23 Haziran 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Günün Meseleleri “Kömür Memduh paşanın konsö#mdak! yazı - Me Tezek yerine kok iepi Mölkiyede apariımanın tarifil- - Bühranın önüne nası! geçi:ebilir 7 « Yeni kömür fiatları Yazan: SABİH ALAÇAM ONUMUZ, Etbenkın kö. mürleri: Kokundan, Sümi- kokundan tutunuz da kzible, tuve Dana varmeayu kadar, hepsini in: celiyoceğim, Fakat, evveli Maarif tarihimizin meşhur simasndan, Memduh paşadan balsodeceğim. Eski devrin tipik devlet adamin - rından olan bu zatın Süleymaniye. desi konağını geziyordum, Paşa. mn çalışma odasmdaki somaki şü- minenin ön cephesinde yu mısra okudum: “Âteş kenarı kış günli- nüm lülezarıdır.,, halbuki ben, bu- nu “mangal kenarı Gih.., i biliyordum. “ateş,, İla “mangal, kelimeleri arasmdaki furka dikkat ettim, Paşanın üsüin bilgisine na. zaran onun bu kadar basit bir hu- sosta hataya düşeceğini zannçi » mek, gülünç bir gaflet olurdu. Mısraı yö ben yanlış bellemiştim, yahut da çalışma odanda, man- galm yerini sömineye veren pasa, yerinde bir kelime oyunu yapıştı, Ben de geçen kıştanberi devam eden odun ve kömür buhrasımı göz önümde tutarak: “ateş sohbeti yaz günlinün iülerarıdır.,, diyeon. Fim, Halk son ramanlarda, mah- rakai ihtiyacımı, ekseriyet ile kok ve sümikok İle karşılamak isti yor, Bunah âril; olarak gerek 0- dunan gerek mangal kömürü - nün yolduğunu, pahalılığı, ileri bürebiliriz, Fahat, asl Gzerinde durulması İcabeden nokta şudur: An'anelerimizdeki değişiklik, O- fuz sene Üncesimi söyle bir düşü - nelim: Evlerimizde, en şiddetli kışlarda bile köcaman kocaman pirinç ve bakır mangaların etra— fından öbek, öbek dizilir, böylemi sınırdık, İhtiyarlarm da “tandır, meşhurdu, Ufak hir İs&emle, kü- çük bir kap içindeki birkaş parca ates ve bir baftaniye İle “büyük hanım,, yahut “büyük bey, in tandır e3fasna o koyulmsları &â- mun, şubat ve mart aylarının göze çarpan dskorlarmdandı O târiklerde, apartımaon meçhu- Tümürdö, Beyoğlu semtinde tek tik yapılan, bu tars binalar, par- mak ile sayılacak kadar nzdı, Hat, tâ, Mç unutmam, yaşlı bir akha bm, bana bir güm sınları söyle misti: **— Otu: sene evvel, “mektebi Mülkiye,, de okurken, mee$mız Di ran Kelekyan, bize apartmanı ta. Hf &lerdi! Hepimiz, acayip, mb de tvhaf evler varmış., diyerek o. nu dünlemiiei,,, Müfrelst prorumnnda apartı man tarifinin bulenmaer, buzün &- gin olur şey mi? Simdi bunu, de. fil, “Mektebi Mülkiye, deki, fik okuldaki çocuk bile duysa güler! Hayat şartlarının döğişmesi, ha. zan, Solan onzi ile hÂl arasmdaki mesafeyi nn kadar genişletiyor. Simi" Irz İstanbaldaki apartı. oriferlerinde bir kış movwiminde yefolan kömür mikta- Tı 76060 tomlur. Tetlâ, dahser var; Mahrulat ihiynem tezek ile karşılıyan, birçok o vilâyetlerimiz, birdenbire kok kullanmnğa başla. muşlar” İhtiyaç nisbetlerinin Be kadar