21 Mayıs 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

21 MAYIS — 1947 Tarih Kırpıntıları Haydut Leys ve tuz hakkı Şam çocuklarına ema dağıtan şair - ikinci Yezit ile Hababe - Kılıç ve altına dair cami kapılarında dilenen halife - Gözleri oyu'urken saz faslı yapılan hükümdar yk İranm Seistan viliyetinin n kasabasında, milâdın dokuzun. Mrr ortalarmdn Leys adında ie Ve fakir bir bakıre: vardı, Yarı, güçlü kuvvetli ve gayet — olan bu delikanlı, bir gün, iy Bili beş on gençle dağa çı i Saffar lâkabı İle etra. Ni lehset saçan bir şöhret oldu me Saffar ve çetesi, Salstar iy vin hazinesine girdiler, Kül. İlinde altın ve gümüş ve mü. » hnzinede bulunun pa. ra doldurdular, Tam toplıyarak almaları dağıtmıstı, Ak | o Milâdn 986 yılnda, Bağdadda | dülmelik bazan Ahtal'ın bir mıs- | cümi kapılarındı dilenen iki Bözü ras için ağzını leblebi ile doldu. | de kör bir dilenei vardı, Dilenir . j rurdu, ken: yi z se — Wir vakitler Halifeniz iken Emevi Sultaniarmdan İkinci Ye. | buzün sadakı istiyen bu bahtsız âh xidin Habbabe admda bir maşn. | tiyara acıymız: . | kast vardı, Yezid; guyet güzel bir | Derdi, Bu ihtiyar bir deli değil. İ wesi olan, zayet güzel saz çalan ve eşsiz bir rakleasa olan bu güzel | kadına o kadar düşkün idi ki, a. ruyının mohteşem bir dairesine - İ kapanmış, devlet işlerini karleşle- | e kadar saltanat sürmüştü. Bir rinin ve nazırlarınm eline bırak. | ihtilâl ile makamından indirilmis, miştı, Fakat bir gün, zalim ecel | hilkümdar'ık ümidini mahvetmek | *şkiyu oldu, öyle ki »7 zaman hükümdar Eğcahiribillâh Ebu Man di. Bağdad Halifesi Râzi'nin am. | | cası ve Ahbasilerin on dokuzuncu ! sur Muhnmmed idi, 932 den 984 | Miki Filimleri Nasıl Doğdu ilk sinema aletleri, canlı resimie- rin doğuşu, canlı resim filimleri nasıl hazırlanır, yeni Fransız filmi İKİ filmlerinin bütün dün. yada gördüğü rağbet bu sa- hada asıl sinemaya rakip sayıla. sak yeni bir cins yaratmıştır, Si- nema filmleri çevrilir, çevirenler hakiki insanlardır; fakat canlı re- sim dediğimiz miki ve emsali film isr hareket haline getirilmiş re simlerden ibarettir. 'nip götürecekleri sıradı Ley Sözüne beyaz bir şey ilişti, c- | em evirdi çevirdi, baktı, bir İİ venreteme di, dilini dkandu. ae toz olduğunu anladı, O za. | Şuvalları yüklenmeğe hazır arkadaslırma dönerek; My, Arkadaşlar. dedi, çuvalları hi gibi bıralun,, ben valinin İş Bu yaladım, üzerime tux hak Mei kendisine kötülük ede. Mkırcı çetesi, altm ve mücev- Mı çuvaları bırakıp gittiler, sabah hazinedar gelip de şlarayı görüner, cuvaklurdan bi. alice evine aşırttı Ye sonra 'ye hursızlar girmis!,, diye bastı, ve şiipheli var ise top- “aray muhefir ve hademe. de bir takım masumlar İ işkenceler basladı, NI. baniarm içinden üç dört de dayanamıyarak maşıkasmdan ebediyen ayır. dı, Mabbabe, Yez'din kolları ara. sında, “hayat gönlünün lezzet bul duğu, ettiği seyden ibarettir!” diye siir okuyarak öldü. Yer maşukasımnın cennzesini üç gin kal. dırtmadı. Habbabonin ruhsuz €e- sedini öpüp koklıyarık oğladı. Ni. hayet, kendisi için yaptırttığı tür. beye defnettirdi, on beş gün, ye- medi, içmedi, Habbabenin gi rini okuyup nğladı ve kahrından öldü, Yezidi Habbabesinin yanına gömdüler, ... Şimali