29 Haziran 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

D HAZIRAN Suriyedeki kuvvetleri silahlarını DIŞARDA: * İngilterenin yeni Monkova biyüle elçisi Sir Stafford Cripps, itimatna. mesini dün Kalinine takdim etmiştir. Resmi kabulü müteakip Cripps, hari- ciye halk komiser muavini Lazovaki ile (iç çeyrek anat süren bir görüşme yapmıştır. * Portekiz istiklâlinin yüzüncü yıl. dönümü münasebetile (o Lirbonda bir müstemleke serçiai açılmıştır. * fapanyada resmi (gazete, hava nasir general Yaçtenin istifa ederek yerine eski kurmay reisi Vigonun ta» yin edildiğini bildirmektedir. * Bombay llmanının muvakkaten gemilere kapatılmış olduğu resmen haber verilmektedir. Hindistanın bü- tün salr imanları açık bulunmuktar e Cenevre tip Fransanın cenubu gar kisi arasında şimendifer nakliyatı ye- »iden başlamıştır. * Belçika bandıralı silâbir alti t& caret vapiri İspanyada Bilbaoya gele imiş ve mlirettebatlariyle birlikte Ja- panyol makamları tarafından tevkif edilmiştir, » Japonya hariçiye pezaretinin söz söy meye salâhi” “İnr bir memuru, Ja heyeti şefi Satonun İlalyadan avdelirde Berlinde Hitler ve fön Ri bentrop ile mülâkatta bulunduğunu | teyit etmiştir. | © Atinada Alman « Yunan ekono i, görüşmeleri keticelenmiş ve bir alayın İmanlanmmıştır. Japon notasına z » i. İngilterenin Çine gön- derecek fazla silâhı yok Landra, 29 — Tokyodaki İngil- tere büyük elçisi Japon hariciye sazrı Aritaya, Burma ve Hong- kong yolu ile Çunkinge yardıma #uir nihayet o verilmesi hakkındaki iJapon talebine, meselenin ehem- 'miyetine binaen, İngilterenin he. hüz cevab verecek . vaziyette ol- *cadığını, fakat cevabı pek yakım » verileceğini bildirmiştir. FIRSATTAN İSTİFADE Yaymis gazetesi diyor ki: Çine harb malzemesi Amerika" ji. : ve daha az nispette Sövyet İusyadan gönderilmektedir. İngil- İcra ihracat yapmak için ihtiyas fından fazla harb malzemesine ma- lik değildir ve Hongkongdan harb fpalzemesi geçmemiştir. Tokyo bu İvepleri İngiltereye yapmakla İn, Kiliz hükümetinin buzünkü endişe- ke azami istifade temin et f hek gayesindedir.,, İ MONGKONGU TAHLİYE Mongkang, 24 (A.A) — Ryu « Hengkong hükümeti, yakin bir is balda Horgkong'daki kadin ve ço. "rtarın tabliye edilebileceği hakkın. © müstemiekeler o nazırlığından alı radyo ile halka bilder Hongkong hükümeti, ba tali, her nangi bir endişe (hissin TMüimsat lizrmgeldiğine * de işa” MU etmiştiz, ÇİN yÖkÜMET MERKEZİ EONDARDIMAN EDİLDİ a Kunkinç, 28 (A A) Çunkinz * şivan, Yapan tayyareleri o tari» mbardıman edil- gi binası, temamiyte tahrib e. malar arasmdadır. Ameri - 'odist hastanesi de büyük TİZ SEFARETİNE LONBA ATILDI Pelpimz, 24 NALA.) — Röyter: Bu salah erken, buradaki İngiliğ “ük elgiiyi kapısından içeriye bir Nina atditsıştır. Bomba, böyük bir Maraka ile patinmış, fakat yalnız bir ii müstahdem bafif surette yarı» niştir. Bombayı atmış olan adam. Semağa muvaffak olmuştur. Ikan konferansı şayi- aları