Emniyet müdürleri arasında Yeni nakil ve "amfinradan o Mildirildiğine | şöre, artmış olduğunu göstermek İçin birkaç o vakam Vereceğim: 1914 - 1918 harbi içinde, Zonguldak kö- mür havzasında istihsal tutarı an- «ak 350,090 tön imiş, Bu miktar simdi 2.000.000 tona çıkmış am. Ma, ihtiyaç yine tamamet karşılan Bu husts İçin, büyük şe zi misal olarak gösterebi- senede $0,000 ton kok 25,000 ton da ha- riçten ithal edilirmiş, Böylece, yani 63 binlerle kış cikartılurmış. Ya sindi” Vükım Hhal durmuş, Fakai, gaz. hanelerin arlan kapasitesine 100 bin ton Karabülekoku, 60 bin ton dan fazla kömür çıkartılmış, Lâ. kin, bu mükter da ihtiyaem karşı lanmasıma kâfi gelnemiş , İstanbulu ele alalım, Evvelki sene, #ehrzmisde 70 bin ton &ok yakılmış, Geçen sene, 95 bin ton Kok dağıtılmış, Fakat, buhran yine önlenememiş! Malüm. kok yerine, 10 bin ton da maden kömürü verilmiş, gedik yine kapatılamamış! Alâkalıların yaptığı ince hesaplam. nazaran sehrimizin dahâ 15 bin ton kömü. re İhtiyası varam, Demek oluyor ki İstanbülün bir mevsimlik kö gür sarfiyatı tutarı 120 hin ton. kün 300 hin tona varmaktadır. Halbaki, memleketimizde yeni Kurulmuş olan smai tesislerin ha- yatt Shtiyaeları yanımda, bn mii - tarlar hiç mesnbesindedir. kularımızm makinelerine, iğlerini döndürebilmek, kazanları erta bilmek ve ocaklarını yakabilmek i- çin milyonlarca tonluk kömür lâ. ramlır. Ba itibarin işin aksama. dan yürüyebilmesi için, ttk bir tasarruf İle hareket etmek gerek fidir, Mütehasssdırm fikrine na. yaran, zmruri ye milbrem ihtiyaç. lar karşısında kok Kullanıldığı tak öirdedir hi kömür behranmn ön- lenmesi kabildir. Meselâ, spartı- HAP p 23 HAZİRAN — iv. i HÂDIŞELER BAİN EE Cami harimindeki | Arabistandann gele (çaşima muharebesi kıymetli hediyeler -Geç yahu, 25 kuruşda para mı? dükkânlar Evkaf idaresi Bunları istimlâk ederek yıkacak Vakıflar idaresi çok (o yerinde mühim bir karar vermiştir. Bu rara göre Türkün sanat (o mefahirini teşkil eden ve gerek tarihi gerekse pitmari kıymetleri bulunan camiler, medreseler ve sair binaların © hari. İ minde avlulnrında ve ç düvarlarme İ üşür olarak muhtelif devirlerde BL. İ mal neticeri olarak aşa olunan bina. jar iasimiik olunarak — yıkılsonistır, Bü suretle bu tarih ve sanat yadigâr. | larınm etrafi tamislenmiş olacaktır. Bübassa camilerin otrafında yer â&. dan bu nevi dükkânlar ekseriyetle pek siki şeyler olduğundan pin ve harap ir manzeri Aretmekte, müstecir - İ desi de buna göre 'olmaktadır. Zaman man bu düğkünlar ve üsctlerindeki odalarm uygunsuz bir takım kim. selere mekân olduğu dü görülmekte. İ Hövkat bütçesine bu iş için tahsisat konulmuştur. İle iş olarak Şehrade cadisi barimindeki dükiünler isti tâk edilerek bu dükkânlar © yıkıla oaktır, Diğer esmilerin — etrafındaki binadar da tesbit olunmaktadır. Pirinç satışı serbesti