Afrika, Mer ve Suriye. de hliktimrun olan Fatımi sülülesi; bu ismi Hazreti Mahammedin lazt Fatımayaı nisbetle slmıştı, Fakat kendilerinin Ai eviâdmdan olduk. ları meşkütu, Bir gün Fatımiler- den Sultan Muaz'a, bir dostu: — Elinizde sülülenizin unvan. ni tevsik edecek bir sey var mı? Diye sordu. Muaz güldü; kılı cım sıyırıp ortaya koyda: — Manelanımı kuran bu? Dedi, cebinden de bir avuç al. im çikarıp ilem yanına bırakta: — Unvanmızm hileceti bım- lar! Diye ilâve etti, için gözlerine mil çekilmis, ii yel | yndanda kaldıktan sonra da affe. | | dierek aç ve sefil sokağa bırakıl mıştı. ... Abbasilerden gözleri oyulan hü “imdar'ardan biri de Muttakidir. | Urdu kumandanlarmdan Tuzun ta. İ rafından talıtmdan indirilmis, ai- İ lesi efradiyle beraber çadırına ge- İ #lrilmiş ve orada, karlarının gözü önünde gözlerine mil çekihmişti. Tüzün ve Muttaki'nin sesj dısarı. dan duyulmasın diye, bu müthis cera tatbik olunurken rakkasoler oynatarak saz çaldırmış, türküler söyletmişti, Roşat Ekrem Koçu ZATİ — Aşağıda nursara ve tarih. leri yüzılr ve Demirköy malkeri posta döl numarasına 2500 tirelrle sığır eti , vermeği İaahhüt eden Cemal Başara, | na sit dört kıla ayniyat © tesellim | makbuzunu zayi etmiştir. Yenisi alı- nacağından bu ayniyat makbuzları nın hükmü olmadığı ilin İ Tarih No, umur, 10.8.9041 Bu man'at subesi bugün birkaç Yüz metrelik kısa filmlerle iktifa etmiyor, Üç bin metrelik büyük filmler de yaratıyor, Fakat he. müz Avrupa filmelliği bu sahada Amerikan filmeiliğine rekabet ede. memektedir. Malbukj canlı resim filmleri dediğimiz bu san'at Avru. padr. doğmuştur. Ve bir Franus icadıdır, 1877 de Emil Röno isminde bir Fransız © vakit mevcut bulunan ve Zootrop ismi verilen bir oyuncağa tekâmül ettirerek Pragzinoskop adı verilen başla bir oyuncak yap mıştır, Zootrop kenarlarında kii- şük detikler açılmış ayafir bir iü seye benzer. İçerisine bir mantar tabakası üzerine yapıştırılmış re. simler konmustur, Bu mantar ta bakası sür'atle çevrilirse delikler. don bakan bir göz bu resimleri hareket ediyormas gibi görür , Sinemanm büyük babası olan Prapzinoskop İse yine kenarları dibine at bir kâseden ibarettir, Bu nin tam meikez moklasım. da küçük aynalardan ibaret bir 6 cak vardır. Mütemadi bir hare. i sa0ı 108.041 12801 — Hayır mektüp beklediğim yok, hamdolsun hiç mektup bek. İsmiyorum, Mektupların bazan insanlara öyle fenalıkları doku - nuyor ki,., Benim buraya düşme. me de vektiyle bir mektup sebep “oldu, Bunu hiçbir zaman, yüz 8e. : unutamam. Size bunu anlatmak mı? Bir rahibenin dinliyebileceği gibi bir hikâye değil ama anlatmak beni ,y'e teselli edecek ki. Bununla beraber, iztırap çekmekte oldu - Ancak bu hayata da alıştım, Rahatlığım bana tabii gemiye başladı, Beki sefaletimi unutmuş tum, Şimdiki hayatımın hiç eğ - lencesiz olduğunu anladım ve 07 sonra da canımm sıkıldığını ken» di kendime itiraf ettim, Hayatımda sevdiğim (yegâne erkekle işte bu sıralarda karsı - laştım, Çabuk anlaştık ve gizlice buluşmağa başladık, Az sonra bu bana kâfi görünmedi, Sevgili. me her şeyi onun yanına gitmeği teklif ettim, Profesörü bırakacak, terzilik yaparak para kazanmağa çalışacaktım. Ne müs bet, ne menfi cevap verdi, taah - hilt altma