16 Ekim 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

Li Sm 4 — (HABER AKŞAM POSTASI) 16 Birinciteşrin 1940 Çarşamba m << <—<—<—<—— “inkılâbı ihtiyacı, bahsi! EDAD Nedim Tör'ün (Dinimiz) ismindeki broşlirli orta- ya yepyeni bir dava attı: “Türkiyede hir ahlâk inkılâ, bma ihtiyaç var.,, dedi Yaktiyle mekteplerde ahlik dersi vardı Bu derste öğreti. lan düslarlar arasmda “uy canm altındadır, can çıkmayınca dir huy çıkmaz. sözünü hâlâ unutmadık. Şüphesiz bu sözden mak. sat İnsanların huyu hiç değişmez olduğunu iddia etmek değil, Yalnız çocuklukta ve gençlikte teşekkül eden seriyen değişmesi çok zor olduğunu anlatmaktır. Mektepler aileler, mu. hit çocuklarım ve gençlerin o rnheviyatını teşkil eden müessese, lerdir. Onun için Vedad Nedim arkadaşımız da memleketimizde yeni bir Türk fipi yaratmak işini mekteplerden bekliyor. Mekteplerin milletler üzerindeki tesiri inkâr edilemez bir “| hakikst olmakis beraber Güstav 15 Bon gibi içtimaiyatçı ba, Zx garp âlimleri milletlerin seciyesi değişmez olduğunu, dinle, Tin bile bir milletten diğer bir değistirdiğini, fakat milletlerin *ir yapamadığını iddla etmislerdir. Bununla beraber bu öyle bir bahistir ki lehte, aleyhte bir, millete geçerken şeldini az çok karakterleri üzerinde hiçbir te- gok seyler söylenebilir. Fikrimizer bu gibi meselelerde nazari münakaşalar çok defn neticesiz belere gitmektir. Bü itiharia Vedad Nedim kahır. En doğrusu smeli tecri, dostumuzdan beldiyeceğimiz de brosüiründe bahseltiği mektep sistemi dairesinde ameli bir nü, imune göstermektir; yani yeni fahrikası kurmaktır. Türk tipi yetistireeek bir insan A İ Romanyanın nazivâri işyali | devamediyor | (Baş tarafı 1 neide) dağılmakta olan risalelerde gö. rülmektedir. Bu risalelerde lejyoner reji. min arazi ziyamdan ve ittifak- larm ve dostluklarm kaybedil, & mesinden başka bir netice ver. memiş olduğu beyan edilmekte, dir. ALMAN PİLOTLARI Bükreş, 15 (A.4.) — Röyter: Dün Bükreşe 60 Alman pilotu! gelmiştir. İ ÜSERA KAMPLARI Bükreş, 15 (4.4.) — Röyter: Alman heyeti azaları ahalinin a. | leyhine olarak rahatça Roman. © yada yerleşmektedir. Romanyada hâlâ mevcut müs. takil unsurlarm sür'atle ağıtı, kanmaktadır. Bunların yakmda, Alman heyetinin gelmesine mem anniyetsizliğini gösterenler için Gestaponun hazırladığı üsera kamplarma kapatılması muhte. meldir. İspanyaya “mih- #ver,, den misafirler çoğaldı 16 (A) —D.NB Berlin, bildiriyor: İapanyollarm bir davetini kabul öden tümgeneral Piseher von Vei, kerethal, Töledoya gitmiş ve bu . İngilterenin harp gayeleri (Bas tarafı İ nelde) Çörçil, buna cevaben de şu söz leri söylemiştir: “.« Hethangi bir kimsenin bu / harpte bizim sırf statükonun muhafazası için mücadele ettiği. miz fikrinde olduğunu zannet- | miyorum,. (Alkışlar) Fakat, ez. cümle bu harpte biz yaşamakta devam için mücadele ediyoruz. Bunu yapmak iktidarımız dün. yada daha umumi surette tanm. dığı ve bu husustaki kendi ka- naatimiz daha umumileştiği za. İ man zaferle kazanıldığnda, ne yapacağımızı daha iyi nazari dikkate alacak vaziyette buluna. İ cağız.” (Alkışlar). Çörçil, aynı mesele üzerinde sorulan üçüncü suale de gu ceva. bı vermiştir: “.