18 Haziran 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

18 HAZİRAN — 1042 Yesil altına 'nRücum Odun kömürü eski itibârını tekrar tekrar buldu — Odun. culuk deyip geçmemeli, iyibir oduncu olmak icin iki bu. cuk aylık bir tahsil lâzımdır. — Yeni sistem kömürcülük HABER — Alisrm Poetim - Mihver devletlerine harpilânedenMeksika Meksika, 71579 dan 1925 senesine kadar İspanyol gemicisi Fernand Kortez tarafından zabtedilmiş, kendisine tesiim Meksika, Şimali Amerikanın, Birleşik devletler o Amerikasiyic Ütatamalâ, devleti arasmda bu İhan, bir cümburiyettir. Mesa- , 1,987,000 kilometre murah. nüfusu 16,500,000 kişidi e bi gehirleridir Meksikanm arazisi İbeei, Orizuba, Koli vanardağlaria örtü Anaühak isminde bir vaylâdır. Bu yaylâ, şimalde Riyo Gran del Norto'yu kadar iner, Sar Meksika körfeziyle Yu Yarımadası, garbinde, büy denizi (Pasifik) ile Kâ'“ (Popoka ) gibi bir ülü bulu « dağlık İklimi, senirt- et, Ziraat ve sanat İnki etmiştir, Bilhassa, gümüs i, bakır ve vetrol madenler Yhurdur. TARİHİ ia, vaktiyle, merkesi ika yerlilerinden o'an Ma » vi sakindi, Bu meydan”ı saray harabelerinin ve eh wn şehadetine davanıla- » bü kavmin, medeni birde, “nanilabilir. Bu niyet 6 ncı asırda, Toltok aralarmda Aztek'ler de bü- diğer kavimlerle devam idiler, Dinleri, hurafelerle lu, Bunlar, 1925 senesind Wkaya gelmişler ve bir mi Şonta, oradaki kavimlere ta, idareyi ellerine gemilerini at, Kortez, 1995 senesine kad” - 1 ve nihnyet altı Meksikayı saptetti, £. İİ geniicini, bu fetih isinde çok ane hareket etti, Bir çok tapaları, bu aradö, a koymıyan ve büyük bir tas Mlartk gösteren yerli hüküm lardan Montezunra ile Guati 'i öldürmüştür. Meksika, e zamanlar, ! Myanm zençin bir müstemle' oldu, Nihayet, 1810 senesinde ve on sene devam neticesinde istiklâline ka- Bu kıyamda Hidolea ve Bos isminde iki pâpasm bü- ahramanirkları görüldü, i Hidalgo, 1759 senesir * elen birinci istiklâl kıy» reisiydi, Bu kıyam bastı için Hidalgo idama mah- olarak öldü, Joze Marya los da isyan seflerindendi vvelki kıyama da iştirak ef. 1810 da kopan kıyamette 4 oldu, O da, vakslandı ve 15 de kurşuna dizildi, i, “vam ve isvan, yine devam »*- » Nihayet 1820 senesinde İs Mnyo'lar Gökilipn gitti ve memle. İst tetiklâline kavustu, Meksikada, cümhürivet idare . ilk defa olarak, 1822 sene- , Santa * Anna isminde bir ve politikser kurdu, Bu ral, 1822 de imparatorluğu. 1 ilân eden general Ozüs* hükümet odarbesiri Ttaraf ettikten sonra, cümhr- Misi oldu, Hakikatte bir dikta li 1824 senesinde, genera id'i idam ettirdi .* is Melesikada, isvan, kıyam ale - ve hâdiselerdendi, Generaller, #birinin aleyhine kıyam ed birbirine sirerdi Bu y , orada yerleşmiş olan ecnebi 91 olur, zarar görürdü. y defa, Fransa harekete gers ; 1838 de, bir Fransız (7, Meksikaya giderek o tebaasınm TEE w Iİ ij / . İediyor ve Birleşik devletler Ame. Olan hükümdar Monteyumayı öldürmüştü EZER Itazminatını istedi, Meksika kafa | hükümetinin eline İtuttu Fransz filosu, sahildek' |£e hollolunca, cümhurreisi Vilson İ şehirleri topa tuttu, il İle bindi, O zamana kadar, İ 1846 da, Meksikanın, Bir © İAmerike, harbe girmekte tered. devletler Amerikasiyle arası açi*(düt ediyordu, Bu şifre, onun dı, Amerika, ordularını İudut | harbe girmesinde, son