar dansözler, Birdenbire istasyonu hatırladı, istasyonun kalabalığı içerisinde te. snıdıklarından çok zarif ve çok sö zel bir kadınla karşılaşmaşlarıdı. —. Ere, o kadın kocasiyle küre İaşmiş olacaktı, dönüşte birbirine selim vercekler, konuşacaklarıdi, kadın bir gece beraber eğlenceye gitmelerini ietiyecekti, bir sinemi” da sahtt bir açık hava dansiğinde gnzinoda birbirine randevu vere ceklerdi, sonra kadın bir gece kos camını evine davet edecekti, Ve sonra. Nikolina © güzeteyi altı, erd. Vagonun kapısı yanını kadar yürür dü, Yabancı erkek ona şaşkın şe kın baktı sonra kalktı, kadına yak. laştı, pencerenin kenarma, kadına çok yakan bir şekilde dayandı, Ve sordu! du, Kocasına olan bağlılığı, söntmi- yen aşkı, sakin mizâcı kendisini pis düşüncelerden korumayı küfl si lâhlardı, Bu dakika bile genç ka- dm pencereden başımı çevirip d9. Yanibaşındaki yabancı: erkeğin ü?ee rine dikilen garip bakışını döşün- lükçe ağır yükünü üzerine bastıran bir can skınlışı hissediyordu. Fakat beystın her adımında ko- çasının rasgeleceği güzel kadınlarla bir maceraya stılâbileceği düşün. eesinden bir dakika bile ayrılamız yordu. Vogon "üizumundan fasle — Pencereyi açmama müsende eder misiniz? İnsan burada sicak» tün boğuluyor. Kadın erkeğe boz gibi söğek hir bakış fırlattı, birkaç kelime mirile kı. andı, başını hafifçe eğdi ve kor bir da mistemleke ordusu vardı ve | p diğeri de “Alman müstemleke öt İ miyeti” reki idi, Bu iki zat, Almanyanm İlerde, tekrar müstemleke #hibi olabile ceğini düşünerek, tetkik merkezle ri teshi) oderek, proparandalar ya yarak Vifhelmshot isminde meş » | bor müstemleke mektebini vücu de getirdiler, Bu mektep, Hess e yeletinde, Vitzonlasende bulu « muyordu, Harptesi mağlüp çıkmıs, müstem lekelerini kaybetmiş Almanya hal. kı, bu mektebe rağbet etmiyorlar, dı, Mücssixleri de, ba İşe eski müs | temiske idaresinin esasını muhafa» | 22 etmekten ve teşlülât kadrosunu korumaktan fazla ehewmiyet ver» | İ wiyorlardı. , İ NASYONAL SOSYALİZM DEYRİNDE Hitlerin “Mein Katip” isminde. Ki eseri intişar cİtİZİ Zumun, Frâne sn, İngiltere, bu eserle, müstem » leke meselelerini alikadar eden | hoktaları, rin urun tefsir ettiler İ ve notic&de, Führerin müstomlâlke. | tiikten Ve müstemlekelerden vaz | geçtiğine kanaat yetirdiler, Yal « #7 bu hükmü verirken, O eterin, Almanyanın Gahn kalkınma desi, lerile uğraştığı hir yamatıda yazıl dığin ve Hitlerin rstistemlekecilikr ten vazgeçmis değil, “İparator - luğun taldp ettiği mistemidke w selini” beğenmediğini ardıyama « ülar, Hitler, çabusuk kendini topla dı ve bir sürü nutuklar irad ede - rek, Almanyanm şalistemleke hak“ kımı istemiye başindı, İşte, bu »a mandan İtibaren müstemleke te$e | Külğiı tohumu yesermiye ve dal bu, İ dak salmıya basladı. İ iüitler, devlet rgisi olunca, Kem | disine, “müstemlke siyasetine sit pilinler verilmeye başladı, Run ları, meşhur bir azariyeci olan General Havshaler, Profesir Dare 82, ikıtsatçı Sehlapmann hazırla sayaline sadık mı-yaşıyordu? Ser- diği delikanlının evlendiğini Sören- miş miydi? Nikolina bu genç kım görmek, yaralı kalbinin sırrını gözlerinde “ kurmak, eğer imkünt vacsa onu tesele Wi elmek istiyorda, Başını vagonun peneerestaden çi- kardı, rüzgâr yanan ulnını serinlete 4, amelarını daleslandırdı. Ekinler yerde yatıyordu, yaz yerin gürel halısının yeşil rendini bozmuş, kir min, sarı, mör lekelerle Örlm Pilevne istasyonundan “Xi kocasına hir kart gönderdi. başla bir mektup daha yazdı. önü dn Sumuudan gönderecekti. ... İlk «ünlerde hislerinin yeniliği, uzak beyaz hafikalarının istli bi. Yüsü, denirin'neşeli dümeü'eri ve kârdan beys? kanallarını densin silmrül sularında geren marhların Keskin heylarışleriyle Varna senr kadını sarhoş etti, Issiz eski sokaklor, ahşap evler, uçsuz bucuksız ufuk da odun çok boşuna “gidiyordu. Fakat Nikölina bilhassa würülütü sokallardan niz kenarındaki bahçenin ürü silhden