— Pikrimce bu mesele hak. kında çök umum! mahiyette ol. mıyan beyanat yaparken, karşi. laşacağınız biyük tehlike, mese. lâ mağlüp olduğu zaman düşma- na karşı tutulacak hattı hareke, ti ele almız. Bu hususta biribi. rinden çok ayrı fikirler bulaca. ğımızdır." Türk petrolü Ramanda bir tasfiyehane kurulacak Ankaradan bildirildiğine güre Re tada, Alkazar galibi general Mos- cardo refakatinde, Alkazarı ziya- Yet etmiştir. Madrid, 16 (A. A) — Himmle, | > Madride, önümüzdeki cumar . İ Veys pazar günl geleceğ nilmaktadır. emeyi man dağmdaki petrol arama sahası” na önümüzdeki iikbaharda bir tamfi- yehane kurulacaktır. Önümüzdeki #y- | larda Türk petrolünün &imtihsaline | başlanması münkün olabileceği tah: | min edilmektedir. l m İŞ gm al mm eme m ————————— — Köylü kızı Ursayı Dahimar- ka kralı kaçırmış ve kız Danimar kana kratiçesi olmuş! Kral İvar- dan bir oğlan çocuk Odoğurmuş- Altm işlemeli mavi esvapları, ba- Şında ipekden bir örtüsü varmiş- Bilekleri, parmakları, üstü başı, bilezikler, yüzüklerle doluymuş. Dünyada biç bir kedm İ- verm Ursayı ve hiçbir erkek de Ursanın İvan sevdiği kadar sov- memiş. Kral ve eengâverleri ma- cera peşinde dolammaktar vazgoç - misler. Çiftçiye iyi bakıyorlarmış.. Memlekette betbereket olmuş. Buna şitir işitmez kraliçe Aluf gemicilerine emretii — En güzel gı rim donan. Sm Danimarkaya yidiyoruz Ertesi günü de Sakson gemiler! Danimarka yolunu tuttular. Kal İvar Saksonya kraliçesini kinsiz ve Farâzsın kabul etti. Par- mârasim yapıldı. Erkek, her Beyin unutulması istiyordu. Ka- yim — intikam hırsı içinde öğl kek: um kraliçesi. Hep Bana yapılmış olan Kör ve sebepsi hakareti ben unu- WWortanı.- Dedi. Kadin da: ii — Denima arm krah. Her #9Yİ unutmak isterdim fakat beri Mi Kirilemlak soyarak gemide alık Muğun eskiz sekiz gece: Senir bir hatiresı olmastaydı.. Cövabını verdi ve kralice Ürsa- Ya dönerek şunları ilâve etti: U n — Ursa. Allahm lânetleri üze- rinize yağacaktır. Sir, bilmiyerek bir cinayet işlediniz.. li Kral İvar dehsetli bir sır öğre anlamintr, titriyordu; Sen kral İvar,sen kızmla evlendin!.. Sen de Ursa. Sen, ba- banın karısı oldun! ATaf, bundan sonra, merasim sa- Jonundaki Danimarkalı asilzade « Tere döndü: ı — Senyorlar- Şövalyeler. dedi, tltreyiniz!. Çünkü artık memleko- tinizin tünden bulut uçmay cak. Gilneşin ışıkları sizi sarma - yacak.. Su kaynakları kuruyacak. Dehşet içinde sessiz duran şöval yeler, birer birer çekildiler, ve çe- İlirlerken, artık İvarı kral tank kil madıklarmı sö Ursa (o gözyaşlarına" boğularak kralm önünde diz çöktü İvarm a- yaklarmı öptü. Sonra, beşiğinin işinde uyuyan oğlunun altından üç defa öptü. Sonra bütün mücevher- lerini çıkarıp attı. Bir atm üzerine sıçrayarak dört nala sürmeğe başladı. Tasız bir sa- hile ulaştı. Orada, hayvandan Ine rek denize doğru yürüdü. Köpüklü sular diz kapaklarma, beline, me melerina, omuzlarma çiklt ve gü- zel başını örttü. Kral İvara gelince, 6 ön biras“ bah tek basma gemisine bindi. Sert bir rüzgürm önünde fırimah deni- ze açılır. Ve bir daha Danimarka. ya Görmedi, Ahmet Bülend KOÇU nasıl batırıldı? (Baş tarafı 1 ndde) hiç bir malâmat almmamıştır. Fakat bu harekât osnasında, Ajax kruvazörü, 12 Teşrinlevvelde saat 2.30 dn Sitilyanın takriben 80 mil cenubu gürkisinde 679 teniMto hacminde Alro* ne tipinde “iç İtalyan torpido muhri- bile temas tesis etmiştir. Ağar, derhal muharebeye girişmiş ve İlalyan tor. pido muhriplerinden ikisi Bemen der. hal büteriimerşter. Bu çarpışmadan biraz sonra, Ajax bir ağır kruvazir vedört torpido muhribinden mürekkep (bir