edi “i gi LERE HABER — Akşam Postam BİEL AAA 23 TEMMUZ — 1940 Amerikada harp hazırlıkları Amerika bir a. iy . 3 ! , ei Fransız koordinasyon if esir Monnet 3 temmuzda Pennız e Bu komite ve İngiliz bayaa komisyonu lağ- in ve redirler, Amerikadan artmakta olan (İngiliz vi Koy amelAtını tedvir eden I İneiyie, Yonu ibn edilmiştir. 8 hazine müsteşarı Sir ay hillips pek yakında iy am edecektir. ) lorgenthau teknik i e ikl hazineyi alâkadar ” e, eeseleeleri müzakere İideiking İngiliz vapurunun mitmiği bakkında Sehanahadan ir Alayı, HİP telgrafta Dömel Ja: ük, Seviş, 3 Geminin mubarip ne ait ir Mekin og 1,210,000 mermi ğunu, iddin etmelk- hı eş enn Hariciye Nazırı Mar Hileler Cemiyetini, Ro. Kagir cemiyetten çe nh ? vermiş olduğundan ierik, ar etmiştir. Yen bak, yan meclisi, Albay 6, fİYe mazırlığına tayi. Sili, *Ye karşı 66 reyle tasvip iie Mindiçinisile Fransa : ki da bulunmayan arazi iş ç elaraf muhaberalı tek” hu Dy dilmiştir. Ri ie Sofya siyasi , öğrenildiğine göre, X Taşa Berne elçisi Kara” > Kong Yelliğine tayin edilmiş. ) Saki, ekl Bulgar elçisi, merke Sönagi glptur. Sabık başvekii Bern elçiliğine teyit » Üsaret nezareti, Korsi. “İmak üzere Avrupada» e amg Asaz arazisinin ve ay > Cezayirin, Fransız Fa. ek eğ üsun, düşmen arazisi ni, ği ve ekonomik harp bül galeri çerçevesine gir ir, ağn dün akşam ilân t nn ve Romanya bükü- Polayç münyaya ilitea etmiş "inş etli askerlerin o memle dir. gepeelerini mümkün kı. PE map rmaya varmışlardır. Mya, Sir kafilesi, şimdiden iy er, kareket etmiştir. Son Skocakı Dağ içinde Romanya ny “EŞ İmparatoru esmen yalanlıyor Türkiye nezdinde Arjantin taleplere Bakü petrollerinin bombardımanı için başladı TEŞEBBÜS YAPILMAMIŞTIR a Stefani ajansından: Havana konforansındaki Arjan- İngiliz “Hariciye Nazırı memleketimizle sıkı dostluk ve sempatinin devam etmekte tin murakhası ve eski Arjantin dahiliye nazırı Leopold Mello, ken- olduğunu ehemmiyetle kaydetti Bu arada Almanlar imkân bulduk” disini Havanaya gölürecek olan yapurdaki kamarasında gazelecile. re boyanalta bulunürak Arjantinin konferansa iştirak davetini kabul etmek surotile Malinan, Faikland &daları hakkmdaki hattı hareketini ları her yerde, Balkanlarda ve yazın şarkta bu memleketleri Alman siya. setinin oyuncağı yapabilmek midi We yersiz şüpheler ve alârmlar tevli- dine hararetle çalışmaktadır. Fakat öyle Uzlt ve zannediyorum ki bu bör açıkça beyan etmiş olduğunu söy” lemiştir. gelerde bulunan ve aralarında birkaçı düşmanlarımızın urullerini esasan teç- “— Bu adalar hiçbir Avrupa devletine ait değildir. Bunlarm Bü- rüba etmiş olan memleketler inkisara tuğrı ve uğrunda harp et» yük Britanya tarafından işgal edir meleri keyfiyeti muvakkattir. Arjantin, meşru hüklmranlık haklarini mubafaza etmiştir ve e decektir ve bu adaları milli topra- titiz prensipisre sadık kalacaklar: | Em mütemmim cezasından adet , dır. Dünyanm bü kışında bulunan dont ve miüttefiklerimiza yardım ve bimayede bulunmağı muktedir oldu- gumuzu düşünmek ceanretine maslik "bulunuyorum... Londra, 11 (4.4) — Röyter ajan- sı bildiriyor: Avam kamarasında bir mebus, İngilterenin Bakü'ya doğrudan doğ. rüya tasrruzlar tasarlamış olduğuna mütedair olarak Alman Beyaz Kita- bında