girmedi, Evvelâ vazi. yetini düzeltmek istiyordu, Kalfa olarak çalışmaktaydı, Emeli ken di hesabma dükkân açmak, emir altından kurtulmaktı, İhtiyar âşığım sayesinde biraz para biriktirebilmiştim, Kendisi. ne vereceğimi söyledim, Beraber. ce dolâğarak kiralık dükkân ara dik, Bulduklarımızdan biri pek hoşumuza gitti, Üstünde iki oda- ye iz ve gputfağı vardı. Lâkin alta a ras, i i teydiler, I peşin istemek» f anlattıktan sonra bir çu- hrrsizn olabileceğini saydı, sen ise, benim nimet-jl; büyüyüp bu yasa geldin, nasıl cesaret ettin?. Üy Hazinedar İşkence ile İ- Nü lem, öbür masumlar affe- iri hazinedar yaptı; valiye hizmet eden Leys bas- ığa kadar yükseldi, 0- Yakup ve Amen de cesa- ramanlıkla temayüz et- 1 kadm büyüttü, O ölünce evlâtlık olarak ev cv gezdim, Fakat ne . dense hiçbir evde tutunamadım, inirli ve hırcm bir tabiatim var. , beğenilmiyordum. Nihayet bir terzihaneye girdim ve orada epey zaman çalıştır. e 8 m : , eğlence haya, Şahlâkım bozulmtuş, “Tr İn , size bürmetim var, lâkin FA E 4 7 karşıma arkeoloji gıkkarmeaynı. kağar devam Bu adamcağız ellisin er g kıma kararmmı bildirmekten bas. ka yapacak iş kalmamıştı A. gız her sene olduğu gibi İzmire kızınm yanma gitmişti Kararımı oraya bildirecektim. Bu kararı kabaca bir mektupla yazdım. Bu mektubu hatırladıkça elân kıpkırmızı olurum: tam bir kahpe mektubu... Kendisine e . pey tahammül ettikten sonra al. ucundan sarp damlıya - Sireni, zerinde Abdülmelik'in oğ Mn Hişam'a bir medhiye söy Hişam dn caire olarak beş Kan gümüş vermişti. Zen İtal b parayı siirinin değe- sak az bulmus, carsıya gide kadar elma varsa almış, “Şam çocuklarını etrafına ketin muhtelif parçalarmı göste. ren resimler praszinoskopun İç ta- rafına yapıştırılır. Nakleden: MELEKZAT KARDEŞ datmağa başladığımı, bunda ne derece haklı olduğumu anlaması için aynaya bakması kâfi gele, ceğini, bundan #onru artık beni göremiyeceğini alçakça bir ifade ile yazdım, Mektubu bizzat götürüp pos - taya attıktan sonra eve dönerek sevgilimi beklemiye koyuldum, İlk defa olarak evimde geceliye. cekti, Artik aşkımı gizlemeğe ne lüzum vardı? O gece gelen giden olmayınca ertesi sabah €rkenden odasma gittim, Oradan, onun bir gün evvel yanmâa genç bir kadınla adres bırakmaksızın gittiğini öğ. rendim, Feci bir hissi kablelvuku la beğendiğimiz kiralık dükküna koştum. Dükkünr kiralıyan olma» mıştı, Sevgilimin paramı alıp başka bir kadmla kaçtığı anla - gılıyordu, Şimdi ben ne yapacaktım? Bi » riktirilmiş beş param kalmamış. tı, Bari © menhus mektubu gön- dermemiş olsaydım... Bir hafta sonra evden öteberi satmağa mec bur kaldım, Mâmasız bir ümitle profesörden mektubuma cevâp bekliyordum. Fakat hiçbir cevap gelmedi, Bir gün, iş bulmak üzere boş yere saatleroe dolaştıktan Sonra eve döndüğüm zaman onu orada buldum, Salonda bir koltuğa On turmuz, cizara içmekteydi, Hay. retle dura kuldım, eşikten bir a. dım ileriye gi m, O, bana doğru ilerledi, yanaklarımdan öptü, kısaca hatırım sordu, Ben hâlâ kendimi topluyamamıştım, sğzum açık onu dinliyor, bir gey Söylemeğe cesaret edemiyordum. Nihayet meseleyi anlayınca müt | Praganoskop dediğimiz küve te bir devir hareketi verilirme bu ; yapışık resimlerin hayali birer bi. rtr