yalanlanıyor Perlin, 25 (44) — DN.B. bil. Yor: 1 İF Yabancı ajans, Almanya, Rus, ve İliyanın bir Balkan konfe- ma torlnak miğelinde olduğu kida bik haber yaymıştır. Bu. YAbANCI matbua! mümessille DU tubetin şsmamiyle asılsız Hildirilmişyir. bozulduğu Fransız meden bıraktı ? Askerlerin maneviyatının. anlaşılıyor Suriye ve Lübnandaki vaziyette değişiklik olm yacağı ve Fransız idaresinin devam edeceği bildiriliyor Landra, 29 — Fransanın Suriyede. ki kuvvetleri başkumandanı general Mitteihavzer Suriyede muhasamatn nihayet bulduğunu, emri o altındaki kuvvetlerin silâbları o bırakacağını, mütareke şartlarınm kabul edildiği. ni, fakat Framaanın Suriye ve Lüb nandaki vazifesine devam edeceğini ân etmiştir. Pu karar evvelki gün Berut radyo Bu ile neşrolunmuş ve Fransanın Bü- riye fevkalhde komiseri Püv ila gene ra) Mittelhavzer tarafından imânlanan bir beyanrıame okunmuştur. o Aynı beyanname ancak dün gazetelere ve- rilmiştir. Malüm olduğu üzere generat Mit- telhavzer bir aratık mukavemete de vam lehindeydi ve bu yolda beyanat» ta bulunmuştu. Onun kararını değiş- tirmeşina sebeb olan Amil, Röyter a jansnın Beyrultah — gönderdiği bir telgraftan anlaşılıyor. Bu teigrafa göre, geçen pazar gü. nüne Okadar gönetal Mittülhavzer We sabitleri ve askerleri mukavemete devam lehintleydiler ve bu karar bü- tün Suriye ve Lübnan halkını memnun etmiş, . Suriyelileri ve. Lübganirinrr tamsil eden heyetler generali verdiği karardan dolayı tebrik etmişlerdi, Fakat çok geçmeden vaziyet değiş” miş askerlerin maneviyatı bozul” muştur, Sebebi askerlerin vala: dan ve ailelerinden ufka Tilt lari ve bunlarır yaziyelinden obaber- dar olamamalarıdır. Askerleri kapim yan merak ve endişe, Fransız zabit" lerine de sirayet etmiş ve bu dA Karar rım değiştirilmesine ve Franan, hükü- metinin emirleri dairesinde barekete sebeb olmuştur, General Mittelhavzer e askerlerini mukavemetten vazgeçiren — diğer bir Amil de, Fransız mukavemetini idare, edecek yeni bir hükümetin teşekkül edememesidir. Böyle bir hükümet te, gekirüi etmiş olsaydı, nskerlere ve Za“ bitlere yeni bir ilham verir ve ba (İ küm da bunların şevk ve (gayretini tahrik ederdi, Hülâza, Fransanın Suriyedeki ordu” #u da anavatan kuvvetleri gibi silâh nr bertkmıştır. Bu ordunun makerleri terhis olunacaktır. Irak Hariciye Nazırı Ankaradan ayrıldı Görüşmeler iki memle- ket için çok fayladı oldu Ankara, 28 (A-A.) — irak hariciye ve adliye vezirlerinin Ankarayı ziya, retleri münasebetile aşağıdaki tebii neşredilmiştir ; Cumburiyet hükümetini ziyaret ot mek üzere Ankaraya gelmiş olan irak hariciye veziri Nuri Sajt refakn, tinde adliye veziri Nacı Şevket oldu. ğu halde Relsicumhur İsmet. İnğni tarafından kabul buyurulmuşlardır. Nuri Sait Ve Naci Şevket Bagvaki Dr. Refik Saydam ve barleiye vekil Şükrü Saraçoğlu ile müteaddit görüş, meler yapmış ve bu görüşmeler esna sında umumi vaziyeti birlikte müta- Ma eden