meveul iddialar hakkında bir sual) takriri vermiştir, Mebus bu id. diaları karl olarak yalanlamak ve İngiliz siyasetinin Büyük Britanya ile Sovyetler Birliği arasındaki mü- nasebetlerin ıslah ve takviyesine matuf olduğu hakkında teminat vermek mümkün olup olmadığını sormuştur. Bu sureile hariciye müsteşarı Butler yarı ile şu corabı vermiş tir; “— İngiliz hükümetinin siyaseti daima Büyük Britanya ile Sovyetler Birliği arasındaki münasebetlerin alah ve takviyesine matuf olmuş. tar. Bu siyasette muvaffakıyet mart ayında Sovyetler Birliği İngiliz hü- kümelinden dostane istimzaçla bu. umarak tienret o münasebetlerinin tekrar başlamasını teklif ettiğinden- beri daha mümkün ve muhtemel görülmüştür. Sovyetler Birliği tara- fından yapılan bu leşebbüs, Sovyet hükümetinin geçen ağustosta siya, si mürakerelerin o inkılaındanberi tetbik ettiği gayridostane hattı ha. teketlen iyi karşıladığımız bir Ja, hirafıdır, İngiliz hükümeti bu teşebbüse derhal cevap vermiştir ve Mosko- vadaki İngiliz elçisinin halen yap- makta olduğu müzskerelerin niha, yel Sovyet hükümetinin Almanya - gın neline olarak gerek iktısadi ge, rekse askeri bakımdan İngiltere #- leyhinde hareket edeceği endişesi- ni İzale edeceği ümit edilebilir. Hurbin daha o bidayetindenberi İngiliz hükümeti sskeri plânlarını hazırlarken bu tehlikeden sakınma, En çalışmıştır. Topyekün harpte müslakbel bü. tün ihtimalleri düşünmeğe mecbur ölan genel kurmayların o Sovyetler mektedir, İ (Falkland adaları Atlantikte ve Arjantinin osnubundadır. 1914 de | İngilizler burada bir Alman filosu” nu İmha etmişlerdi.) İngiliz Hariciye Nazırının beyanatı: Ingiltere Mısırı müdaijaada devam edecek Mısırın, İngiltere ile ittifakı bozduğu takdirde harpten kartulabileceği şayiası çıkarılmış Londra, 14 (A.A.) — Lord Hali faks Yakın Doğu bakkında beyx natla bulunarak demiştir ki; “. Müblümdur Xi Mur hükümeti geçen Eylülde Almanyaya harp ân etmemiş, fakst diplomatik ve tİcaret münasebetlerini kestiği gibi Britanya bükümeti ile istişare ederek ittifak mushedesi mucibince lüzumlu görülen bütün tedbirleri alenığtı. İtalya müttefiklere barp ilân ektiği saman, Mısır hükümeti abval ve gö ralt başka olmakla beraber yine buna benzer bir usul takip etmiştir. Zira Akdeniz hir harp bölgesi beline gel mektedir. Ve İtalyan müstemlekeleri de garpte Amr - İngiliz Budanında Misırls bemhudut bulunmaktadır. Düşman propagündası tarafından ortaya gaylalar çıkarılmış olduğu için, le tomamen riayele azmetmiş oldu” ğunu isbat edileceğini müdafan etmektedirler. Mısır pariğmentosundaki nutuk. lar da Mısır efkârı umumiyesinin müdafaa ve dahili emniyet tedbir lerinin daha kuvvetli bir idare al- tında tatbikine âmade olduğunu müttefiki olan Mısır'a ihsas hakkı- na malik olduğu kanaatinde bü" lanmuştur. Zira Mısırın müdafaa» sı muahedemiz mucibince bize İ€ reddül etmektedir. Mısır Krahı mes'oliyetini deruhte etmiş ve müşavirlerile istişsreden sonra hükümetin teşkilini Hasan Sabri Paşaya tevdi eylemiştir. Yeni hükümete, reisi 1936 da İt. tifak muabedesi imza edildiği za“ man başvekil olan , milliyetperver İngilterenin Birliği tarafından Almanyaya yar, İtalya hsrbe girdiğinden beri İngiliz mümkün dıra edilmesine nasıl ioanl