bırakıldı TTical Vekâleti tarafındar lâyete gönderilen bir te tipee elkoyma ve mübuyas deti hitem bulduğlundu Tapdan itiharen konan aarb üzerin, de pirincahm satımı serbest bıra kalmış otduğu, bildirilmiştir, PİRİNÇ, MUNTEKİRLERİ Fiyat murakabe nün İkurulka pararlı dafı “kontroller eticesin,, elif pirinç muhtehirlerini oyuslardır. Barlarda sü, tayı, Öz ve Ab 0 kuruştan pirinç sa. dün vi, müd: 16 hazi * r nnışlardır. | Ankara eaddeşirde: Hikmet Dede" oğlu isminde - bitisi de mafalinin kilosunu 440 kuruştan verdiği için ihtikâr suçuyiz yakalanmıştır. Suç, | iaiee adliyeye verileceklerdir. Suikast suçluları kararı temyiz ediyorlar Azkarıdan haber verlidiğine gör, ralla pis | memurları, ma. | e) Kıvrıl şu sokağa da şunları okutup günümüzü gün edelim biraz! Ralf Babacanm emniyetini sui #stimal edenler iki kişi, çaldıkları malı satn alanlar da bir erkek ve bir kadındı, Yani Alime: Asliye ceza hükiminin O Isarşısında dört | suçlu bulunmaktaydı, Birinej sağla Hecep o Yılmazm | “eski ev yikieri,, olduğumu söyle mesine rağmen duha fazla hamal - hk ve kundura boyacılığı He uğ raştığı bir balaşta amilaşılnyordu. İ sür bir kiyafeti vardı, Ayakları nim çok zaman ayakkabı yürü gör- i mediği ve hele renginin büsbütün #imsiyah görünmesinin, hamanım ne Üsmek olduğunu bilmemesin- den ileri geldiği besbelliydi. 25 yasında çakr gibi bir kaptı de- Sizanlesıydı, İkinci suçiu Recep Öksüz de pe İ tişanlıktan yana kendisinden ağa- ğı kalmıyordu, Bu 45 yaslarında ince boyunlu, yamru yumru başlı, yırtık külot pantalonu birisiydi. Fakat bu da Recep Yılmar gibi iyi bir is (1) sahihiy idi: Gemilerde / “kapan tamircisi, olduğunu söy- lemişti, Çalınmış mahı satın al - maktan suçlu olan bakkal year kardeşiydi, Jki kardeşin bali ne kadar da tevad teşkil ediyordu. Birisi sefaletten cölkmüs, erimi, İ diğeri rahat bir bayat yasıyarak ensesi Inimlaşmaştı, Recep Öksüz suçlu sandalyasma tabii bir tav. la oturmuş, fakat Servet Öksüz, maheubtyetinden Yerin dibine ba- tareasma mahkemeyç sirmiş ve basını önüne eğer; beklemeğe başlamıştı. Dördüncü suçlu, yayıf ve wfu- ek boylu, siyah önlüklü bir ka. dmdı: — Seyyar satıcıyım! demişti, Okunan tahkikat evralandan geçenlerde Ralt Babacan Aradolela bir tacir hamal diy, kiralanmış ve sırtına 2418 Hrahk manifatura eşyası ytik. lenmlaği, Tacir önde, Recep Yıl maz arkmös &ifesi fi. n'nndan terler şıpır sipir demliyarak gi winda man Ealotiferlerini Kok ile itmek | sufkart hülisemde o yirmişer sene | derken, karşsemı Recep ; Öksüz itiyadmı bir yana o birslarak ma. den kömürlü yakmak, sin yezine çıkar yoludur, Bu hususta teknik bir mahzur da varid değildir, Me. selenin bütün külfeti kalorifer o- cağmı ve bacaları sik sık temizle mekten ibarettir, Bu, hir yorgun. Taktir amma çoon da şa mühim kir karşılamaktadır: 73.5 Tira verine 17 lira