28 Aralık 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

m yi aym vw aisa-kaak - HAFTA SOHB ETİ Kışa ve kara dair Noel babanm beybesi — Elem ve ölüm — Seftai boymudar — Taze bir gelin — Kanlı kefen — Suvaş ve kış — Gazali ne diyor? — Mali güzeteler — Orun Şehabeddinin şilri — Tevfik Fikretten bir parça — Muslim N3. cinin bir maszmesi — Birine türki — Ömer Hayam ve kur — Manidar Bir amsra — Kar değe heykelleri — Kömürden gös, havuçtan diş! — Peçi aliz Go) İslenmbil, yazı ur, türann? — Misr buğday ve kekeb kostum Yazan : MİNIR SÜLEYMAN ÇAPANOĞLU Noel Baba, bu yl beybesinde, cebinde, koynunda ve ©linde yal nis elem ve öğüm getirmedi, köşe başlarında biribirine haykıran rüz* gürler, kasırgalar da getirdi. Ve son armağanı da $u oldu: Kar! Şimdi, gimsl rüzgiri pencereler rimizi kamgrlayıp — likler çalar, hırldar ve öksürürken. Karda, 50. kuklarda, damlardı, pervazlarda, Pböncere konerlarnda kubbelehi. yor, Buzlar, şeffaf boynuzlar gbi, dam kenarlarından, su boruların. dsn uzanıyor, Eekiden bu manzarayı, sokakları baştan başa kaplıyan karları gö tenler: “Kar, dünyaya kara bir gelin gibi beyazlar giydirdi, der” iler, ve Süt sütun yazılar yazar» Tardi, Halbuki, bugün böyle diye, bilir miyiz? K.min dili varır böyle bir lâf etmeğe... “Kar, dünyaya beyaz bir gelin el biğesi değil, beyaz ve kanlı bir ko. fen giydiriyor, Ve kânun #emasi savaş cephelerinde, ölen Insanls. nn Üstüne karlar yığıyor. Daha iki, #p yil önce, kafamız» da kar hayalini küçüksüyor ehem miyet Mle vermiyorduk ona, Du. daklarımızı büküyor, omuzlarımızı silkerek geç yorduk, Soğuktan ki, vaz gibi kızaran kulak memeleri» mizi, morlaşan barunlarımız; eldi. veni eilermizle wstyor, sokaklar. da kar topu oynyan yavruları zevkle seyrediyorduk, Onların kah kahaları bir muald ziyafeti gibi geliyordu bize... Kış ve ker bizim için, dünya için iki sevgili idi, Üşüdük mü, kulaks oram stiularis sarar, sırtamıza gavete kâğıd: koyar, birkaç meşe odumunu daha sobelarımızda slev. lerdik, Vetbâmi ker, hisim içe tenkti, sesti, şıktı, Ük kar yağdı. ği günü. bir eğlence mevsiminin başı sayardık, Bu günlerde, sabahleyin, sicak ataklarımızdan kalktığını? ca. man, sokakları ve damları kefen. Wyen kurları görünee, içimizde 2. emm, matçmin yangınları tutugu © yor, Bir insan sıfatiyle, başka ike Wmlerde, başka memleketlerde 80. guğun zehirli öpücüğü Giğerlerini Yirroi, höbet beklerken elindeki sfâhıyla Oo donmuş, çömeldikleri yerde kaskat kalmış askerleri, a, na, baba yavrularını, yavru ve ba. hularmı, siperlerde buzlaşan elleri düşünüyoruz, Kalplerimiz merha" metle, şefkatle kanıyor. Arıyoruz onlara, Bu uğursur şey me zaman bites | tek? Bu badire dünyanm başm. dan ne zaman kalkacak? Savaş bittiği gün. herkes, onun ne mit, şey olduğunu ve boşuna kan. İsr döküldüğünü anirvacak, Hele o zün bir gelsin! “Harp bitt*, ölüler, savaş danmda yatıyor, Bütün çığlıklar, set yahat ikin <ibi çığltılar sustu, Karlar, bitüm eihane wezamiri küt