28 Ekim 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

DÜŞÜNDÜĞÜM GİBİ | Yarınlıi başramımız Gq—h Yedinci yılmı kutluluyoruz- Mriyetle geçen seneler zaman hiç de ihmal edilemiye” kemiyet ilade etmekle be- !flyet bakımından tarihi- t&ha bır ılı'ı, oe taşır N::“ Şyabancı kunot.em ve M Memleket içimdeki yerli larına karşı açtığımız mü- hi h:'i" Sonunda, bundan on yedi N ('umhuri) eti kurmaldaı N Saltanat ve derebeylik ni- kat'i bir darbe indirmiş ve © yeni bir devir açmış ©- yçlk. ühncllarm AMansız — soy - Blhne öolan — yıllarca sür H Tle harap ve viran ol N geri birz memleket h“ lunan Osmanlı * Türkiyer | Ve manevi varlığımı bi- H ::h VO zümre menfaalini ida- w le ötekine berikine peş N Osmanlı hanedanımı sır” ::'bq işkip atmakla halka üze- T Nhh ağırlığıyla çükmüş ve o- .N bir tazyik ve islismar tıh derebeylik rejimine N dayanan — sallanat Wma ve demaokratik % en mühim adımlarm. % &imiş oluyorduk- ı&— L';ıhl yapışıp kanını em” i bünyemizde her ı—..;?llıül ve inkişaf imkânla- %Öe liş :mege ve onları kendi ir islikametle yürüt - t eden ve bu maksat- gğ“ı bi ft sadece kendi malla- %hl.:ilriım i, Banaşii İ- Nmıu' Olduğu ham maddeleı Yarı müstemleke olarak Baye bilen ecnebi serma- K a:nnlıgmı yapan itha Ümresinin köylerimizde ) "u'etile kendisine — bütün j N © halkın zararma hayat kaynaşmış hâakimiyet- 1 müddetince iktısadi N m kara kuvvotini ya- eden derebeyliğin ku” -Nug;mdı!abilmesme, milli IZa gelişme Çırsatı ve- mıhakkık ki imkân kx © İktısıdı milli istiklâlin hâkimiy ('tun tanı- olabilirdi. ilın ve başlangı- 1923 senesinde İçin yeni bir devir açıl- Zamandanberi geçen 17 (Devamı 4 üncüde) Suat Derviş Hayretle. , demek siz böy- Vlmkün olabileceğiri hAkıkat olabileceği” unuz öyle mi?« evıç kalm kaşlanm P vendı - X "—. X albay! &hi bu müthiş K.k"* Almanlar isterlerar &İ::“mlleri yerine tar- Paraşütçü mdırebi' MN * Peki ama- x Ü kadar P4 cüretle ye w:in Slonyanın göbeğine leh üe::eğm asla dü « Eğer bu bir şey! / A aei .»ı ARIN Cumhuriyetimizin on | Nemmluttur olan ve bunu | %'îüı—mç bilâkis fevka « Berlinde Bir tayyare fabrikasile elektrik santralı Şiddetle bombardı- man edildi Norveç sahillerinde bir | Alman gemisi batırıldı Londra; 27 (A. A.) — Res- men bildirildiğine göre, dün ge ce İngiliz bombardıman tayya. veleri, Berlinec, Almanyanın sâair nintakalarındaki petrol tesisatı izerine, işgal altında bulunan a vazideki tayyare meydanlerına ye istilâ limanlarına karşı hü. cumlar yapmışlardır. & & * Londra, 27 (A,A.) — İngiliz ha- va nezareti tebliği: Tayyarelerimiz Pazar gecesi Hha- va hücüumlarına devam etmişler. dir. Bir çok hedeller üzerinde fena hava şartlarile karşılaşılmışsa da Berlinde bir tavyyare fabrikası, bir elektrik santrali ve ma:zşandiz gar- ' ları bombardıman edilmiştir. Stet- ———i zm aei —za e — —e —— — — —e e eei — —— tir Lennan ve Kolonyada