vermek. Kömür fiyatlarma temas etmis ken, okuyucularımıza sa #nnlömatı dn verelim: Pir mürldettenberi, kömürün pahalılamsenE: rivayet o- | Zabıta memurlarına kaput | çine, Tüyüp eldeli. İrmuyordu. Salâbiyetli makamlar tarafmdan, hu sayin asılsız bu- londuğu kesin olarak yalanlandı. Kir temmuzdan . itibaren, kömür satışlarına şa bedeller ile haşlana. caktar: 22.5 Kin 235 105 85 65 Kok ton Sömükok ton 'Tüvenan tomu Marin tona Kirible tonet » » terfiler yapıldı nakledilmiştir. hapse mahkm alan Pavlof ve Korn. İof verilen kararı temyiz için onar. Pa kater yatırmışlardır. Ankara ağrrokm detresi kararın | imufasni esbab muefbeli metnini ba. İ arlamaktadır. İ Diğer taraftan 10 «r setieye mah - İ küm edilmiş olan o Abdurrahmanin Ti temyiz , etmemişlerdir. Bunların temyiz müddetler! İçer gün sonra pi, hayetlenmektedir, ——. Zubrta memurları İçin kızlık elbise ve kaputinr şimdiden hmzrmanacal, tır. şu pratik neticeye vardık; demki İngilizlerin hosuma gitmek, onları yaranmak bu kadar ve onlar da önceden bize ne diklerini söylemekten lar, o hmide onlam şöyle diyese- ğiz: “Anlaşılıyor ki biz, en geldiğini bilemiyoruz, yaya karşı, Siz Alman; kak ki birden daha iyi tanıyor emniyet teşkilâtında yeniden yur | Emniyet vmüm müdürlüğü Wu anlıyorsunuz, O hale onunla, hiç pilen nakil ve terfi İlslesi şöyledir: |viniiğine, mülkiye müfettişlerinder | oimetesa bir müddet için, six me$- Gaziantep emniyet müdürlüğüne Hayri umum müüiriik 2 moi daire reisi Arif Karan, Konya emniyet müdür. m Şürası; üncü daire relsliğine 3 üncü şube yapınız. BİZ simdiden hepsinç ra- Miğüne anum mürürlük bes tet müdürü AMA, 7 »ei sınıf müdürlü | zıvır ve her seye muvafakat edi kik mütehsesası o İzseddin © çmum | mâfilrliik 1 inci srıf Guiyet mü, dürlüğüne 3 üncü €xire reisi Neca- ti, Balikesir müdürlüğüne 7 pci Su. be müdürü Tsoeddia, 4 #neğ dair: reğiliğine umum müdürlük bheşhes Kimi Meeil, Hatay emniyet müdür. Miğilme Erzurum Toüdürü M Besibaonn Samsun emniyet müdürü de 4 üncü şube müdürü” Sifihad din; basın tetkik hukük öşleri şmbe müd müdürü Nazmi güne Bayhan hukuk fişleri “mi Huydar, Çorum eürn düne” Trskyü umu miehassıslığı! idürü Cavid, 5 ir se edici müdürlür Hikmet, hâkim yorer, Böyle hareket edersek, hie olmazsa, birbirimize kabahat bufa. İİ maym..,, ya emniyet Bizzat kendim, bn Mevzu üre Hinda bir makale yaydı, Bir gün Penlövâ bana dedi ki (eklenii- Jriyen ölümünden birkae ay evvel Ni, Penlövenin Reksiciimher elma müfetişliği İsme Wi dafa ramek kalmıştı. İkti- Tortik, Malatya miltürtüğüne Anka |emmiğet Müşavir muavini Zekeriya İdar mevidinde olmadığı saman - ra, emniyet müdürlüğü İ inci şube Kuş, Samsun müdürlüğüne Trab, | Tar bile, fikri nüfoziyle, sol parti milet Söbei, Urfa emniyet müdür. | 200 müdürü Himi, Aydın müdürlü”) lene mensup hükümetler üzerinde lüle © Corum