düşman kuvveti görmüştür. Ajax, düşmanla muhafebeye tutuşmuş, ve düşman Lerpido muhriplerinden birisini hasara uğratmaya muvaffak olmuştur. Düy man kuvvetinin geri kalan kısmı, ka" raglıkta kaçmışlır. Ajax'm kümiyetli düşman Kuvveti ile temasta olduğunu sanan York kru. vasörü yardıma gelmiş, fakat bu ge- o düşmanla biç bir yeni temas tesis | olunmamaştar. Hasara uğramış bulunan düşman torpido muhribinip Kendisinin yardı” mına koşan diğer bir italyan torpido mühribi tarafından çekilmekte oldu- gu, donanma tayyarelerinin yardım: irtesi günü şafakla beraber müşa- hede edilmiştir. Ajax'ın bu civarda gözükmesi ile beraber, yardıma gel- miş olan torpido muhribi, yarar tor pido muhrihini olduğu yerde bıraka rak ve duman arkasoda gizlenerek bütün süratiyie Sicilyaya doğru kaç. miştir. O zaman, hasara uğramış bu- hnan torpido muhribinin, 1620 toni” lâro hacminde son amıf büyük bir İ- #siyan torpido mubripleri sınıfına mansup Artagller« torpido mubribi olduğu anlaşılmıştır. | TELSİZLE İHBAR Biraz sonra zörü (o hâdise York kruva mahalline derhal gemilerini terke başlamıştır. Kuvvetlerimiz, geminin terki için ya tım #aat mlihlet vermiş ve bu müh. iti müteskip, top eteşi Ne düşman torpido mühribini batırmıştır. York, İtalyan torpido muhrihinden kurtulan mürettebatı içinde bulundukları tah İ Hatye anndalları ile sallara ilâve Gi İ mak üzere denize sallar indirmiş ve Hçaret tulü mevsi üzerinden bir ital yan telsiz istasyonuna Ârtagllere mü rettebatmdan Kurtulanların bulunduk” ları yeri telatbte bildirmiştir. Ajax'da ancak bir kaç kişi ölmüş ve yaralanmıştır. Ağaxdaki hasarlar, sathidir ve su kesiminin Üztündedir. Bu hasarlar, Ağıxımı muharebe kabi. Hyetini hiç bir suretle azaltacak ma- hiyette değildir. Ölenlerin yakm ak- rabaları, mümkün olduğu kadar ov buk, ölüm vakasından haberdar edi. lecektir, Yorkds ine hiç bir hasar ve telefat yoktur. yaz entlariler, larda cizaralarımı içiyorlarir. sil her şekil ve pür nese çocukların, bürdete: Bu aya sultan ayı derler, Kaymakla baldan yerler, Ezelden âdet kılmmış, Bekçiye bahşiş verirler! U AKŞAM N Sinemasında KUYR YIL Fransxea sözlü - Başrollerder Eğ Dünün ve bugünün Türkiyede ahlâk 'Üç İtalyan torpidosu|Hava yedek subay larımız dün orduya ikihak ettiler (Baş tarafı 1 neide) ni bir daba gösterdi, Cumhuriyet ida remiz bi hakikati Cumhuriyetin tees- 4s tarihlerinde görmüş ve anlamış tr, Bir tarartan bugünkü yenilmek kahramanı ordusunu o yaratırken bir yandan da milli havacılığımızı tesis etmek için aziz milletimizin himmet ve cümertilğine dayanarak Hava Ku- rumunu vücuda getirmiştir. Arkın dayi Türk milletinin bugün elemsiz ve kedersiz harp dışında ve sulh içinde kalması değerli büyüklerimizin durhin siyasetleri ve tedbirli hareketlerinin matlöesidir, Fakat gittikçe Alenaşumül bir mahiyez iletimp ede hüdirat için de bizim bu bahtiyariıkta kalacağımı #i kimze iddia edemez, Bunun İçin, | bugünkü çalışmalarımızı on misline çikarmak — bizim için bir zaruret Ol. müştur, Bu aziz millet, bu güzel va- Man hepimizden bu çalışmayı, böyle bir çalışmayı beklemektedir. Eğer bu ölçüde çalışacak olursak, teneffüs et tiğimiz bu temiz hava daima aşılmaz bir kale halinde kalacaktır, Dün akşamki yangın Dün akşam Çakmakçılarda Ekte | riya handa, 18 umaralt Rafselin kauçuk imaltkanesinde bir o yenzm çıkmış, atölyenin bir kımı yandıktan sonra