aynada #kseder, Bu synaları bvkan göz de aldanarak bu ayrı / ayrı resimleri bir tek resmin ha- | 7eketi gekilnde görür. i Bir iki sene sonra Röno Prag- zinoskopunun önüme deliklerin 10 i misli büyüklüğünde beyaz bir per- de asarak ilk sinemanm beyaz per desi üzerinde hayalleri aksetti « rirdi, 1897 de, yani Lümler kardeşle. İ rin fotoğrafi icsdmdan iki sene sonra Emil Röne progzinoykopuna bir de hayal feneri objektifi ilâve <tmis ve resimlerini beyaz perde üzerine ışık gölgsi olarak akset- | tirmenin çaresini bulmuştur, Bo suretle bu resimler perdede bu- günkü sinema filmleri büyüklüğün de görünüyordu. Fekat borünkü filmlerin heyecanı sahneleri ye rinde yalnız boyanmış ve çizilmiş resimler vardı, Ve bu filmlerin | runluğu bir metreyi kat'iyyen &> çemiyorün. Bu suretle yalar pa Una; yapanların, çemberden atlı. yan cambazların, pallayır yeri pal- yağolarının hareketlârini göster. mek mimktin olabiliyordu, Mu san'atın istikbalini sezen ser. | muyedarlar fahrinlarımı kurmağı , Amatör ellerinden çkan âletlerin yerine Pate, Erme Kodak fabrikalarının ptag | zinoskopları İnim oluyorda, hig bir sevince kapıldım: “Mektu. bumu almamış, Kurtuldum!” Mektubun geri gelmesi ihtima. lini düşünerek aylarca postayı bekledim, Sonra yavaş yavaş Süs künet buldum, Pişman taran adamdı, Kendisine tama - miyle sadık kalacaktım, i âşıkıma elimden geldiği kadar iyi bakmağa, iyi muamele iki sene geçtikten sonra bana evlenmeği teklif etti, Bu teklifin beni “son derece memivun ettiğini söylemeğe tabii lüzum yok, İstikbâhımi temin et- miştim. Evin eşyasını yenileşti dik, Belediyeye müracaat edil ilânlarımız asıldı, Nikâh gününe bir hafta kala, alış veriş için çıktığım #okaktan döndüğüm zaman müstakbel ko. cam: — Şayanı hayret bir hâdise! dedi, İki sene evvel postaya atr'. miş bir mektubu şimdi getirdiler, Zarfm üstü damgalar, mühür - lerle dolmuş, — Bakayım, yordu, Zarfı henüz açmamıştı. merakla zarfın üzerini tetkik © diyordu, şündüm, Odada ateş olsa alar, #onra bu hereketimi herhangi bir yalanla mazur göstermeğe ça bışırdım, Fakat odada ateş yoktu, — Yırtıp at gunu,,, O zaman kimbilir me saçma şeyler yazmı. Profesör hayretle yüzüme bak- tı: — Mektubun senden olduğunu söylememiştim! Zarfı açtı, mektubu okudu. Sonra yüksek #esle kelimeleri tartarak bana tekrarladı, Hayatta namuslu yaşamak ba na mukadder değilmiş, Adamos- ğiz kolumdan tutarak beni kapı dışarı attı, Tekrar çirkefe düş - tüm, 1907 ye doğru Eni! Korte is. minde bir Fransız ressamı karika. tğrü beyaz perdeye geçirmeyi dü- sündü, Küçük kücük karikatür filmler hazırladı ve onları göster. di. Ba filmler seyircileri eğlen. dirdiler. Fakat ihtiraslandırmadı. Buna rağmen 1912 ramaam en şirketi Emil Kurteyç Amerikadaki subesi için karikatür filmler yap- trak için Amerikaya gitmesini tek- 19141918 muharobesinde Tas. yen ve Buşe ve Gü Bofa İsminde ladılar, Fakat hiçbir daroftan hi- İmaye görmedikleri için bu teşeh. bisleri yürümedi, Ruzün mağlüp Fransada yeni. den canlı resim filmlerinin can. lanmak üzere olduğuna dair ha. berler alıyoruz, Zira bogün ikti- İsadi müşkülâl yüzünden Fransa bilhassa çok pahalı olan Valt Dis. bağlı olarak Kurulan film ve &i- İnema ofisi bu hususta hazırladığı