müdürü İzreddin, emiiyet orum reüdürlüğü 3 önc şube Tfiirtağeme mahelli idarele sibe milürlerimlen © Siley üncü #enf Ooemniyel füne Urfaçemniyet müdürü Şükrü Akyol ö e Hatay emniyet mil ü bra. 31 büyük bir tesir Tera etmekteydi): — Evet, haklı ». Berakalım ine Aydın m ürü Ekrem 3 lerfian tayin edilmişlerdir. İ o Karlar has bir Sey: ge — Nereye götürürsü, ğ iner ba Recep? GN — Nah şu hana, — Ne var içinde? — Bilmem, amma, ağır şeyler anlaşıldığına göre, Kocep Yılmaz, | tarafından kıvrilivermiş ve eşyaları doğruc. — Nedir bu işler Recep Yıl max? beyim, beni © kandırdı, Gel şu mallsrı salalım, rehin Bırakalmı! Deği, — Peki ne diye kabul ettin? — Bir enhliliktir ettim beyim, — Mem ayıp, btn günah değil mi? — Aşlık beyim, — Taşırdın mah, alırdın para. ". — Mal sahibini kalabalıkta kay. bettim, — Kaybettinse polia tnrakolu- nu da mı bilmiyorsun? — Söy'e bakalım, nasıl yaptınız bu işi? — Bu beni kandırdı, Wen de ssyaları ona verdim, Kardeşinin cine gölürdü. Bir asmını onlara teslim etli ve bana 12 lim para verdi, Dönüşte mamurlar yakala. — Son ne diyeceksin Recep Ök- söz? — Ne diyeyim, beyim, Bu hm- ari» iftirasma kurban gittim ben, O göm saat 3 raddelerindeydi. Ba i Tophanedeki ksh- İ vede buldan. Herep nputay gora kazanmak öter misin? Dedi, — Kim para İazanma Astemez be! dedim, Sen isten habet ver? Öyle değil mi ya beyim bu ks İ dar snaf kahvede pinekleyip du. rarağımıza,. — Maydi gel benimle | öyleyse » | dedi. Kalktık tramvay durağın — Kaç par siaenkem hamal- Ton hağına | Süleymen, heniz ballarındaki kara. | İk? — 25 kurus, 25 kuruş da para ma | be? Haydi kır dilmeni su sokağın İ- Zaten kaç / gündür parasızlıktan imanımız gev jtiyor. Günümüzü gün edelim bi- İ razeık, AVRUPANIN Yazan: YVUL ROMEN O saman, kendi hesabıma, bu soktai nazırı müdafaa ettiğim 5. saydı çek İyi bir sey olurda, Fa. Lat tecrlibe İle valit kaybedilecek zaman değildi, Nazi Almanyaya, bu suretle, bir daha telâfi etmemi ze imkân olmuyan üstünlükler kap- tırmıs oluyorduk, İngiltere, iyi ne ticeler Vermiyen teeriibeleri üze - rinde uzun düşüncelere hawrede - ceği zamanı silâhlanmak icin kul- lanamıyacaktı. Bununlaberaber 193? de, Lond rada, beni parlık kelimelerle avut ımamışlaniı ve “İngiliz miletisin vidanı,, bir öfsane değikli, Bunun böyle olduğunu, üç sene sonra, 1935 de olaylar isbat etti. O ze. man “İngiliz Gnin vledan, nihüyet dile geldi bitüm dilnyayı. çinlatan bir sesle konustu, Ne yazık ki o kamelarlai Fran- ve birüenbire İ karşısındaki taf'ımı Mamdinin dük. | kânma gittik; Recep oradan bir İ kaç büyük paket #ldr, — Bunları satarağız! Dedi, Ben korktum, — Nereden buldun bunları? Diye sordum, | NİHAT ŞAZI (Dovamı 4 üncüde) a 5 LI UAMMASI LUTFI AY suda sayamı teesstif değişiklikler olmuştu, Sola mensup (partiler, diye kulaklırmı o tıkıyacak bükü. metlere