petrol tesisatı, Hamburg, Cuxhaven, Bre. men tezgâhlarında havuzlar, Bre- men, Dortmund ve Brükselde de- miryolları, Flessingue ve ÂAnvers İrmanları ve düşmanın birçok tay. yare meydanları da bombardıman edilmiştir. Tayyarelerimizden biri üssüne dönmemiştir,. h BİR ALMAN İAŞE GEMİSİ BATIRILDI Londra, 27 (A-Ayj — Ingıhz nava nezaretli tcbhy Dün sabalı şafak sökmeden ev- wel sahil müdafaa teşkilâtina mens sup tayyareler Brest elektrik san.. traline karşı muvaflakiyetli hücum yapmışlardır. ; Daha sonra sahil müdalaa teş- kilâtına mensup başka tayayreler Borveç sahilleri açıklarında düş- man gemilerine hava torpili atmak | süretile hücum elmişlerdir. Bu hü. ıçmıasalımış cumda bir*düşman iaşe gemisi ba- tırılmıştır. Bu sırada tayyareleri- miz kuvvetli bir düşman tayyare filosunun hücumuna marüz kqlmış ve bir düşman avcı tayyaresi dü. —urmuqîerdır Tayayrelerimizden i- sisi üssüne dunmemıştır Dün sabah kayıp tayarelerimiz- den birini aramakta olan bir İngi. tiz bombardıman tayyaresi şimal / denizinde düşmanın bir deniz tay- yaresine ra.tlamış ve — rüşürmüş- tür. | saat 2440 da tehlike işareti Ingi iliz. harp gemileri Sidi Barrani cwarmda İtalyan mevzilerini bombardıman etti Kahire, 27 (A.A.) — Busabah veril. miştir. Alarm yarım saat sürmüş- tür. TOBRUK BOMBARDIMANI Londra, 27 VA.A.) — ÂAmirallık dairesinin tebliği: Miszirda Sidi Barrani sahili civa- tındaki İtalyan tahaşşüdüne, Cüu. magünü sabaklı erkenden, İngiliz hava kuvvetleri tayyarelerile işbir- liği halinde, Akdeniz filosu cüzü- tamları tarafından taarruz edilmiş. tir. ÂAkdeniz filosu baxkumdndanır'— dan amirallık dairesine bu hareket hakkında gelen haberler, düşma- nın otomobilleri tahrip edilmiş ve bir benzin deposunda büyük bir yangın çıkarılmıştır. Küvvetleri. miz hiç bir hasara uğramamııştır, Ölü ve yaralı da yoktur. İNGİLİZ FİLOSUNUN HAREKÂTI Kahire, 27 (AsA.) — Dün İngi- liz hava kuvvetleri umumi karar- gâhından verilen bir tebliğe göre, İngiliz bombardıman tayyareleri İtalyanın Tobruk üssüne muvaffa, kiyetli bir tatruzda bulunmuşlar-. dır. Bombardıman neticesinde ez. cümle deniz elradının bulunduğu kış'tada yangın çıkmıştır. Eritre ve Habeşistanda da muvalalkiyet. li kesif akınları yapılmıştır. ÇÖLDE KUM FIRTINASI Kahire, 27 (A.A.) — Röyter: İngiliz umumi karargâhının teb. liği: Mısırda: Dun bütün gün garp çölünde şiddetli bir kumı fırtma- sı hüküm sürmüştür. Sudan ve Kenya'da keşif kol- larımızın yeni. faaliyeti kayde. dilmiştir. Flistinde: İş'ara değer bir ha- -reket olmamızstir. Şimali İtalyada feyezan Milan; 27 A, A) — D. NB. ajansının bususi muhahbiri tara- fından verilen haberlere göre, son günlerde yağan yağmurlar- danŞimali İtalyada bilhassa Bo logne ve Modene civarında feye zanlar olmuştur. Nehirler yük- selmektedir. Cort.ede bu yüzden bir ev yıkılmıştır. Vallinada a. hali kaçabilmiştir Yedi