Karlar... bütün esharı riyma ele. . kütan, Haftalik mecmmalarda temsili resimler yaparlar, karlı ağaçlarda crvıldaşan kuşlu levhaların, etinde ssasile karlı dağlanda dolaşan kar dede resimlerinin örtasma <i'rler, menzumeler korlardı, Şürlerin ek. serisi Recaizadenin, Tevfik Pikre. Wa esetleriydi. Meselâ Fikret, kar dan aldığı ilhamı #öyle tesbit ct. mist: Her yer beyaz: İifafei ermvatı an dere. Yekpare bir bevazığın altnda vag bele Yekpare bir beyaslığm altmdı Ta'gemik Her şey hitamı hülle berio mm tazar Bunlar, Hsanler; ağdalı şeyler . di, Arapça ve acemce kelikne bollu. "ğu içinde bozuk manmumelerdi, F3* kat gazeteler, mecmualisr bunlara İ rağbet eder, her kıs, karın yağd” İğr tik gün bunlarla sayfalarını süs. ler, meselâ Mnallim Naain'n sade, Ukle başlıyan ve ayni sadelikle dev eden manyumesinden par, ' çalar almaya tenezsil (/) etmen İlerdi, Çünkü, yazma türkçeydi. Ve tlrkçe yazmak o saman bir gilnah, bir öinayetti, Bugün edebi bir meziyet -ay” ,lan sade yam yazmaya bir misa? vermek için rahmetli Mudilim Na. dinin bu güzel şirini naklidiyo, Tum: i (“1303 yık ikineikinmunda He. yoğlunda tenha bir sokakta birta. kım kızlar kar topn oynarlar, İn tiyar bir adem ordan geçer, — Matmaze'ler! Oyu İsvası değil, deliliktir but — Erler — — İhtiyar çekili — Al sana bir hediye! — Vay omüzum, Bana bir gey dedim mi a kuzum! — Titriyerek — — Titriyorlar zeçenlere bakı Bes, , Bebanı varsa gidip yakm, — Gürel inx, iarmtarak — Sormayın — Güzel kız gülerek — — Yok, yok tstübeç sürmüş! (Devamı sayfa 3, Sütun 1 de) mİ A, Yeni 10 liralar Onümüzdeki ay tedavüle çıkarılıyor : Eski on liralıklar 15 mayıs akşamına kadar geçecek Anyüra, 77 (A.A) — Cumhuriyet Mertes Bankam bait olduğu kanın! #alâhiyetlere dayanarak bugüne kadar tedavili. çıkarilm'a bulundu bank, notları eykimizlerini (değiştirmek, küçük ymelti banknotlar olan #btiyacı büyüklerinden geri oGekmek #üretlle karşılamak ve geçenlerde tek, rar piyasaya çıkardığı baş ve on Hira. Hk eski harf banknatlnur; tekrar de, Bişilrmek üzere yeni bir tertip 10 Hira, lık bubkabt tabçttirerek ÜnÜMÜZdeki 15.1947 tarihinden itibaren (oyukarı. daki makaetisr için peyderpey piya . saya çıkarmağa baştıyacaktar. « Bu münazebtlir piyasadan çekile . cek beğ ve on liralle eski Barfli bank, Botlârdan evvelce ilân edildiği çivi beş liralıkları 14 birinci bağ sene müd delle bankamız gişelerinde diğiştirile, ceği ve on üralıkdar (O İö mınyıs 1943 akşamına kadar tedavll O ödoceği ve bu tarihten monra baş big nene mid. detin banka gişelerinde değişt'rele - ceği merkez benkasındân büdirilmek. tedir. “Kurtuluş, ba akşam gidiyor Kımtay anapına Yunanistans yiye , vek maddeleri ve silili levazım götü. ren Kurtuluş vapuru (bu &kyem be. ginci Sefr olnrak Pireyo hareket ede, cektir, Kurtuluş vapuru bu saferinde Türkiyeden, Yunanistandaki akraba, Benna gönderilmek Ozere verilmiş 850 koti tie yarım kiloluk paketler btliz. de 9000 kilo ineir de götürmektedir. Lâstik dağıtılması