Türkiye ve irak devlet adamları iki komgu memleket arasın daki silt dostluk ve menfaat rabıta, larmı bir kere daba memnuniyetle mügahade ve tesbit etmişlerdir. Ara daki münasebetlerin bu hayırlı sey. inde mesut Inkişafinr hasıl olacağın. göstören tam mutabakatı efkâr Irak | vezirierinin Apkara seyahatim #ki ve dost miemisket “içim çek faydalı kalmıştır. ... Irak hariciye veziri Nuri Said l Paşa bu akşamki Toros ekspre-| siyle Iraka dönmek üzere Arka | I radan hareket etmiş ve istasyon” da hariciye vekili Şükrü Saracoğ” lu, hariceye erkânı, ingiltere, İran ve Afganistan büyük elçileri ile Irak eldisi ve elçilik: erkân tarafımdan teşyi edilmi: İstas- bir askeri kıta, ihtiram vazifeşini ifa eylemiştir. YENİ VAZİYET Bu mevzu etrafinda Röyter mjans. pın Buriye hududundaki muhabiri şun- arı bildiriyor: “Ortagark Yransız kuvvelleri ku- mandeni general Mittelhavzer ve Sus riyedekl Fransız yüksek (o komiseri Gabriyel Puaur, meşretjikleri bir bes yanname ie, Fransanın (imzaladığı mütareke çartları mandâ ( altındaki" Arazi vaziyetinde tir değişiklik vücue! da getirmediğinden İtalya ve Alman ya karşı muhasımatm tatilini emrey- lemişlerdir. Franz bayrağı, bu mam“ taknlarda dalgalanmakta devam ede-) cek ve Fransa, Ortaşarkta vazifesine devam eyliyecektir, Röyterin öğrendiğine güre, manda, altındaki iki devletin idaresi o enkizi”) gibi devam edecek ve Franz küvvet- Jeri memleket dahilinde o kalacaktır; Filistin ile münssebetlerde maddeten bir değişiklik olmıyacak ve sanıldığı" ma göre, Suriye ile ticaret o normal surette m edecektir. ŞIMALI AFRİKAYA GELİNCE. Şimali Afrikadaki kuvvetlere gelin” Ge; Fransa o büküme bunlarında #lâylarmı terketmeleri için uğraşıyor. Müdâritten verilen bir habere | ş#ire, Fransız Generali Goro, dün Tancaya gelmiş ve Fransiz Fazına doğru yolü- na devam etmiştir, General Goro, ma“ reşal Yeten tarafından hususi bir va" 'z1fe Üe Lavzif olunmuştur. Sanıldığına göre, generel Goroaun seyahati, şima- YI Afrikadaki kılalar yüksek kuman- İ'dailağında bazı değişiklikler yapılma! "sı ile alâkadar bulunmaktadır. İNGİLTERE ve GENERAL DÖ GOL Diğer taraftan İngiltere hükümeti, Yondrada Fransiz mukavemetini or ganize elmeğe çalışan Fransiz gene- rali dü Golün vaziyetini tasrih etmiş ve dün Londrada şu tebliğ meşredii- "mnitgir: IR “İngiliz hükümeti, general dö Golü her nerede oluran olsun, müttefikler |davasını tutmak üzere ken "dinine titihak eden bütün Fransızların lideri olarak tanımaktadır. General 8 Gol dün akşam Londra radyosunda Frsasızları mücadeleye idavet eden tür nutuk daha söylemiş” tir. Amerika limanlarında- ki Fransız vapurları tevkif mi edilecek? Vasington, 28 (A. A.) — “Tah, ribine karşı muhafaza edilmek, Birleşik Amerika limanlarında tah. ribat yapılmasına mâni olmak, Bir- leşik Amerikanın hukukunun mu hafazası veya kendisine karşı vaki taahhüdatın ifasını temin maksad" le, herhangi bir Amerikan veya ecnebi vapuruna İeabında vaziyet etmek hakkını hazine müsteğarına veren bir kârarnsmeyi Ruzvelt im- za etmiştir. Beynanatta bulunan #alâbiyettar bir zat kararnamenin o Amerika salarmda bulunan Fransız gemile- tinin muhtemel tevkifine mukaddi. me olduğunu bildirmiştir. Keza e- .mir Almanyanm hâkimiyeti altına giren diğer memleketirre git ge - milere de tatbik edilecek! Amerikada cumhuriye!