bırakmıştı. , Bu vaziyet bütin dünya için bir haliç olmuştur, O dünya Ki heniz bunun tamamiyle farlamda değil. dir, İstikbalin tarihçileri 20 nel yüzyil mukzdderatma — bamhaşim bir istikamet verebilecek olan İm yeğne frrsatı görüen kaetrmıyı caklar, üzerine eğilerek onu ya kmdan, lâyık olduğu dikkatle tet. kik edeceklerdir. Bizret çok ya. lanan tip etmeğe imkin bul. duğum bu olaylara kilabimm «0 nunda bütün bir bölüm oyuracağım - sonuncu bölüm, Temamiyle tarafsız olan, itims” da pek 'âyik olan bir “denizejiik İsrihi,, bu hâdisenin tahlilini yap” maktadır, Ona göre Ruslar onlardan kevvetli değil zayıf (di: ler; sayıları çoktu, lâkin Srymeti0- ri düşüktü, Birkaç büyük gemi m? doru ise de hemtiz tersaneden çık” mışlardı ve tecrübe görmüs değil lerdi. Diğer gemiler ise pek yor“ Eumdular, Tinlbuki Japon donanması mo (enradi, Meselâ 15352 tonkhuk Mi- kaza surhlıse © devrin örneli tut lacak bir geneisiydi; 4760 tonluk Sitore kruvazörli kendi nevine Mü” run teskil edecek bir kıymet t4 dun ti gelince Japonların mel gilleri Ruslara göre herhalde ©” izde yirmi yüksekti; bur İt la Japonlar Ruslarm ateş met” illeri dışarısmda manevralar Yi rsrak, düşman güllelerine Bedi olmali ihtimali rahat s0 İrt gülle yağdırahilirlerdi, Jap” İ isı doplarmın tesiri de Rus” üstündü, Mepsinden daha fenası Rus 4“ »sileri Ba'tıktan geliyorlardı; bik iün Atlas Okyanosunu “eçnnpis” #imsle, Hind denivini boydan Bİ9” İ geçmişlerdi: “Asyanın sarkan d# lasmıştı; ayiaren denizde kalım” ti. Erler yorğundu; gemiler havv* lanmak ibtiynerm şiddetle deyu “ yorlardı, Üslerinden bu kağsr © rakta olmalarma mukabil gemileri kendi üslerine pek di; erler dinlenmişti; gemiler h* vuzkanımışta. Banunla beraber Japon Amirsii Toğo bu harpte top atesini mas?” yen merkezlere tevelh etmek ©s©” ge ilk defa tatik olmis; > rkaya ayordığı damanmasiyle donanması çevirmiş; uzaktan vormuştur. Büyük toplarm büyü taymeti bu barpte anlaşılmış VE Badan terbiyesi umum müdüdöÜ neşriyat müdürü ve Ulus gazeteri si bitrrirlerinden Saffet Gürotun bir K* 5 dünyaya gelmiştir. Yavruya ws8' ve messt ömür diler, ana ve babasi” tebrik ederi. sonradan, yaptığım konuşmali bunu bana bir kore dahu kat'iyef Ie teyid etmiştir. Hattâ bu sahsi yetler çok iyi malümat alan mal” fillere mensup oldukları halde. Dava, gnyet ehemmiyetsiree, Mabeşistan meselesi Ismi verile9 davadır, (Hiç şüphe yok ki teri ona, sürüklediği Akibet ( balımım- dan, daha lâyık hir isim bulacak tır.) Bu meseleye tekrar dönmeğ? mecbur olacağımdan, burada yak tini, Milletler Cemiyeti üyesi ola ii gitgide açıl» wiye istemiyo iştimk ettiği siy# si sotalarla İtalyayı bir yandan sıkıştırmıya başlamış bir yandı da ki sulh yoliyle halletmek İçin tavasant tekliflerinde — bulunmayı ihma* etmemişti, İş buraya kadar sıyasi bir mesele mahiyetirivöl. 4 (Devamı ver)