olunabi- Ieceğini telkik etmiş olmaları pek tabil idi. Doğrudan doğruya aske rl yardım dışında Sovyet hüküme, tinin Almanyaya yapabileceği en kıymeti yardım kendisine Kafkas petrolü vermekti, Bunn binaen bazı Mbtimaller dehilinde okuyularına petrol verimini zorlaştırmak müm. kün olup olmadığım tetkik etmek genel kurmayların vazifesi icabın, dan bulunuyordu. Ancek şurasım Nâve etmeliyim ki, ne Türkiyenin, ne de İranın bu mefruz plânlara ne iştirak, ne de muvafakatleri için biç bir zaman hiç bir teşebbüs ya- pılmamışlır. Ba beyanalın, Alman propaganda- ının ihdasına yellendiği yanlış ve- ya bedhalı intibaları izale edeceği. Bi Ümit ederim.” ANGILİZ HARİCİYE BEYANA'TI Lonâra, 13 — İngiliz Harleliye Na, sırt Lord Hatitaks dün Lordlar Ka - marasında İngilterenin Yakm Şark siyasetinden bahsederken Oo Türkiye hakkmân da şunları söylemiştir: “ «-'Pürkiye ie fevkaltda sıkı büğ- bükümetinin Mısır hükümetinden biç bir zaman İtalyaya harp ilâmın: iste miş olmadığının açık surette bilin. gealni #rz ederim, Bununla beraber güras aşikâr bu- bunmakta ii ki, Mısırda bulunan ve Mısır hükümetinin isteği üzerine fev- kaihde takviye edilmiş olan İngiliz kuvvetleri ; İtalyayu kargı harekâb Mısır topraklarından idare etmekte. | dirler, İsuklâli ve haya menfaatleri İtal yanın Misırn müttefiki olan tagilter reye harp Hn etmesile tehdide maruz kalan Mısırı seldafan taahbitlerimizi Ma etmek İstiyoruz, Miser milletinin. heyeti umumiyesi itibârile, menfsat lerinin bizimkilere çözülmez bir se pette merbut bulunduğunu, İtalyanın güzel sözlerine haklı olarak şüpbeli bir yözle akmakta olduğunu ve İtal yanların Misir ve Sudan topraklarını çiğnemesi ihtimalini fevkalâde gefret ve İinfisile derpiş etmekte bulunduğu nu söylemekle bahtiyarım, Misir milleti İtalyanın Libyada, Arnavutlukta ve — Habeşistandaki icraatını çok İyi bazırlamakia. dır. Bu millet, totaliler emelleri. nin şümulü hakkında hiçbir hayale M le eltlefiki oluyor a Ri) — Avam Kama, | m Bree Habegintan AD olr, dü tomas tesis edil. a den, imparator tara. N len hükümetin Ha hakim $u büleümeti olarak ta, Baruş , kendisine ds ik müttefik sta. NAZIRININ 5 latin bağlı olmakta berdevamız, Ma- | kapılmamakladır.” “4 Mikepe, N i Mimdur ki Italya harbe girdiği zaman | Lord Halifaks, sözlerine ga sU. i dile gidenlerin Türkiye başvekii Türkiyenin şimdiki | retle devam etmiştir: , lerin, ği gayri muharip hattı hareketini kir | (o “— İlalya elçisile sefaret memür- KOM e yardım m8 edeceğini bildirmiştir. İngiltere | larının Kahireden hareketinde &x çi İriş Hal fi hükümeti baştan nibsyote kadar ken- | çok bir gecikme vuku bulmuştar. a, Sikerleri en silâh ultında | disle sıkı temus halinde hareket eden | Bunlar ve diğer düşman alanları , lde Çilerimizin allelerine | Trkiye biikümetinin bu kararını W- | Mısır ahdi vecibelerini biçbir su Ji vk zaar im mükeadile yi. | tizam eden ahval ve şeriti tamamen | etle kotmadığı takdirde bir tel. ui teşikiye miele hiyelerde takdir etmiştir. “Türkiye We olan müs | yan isarruzunun tevlit edebileceği ri inan ede lerinin riyase: | hedemiz baki olduğu gibi bu muahe- | en fenu nelicelerden ictinab ede yi ele alinan büküp, fe svonlar denin dayandığı iki millet arasndaki | bileceğini ima etmektedir. İN eliyle çekleri daire | renk Ve sempell de. berdevamdı. || Be ahval ve şerait içinde, bir çok # iy ğikage Asker liyarak birkaç | Bu dostluk ve ascmpatinin geçmişte | Mısır mümessilleri Mısır için mi. A era * ia lelerim mıktarı | olduğu gibi karbin devamı müddetiz. | hal bir an olan şu dakikada Misir ey ece ŞAİR edilerek her » Batmapı le ekinler bi. YİN a ları Yapılmakta ve cs ve ondan sooraki Varış Yılları zar ında da Aramızda yapısı tegriki me- salnin velhğ bie temeli olarak kala sağını ümiç cdiyorum. menfanilerinin daha kuvvetli bir hükümeli isülzam eylediğini ve bu eri © il sürelle Mısırın #itifek muahedasine Mabarlanıaktadır, vefd partisinin iştiraki olmasaydı bahtiyar olurduk (fakat harp zamanında bir kabine leşkili daima kolay bir iş değildir. Be günkü hükümetle olan münasebet. lerimizin tamumen memnuniyet Ve” riel ve talminedici olduğunu söy- lemekle memuunuta.” FİLİSTİNDE VAZİYET Lord Halifaks müteakiben Filis tinden bahsederek şöyle demiştir: “. Son raporlara göre, Filistin. de vaziyetin sakin olduğunu ve münterid bir kaç zabıta vak'ası hâriç olmak üzere memleketin şim di asayiş içinde olduğunu söyle. mekle bahtiyarım. Artık dahilde ibtijât yoktur. Arp mahfelleri yüksek komiserin geeçenlerde be- yanatte bulunarak vaziyetie emni yet bakımından mevcut selâh do. layısile askeri mahkemelerin bun” dan böyle idam cezesı vermiyecek.. lerini bildirmiş olmasından dolayı umumi bir memnuniyet hissetmek” tedirler. Son üç yıl sarfında İşlenen cü rüm ve cinayetlere nil davalar bun. dan böyle askeri mahkemeler tara- fından değ 1 mebkemeler te rafından görüleeekür. Mevkef bir çok Arapların serbest bırakılması Filistinde takdir edilmiş bulunmak. tadır, İlalyanın harbe girmesinin! lerinden biri de bütün , cami arasında İngiliz tarafları” hissiya. tın kuvvetlenmesi olmuştur. İngi- lir Tisanile neşriyat yapan kanun” suz radyo postası bülün Musevi cn- mlasını o vaziyetin ienbettirdiği muhtelif müdafaa tertibatında bi zimle tesriki mesaiye davet ederek neşriyatını tatil eylemiştir. Filis. tinde İtalyanların Ulbyada kullan- dıkları - müstemleke — vsullerinin bikini görmek ihtimalini nefret” le tasavvur eden Arapların teşrik! mesnisi bundan daha oe saralmi ir gerek metin ve gerek ruhu itibari.İ ve daha az mükemmel değildir.” Alman Ajansının tayyare hücumuna ddialarını ingiltere uğrayabilir mi? Yeni harp bütçesi ile neler yapılıyor? Amerikada Obüyük bir hazırlık var. Hele 939 Avrupa harbi başla. dıktan ve bele allâih satışına dair yasak kaldırılıp faşist rejimlerin muhtelif mıntakalardaki galibiyeti kabul edildikten sonra bu hazırlık daha büyük bir sür'atle ilerlemek- tedir. Öyle ki, Ruzvelt ve üyük A- merikan kongresi intihap mücadele ve dedikodularını bir tarafa bıra" karak arka arkaya verdiği kararlar. Ja bu basırlığı en son haddine çı- karraış bulunuyorlar. Filhakika 939 barbinin henüz zu- bur etmediği sıralarda Amerika yi- ne harırlanmakla idi. Ruzveltin sulh halinde kabul ettiği 4 bütçeye şöyle bir göz atmak bunu isbata kâfi gelecektir kanaatındayız! Meselâ bu bülço ile geçen 939 İlk- baharında 3000 tayyare imsli ka. rarlaşmıştı. Ayrıca 525 milyon do. lar daha tahsis edilmişti ki bunun 100 milyon