aylık bir çocuk bogulmuştur nııımnııııı dış — siyaseti: Kahraman ingilltereye yardıma devam... Nevyork, 8T (A, A.) — Nev- ' yorkta çıkan Förtüme mecmua. sı, okuyucularına “teşrinievvel- de Ruzvelt için mi yoksa Villkie için mi rey vereceksiniz” sualini sormüuşlur. Bu suale cevap veren okuyu- cuların yüzde 45 i Ruzvelt için, yüzde 38 i Vilikie için rey ve. receklerini bildirmiş, geri kalan kısmı mütereddit bulundukları- ni kaydetmiştir. Amerika Birleşik — devletleri- nin harbe gireceğine kani olup olmadıkları hakkınmdaki diğer bir süale de, mecmuanın ekuyu. cularımın yüzde 14 Ü evet ceva- bını vermiştir. Bu yüzde 14 nis- bet, geçen kânunusanideki nis. " betten yüzde beş fazladır. Vaşington 27 (A.A.) — D.N.B. ajansının hususi muhabiri bildi- riyor: Haritiye mnazırı Hull, dün matbuat toplantısında, Sendika- lar şefi Levis'in Ruzvelt'i Ame. rikayı harbe sürüklemekle it- ham etmesini şiddetle takbih eylemiştir. Hull bu isnadı tama- men asiılsız olarak taysif etmiş. tir. Vaşington, 27 (A-A.) — Hari- ciye nazırı Kordel Hul dün Ameri- kanm dış siyaseti hakkında çok mühim bir nutuk söylemiştir. Hul, ezcümle demiştir ki: An çok naziktir. Bir kaç millet tahakkümlerini bütün dünya mil - letleri üzerine yaymağa çalışıyor- lar. Amerika, medeniyetin şu esas prensiplerini müdalaaya —azmet- miştir: Barig, adalet ve beynelmi- lel teşriki mesai. Diktatörler siyaseten ve iklısa- den Amerikayı tehdit ediyorlar. Buna binaendir ki Amerika fevka- | maktadır- Batı yarı küresine karşı tevessül edilecek her taarruza mu- kabele etmesini bileceğiz. Cenüp Amerikası memleketleri ve Kanada ile müzakrelere devam edi yoruz: Amerika barbarca hücumlara muannidane bir surette mukave- met eden cesur ve kalınaman İn- giliz milletine yardımda devam e- decektir- * Roma, 27 (AA) .— DIN.B. Mar ar ziraat nazırı Teleki Romaya gel- miş ve garda İtalyan ziraat nazırı ve hirçok' zevat tarafından karşılanmış * (u Birkaç günlük ikameti esnasında. Macar nazırı müuhtelif ziraf mücssese leri ziyaret edecek ve mihverin mak- tatlari çerçevesi içinde iktisadi ve zi- rai meseleler hakkında — görüşmeler rapacaktır. « Londra, 27 (ALA.) — Mesal nazı- vi Devin, dün irat ettiği bir nutukta JAmanyanın tahakkümüsü — bütün Haya Üezrine — teşmile — çalıştığını © teşebbüsün akim kalacağını söyle- nrştir, Zihnimde hâlâ böyle bir şeyin imkânr olup olamıyacağını muha - kemeye çalışıyordum- ge — Parasütle geceleyin indirllen adamlarım gayet cüretkâr ve teh- Hkeli casuslar olduğuna şüphe pok, değil mi albay? — Elbet? — Hayret, hayret. Peki, buna kargsı ne teübir aldmız? Veya hü - bümet ne tedbir almmasını tavsi" ye eLti? Albay Samoreviç geniş ve iri e- Eyla demin — karıştırdığı. masayı sösterdi. Yüzünde gayet acı bir vülüsle: —- İşte demin sana göstermek ieda bu gŞifreyi aradım! dedi. Veri- len cevap şifresi! — Bunu görmeyi çok