bir âmil ol- tan geçirdi, O zamanlar Meks-l/du İ kanıp idaresinde bulunan Tek-| Bu harpte ise, Almanya, Meke sas, Yeni Meksika ve Kaliforni: (kava hiç bir teklifte bulunma - va evaetlerin! zaptetti, VEr elbi, tahte'hahirleriy'e, onun Bu kadar felâketlere rağmen. | vapurlarmı da batırıyordu, | Meksikada sükün teessiz edeme, | Meksikanım bharpe girmesi İdi, Mevki hırsı, partizanla., (- İkuvvet cihetinden, mihver alev ikacılık devam ediyordu, Bu |hinde bir mesele teskil etmez | nden, ecnebi tebaası ve menla- İstinkü 70.000 mevewtlu imtizem. ! atleri büyük zarar görüyordu. | sız bir ordusu vardır. Yalnız si. tere, İmali Amerika, onun madenleri den, petrollerinden ve ticaret ge- inden istifade cdörektir, Bi de, Almanyanın, Meksikaya mü, him ihracatı vardı, Bunuda, A. merikaya İçantımmız oluyor, M, RÂSİM ÖZGEN seçti ve gşif- .U bir hareketi vukua deldi Üç devlet, Meksikaya asker eikardı, Harp, bir middet cere van ettikten sonra İngiltere il€ İspanya çekildi Fransa valnr- kaldı, O samanlar, Fransada, ü - güncü Napolyon impartordu, O, Sönbrün'da doğmuş olan Arşidük d'Otrin unvanın: haiz olan F nand Jozef Maksimilyen'i 18€t de, Meksika imparatoru » yaptı, Sonra 1867 de, Fransız ordusu. nu, geriye aldı, varator Maksimilyen, kenr- halka saydıramamış, sevdi rememişti Meksika, zaten, ihti. ras, kıvam ve İsyan kaynağı bi verdi Fransrz ordusunun çekil. mesi üzerine, Veni imparatolü karsı ayaklandı İsvancıların ba“ sırla, Meksikalı Juarez vardı Bu adam, bir harp esnasned* imparatoru Kuertaro mevkiinde ele gecirdi cümhurivet idare « sini “İade' ettikten sonra; M * İsufetiyle yaptığı bir i milven'i, taraftarlarıolan “ İtahmin edildiğinden çok daha mon ve Mejva ile birlikte idam | iyi neticelenmiş ve bir insanın, etti, kafasının icinde yarım bevin ta” ve , İşemasma rağmen, ruhi tezahür. Meksiksda, cümhurivet, yer"* | lere, normal şekilde kabiliyeti! denteessün etti, Ama basa eeern | kalabildiği artık tamamen sabit #enesaller, orolitikacılar, dikts. olmuştür, törlükten ayrilmivorlar, Cümhu» Sağ nısfın böylece tamamen riyet namını, hırslarını tatmir | okarılıp alınması, bittabi vücu, eayelerinde, bir Iğfal bayrağı "İdun sol kısmın; * tamamiyle ki bi kulanıyorardı, türümleştirmekle ve âzanın fark Bir eümhurreisi devriliyor. ye | ve temviz kabiliyeti külliyen zail rine diğeri geçivordu. Böylece | olmaktadır. Fakat, haksalan çeh- helk, bir senesini bile rahat geçi İrede hisler bozulmamış. meselâ remivordu o Memlekette, anar$i İisitmek kabiliyeti, inceliğinden isyan. kıvam,, Kan ve ölüm, &- | hiçbir şey kaybetmemiştir, sırlardan beri başladığı gibi dej fik bakışta, sol mesfin hazfi, vem ediyordu. ;, İkokuşmt hassasımm o Nihayet, Meksika generallerin. Dulünması dolayısiyle daha kor gen Porfiryo Diyaz, 184 de. cüm | kulu görünmekle beraber, gene hürreis'iğine gecince, işler b'r”* | bir vr çıkarmak için bir kadınım aeğirti, Bu general, memlekette | beyninde vapılan bu gekilde bir am bir idare tesis etti, ÇI - İcol nısıf ameliyesi, korkulan bu isyanları bastırdı. Bu &ZMİ | neticeyi vermemiştir a kudreti sayesinde 1911 sene İsağ tarafı tamamen meflüç ve pine kadar, 27 sene, çilya cüm.