- çiler partisinin reisicum- kur namzedi seçildi Vaşington, 29 — Amerikada cum- buriyetçiler parlisi - meclisi, önü” müzdeki reisicumhor İnhitabında parti namına göslereceği reisicum hür namzedini seçmiştir. Bu 791, lati Vilki isminde büyük bir fabri. katördür. Kendisi 48 yaşındadır ve müttefiklere yardım taraflarıdır. Siyasi müşahidder, ebmbariyet partisi kongresinin — Ruxvelti inti. habatla es xiyade omağlöp etmek ihtimali olan namzedi getirmiş el duğu kannstindedirler. Cümburi. yetçiferin kanaatine göre, Ruzvelt ü çüncü defa cümhurrelsliğine mam zedliğini © vazedecektir, Çünkü © nümüzdeki intihibatia Vitkiyi mağ. lüp etmek ihtimali olan başka bir demokrat mevcut değildir. Amerikanın İngiltereye ei yardımı ingiltereye tayyare motörü satılması mec)uri... Bu mecburiyeti kabul etmiyen fabrikalara Amerika sipariş vermiyecek Vasinztan, 18 (A- A) — Mat- bududuna varmışlardır. Bu su buat mümessillerini kabul Morgenthan, rilen ve Amerika hesabına Rolls * Royce motörleri imal edilân bütün fabrikaların ayni motörleri İngilte- Yo İçin de imal etmeleri Jâzımgeldi- ğini, aksi takdirde Amerikan bü“ kümetinin bütün #iparişlerinin ip « tal edileceğine dair verilen emri teyit etmistir. YENİ TESLİHAT PLANI Vaşington, 28 (A- A) — Asso- cinted Press ajansı bildiriyor: Umumiyetle iyi malimat &lan mahafji, reiş Ruzvelt İle milli mü” dafaa istişari komitesinin askeri tayyare, tank ve sair esliha imali, ve mühimmat fabrikaları Insasını 'derpiş etmekte olan Birkaç milyar * dolar tahsisatlık yeni bir teslihat” ye tasdik ettiklerini bildirmek” Kongrenin bu son celsesi, simdi- ye kadar milli müdafaa için beş milyar dolarlık bir tahsişat vermiş. jir. Aİ AMİ Resmi tebliğler Asker dolu bir Alman gemisi torpillendi Kondra, 23 (4- A9 dairesi tebl'ğ ediyor — Amiralliık e edrme" gemisi müda* tayyarele, Se muahrderinde derpiş iği veçhile gahilde h. n — conubunda İspanya lari Fransada bülün 24 sahilini işgal etmek, Cabrikaları ve öenup İngilteresinde Mfzanlar Üzerine muvaff arruzlar yapmışlardır. İnfilâ büyük yangınlar görülebilmiştir. 27 haziranı 28 hazirana bağlıyan gece İngiliz tayyareleri batı Al - manyası İle timal Almanyast üze rinde uçmuşlardır. Mehtelif yerle- re vo ezelümle gvlerin üzerine bom- balar atılmıştır. Bir miktar ölü ve yaralı vardır.. Gece avcılarımız 3 düşman tayyaresi düşürmünlerdir. 