vzukla kulmakian hoy'am, yor, sabahları güneşin denizde altın simasını Yikadığı wkşamları saçla. rim rüzgürm oksayışlariyle dağı tabiatın sikin sulerda yeşil ve mi ışıklar yarattığı veni ve tenha kay larda sonartluğun muhteşem sükü” Uyle Sarhoş olabileceği yerleri arı yordu, Banyolar civarında güneşli ve kir "çük bir oda kiraları, Ve orada ko. derli bir sabırsızlıkla günleri say. maya başladı. Doktorun tavsiye ettiği tamamiyle riayet ediyordu. , muş olan -mhbati düşüncelerine rağmen günden güne düzeliyorda, Buna riğmen korasmın geleceği gün yaklaştıkça neğeli heyecana tarif edilerbez bir his de karışıyor. dö y (Sonu. Yarın) orduları var Almanya, bu müstemlike ordusunu, bilirmisiniz nası! yarattı, teşkil ve Tee1iz etti s'cak, soğux hava ceryanlarına maruz bu'unan camlı çiçekiiklerda mızlardı. Yütler, bu nazoriyeleri, tatbika başiıyarak, eski müstemlekecilik hareketlerinin kağrolermı, yeni hir şekle soktu, Ve bu ilk teşebbüsü, birbirinden ehemmiyetli kararlar takip etti, 1934 senesi 29 hazirsmda bir “müstemleke siyaseti ofisi” kurul. du ve başma General Fon Kpp &e» tirildi. Bu sat, “Alman müştemler ke cemiyeti” İle diğer bu gibi te şekkülleri “Alman wüstemleke bir liği” sekili ulünda topyarak ha « rektefe Geçti Va aynı ramtnda bir üc “mlistemleke gençiiği' meyda, na getirdi, Bu aradn, Ilamburgdar ki ve Tübinğendeki “sicak İklim ler enstitüleri ıslah edildi, En son ra da, Müninte “Müstemlelç İda resi mektebi” vücude getirildi, TALİM VE TERBİYE Matbuat ve properanda, çabucak tesirini züsterdi, Daha 1985 sene, sinde “Müktetileke o birlikleri"nin açtıkları derlere, 100.000 kadar genç işürük ediyordu. Bu dersler bes ay devam ediyor ve bir mir, temleke idare metrurunun, yahut müstemlekele yaşayacak bir nda sia bileceği “tnografya, cografya, tiearet ve müstemleke zirdat bil gileri öğretiliyordü. Bununla bera. ker, talebenin başk macbüriyetles ri de vardı. Banlar, tatil gile « rinde, birkaçar kişilik kafileler ha linde, Berlin yakınında *bulusan Rüderdofa gidiyorlar, oran kurak tamamiyle kumlu arazide askeri talimler o yapıyorlar, tsüstemleke harp © usulleri o öğreniyrlardı, Ru talimler araşmla makineli kuvvet Terila galışmak (< dahildi. Şarki Prasyunm Brandeburz, conulü Sti ri gibi yerlerinde de, çöl talimleri yapılıyordu, Motörlü kuvvetler has reket ettiriliyor, tayyare İle imo tecrübeleri örili, İşte, Almanlar bu töcrübeler » Gen istifade ederek çöllere mahsus motörlü vesait yapmışlar, tayya - relere 2da15 temin etmek cihetle - rini halletmişlerdir. Sira ile bir müstemleke teğiline dayanınca, iş gücleşmiş ti, İş yalnız bilgi meselesi değildi. Bir de Iklim sartlarına göre adam yetiştirmek Iğzrmdı, Orta Avrupa. da doğup büyümüş Almanların, sıcak İklimlerde is görmeleri pek mühim bir meseleydi, Almanya , mn bir müstem'ekesj yokta ki, bu ordu mensuplarını, oraya gönderip #cak iklimlere hazırlasın, Bunun için de, bir gate bulun du, Evvel Almanyada, sonra' Po lonyada pek büyük “camh — yerler yarıldı. Buraları, elektrik dereyi vile tam sicak yerlenş göre, gla « düzleri çok seak, gereleri soğuk bava He dolduruyorlarür. Münlem, leke ordusu mensuplarını, barada gıda cihstini de çok sıla tahdidie- re tâbi tutuyorlardı, Bütün bu isler, mütehassıs dok lurlarm nezareti altında cerayan ediyordu, Doktorlar, efrad ve #0» biten fizyolojik hallerini tetkik giliyorlar, kanlarını tahlil ediyor. lar, sıcak ikiim hastalıklara olen istidatlarını tesbit ediyorlardı, İşte, böyle bir tedris ve feri” ... Bu garip teskilit, evvelleri, pek nazari nddedilmiş, Ayrapaca bir mevi “iüstemleke sergisi” diye | senlerm, pek: sarki Purusys ve lerinden Romel ordu Polonya “Ser'- vücut bul - Atrikaya geçen Afrika Korps'un mevcudu 100.006 kişiydi. İTelefat, esir ve hastalıktan ölen ler, bu meveodu azalttı, Ciddi ter. göre, bunlardan Romel oz. ba derece yetismemiş, bir Kıs munm da hiç yetişmemiş olim” kabul diliyor,