İdii tytuktu, Ameliyattan sonra hurreisi, hakikatte diktatör ola» İon Yedi gün yaşamış, bu müddet vak Meksikayı idare etti, zarında, © zamana kadar bir Mek şğaltanat. devrinde; kelime söylemeğe muktedir ola. Meksikanm İktısadiyatı o epeyoe dili çözülmüş, konusmağa inkişaf etti, Nihayet, o da, 1911 ani emi ub üzerin" senesinde, vukua gelen bir ihti İden üc gün geçtikten sonra, kö. lde, mevkiinden sukut etti ve | törüm kadın, ameliyatta vvel kafasmı kurt rabildiği için 1016 | telafuz edemediği bazı kelimele” de, kendi. eceler dili; ri fesih surette söyliyebiliyordu. yi Ruhi tezahürlerin, dimağm bir Bundan sonra, Meksika, yine İnrsfınm hazf' netiöesinde hiçbir senelerce, huzür 6 #ükün yüzü | irızava uğramamasma mukabil, göremedi. fuslarm fkisi birden çıkarıldığı Meksikalılarn ruhu, her za. İtakdirde, büyük bir değişiklik man ateşlidir, Gürültüsüz, müna- İmüşahede edilmektedir. kasasız. mücadelesiz ÜN Meçire | şii #osey birden alınmıs may mez, Hiç umulmadık bİF £ür mun veya köpek, ameliyatta birisi ayaklanır, arkasına bir vr. İsonra daha mütecaviz, daha pa #m insan katılır, Ta basmdeki- | tirdier ve daha korltak bir hal ler karsı gelir ve böylece kan dös |a1 külür ve İş haşmda yehi bir a. dam görünür, etler, Wmumiyetle mizacın s9 N ... vanı dikkst bir derecede tahav Meksika, göçen harpte, Alman- | vülile milterafik olarak görül vaya karşı harp, ilân etmedi, a- | mektedir. Hasta r, ma Birleşik devletler Amerika - |srmarık. nevheves oluyor ve ifrat #ıhn harbe girmesine sebep ol * | derectde neş'e <österiyor. du Doktor Dandv, beyin urundan b imır senesinde, Zimmerman, | muzterip bir hasta üzerinde fue Hayvanlar üzerinde yamılan bu tecrübeleri, son seneler zar fında, cüretkâr bir !ki cerrahin in sanlar üzerinde yaptıkları tatbi, kat takip etmiştir. Bazi ur va, kalarında, dimağ nisıflarından birinin tamamen çıkarılması su- retiyle yapılan bu ameliyeler, Bon derece şayanı dikkat netice, ler vermiştir. Meselâ, oBaltimor'lu doktor Doldi'nin, sağ nis/r çıkarmak ameli nsanlarda, fuslarr tahrip edici pin hariciye nezareti müste . | ları tamamen almak suretiyle bir garı idi, Meksikadaki Alman se. |ameliye vapmış ve ameliyeden firine bir telgraf çekti. Bu telg - İsonra, hastanm mizacmda, hiş rafta, Meksikayt ittifaka davet | sedilecek değişiklikler husule gel- ini görmüştür. Meselâ, hasta rikasıma karşı harekete geçmesi. | daha eabuk müteessir oluyor, ni ve onun kendisinden eyvelee | kissivatırın daha kolav kanılıyor. almış olduğu evaletirrini İstir- | benliği çok şiddetle tezahür edi, dat etmesini teklif ediyordu, vordu Üzerinde yapılan ameliye, Bu telgraf, nasılsa, Vaşington harekâtma sahip olma kabiliye" — Duman bir servettir, dumandan ispirto, asetailar / Bir büyük kömür Fransanm en büyük ormanları Ga. tihe yaylasmda bulunur. Burada bi. tün ufuklar ormandan bir porda ile örtülüdür. Bir senedenberi her gün Fransanın bet tarafından vagon va, gön buraya insan geliyor, Civar man aarasıhi tamümen değiştirmiştir. S8. tiplerinin bırakıp gittikleri bütün kulübeler yeniden dolmuş, asırlardan. beri uyuyan eski şatolar uykusundan uyanmıştır. iinde baltası ile gelen bir yeşti ordu şatöları doldüran ha, yaletleri kovmuş, yerine yerleşmiştir. Yeni bir hücum karşısındayız. Fakat bu hücum altma deği, elmasa değil kara eltim denen nden kömürüne değil, yeşli altınadır. Yeşil ulan top. rağın