21 Haziranda İngiliz! tayy. Belçika , Holandâ sahil de uçmuşlardır. Bu tay Altı tanesine a hücum © edilerek düşürülmüştür. Kalın bulutların himaye ettiği'iki düsman tayyaresi Manovre'e ka - dar İlerliyerek bombalarını atma” Ea muvaffak olmuşlardır. Bir mik” tar ölü ve yaralı ve maddi hasar vardır. - Stavanger Sola hava meydanı Ü- zorine yapılan bir taarruz tegeb - CEMUBİ . , AMERİKA Fransaya çok pahalıya mal olan bir müstemleke Sahrayıkebir 3 arasin” da yapılmış ve İskoçyalı Kiapettonun ” Fas, Cezrir, Trübhuşçarbın cenup, Sudanm garp hudutlarından başlıya” rak Atlas Okyanusu kıyılarma kadar Geran eden uçsuz, bucaksız bir çöl vardır. Budündan Atlaa Okyanusuna Kadar ulan 4500 kilometre uzunluğun da devam eden bir çöl, Bu çölü, atla hareket eden bir yolcu hiç durup din- lenmeden sün koşturarak mpcak 72 günde aşahilis, Tabi bu hesaz mor- mal yürüyüş içindir o ve nazari bir hesaptır. Yoksa tabiatin hazırladığı maniaları aşarak bu yolcunun Sudan- dan deniz kenarına erişmesi imkün- sızdır. Çünkü çölde bir katran su yok- tur, rüzgâr her dakiks kumları kak dirir, kasırga hülinde'esen kum tane- teri yolcunun nefestni tıkar, o atiyle beraber öldü:ür ve kum yığınları içe- risine gömer, Onun içindir 11 ük çoğ (o mülletleri “ncak ku çölün kenarına kadar gek mişlerdir. Ne ilk çağda, nede Orta çağda hiç bir fatih, biç bir cihan, gir atını bu küm deryasına sürmeğe esanret edememiş, bepsi ük kum te- pelerinin önünde ve birinci. kasırga karşısında soldan geri etmiştir. Coğrafi keşiflerin bir moda halini aldığı, akn gkin aoyyahların Asyanın Afrikanın, Amerikânm © kıyılarında ve içerilerinde maceralara alıldık- ları on beşinci, on alimcı » asırlarda bile hiçbir seyyah, hiçbir © küşif bu kum gölleri arasında macera bulmak cesaretini kendisinde bulamamıştır. Sahrayikebir ancak 19 upcu asırda geçilmiştir. İlk geçiş Teabiusgarp İle Çad gölü arasında 1522 rölaliği altında bir heyet bu iki nok” İn arasını lam on sekiz syda aşmışlar. Bundan sonra muhtelli heyetler Sah» rayıkebirde on iki keşif seyahati yöp- mışlardır. Bunlardan en O sonuncusu 1593 yılda Ceznirden hareket ederek 1590 da Zindere varış Fransalı möğ bur Ours'nun relsliği alında (o yapıl şir, Bu kum çölüne son asra kadar ta- ip çıkan hiçbir Avrupa devleti ol mamışlır. Afrikanm şimal sahilleri üzerinde yerleşen milletlerden / hiç- birisi ne İngilizler, ne İtalyanlar, ne Fransızlar, be de İsğanyollar bu top- raklar, daha doğru tabirle bu kum ir Üzerinde hökimiyet O hiülyalarma Güşmemiştir. Ancak 1914-18 harbinin nelicesinden svnra Fransa bu toprakları işletmek ve Fransız mliletine maletmek tusav- vürünü bir hekikst haline koymağa başlamıştır. Bu iş için yapılacak ilk bereket tabii yoldur. Fransız mühen disleri 33.000 isilometre yol yürüyerek yapılacak yolun dik planlarını çizciler. Bu, yol Cezalr ve Fas hudutlarını bir- eşliği Kolombo Beşir o mevkiinden başlıyacak Sijor nehri Üzerinde Begu- Ga bitecekti, Bu yolün yapılmasına karar vermek kolay olmadı, — Muhmlifleri - çoktu." Birçokları yolun kamyon yolu olarak yapılmasını isüyorlardı. İlk zaman larda ötomobil yolları © laraftarları galebe eder gibi oldu. Fakat Fransız ik esnasında bir İngiliz tayyâ- ahile varmadan denize düşü, stür. €niz kuvvetlerinin dafi topları sesi düşürmüştür. * haziranda hava mus sında ceman 12 tay“; dafi topları ise 4 TALYAN TEBTİĞ AREKETLER YAPILDI, alyada bir. mahal, 28 Câ AŞ, İtalyan umumi karargâkinm 17. 