dolarile hava dafi topları ve gar miaskeeleri tedarik edilecek, 32 milyonu kimya sanayi” ine tahsis olunacak; 44 inilyonu ile hava ve deniz üsleri tahkim edi diği gibi 6) milyon dolar da deniz tayyare filosunun ( inkişafına bar. canacaktı. Tiç şüphe yok ki 939 harbi sulh içinde yapılım bu bütçeyi eltöst elti, Bir kere Alman tayyarelerinin seri muvaffakıyeti Okarşısında A. merikanım yeni imal edeceği 8000 iayyarenin hiç birşey ifade etmedi” ği anlaşılıyordu. Onun için Ruz- velt kongreden müdafaa ve silâh. Ienma plânı İçin yeni tahsisat İste. di; ve bu suretle 3000 tayyare de BU 50,000 tayyare imali derpiş © dildiği gibi ayrıca yedi sene gibi çok kısa bir zaman içinde 44 harp gemisi yapılmaya karar verildi; ve Amerikanın Enbul ettiği harp büt. çesi akıllara durgunluk verecek derecede yüksek ve kabarık bir ha le geldi. Niçin, Amerika b kadar geniş bir harp bütçesi ve barp bazırlığı Ile: herhangi bir taarruza mı geç mek istiyor? Yahut kendisine Yapı- lacak bir mukabeleye karşı koymak için mi hazırlanıyor? Belki ikisi de vardır. Çünkü Amerika Birleşik dev letleri, bir taraftan Japonya gibi bir dev karşısında bulunduklan başka OoAyvrupa menfaatleri fle de pek yakından alâkalı bulundukla- rı İçin, er ve geç, mutlak surette Avrupa İşlerine karışacaklardır. Netekim bir Roma ajansının Tok” yodan alarak verdiği bir habere re, Amerika sırf bu maksatla, giltere ile gizli bir ittifak yapma yı teklif etmiş ve Atlas Okyanusun. daki karşılıklı üsleri biribirinin emrine vermek için taahhüde gir. mek lüzumunu duymuştur. ie Diğer taraftan Ruzvetin Ameri kamın müdafaası plânım gözden geçirelim! Ruzveli bu plânla şu esasları kabul etmiştir: i — Panama kanahmı tahkim etmek!, Amerikanın bilhassa bu noklaya büyük bir ebemmiyet verdiğine şüphe edilemez! Çünkü daha Üç dört gün evvel gelen ajans haberle. rile Amerika donanmasının bir ma- nevraya çıktığı bildirilirken diğer taraftan Panama kanalının deni. zaltılara karşı ağlarla kapatıldığı tebliğ olunuyordu. Hallâ, Amerika devlet ricalinden biri, bu hususta alınmış olan tertibatı bugüne mah” sus olmadığını, wanevraların ni hayetinde dahi bir müddet Için kanalın bu şekilde kalacağımı #öy- miştir. Bu, şunu ifade eder kl A. merika Birleşik devletleri, herhan. ğ bir taarruz vukuunu beklemeden evvel burada hazırlığa (geçmiştir. Bu hazırlık o derece geniştir ki ka” naldan en büyük dritnotların geçe” bilmesi için yapılacak yeni terti- bat hakkındn kongreden tahsisat dn istenmiş ve verilmiştir. 2 — Tayyareciliğin inkişafı için tedbirler. 3 — Atlas denizi ve Okyanus &. zerinde birçok yeni hareket Ösleri kurmak!, Rutveltin bu pidm if bir taraf. inn tsarruz ve bir taraftan da mü dafaa Üslerini bazırladığı muhak- kaktır. Çünkü, Ruzveli, Amerikanın bir tayyare hücumuna dalma açık bulunduğunu düşünmüştür. Sadece, Amerika sahillerinin bombardıman eğilebilmesi sesba çok Kolay bir iş midir? Bugünkü şerait içinde üç ibtimal nazarı dikkate alınabilir; A) — Amerikanın Avrupadan ve ya Asyadan kalkacak o tayyarelerle bombalanması. B) — Amerikanın Amerika Birie. şik devletleri haricinde tesis edir miş Üselrden kalkan tayyarelerle bombalanması ii. C) — Büyük Okyanus ve Atlas Okyanusu Özerinde müessis üsler veya