arzu ede" rim albay! Almacak tedbirler üze- rinde belki benim de işe yarıyacak bir mütalcam olabilirdi. Albay hayretle omuzlarını sil - berek: — Hacet kalmadı! cevabmı * Budapeşte 27 (ALA.Yy — Blovak- ya ve Macaristan arasında aktedilmiş olan umumi af itilâfnamesi mucibince Slovakya hükümeti 21 siyasi Macar müÜcrimini Macaristana iade etmiştir. Macaristan da Slovakya hükümetine 10 siyasi mücrim teslim eylemiştir. * Londra, 27 (AA) —— Hojanda prensi Bernard, hava nazırı Lord Beaverbrooka 324 bin İngiliz — lirası göndermiştir. Bu meblâğ, — 18 Lock- heed bombardıman tayyaresi almması için Holanda Hindistanının bir yardımdır. * Moskova, 27 (A.A,) — Tas ajam sı dün aşağıdaki tebliği neşretmiştir: Japon gazeteleri, Japon sefiri ile Sta- linin 26 birincileşrinde — bir görüşme yapacakların!ı yazmaktadır. Tas ajan st bu haberin hakikate muvafık olma- dığını beyan etmeğe mezunduüur. * Londra, 27 (ALA.) — Deyli Tel- graf gazetesinin Buenos Ayrek muha- biri Almanyanın cenubti — Amerikaya, vaadettifi malları teslim — edebilmek imkânsızlığında bulunduğunu kayde- derek bunun Almanyaya küçük bir malli Zzarar Verdiğini yazmaktadır. yaptığı Görünmiyen harp Sinci kol 4 Yazan : VLADMIR SABAT Sabık Polonya "ntellicens Servis Seflerinden verdi. Zira verilen cevap şifresin” de ben kâfi derecede cevabımı al- mış oldum!,, —- Ne gibi, albay? Raporun uy- durma olduğunu mu ileri sürüyor” lar 1 Samoreviç, simdi bir sırtlan gü- lüşiyle gülüyordu. — Cevabır hulüsası şu, — dedi. Alman askeri hneşriyatını ve ma- nevralarını muntazamı bir şurette takip etmiş olan mütehassıslarımız iddia edildiği veçhile Alman ör * dusunda paraşüte hiçbir askeri kiymet verilmediği kansatindedir- ler: Gizlice Polonya arazisine — bir tayyare girebilmesine ne teknik bakımdan, ne hüukuki bakımdan imkân düşünülemez!. Bu şekilde gizli bir tayyarenin paraşütçü in- dirmesi gibi tasavvurlara ancak Ruskarın fantezilerinden ibaret na' zariyle bakmak lâzimgeldiği aşi « kârdır! Binaenaleyh bu ihbarm sahte ihbarlar arasmda dikkate a- lmarak mahiyet! hakkında tahki * kat ypılmalı!... Albay Samoreviç meyus bir ha- İki sene evvel onun için çıldı. vıyordum. Şimdi ise nefret edi- yörüum, Erkekler ne kadar da değişiyorlar değil mi?. İDEAL KADIN VE GEMİYET Ben “Haber" gazelesinde iİnti- şar etmiş olan “Kadmlara dair" başlıklı bir etüdümde belki de ası- rı derecede feminist bir tarafgir- likle kadmların cemiyetteki müs pet rollerini bircok delilleriyle tah- lil etmiştim. Bu yazmın neşir tarihindenberi aşağı yukari bir buçuk sene geç tiği halde fikrimi değişlirip de müfrit irmkçılar gibi antireminist olacak değilim- Çünkü kadının ai- ledeki ana rolü bile yalnız başına olarak mühim bir hizmet, içtimal bir vaziledir: Ancak bugünün kar dmlığı yalnız bu ödevle iktifa et- iği gibi maalleecssüf — birçok genç ve evli kadınlar da marazi bir