hakkında r Yiliyete, otemobi! ldetiği tevsiatı etrafımda yeni bir wwulün tatbiki İçin emir gelmiştir. Buna göra, otomobil sahiplerine verilmekte olan lâstiklerin aymârları kaydedilecek ve eskiden fâstik üzerindeki bü Bumara ie Şeri gelirimedikçe yenisi verilmiyecektir. ———— Hava kurumunun tebrik kartları Türk bava kurumu İstanbu) şubesi, Bayram ve yılbaşı için güzel bir şekli, de tebrik kartları tabetirerek bunları Bamiyetli vatandaşlara göndermiştir. Kurum, harbin üçüncü (yılında, ber türlü tehlikeden usak ve maun olârak yeni yıla huzur içinde giren vatandaş, ların, bu saadetin devamında (oCüyük bir rolü bulunan hava kuvvetlerİmize yardım, İçin hava kurumunu unutma, yacakları kanant ve temennisini izkar eyiemektedir. o“ Atatürkün Ankaraya gel şinin yıldönümü Dün Ebedi Şelin (| kabrine çelenk .kondu Ankar, 77 (A.A.) — Atatür kün Ankamya Uk gelişlerinm 2? inci yıldönümü minasebetile bw gün sast 9 da Cümhuriyet Halh Partisi Ankara vilâyet, kaza, na hiye ve ocak idare heyetleri sas" 11 de Ankara belediyesi daimi encümen Âzalarnmdan bir heyet Atatürkün etnografya müzeşind» Wi muvakkat kabr'ni ziyaretle 4" lenk koymuşlar ve ebedi çefir”- zin manevi huzurunda saygı ile ç dilmişlerdir, Hamlet davası Karar için cuma gününe kaldı Hümlet temsili etrafında yapılan paşriyat yüzünden açılmış olan haka ret davalarına din de Şgevam odümiz ür. Tarasardan Peyami Safa, uzun bir müda.cada bulunmuğ, iddia makazı: nın mahıkamaya yalnız o nleybte oan delilleri İbraz ettiğin ve lehte olunan, rın sikredilmediğini söylemiştir. Bunun Üzerine müddetumumi, Fe yami Safanın İlk müdafsssında zı - #eitiğ. muhtelif tenkid (Makalelerin mahkemeye vermediğini, buna muka Hi de Muhsin Ertuğrm ve tarafları . mm davayı açasken bu gibi deliler dö berâber getirdiklerini söylemiştir Peyami Safa bunun Üzerine bu maka telerin veri'diğini ve dosyada bulunms & lâzımgeleceğini idin etmi; ve dan ya aranınca mevzuubafs (Üki makale bulunmuştur. Bunun Ozörine Feyamı Bafa: ; — Iddla imakazıı, benim geçen mü dafsamdanberi dosyayı iyice gözden gecirmeydi vunları elbette güreoek'i ve belli mütalemaznı behimize değiştire . esti. Du yüzden bükkımız ziyaa uğ ramıştır, demiştir. Bundan soara Peyami Safa, Ziyaa Bbüzziya ve Cihat Baban, şehir tiyat rosu artistlerinden Tajât Artemel tâ- temei tarafından Peyami Safa, gem Peyami Safa (o taralmdan da Huhair Ertuğrul aleyhlerine açılmış olan ön &aret davalarının movcut dava Yarlaştizilmeşini istemiglerdir. Neticede evrakım tetkliri ve dile? bukkmds ıbr karar verilmek (Ozer. davaya önümlüzdeki cuma güsü sert 11 devam edilmesi karşraştırfıdı. ANKARADA Kriminolöji Enstitüsü kuruldu İstanbul üniversitesinde de. bir şube açılacak Ankara, 77 (A.A) — Bugün Maarif Vekili Hasan Âli Yücelin riyasetinde Maarif Vekilliğinde si» vasal bilgiler okulu müdürü ve MI tarih ve coğrüfya (akülteri de kan vekili profesör Emin Erişiğü Ankara Hukuk Fakültem dekan »rdineryüs profesör Esad Are dük. Anlam Höluk