tayyare gemilerinden kalkan teyyarelerle bombalanması!. Bun” lardan birincisi yarit görülmese». tedir. Çünkü Amerika Avrupadan çok uzaktır. Bu itibarla Avrupadan kalkacak tayyarelerin Amerikada bir taarruz hareketi meydana (getirmesi hayali değilse de çok uzak bir ihtimaldir. Onun için Amerika askeri mehafili esi diğer noktalara ehermmiyet vermiş- ler; ve hele Amerika Birleşik der letleri haricinde Almanya, İtalya ve Japonyanın Meksika, Salvasör, Kolombiya, Ekvatör gibi o memle ketlerde tesis elmek İstedikleri Üs- ler Amerikayı bilhassa dür- mektedir. Bunun yanıbaşında Atlas Okyanusundaki üsler de Amerikayı pek meşgul ediyorsa da İngiltere ile yapacağı anlaşma neticesinde Amerika bu Üslerden hiç bir korku duymayacağı gibi bilbassa istifadeler de temin edecektir. Bütün bunlardan şu netice çıka rılabilir ki Amerika devleti için artık bir süküt devri bitmiş, onun yerini bir silâhlanma ve bazırolma devri almıştır. Roterdam bombar- dımanının müthiş tafsilâtı Beş kilometre murabi sahada sağlam üç bina kalmış Londra, 11 (A.A) — Alman tay. yarelerinin İİ mayısta Roterdamda yaptıkları mütbiş tahribat bakkın » da şimdi maldmat alınmıştır, İyi haber alan Londradaki Ho, landa mahafilinde bugün beyan e- dildiğine göre ölülerin miktarı 30 bini bulmuştur. Beş kilometre mu- rabbat bir yerde yalnız $ bina a, yakta kalmıştır. Bütün bunlara rağmen, nazi kon. trolü altında bulunen Holanda mat, büalında intişar eden bir Alman beya da yalnız 500 kişinin öi- düğü ve bir miktar da yaralı bulun- duğu söylenmektedir. Londradaki Holanda mahtilleri . nin beysnalına nazaran bombardı. mandan 7 bafta sonra enkaz kal , dırma ameliyesine hâlâ devam edil. mektedir. Eokazın kaldırılması için her gün 1300 kamyon çalışmakta - dır. Bombardımandan 3 hafta son. ra enkaz alından 300 ölü çıkarı makta idi. ZAYİ — İstanbul liman dairesin , den aldığım 611657 stol ve 930 tez. kere mumaral; İman cüzdanımı sayi ettim. Yenisini çıknracağımdan €s . kisinin hükmü yoktur. (14913) Mehmet Gürsu Kanadanın ingiltereye yardımı 82 harp gemisi yapılıyor Londra, 14 (A.A) — Kanada do, nanması için 16 Kanada tesgühun- da inşa edilmekte olan 82 barp ge- misinin inşaatının süretle ilerlediği öğrenilmiştir. Bu gemiler #i sene zarfında in, şasi mukerrer ve 10 milyon İngi- İiz Hrasına mal olacak yüz harp gemilik programdan: bir kısmını teşkili etmektedirler. Gemiler ifşa edilmemiş olması tabii bulunan üç sınıf üzerinden inşa edilmektedir. ler. Ottava, 11 (A. A) — Müdafaa nazırt B. Ralston 40.000 kişinin toplanması için icab eden tedbirle- rin alındığını bildirmiştir. Nasır, Büyük Britanyanin denizaşırı böl. gelerine, Kanadalı ktaat gönderi İsceğini söylemiştir, Bunlarm mik” tarlarınm mutlak surette fkl fırka #e tahdid edilmemiş olduğunu, ve denizaşırı gönderilebilecek ber ne- ferin sevkedileceğini ilâve etmiştir. Nasır, askeri vazifelerini gör - mek için müracaat eden gönüllüle- rin miktarı kâfi gelmediği takdir. de, mecburi hizmeti va'eden bir kanın mucibince Kanadalılarn iki ay sonra askere davet edilecekleri” hi do söylemiştir. ZAYİ Davutpaşa rüştiyesinden 319 « 320 senesinde aldığın diplo . ma Fatih yangınmda riyan uğradı. Yenisini alacağımdan hük . mü yoktur. 803 Abdurrahman