sebeple olduğu kadar kendi ihtiyarlarile de “şerefli ana” eti- ketinden mahrumdurlar: Mali kudreti, kocasının mesleki meyvkji ve vücut sınbati müsalt ol- duğu halde istiyerek ve sun'i va" sıtalar kullanarak cocüuk doğurmı- yan bu kadın nihayet cemiyette bir parazittir; çünkü yalnız bir erkteğin şehevi — ihtiyacını tatmin etmiş olmakla dinamik bir cemi- yet işi başarmış olmaz. Eşi olan erkek de onun kadınlık arzularını ve meyelânlarını — yatıştırmaktan maada, giydirmekte ve doyurmak- tadır; ve bazan da bu masrafın israf ve lüks denecek derecede çok yüksek olduğu malümdur. Ha yatta fiziyolojik esaslara islinat e- domek kadın ve erkek müsavatını düsturlaştrranlar, birçok kadınla * rın da meslek sahibi olduklarını ve ev bütçesine bir şey kattıkları.- nı bir iddia delili manasına ala caklardır. Öğretmen, doktor, hâ- kim, memur kadın bu vaziyettedir; ve bu kadın tipinin Millet Mecli- sinde dahi mümesseili vardır; bina- enaleyh bu bakımdan devlet kar nunları nazarında tam bir müsavat vardır. Tarlada sapan sürmek, ot biçmek, meyva toplamak veya a- gaç budamak gihi cçiftcilik işlerile kocalarıma yandım eden ve hattâ Anadolunun birçok yerlerinde ol- duğu gibi kocaları kahvelerde kâ- ğit oynarken kendileri yalmayak olarak bülün gün çalışan kadmlar da müstehlik oldukları kadar da müstehliktirler. Bir kısım gehir ka- dınları da vardır ki rejilerde, in- cir ve Üzüm fabrikalarında, diki- meyvlerinde veya otellerde İşçi e- retile çalışırlar ve ekmeklerini ka” zanırlar. Fakat kadınların büyük bir kısmı da ne Mecliste mebus, ne İş Bankasında memur, ne bir has- tanede doktor ne de fabrikada iş- çÇi veya tarlada çiftçidir. Türk ecemiyetinde daha ziyade (Ev kadmı) baslığı altında topla- reketle ellerini yelek — ceplerine geçirerek, gergin bacakları üstün- de, bir hayret ve hiddet heykeli gibi yüzüme bakıyordu- - — Evet, dedi: Vakıâ ben de böy le bir cüretin kolay olamıyacağı- nı, pek kolay kolay yapılamıyaca- ğanı takdir etmiyor değilim! Pek fevkalâde bir sebep olmadıkça böyle tehlikeli bir üsüle müraca- at edilemez! Fakat, parasütle a - dam indirmenin yalnız Ruslara mahsus bir fantezi olduğu hakkm- da bizim Aaskeri mütehassışların buyurduklarına nö dersin? Tayya- reyle casusluk olamazmış!- Kaçm” c asırdayız? Askeri mütehassis- lara bunu sormalı!- Ve sonra.. Evet, ben de tasdik ediyorum. Böyle cüretkârca usulle- re ancak fevkalâde bir sebep ol- dukça lüzum hâsıl olabilir! Fakat, uyuyorlar mı? Fevkalâde günlerde olmasak bile Yfevkalâde günlere pek yakm değil miyiz?.. Bü esnada odanın kahısı vurul * Dr. Rasim ADASAL diğimiz bu kadiın, bütün gün bir aile reisinin bakmakla mükellef ol- duğu bir evde oturmakta, ya biz- zat veya hizmetci marifetiyle ye- mek pişirip &ık sık sokağa - çık. maktadır. İşte bu musahabemde daha ziyade mevzuhbahs etmek is" tediğim kadın üpi budur- Milyon- larca