Fakültesi ad W Gb profesörü Fahri Etevd “yasa! Bilgiler Okulu tesa vrofe “ör Burhen Köni, dil tarih ve “oğrafya fakültesi sosyoloi de wnileri Behice" Botan ve Niyaz “rkös ve yüksek tedrisat geber vüğdürü Hamdi Akverdiden mürek- *»p bir komisyon toplanarak Kri vinoloji (e'nalyat) enstitüsü bw wmarna karar vermişlerdir. Bu eustitirün Ankaradaki met *ri komitesi: Ankara Hukuk Pakültesi cez uk"'eu ordinatyils profesörü Ba »a Kentar, Ankara Hukuk Fâklil* »si Adli Tıb profesörü Fahri E- Tert al, tarih ve coğrafya fa. “ültesi antropoloji" profesörü Şev “st Aziz Karsu, Siyami Bilgiler Ykulr ceza 1zofesörü Burhan Kö i #1, tarh va eşğmiya fakülte * sosveloği deçeileri Beh'ce Bo “an ve Niva Berkeslen tetek “1 etmistir. Esetitü direktörlüğüne ordiner ös profesör Baha Kanter, genel sekreteriiğine de profesör Fahr “devit #çcilmişlerdir. Enatjtü Ankara Mükuk Fakülte “i binası İçinde kendis'ne ayrilar sak olan dâirede çalışmalarını vaslryadaktır. Bu enstitünün İstanbul çubesi vin tb, hukuk ve edebiyat fakül” *eleri alâkadar öğretim heyetler'n den seçilecek âza.ile teşkili vin İstanbul üniversitesi rektörlüğüne Maarif Vek'miğince icap eden © mir verilmiştir. ————— Cambaz hanında saklanan yağlar Fiyat murakabe bürosu memurjarı, Sultanhama mındaki Cembsz kanımda 400 teneke Urfa yağı (o bulmuşlar ve bunları piyasaya gıkarmağa karar ver mişlerdir, Mehmet Akifin ölümünün yıldönümü Bugün şair Mehmet Akifin ölümü. afn beşinci yıldönümlidür. Bu müna, sebetie öğleden sonra liniversite 6d0 . ülyat fakilıresi talebelerinden bir kıs, m1 ile Akif sevenler, merhumur "idir. aakapıdıki kabrini ziyaret ve hatırs. BIRI Lâziz edeceklerdir. m rm amm RA a e e ANA A A süküt bülün bu şeylerin ne döre- cede boş olduğunu gösterir. 'Yanrı eçshölerdeki ve siperler, deki :rsanlara aetsin? # Eski devirlerde, ilk kar yağdığı rün. gazetelerimiz, birinci sayfala, rında kafa git yazılar veşrederler. ti. ($5ta), (İlk kar) gibi başlıklar #itmda kıpa v9 kars dair uzan zun yazlar yazarlrd. Bu yarda, rn coğu edebi cesnide geylerdi. v Kiş ve kâr öğebiyatnın beylik, Xlişelenmiş sözlerinden sötra, mu, hakkak Cenabı (Eham *ita) sın, van paralar ulmundu, Bu güze, Tenkli mânzümeden varçalar eli. wrken 4 “Cenıb Şehahedâ'n bes, kar yağışm tasvir eden Vu giri” de çok Muvaffak olmuş bir gahe. ser jbda etmistir, Yüksek Dir an. mat eseri olan bi matzxümeden biz İki parça maklci'yoruz., diyerek şunları siltunlarıma geçirirlerdi: Biz beyaz ierze, bir dumanlı uçus, Esini kaybeylemiş bir isg, Kihi kanı Göyen eyyamı nevbaharı arar, Ey kaldin süre vydası, Ey kebüterlerin meşldeleri, O halamı bu işte ferdadı; Bapladı bir desin sölüle yeri; — Sandalı kendileri almışlar. Küzmm Bey kürek çekmiş, uzskla jp gitmişler. Ne yapalım? Şağır dık kaldık? Karakola mı haber ver mel? Ne yapmalı? bilmiyorum ki vereye gittiler?.. Onları nereden aramalı ?.. — Ben biliyorum sultan Basret lem,, ben gidip ararım. — Kimden arıyacıkamız? — Ebüihüda