dbinde yatmıyor, bu ormanm ağaçlarında birikmi Es: zamenlarda “eski 1930 harbinin başlamadığı mesut gür terdir,, Fransada ağaç yalnız kereste için kesilirdi, Hatti Kesilmezdi bile, Zira Pratsa kendisine lâzım olan ke, resteyi müstemlekelerinden, Masırdan hattâ Romanyadan gelirini, Büğün bu yollar yine kismen açıklar, Fran, sa müstemlekeleri İle ticari münase, belini tamamen kesmiş değildir Ke. restesini yine Afrkadan getiriyor, Fa kat Fransiz ormanları aseri'k baya, imz artık devam ettiremiyor? Zira Fransa kömürcülüğe başina . Yamanlar ter, Odun kömürü Franas medeniyetin. de çoktan tahttan İndirilmiş. nefye, dllmişti, Maden kömürü, © elektrik havagazı, kömürü Fransza tamami. le unutturdu. Yükat bu Masin zar, retleri, petmdün, mazotun, benzinin yokluğu kömürün eski itirarım tekrar iüde etti, Oatine ormanlarına yapı tan akm kömüre alımdır. Bu akm oğuncularm ve kömlürelilerin akını. dır. Ödüncu kesiyor ve kömürcü ya. kıyar. Odun kömürü yapmak Fransrda ye nf bir san'at yaratmıştır, Çok İşçi istiyen bu iş bingol işsizleri bu ha. valiye topladı, Fakat bu ormanlar bu işsizlerin «line birakılmış olsay. dı, birkaç ay nihayet bir sona içeri sinde bu güzel ormanlar memleketi ağaşsız. susuz, çorak bir Çöl olurdu. Harpte hesapsız hareköt eden Frans bü İşte hesaplı hareket etti Evvelâ ti tane oduncu mektebi açtı, Bura, ya gerek erki oduncular gerekse odun cu olrak istiyen işsizler alma, Mek. teplerin yetigilirdiği işçi ekiplerinin başma mühendisler, eski tayyare si. bâyları, ustabaş: olarak getirildi, Ve iş humusunda askeri disipiin kurul du, Odunculuk o mekteplerinin tahafı müddeti bir aydır. Dereler tamamen melidir, Pakat kermen odalarda İn. men da açık bavnda verilir. Nazar olarak gösterilen dersler arasmda &- aç kesme, ölçme, hesaplama, kazala. ra kargı tw yardım, ormanları dn. ir kanunlar, oduncuların askeri ve sivil makamlarla ne şekilde tamas edil leceği hakkmda matümattr. Bunla. m e tini sanki hazfetmisti, Bu kabil müşahedelerin insar psikolojisi bahsinde ne Kadar mlihim bir rol oynadığı izahtan varestedir. Operatörlerin ve & limlerin bu sahada sarfedecekle" ri gavretler sayesinde, hisleri ve fikirleri idare eden wzviyetin me, |kanizması gitgide daha iyi görü lecek, duha esaslı surette esrarı. nı meydana koyacaktır. KE 1 hatran ctkarılır. TE Odunlar, kömür yapılmak üzere ri öğrendikten sonra ormana gidilir | ve ağtecm nasıl kesile öğrenilir, Oüdân sönra tlebe koluna bir gerli Lakaruk oduncu olur. Bunlar arasin. dn istiyenler bir buçuk aylık bir tah. silden #nrâ gurup başi olabilirier. Gurup başlar: yalnız işe nezaret at, mez, kesilecek mlakayı tahdit © der, hangi uğaçinrm tamamen devri. leceğini, hangilerinin kısmen kesile, ceğini, hangi ağaçlam dokunulamıya, | cağırı tesbit eder, Bunlar bilhessü bu servet membalmı tüketmemek için | re yolda hareket etmek lAzım geldi. ğini öğrenirler, Bu ağaçlar bilhassa kömür yap. mak'için kullanıyor demiştik. Bu | tâbir bizim kullandığımız manaya gö. re yerinde değildir. Zira bizde ağaç. ' lar istif edilir, üzeri toprak tabakası e örtülür, hava sisin diye bir delik ve birakir, ataglenir ve odunun tamam olmiyarik yatiişmdan kömür basi o, lir, Halbuki Fransada yeniden Mu. hörür dan mekani yal k kömür yapmak bön ham olan bü. din