erkeği bir anda harp cep- hesine günderen ve> birçoklarını — öldürürken bir kaısmmi da esaret hayatına mahküm eden harp kadı- nm cemiyetteki röllerinde büyük tahavvüller yaptı, birçok eksik ta” raflarını ve cemiyetin bu hususta- ki ihmallerini ve hatalarımı mey- dana çıkarmış oldu- Fransa bir ay zarfında müsteyvli düşman ordusu- na birden altı yüz bin esir verin” ce binlerce aile istinatsız ve bakım sız kaldılar, Muvakkat bir zaman için veyahut da ebediyyen dül ka- lacak olan bu kadmnlar, babalar yerine geçerek aç ve yetim çöcük- larmı beslemek mecburiyetindedir” ler: Cemiyet işleri için verimli bir mesleği ve kabiliyeti olan ka- din bu felâketten nispeten az mü- isessir olmuş sayılabilir. Nihayet döktör, memur, çiftçi ve - amele kadın eskisi gibi mesleki itiyadile çalışacak ve hiç olmazsa yarı de“ recede bir nalaka teminine devam edecektir. Ya üç dört çocukla — hir kira evinde kalan ve harpten ön- ce hep evde ev işleriyle uğraşa- rak çocuk büyüten kadınlar ne yapacaktır?. Balki bir kısmı harbe giden askerlerin bazı boş yerleri" ni doldurmaya gayret edecek ve bir lokma ekmek parasını alabile- cektir. Fakat en büyük kısmı müz- pet bir işten ve bazu kudretinden mahrumdur; cürfkü ne baba evin” de ve ne de mektepte o yolda ye- tişmiştir. Mağlüp — olan Fra.nııyı değil de, henüz harp variyetinde bulunan bir memleketi ve meselâ Almanyayı veya İtalyayı nazarı i- tibara alalım. Bunlarda ve bunlar gibi harp içinde veya harp ihtima” li dahilinde yaşıyan memleketler- de işsiz ve parasız asker ailelerini beslemek mecburiyeti büyük hir devlet gallesi teşkil etmektedir. Hesapsız kızların erkekler gibi ve bazı yerlerde erkeklerden da- ha fazla olarak mekteplerde oku" duklarını, bir şeyler öğrendikleri- ' ni, lise veya üniversite kademele- rini bitirdiklerini görüyorum. Harp, ' bize bir müddet okuyup tahsili hi- firemiyen ve çokluk teşkil eden ve yarın da (ev kadmı) olacak ©- lan kızlarm daha müspet ve cemi- yete müfit bir şekilde yetiştiril mek lâzım geldiğini öğretmiştir. Cemiyetin ideal kadımı ne üniver- (Lütfen sayfayı çeviriniz) duğu için albay Samoreviç birden- bire sözünü kesti- Dehşetli göz - lerle ve büyük bir hayretle kapr- ya bakıyordu. Albayın bu sırada villâsında hiç kimsenin ziyaretini beklemediği ve bu kapı vuruluşunda pek — zişade hayret ettiği görülüyordu. Albay kısa bir tereddütten sonra, birden' Kapı hızla açıldı. İçeriye &on derece zarif giyinmiş genç bir ka- dmm yıldırım gibi girdi- Kadın son derece telâşlı ve heyecanlı bir hal- deydi- İçeriye bu kadınm girdiğini görünce albayın hayreti daha zi - yade artmış gibiydi: Kadın telâşir adımlarla albayın önüne kadar gelip tam söz Böyli" yeceği zaman benim orada olduğu- mun farkıma vararak hemen But- tu. Fakat halinden aabrretmirk ve pek mühim bir telâş içinde oldu - ğu görülüyordu- (Devamı var) Yüti n çi l " a