Efendiden!1! Anladım” Yakam Ebülhüdanm elindeydi! İ Süt dökmüş kedi gihi süklüm Büklüm öve gittim, Valdem büsbü. tün kızmıştı, Daha Wi pçin elinden beni kurtarmıyacak min Mahmut? Bu yaşta bir de çocuk sülteinesi mol, dum? Akşama kadar bağırır Bu piçi nerede buldun? Devletin Da, rülâcezesi var! Götür ver, Eğer ken din gölürmek İstemiyornan onun da kolayı var? — Nas kolayı var? — Bir sokağın başını götür br. rak. Elbetie ya bir sahibi hayır & kr, Veyahut polisler görür kilkü - Met alır, Darülâcezeye yollar, — Ben nasıl götürüp berakınım anneeğm? karlar! , — Senin her eriyetin bana mı? e ŞİR aaa ve Deste sy semai şila tüde, tüdeğir Bürkü semen, Genahı kobiler, örhahuter.. Dük ey sene, — revan tabiat, sil gönmdedir! — © Hint diğünem Üsttine gazi güküteleriz AK gn Mw vüğlk Nasil getirdineç öyle götür birek, Hem ben bu çocuğu evde ka öle ğu evde katiyen — Neden?” — Piçin ne olinfu beli deği Telâm tm hrfelimen pr ephaz gf Sar e GE? Ne sün belli ne e . .. irmnikzdedz 5 7 Yazan: Mahmul Sai — Ben onun aslını astarın bili Lİ nesi olduğu, ma biliyorum, Fakat sen bilmyor. mm? -- Biliyor musun? Kimin nesi bu? — Sultan Hamidin torunu!! Annemin ski başından gitti: — Amun., dedi, Şimdi bayılaca ğin! Saraydan m çaldın bünu? — Sarsydan çocuk çelmır m? — Komiser, gecen hafta genin iin öyle dedi “o isterse şeytanı da kandım» külâhmı elinden alır” de di, Ne yaptın. #mlfanlar: mi kan « dırdm? Anası bu çocuğu #ramaz mr? Vallahi seni Çerkez Hasan gibi Beyasrtta çmar ağaema otarlar! Anhyer muzun? Âhir örerümde be 33 del mi edeceksin sen ayol? Ben de diyorum, Bu çocuk yu. mul yumuşak bir şey.. tekmil ipek tere sariim Tevekkeli değil, — Onu annesi mahafaza etmek Tim. iein kana veriit, Annem bir dakika sürüme bak. İL Sonra gülmeğe baslariı: m Altundağ No.43 — Anladım. Tevekkeli deği, bü âşiftelerin saray'larına dadanalı eva kandildşn Kâtdile bayramdan bayrama geliyorsun, Hem bü te #üs,. bir taraftan cübbe sarık. bir taraflan ipekli Gamaşıtlar, envai kokular,, desens Hem saltan Hami, din torunu, hem benm torunum. ben de ax daha dir köşe basma $- rakıverecektim, Bak nasi da yu - wul yümul uyuyor! Hay hasbe hay, GECENİN MEÇHUL ZAİELERİ: Meddah Kâzım muhakkak öldü” rülmüştü! İki gün sonra Süleyman Tevfik. le biraderi Atmülah minin ortadan kaybolduklermı işittim Ne d yelim, mevlâ yarik rahmet Gyliye,.. Ben ölenlere acrmam! Çünkü bepmiz ayni ia Bizdan evve) ölenler bu dünyayı fanlden «cele edip disarı çıkmış a cul kiyasoler değil m onlarm muzkkibi değil mviz? Ha o sdım İleri hn on adım geri: *Bindiler mahmeli .tabeta firar eylediler.,, lar. Üç gece evde istirahat etim. Şeytanm kulağına kurşun. Nea. tTayan var ne soran, Validem bile hayretler içinde, — Benim oğlum baba olduktan! sonra artık ıslahı nsfs etmiş, Gün“ .de Seksen defa kapıya polis geli . ordu, Üç gündür, ne arıyan vee &e Boran... Hangi baba?.. Hançi #lahı ne - fis? Zavallı kadın, beni cocuğu babasi zağmediyordn. İnkâr edilir mi b'ç?.. Derhal çocuğu