söndürülmüştür. Ateş, amele Mişonun bir makine erine beraktığı murun, o ksnçuklar üzerine düzmesi hetisesinde — Çkmiş, kauçuklar birdenbire parlamıştır. Alerleri gören aynı handa bir terzi yanında çalişan Sotiri kızı Kirya kor kadan ne yapacağını gaşırmış ve 15 metre yükseklikten Kendini aşağı at muştar. Sukut sanunda Kirya o muh telif yerlerinden ağır surette yaralan mıştır, Bundan başka gene işçi kızlardan Sarya da korkmuş, Üzerine o fenalık gelerek kayılmıştır. Her iki işçi Xiz, Haseki hastanesine kaldırdmış, yan gın etrafımda tahkikata başlanmıştır. Evvelki gün de, o Kemerburgazm Maymundere mevkiinde de, beniz an- laşlmıyan bir sebeble yangın çıkmış, 1509 dönüm kadar arari ve fundalık yandiktan sönra Köylüler ve askeri kıtaların yardunile söndürüimüştür. Yangının neden ve nasi çıktığı et rafında tahkikata başlanmıştır. Dün de Halıcıoğlunda o Bademlik enddesinde Avadisin düğme (abrika- sının arkasındaki firm tutuşmuş, ci- varındaki odun depo da © Ateş al maştar, İtfaiye yetişmiş, yangın biraz sonra | söndürülmlüştür. Fabetkanın 3 bin Haer Bektaş #rullarmdan derviş Ruhullah, kaç zamandır kolladığı bu fırsatı kaçırmadı, ihtiyarla. rm kahvede çene kavaflığı eimelerinden, mahal. Io delikanlılariyle, irillufakir, entarili, takkeli, tn- kunyalı, fesli, başı açık, yalmayak, pantalonu, ceketli, dirsekleri delinmiş pamuk hırkalı, velha. kıyafette her dem ziyadeleşen davulunu gümbürdete güm. Mânisini okuyan Abâni sarıklı ve poturiu bek. çi babanın arkasına takılıp mahalle aralarında do. EŞ'E - EGLENCE MELEK ZEVK - ıNCELK ve sonsuz bir kahkaha şaheseri raya sigortalı olduğu © anlaşılmış ve tahkikata başlanmıştır. haber ve hâdiseleri Bu sabahki ekspresle Romanyadan İngiliz tebeası geldi Bu sabalki ekspresle, Roman. yadan birçok İngiliz tebeası da. ha şehrimize gelmiştir. Bunların . çoğu, Romanyanm petrol havzasmda çalışan İngi- liz mühendis ve teknisyenleridir. Aralarında birkaç da Romen yahudi bulunmaktadır. Burler Filistine gitmek üzere yola çıka. çaklardır. Almanyanın Moskova elçisi vazifesine döndü Moskova, 16 (& A) —D.N.B. Alman büyük € von der Sebulenburz, Berlinde birkaç baf- ia kaldıktan sonra dün öğleden sonra Moskovaya dönmüştür. Asker ailelerine yardım Muhtaç asker ailelerine yar. dm temin ve tevzii için teşek. kül eden komisyon mesaisini bi. irmiştir, Raporunu bugür dai- mi encümene verecektir, Yardım edeceklerin servetleri ve bedeni kudretleri nazarı iti, bara almacaktır. Mali kudreti olmayıp da beden kudreti olan. lar da asker ailelerine yardıma mecbur tutulacaklardır. Köylerde yapılacak yardım, iaşe, İskân ve ziraate yardım şek linde olacak, askere gidenlerin tarlaları sürülecek, ve her tür. lü sirali yardım yapılacak, yahut askere gidenlerin ailelerinin ia- ge ve İskânı taahhüt olunacak. tır, Alman ilerleyişi meselesi müzakere mevzuu değilmiş Möskova, 15 (A. A) — Tassa, jansı aşağıdaki tebliği neşretmiştir. Röyter ajansı, Almanyanmn şar, ka doğr” yayılması meselesine mütedair olirak halen İngiltere, Türkiye, Sovyetler Birliği, Yugo slavyu ve Yunanistan arasmda müzakereler cereyan etmekle ol . duğu hakkmda Daily Telegraph gazetesinin bir haberini neşret « miştir. Tas ajansı Daliy Telegraph ga- zetesinin uydurması olan bu ba - berin hakikate uygun olmadığını beyana mezundur. başladı: Hü Alim, A Hü, gerçek 76 alıyordu. gibi cevap verdi Tik hocam! UKLU