3 Ş ve şarki İtalyan Afrikasın- dı Fava kuvvetlerimiz parlak ve kesif hareketlerde bulunmuşlar. dır. . gazi hududunda düşmanm v6 İngiliz motörlü kıtalarınm görileri' wuvaflakiyetle bombardıman edil « miş ve hasara uğratılmıştır. Hava muharebelerinde Asmara sivarında bir İngiliz tayyaresi kw, raya inmek mecburiyetinde köl,« mıştır. Sağ kalan mürettebatı esit edilmiştir. Ğ Ass civarında bir düşman İxx* yaresi düşürülmüş, diğer hir taya” re de ciddi hasara uğrâtılmışğır. Mısırda yeni kabine kuruldu Kahire, 28 (A.A) — Yeni Mısır kabinesinin teşki diği bildiri! İlmiştir. Başvekil Hüseyin Sabri Pa, f İlşa kahinesinden yalnız diç zat, Ye- arımız tarafından | şa, aynı zamanda hariciye nezargii.' ni de deruhle etmiştir. Mehir'Pağ' ni kabineye dahildir. Bunlar da dö. *hiliye nazırı Nokraşi Paşa, Nâfla nazırı Hüseyin Sirm Bey ve mü”, İnakul$t nazırı Gelip Paşadir. Yeni tnağırlar; şunlardır: Maliye nanrı ABdüğhamit o Süleyman bey, müft ,müdafaa nazırı Kâysi Paşs nazırı Hilmi, İsa bey ve malzeme ve Ayer lim Sanal beydir. Ka- müstemlekeler mazırlığı demir yolün- dn sarar etti ve muvaffak oldu.” Yal 2,090 kilometredir. o Küm çölü arasından şimendiler yürütmekTtah- min edildiği kadar korkunç bir 13961 madı, Raylar kolây tahkim (edildi, Dalmi nezaret için her 10 ktlomeize başma bir adam kafi geliyordu. Yal- Bız yolun yapılması çok usun sürü yordu. 1930 da Fransız ordumu ioşaRt iglerine müldabale etti, Inşaat “Bürât- desti. Hat için 1030 yılına kadar, 2,5 milyar frank şarfedilmişti, o Bitme tarihi olan 1984 yılma kadar 4 söne içerisinde dört milyar frank sarfedil- di, Ancak bü yol yapıldıktan sürü dır ki Franaa Sahrayikebite hâkim © İabilmiştir. Eskiden yüzleri peçe örtü 10, seri hecin develerinin sırtında Ğö- mıyan, tam munasile kuş (UÇMAZ, kervan geçmez bu çöl bugün mana» rasmı değiştirmeğe başlamıştır. Şiz di vu sayede Akdeniz ile Atlas ÖK” nusunda Kine körfezi bir demire yolu ie bağlıdır, Çölde ufak mümü. seler belirmeğe başlamıştır. OCezair den Çal gölüne kadar 3 hulüaralı im- paratortük otomobil yoluyla Orandan Niyameye kadar süren OZ numaralı İmparatotluk yolu yapılmıştır. Bu kum gölleri arasında bu kadar azim fedakârlıkla yapılan bu yollar yhe yok id Sahrayikebirden iktima- di istifadeler temini muksadile yapıl mamıştır. Ataksat tamamile askeri. dir, Kine körfezi layılarından Akdâniz kıyılarını kadar devam eden Fransız müatemleke imparatorluğunun birli gini temindir. i Eğer sulh yapıırken Fransız müs İemleke imparatorluğu parçalanacak Olursa o vakit bu maksat uğurunda #arfedilen milyarlar boşuna haronn- mış olacaktır.