geğlardan istifade etmeleir. Bunun işin kömür mühteliz model. lerde hususi müteharrik yahut sabit yapılır. Bu fırinlat inik hap edilen modele göre madenden yü. pilmış yahut tuğladan örülmüştür Bunlardan en imi fırınlarda kusüsi tertibat vardır. DUL man çikârken muhtelif meyillerde yer ieştirilmiş tabakalara çarpar, Dam. inler halinde bekâzür ederek hüma Bu mayi âlkel, Bu sea yazlnden Alet hiyah örü imimini Simaytır, Oduneuların mektebi olduğu gibi kömüreğ'erin de mektebi vardır. Hem madeni ocaklara yerleştiriliyor Ge bu mektebin vahit müddeti öte kiler gibi bir, bir buçuk ay değli tüm nir aydır. Ve muhtelif şubelere ay. rılmıştır, Bu şubelerin başında kö. imür yapma, gazojenler için odun ve kömür hazırlama, dumanların takdiri katranerdik, kömürün elemesi gelir, Bu kömür ocaklarının — kurulması pak kolay bir iş değildir. Bügün ay. İ da ancak kırk ocak kurulabilmekte, dr, Fakat iş tabii tekâmülünü ta, kip ettiği vakit Fransa için yeni bir sanat ve mühim bir servet kayna. Zi yapacaktır. Doktor Hıfzı Bakım DAHİLİYE MOTEMASSISI Taksim: Talimhanede Güngür apartıman hergün öğleden sonru Kars Valiliğinden: 1 — Elsilimeye konulan iş: 61606 Jira 82 kurug keşif bedeni vilâyet yollürındaki 14 köprü ahşap aksamının yenilenmesi Kapalı zarf usulle 18.0042 günlnden itibâren 15 gün müddetle ekalimeye konulmuştur. 2 3 — Bu işe alt evrak yurlardır; » İhale vahidi fiyat usulü üzerelir, 4 — Mukavele projesi eksllne şartnamesi hususi ve feni şantname keşif hüldem cetveli, bayındırlık işleri genel şartnamesi, 5 — Bu evrakı görmek istiyenler isliğinde ve Kara Nafia müdürlüğünde 6 — Muvakkat teminat 5890 lite batia vekülei şose ve köprüler re görebilirler, 20 kuruştar, 7 — İsteklilerin bu işe girebilmeleri için bir defada en az 25000 İiralik inşaat ve tamirat yapmış olmaları ve De kadâr vilâyete mürnematla vilâyet İhale gününden en az 3 gün evveli, vesika okomlayonundan alacakları eliliyet vesikâlârile 947 yılı care: odası vesikalarını İbraz etmeleri, İhale 3.7942 tarihine müsadif cuma günü saat 15 te Kars Nafile müdürlüğü binaamdn müteşekkil inçant komisyonunda yapılucuklar, 9 — İstekiler 2480 numarali kanura tevfikan hazırlıyacakları teklif mektuplarmı meskür günde mat 18 e yon relaliğine vermeleri lâzımdır. kadar makbuz mukabilinde komis. Postada vukubülncak gecikmeler Kabul edilmez, (6509) Zonguldak devlet orman âmirliğinden: islelmesi revir Zonguldak merkez kazasının ayı ini, kaymakdere ormanından (493,26) kental kayın, güre meşe odun, tomfuk ve kamalığı İle aynı ormandan (5000) kental orman gülü odunu, sökme, keme, toplama ve taşıma Dev. ruk . Zonguldak gösesi kenarmda gösterilecek istok yerlerine istifleme işi açık eksiltmeye Könulmuytur. Beher kentalinin mulkmmen bedeli 50 kuruştur Eksiltme $.TIMZ tarihine rastiyan cuma günü esat 15 te devlet or mah işletmesi revir Amirliğinin Zongu latektilerin eksiltmeye iştirak için idaktaki dairesinde yapıdacalatır, (2447) ira (SM) kuru teminatı muvakkatelerini eksi)ime saatinden evve) revir veznesine yalirarık mak. bez almaları ve kanuni şörtnamesi Ankarada orman umum müdürlüğünde ve Zonguldakta orman çevirge müdürlüğünde görülebilir. Fazla izahat almak istiyenlerin her mmam Zonguldak orumam seir &- mirliğine müracnat etmeleri (6636)