DIZ KORBEWT YOUNG - MARY ASTOR » PRANK MORGAN Ayrca; Yeni FOKS DÜNYA haberleri DİKKAT: Bu gece icin İeca kalmamıştır. Numaralı koltuklar be sw İbahtan aldırilerilelır. Tel: 40308 laşmasmıdan islilade ederek mahbub cemi mes- cide ald Ve mihrabm arkasmda kurduğu çilingir sulrasınn başma oturdular. Birkaç kadeh parlattıklan sonra baba erenle. rin canı çekti, şöyle hafiften bir nefes okumaya Aynayı tuttum yüzüme, Şahım göründü gözüme, Meşrutada uyuyan müezzin telâşla yatağın, dan fırladı, baba erenlerle mahbubunun yanma gitti. Derviş Kahullah, kadehini yuvarlamıs, me, Bunu gören müezzin haykırdı — Beyinliahta böyle rezalet işlenir mi? Bu ne edepsizlik, bu ne yüzsüzlük, bune dinsizlik bire katmerli rel'an!.. Hazret istifini bozmadı, hiçbir şey olmamış — Ne o, ne bul. Hiçbiri değil. Sade yersiz. ÇELEBİ v” Baba Erenlerin Ramazan fıkraları Hiç biri değil ! rucunun keyfini çıkarmak için, bakır cezvelerde pişmiş kahvelerle, kehribar saplı yasemin çubuk, lim, hü şahım hü, erenler demine hü! Romanya işgalinden Sovyetler haberdar edilmedi (Bas tarafı 1 elde) nin verdiği bu haberin hakikate uygun olmadığını 'Taas ajansı beyana mezundur. ai TUNA ÜZERİNDE #0 'TODBİRLER, Londra, 15 (A. A.) — Alman ordusunun Romanyadaki “heye. ti” miktarının yakımda arttırıl ması gittikçe artan bir ihtimal dahilindedir. Her ne kadar bu- radaki Sovyet mahafili, şimdiye kadar Almanlarm resmi beya. natlarını kabul ettiklerini beyan eylemişler ise de bu beyanat ha“ ricinde Krtaatım taarruzi mahi- yetle arttırılmasınn Moskovada aksülâmel tevlid edeceği söylen. mektedir, Rusların İnfelligence mahalli servisleri, Romaryadaki “Alman heyetinin gittikçe kabarmakta”" olduğunun pekâlâ farkma var. maktadırlar. , Bu heyet, bidayette Bükreş civarındaki başlıca şimendifer merkezleri ila petrol sahalarmın €n ziyade tecavüze maruz kala bilecek kıtaları etrafımda zarı. ri ihtiyat tedbirleri alacak bir müfrezeden ibaret idi, Fakat Sovyet makamatı, daha şimdi" den Romanya hududunun öte tarafmda tahşit edilmiş 20 AL man fırkasmın mevcudiyetinde haberdardırlar, Fakat bunun, kıtaatm manevrasmdan başka birşey olmadığnı söylemekte" dirler. | Diğer taraftan Sovyet cisi tamlarmın cenuba doğru ileris* miş Tuna deltasmda kâin Chi, lea'yı geçmiş ve Sulina'ya var” mış oldukları bildirilmektedir. | Bu cüzütamlarm Tuna havza, sını cenup müntehasma kağan inmesi muhtemel görülmektedir. Kalas yakmnda Alman cüzü” tamları ile Sovyet cüzütamları arasmda' çıkan hâdiseler dola. yısile Ruslar, nehir filosunu 4 monitor ile takviye etmişlerdir. Rusların bu mmtakada 12 mi" sellâh gemileri vardır. Kalas'n 20 mil aşağısında kâin Reni'de ise ağır topçu bataryaları yer. leştirilmiştir. Mahalli matbuat, Fransız gö" zetelerinden uzun Iktibaslarda bulunmuştur. Fransız gazetele- ri, Sovyet Rusyanm kendi me* nafii doğrudan doğruya tehlis keye maruz kalmadıkça hare kete geçmeğe mütemayil olma « makla beraber, Balkan vakayii" ni dikkatle takip etmekte oldu“ ğuna işaret etmektedirler. çi Romanyadaki komünistlerin kuvvetini tahmin etmek müm. kün değildir, Orta halli Roman yalı, bir Rus işgali imkânmi korku ile derpiş etmektedir. Fa. kat kendi arazisinde Ruslarla Almanlar arasında bir çarpışma vukuuna mani olamıyacağını müdrik bulunmaktadır. General Veygand Tunusta Tunus, 16 (A A) — Havas: Geniz Veygand tayyare ie Cessirden buraya gebmisiiz