köşebaşı, va brakiveretek?.. Ne türlü tevil ler de buluyofdu yarabbi? ği — Bak Mahmut, burnu tıpkı sa” sa benaiyor?. Sen buradayken ağlamıyor. Sen yokken yaygarayı hasıyor., Bilsen onu ne kadar sevi, Yorum. Ne iyi ettin de saraydan slâm getirdin! âliç o kaltakları çocuk ermniyet edilr mi? Dadıla fm, tayaların ellerine bırakırlar... Tevekkeli zenginlerin çocuklari cı hz mulız hastalıkı şeyler olmaz. Dayı taya elinde çocuk ne olur?.. Bak kulakları da şana benziyor. Hay eşek sıpası bay,, » ı Zaval)ı validem, meltanm çocu . ğunu o kadar seviyordu ki, bütün hayatı © çocuktu, Çocuğu elinden almak canm: almakla müsavi idi! ösen İsmini ne koyalım? — Mükmudu Sani olsan? — Yök, kâmunusani olsun, Mah“ midi Bani mani olur mu? — Kücük Mahmut Saim diyelim — O hiç Tahi de be ” niva #lbi olur, Havisheneye ita - ma mahzallah sekiz baş» —— — ———. HADİSEL! TARA Türkiyede day cezası var md Göçnlerde Büyük Milk kümleriri icraya Memur omuzunda bir deste sopa demek ki G0zasi varr, Eski ; kanuni “ta'ziri ismi altır yak cczamma büyük ve | yer verildiğini görüyoruz, di olaylar ent edimi : kolaylıklar icat ediz İakacıbaşılar, devlet :..3n arasında mühim 'larma çuhadan kalafat gi üstlerine beyaz destar sa dı. Elbiseleri, bir enturi nun üstüne yeşil çuhadan ri bortumlu dolamadası ik emrin gok vardı. Bun birisi her hafta nöbetle E ye, sadrazarım kapısma £ Sadrazam bir yere giders çellâtlar gihi arkasından Yolsuz hareketleri görü sadrazam tarafndan day zası vorilirme hemen kav emreder; berilin bacâökisr İmkaya geçirtir; kızilerk so le döğdürürdü, İş bitince f yı şene omuzuna asai, Ve emir beklerdi, Osmanlı o imparatorlu son zamanlarmda askeri kanununda dayak cezam fakat sopaların cins Ve kn tayin edilmişti, Halbuki G: ki zamanlarda bu cihet £ cbaşınn veya falakacılar lari ağ Şe va eni vazif layısiyle İstanbul sokal dolaşırken falakacılardan yanma, alırdı; ahali arasız ezaya lâyık görülenleri yı Daha yirmi beş otuz &e vel sinde falaka denilen © |! ve rezalet vasıtası düvarde ram mevkiinde dururdu, Türk kanunlarında daya! tur; hattâ dayak atanlar İ« za vardır. Fakat dayak atmak b&âl$ ları için iftihar edilecek £ bir kahramanlık, kabadayı Pek münevver ve olgun gö insanlar arasında bile kızd insanları; — Seni döğerim! Diye tehdit eden sadist halatlar bulunuyor, Bunla manlr ruhunun son mo'ra* dır. Münevver ve. olgun amda böyleleri çıka-sa diğ arasında elbet daha şek nur, , Halkın namus ve hayatı rumakiâ mükellef olan bir dairâsinde, devlet dairesin« inin emri üzerinebir : diğmüsler ve adamcağı müddet sonra ölmüş? Millet lisine kadar akseden du h nin aslı olmadığı hakkım por vermişler! Mahkemeleri çu Hiraf veya kabul etti için kendilerine polis taraf dayak atıldığını iddia ed: Kari ediliyor, Acaba bul mi yalan? Öyle olma menni edilir, Her çeşit is vahşete alâmettir; hele ma lürsa!,,, Hakiki Türk ve cü riyst ruhu işkenceden iğ insaf ve adalet gösterir, KADIRCAN KAİ Kanije Muh: sara: nimik kemâl'in renileştiriine